شماره دادنامه: 140231390002331013

تاریخ دادنامه: 1402/9/7

شماره پرونده: 0107448

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای محمدمهدی بهاور

طرف شکایت: سازمان اداری و استخدامی کشور

موضوع شکایت و خواسته: ابطال نامه شماره 69175-1401/9/11 رییس امور جبران خدمت سازمان اداری و استخدامی کشور

   گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال نامه شماره 69175-1401/9/11 رییس امور جبران خدمت سازمان اداری و استخدامی کشور را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

 " در ماده واحده قانون اصلاح قانون بودجه سال 1401 مصوب 1401/8/8 مجلس شورای اسلامی موضوع ترمیم حقوق کارکنان و بازنشستگان کشوری معادل 3000 امتیاز برای کارکنان مشمول قانون خدمات کشوری در نظر گرفته شده است مبلغ ناشی از این افزایش مشمول کسورات بیمه و بازنشستگی می باشد، بنا به تعریف قانون مذکور جزء مزایای مستمر می باشد. در ماده 107 قانون مدیریت خدمات کشوری در مورد پرداخت پاداش پایان خدمت و مرخصی ذخیره اشاره به مزایای مستمر (مزایای مشمول بیمه و بازنشستگی) شده است. پس در نتیجه در محاسبه مزایای فوق اثر بخش می باشد. اخیراً سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان خراسان رضوی طی نامه شماره 471194-1401/9/5 موضوع چگونگی اعمال افزایش ناشی از بند یک ماده واحده یاد شده (3000 امتیاز) در پرداخت ذخیره مرخصی کارکنانی که بعد از اجرایی شدن قانون بازنشسته می شوند را از سازمان امور اداری و استخدامی کشور استعلام نموده است که رییس امور جبران خدمت سازمان امور اداری و استخدامی در پاسخ طی نامه شماره 69175-1401/9/11 نظریه خلاف قانون ارایه نموده است که موضوع مطروحه (3000 امتیاز) را از مزایای مشمول حذف نموده است. این در حالی است که در قانون ترمیم حقوق کارکنان هیچ اشاره ای به این مورد نگردیده و نظریه فوق به صورت مضیق و نظر شخصی را در موضوع دخیل نموده است. با توجه به نظریه ایشان که بیان نموده اند تنها مشمول کسورات بازنشستگی و مالیات می باشد و در مزایای ماده 107 قانون خدمات کشوری (پاداش پایان خدمت و مرخصی ذخیره) احتساب نمی گردد معنی و مفهوم آن این است که چنانچه کارمندی به مرخصی استحقاقی برود در مدت مرخصی باید مزایای مذکور از حقوق نامبرده کسر نمود که امر غیر معقولی است. لذا استدعا دارد جهت حفظ حقوق حقه کسانی که بعد از تصویب قانون فوق الذکر بازنشسته می گردند نسبت به موضوع و ابطال نظریه فوق (شماره 69175-1401/9/11 رییس امور جبران خدمت سازمان اداری و استخدامی) رسیدگی فوری و اقدام مقتضی را مبذول تا از تضییع حقوق جلوگیری به عمل آید و در ثانی اعتبار پاداش پایان خدمت کارکنان پس از بازنشسته شدن حدوداً یک سال بعد پرداخت می گردد که با توجه به شرایط اقتصادی و تورم روز افزون در سال های اخیر موقع پرداخت بدون در نظر گرفتن تورم با محاسبه زمان بازنشسته شدن پرداخت می گردد که این موضوع باعث نارضایتی عمومی درجامعه گردیده است. استدعا دارد آن دیوان به عنوان حامی حقوق تضییع شده کارکنان به موارد معنونه فوق رسیدگی و عدالت اجتماعی را بین دولت و مستخدمین دولت که در واقع بدنه دولت را تشکیل می دهند، برقرار نماید." 

  متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

 نامه شماره 69175-1401/9/11 رییس امور جبران خدمت سازمان اداری و استخدامی کشور

  " برادر ارجمند جناب آقای جمشیدی

       رییس محترم سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان خراسان رضوی

      موضوع: اجرای قانون ترمیم حقوق بازنشستگان

     با سلام و احترام،

 بازگشت به نامه شماره 471194-1401/9/5 اعلام می دارد:

 1- در اجرای جزء (الف) بند 7 بخشنامه شماره 62603-1401/8/23 این سازمان، افزایش ناشی از بند 1 ماده واحده قانون اصلاح قانون بودجه سال 1401 کل کشور و ترمیم حقوق کارکنان و بازنشستگان کشوری و لشکری (مصوب 1401/8/8 مجلس شورای اسلامی) تنها مشمول کسور بازنشستگی است و در محاسبه سایر اقلام پرداختی نظیر پاداش پایان خدمت و ذخیره مرخصی کارکنان قابل احتساب نیست.

