تاریخ دادنامه: 19/8/1387
شماره دادنامه: 551، 552
کلاسه پرونده: 87/294، 362
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: 1- آقای صابر ازدو عضو شورای اسلامی شهر پاوه 2- شورای اسلامی شهر درود
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخشنامه شماره 13251/8 مورخ 9/2/1387 معاون امور اجتماعی و فرهنگ وزارت کشور
مقدمه: 1- آقای صابر ازدو به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، طبق قانون جدید ماده 13 قانون اصلاح قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1386در ماده 16 قانون مذکور قسمت (ب) (عبارت برای مدت یک سال) در این ماده بعد از واژه (منشی) اضافه شد. یعنی ریاست شورا از 2 سال به یک سال کاهش یافته است. در حال حاضر وزارت کشور طی بخشنامه شماره 13251/8 مورخ 9/2/1387 مدت زمان تصدی ریاست شورا را همان دو سال قبل اعمال و ابلاغ نموده است. نظر به اینکه بخشنامه صدرالذکر نمیتواند ناقض قانون باشد و جلوی اجرای قانون که مصوبه شورای اسلامی و مورد تایید و دستور اجرای ریاست جمهوری است را بگیرد لذا تقاضای ابطال بخشنامه مذکور را دارد. 2- اعضای شورای اسلامی شهر درود نیز در شکایتنامه تقدیمی اعلام داشتهاند، قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور مصوب 1375 در ماده 16 انتخاب هیات رییسه شوراها شامل یک رییس، نایب رییس و منشی میباشد که در آییننامه اجرایی شوراها مصوب 11/1/1378 هیات وزیران در ماده 3 برای مدت 2 سال قید گردیده است. در اجرای اصل 123 قانون اساسی ایران قانون اصلاح موادی از قانون فوقالذکر مشتمل بر 53 ماده با عنوان لایحه یک فوریتی تقدیم مجلس شورای اسلامی گردید در این اصلاحیه ماده 13 بند (ب) انتخاب هیات رییسه برای مدت یکسال ذکر گردیده است. معاونت امور اجتماعی و فرهنگی وزارت کشور طی نامهای اعلام داشته است، به استناد ماده 4 قانون مدنی و با این دلیل که انتخاب هیات رییسه قبل از ابلاغ قانون اخیـر صورت گرفته است و فعالیت هیات رییسه از امـوری بوده که استقرار یافته و بـرای اعضا حق مکتسبه ایجاد نموده است و فعالیت هیات رییسه کماکان به مدت دو سال ادامه یابد. با توجه به اینکه در ماده 13 بند (ب) به صراحت مدت (یک سال) قید گردیده است و ابهامی در آن وجود ندارد و یک سال از زمان انتخاب هیات رییسه شوراهای اسلامی کشور سپری گردیده است خواستار ابطال نامه فوق و اجرای قانون تشکیلات شوراهای اسلامی میباشیم. سرپرست دفتر امور حقوقی وزارت کشور در پاسخ به شکایت فوق طی نامه شماره 610/73623مورخ 12/6/1387 اعلام داشته است، 1- مفاد نامه فوقالذکر به عنوان بخشنامه صادر نگردیده است. از آنجا که در قانون جدید شوراها مدت تصدی هیات رییسه از دو سال به یک سال تقلیل یافته است، نامه مذکور در پاسخ به استانداریها که در خصوص نحوه اجرای قانون سوال کردهاند، صادر گردیده و حاوی استنباط حقوقی معاون امور اجتماعی و فرهنگی وزارت کشور از اجرای قانون مذکور است. 2- مفاد نامه معاون امور اجتماعی وزارت کشور مبنی بر استمرار تصدی هیات رییسه شوراهایی که قبل از وضع قانون به این سمت انتخاب شدهاند تا مدت دو سال، منطبق با قوانین جاری کشور میباشد. زیرا قانون جدید نسبت به اموری که استقرار یافته و برای اعضای شورا و هیات رییسه آن حق مکتسب ایجاد نموده تسری ندارد. ولی نسبت به سایر قوانین با توجه به اثر فوری قوانین قابل اجرا است، زیرا اعضای شورا در زمان حاکمیت قانون سابق هیات رییسه را برای مدت دو سال انتخاب کرد و هیات مذکور نیز با توجه به این مدت قبول مسیولیت نمودهاند پس از آنجا که چنین وضعیتی برای آنان ایجاد حق مکتسب نموده قانون جدید نمیتواند به این حق خلل وارد کند. 3- نامه مذکور در قالب بخشنامه صادر نگردیده است، لذا ابطال آن در صلاحیت هیات عمومی دیوان عدالت اداری نیست. هیات عمومی دیوان در تاریخ فوق با حضور روسا و مستشاران و دادرسان علیالبدل در تاریخ فوق تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