 2- مطابق جزء 7 بند (الف) تبصره 12 قانون بودجه سال 1401 کل کشور، پاداش پایان خدمت موضوع قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و بخشی از هزینه های ضروری به کارکنان دولت مصوب 1375/2/26 با اصلاحات و الحاقات بعدی، پاداش پایان خدمت کارکنان مشمول ماده 107 قانون مدیریت خدمات کشوری با احتساب فوق العاده بند 10 ماده 68 قانون مذکور به مقامات، روسا، مدیران و کارکنان کلیه دستگاه های اجرایی موضوع ماده 29 قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و همچنین وزارت اطلاعات، نیروهای مسلح و سازمان انرژی اتمی در ازای هر سال خدمت حداکثر تا سی سال و تا سقف چهار میلیارد و هفتصد و بیست میلیون (4/720/000/000) ریال خواهد بود. – رییس امور جبران خدمت سازمان اداری و استخدامی کشور " 

 در پاسخ به شکایت مذکور، سرپرست امور حقوقی سازمان اداری و استخدامی کشور به موجب لایحه شماره 16434–1402/2/25 توضیح داده است که:

  " چون به موجب بند 4 نامه شماره 10096/هـ ب-1402/2/13 رییس مجلس شورای اسلامی، مفاد تبصره 1 بند 6 مصوبه شماره 3607/ت61124هـ-1402/1/15 هیات وزیران، مغایر قانون اعلام و ملغی الاثر شده است، لذا مبلغ ناشی از اعمال امتیازات جزء 1 قانون اصلاح قانون بودجه سال 1401 و ترمیم حقوق کارکنان و بازنشستگان کشوری و لشکری، در محاسبه پاداش پایان خدمت موضوع بند (هـ) تبصره 12 قانون بودجه سال 1402 و ذخیره مرخصی استحقاقی در زمان بازنشستگی قابل احتساب نمی باشد. با عنایت به مراتب فوق تقاضای رد شکایت شاکی را دارد. " 

  هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1402/9/7 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

الف. اولاً براساس ماده ۱ قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و بخشی از هزینه‌های ضروری به کارکنان دولت مصوب 1375/2/26 با اصلاحات بعدی، به ازای هر سال خدمت معادل یک ماه آخرین حقوق و فوق العاده‌های دریافتی که ملاک کسور بازنشستگی است به عنوان پاداش پایان خدمت پرداخت می‌شود و برمبنای ماده ۱۰۷ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 81386/7/: «به کارمندان مشمول این قانون که بازنشسته می‌شوند به ازای هر سال خدمت یک ماه آخرین حقوق و مزایای مستمر (تا سی سال) به اضافه وجوه مربوط به مرخصی های ذخیره‌شده پرداخت خواهد شد…» و در بند ۱ ماده واحده قانون اصلاح قانون بودجه سال ۱4۰۱ کل کشور و ترمیم حقوق کارکنان و بازنشستگان کشوری و لشکری نیز مبلغ ناشی از اعمال قانون مزبور مشمول کسور بازنشستگی شناخته شده است و لذا پرداخت آن مستمر خواهد بود و در محاسبه پاداش پایان خدمت و وجوه مربوط به مرخصی های ذخیره شده ملاک عمل است. ثانیاً پس از ابلاغ بخشنامه شماره ۶۲۶۰۳ مورخ 1401/8/23 به عنوان دستورالعمل اجرایی قانون اصلاح قانون بودجه سال ۱۴۰۱ که در جزء (الف) بند ۷ آن مقرر شده بود : «الف) مبلغ ناشی از اعمال این افزایش مشمول کسور بازنشستگی است و در محاسبه سایر اقلام پرداختی نظیر فوق العاده ویژه، فوق‌العاده اضافه کار، پاداش پایان خدمت و… محاسبه نمی‌شود»، هیات عمومی دیوان عدالت اداری طی دادنامه شماره ۹۱۳۶ مورخ 1402/1/29 علاوه بر اینکه کل بخشنامه فوق را به لحاظ خروج از حدود اختیار از تاریخ تصویب ابطال نمود، در بخش ثانیاً رای صادره حکم مقرر در جزء (الف) بند ۷ دستورالعمل فوق را به لحاظ اینکه افزایش ناشی از اعمال قانون اصلاح قانون بودجه سال 1401 را در محاسبه پایان خدمت موثر ندانسته بود با حکم مقرر در ماده 1 قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و بخشی از هزینه‌های ضروری به کارکنان دولت و ماده 107 قانون مدیریت خدمات کشوری مغایر تشخیص داد. ثالثاً خود سازمان اداری و استخدامی کشور طی بخشنامه شماره 80471 مورخ 1402/7/24 (موضوع مصوبه جلسه مورخ 1402/7/10 شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی) مبلغ ناشی از اعمال امتیازات جزء 1 ماده واحده قانون اصلاح قانون بودجه سال 1401 کل کشور را در محاسبه پاداش پایان خدمت و ذخیره مرخصی استحقاقی در زمان بازنشستگی و حقوق بازنشستگی مشمولین قابل احتساب اعلام کرده است. بنابراین  بند 1 نظریه شماره 69175 مورخ 1401/9/11 سازمان اداری و استخدامی کشور چه در راستای تفسیر قانون اصلاح قانون بودجه سال 1401 کل کشور و ترمیم حقوق کارکنان و بازنشستگان کشوری و لشکری مصوب 1401/8/8 مجلس شورای اسلامی باشد و یا در راستای هماهنگی در اظهارنظر و پاسخگویی به استعلامات و ابهامات اداری و استخدامی دستگاه های اجرایی در اجرای مفاد قانون مدیریت خدمات کشوری صادر شده باشد، خارج از حدود اختیار مرجع اعلام‌کننده آن است و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال می‌شود.

ب. نظر به اینکه بند 2 نظریه شماره 69175 مورخ 1401/9/11 سازمان اداری و استخدامی کشور عیناً در راستای حکم مقرر در جزء 7 بند (الف) تبصره 12 قانون بودجه سال 1401 کل کشور صادر شده است، لذا بند مذکور خلاف قانون و خارج از حدود اختیار نبوده و ابطال نشد. این رای براساس ماده 93 قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی مصوب 1402/2/10) در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است./

                                                               حکمتعلی مظفری

                                                          رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری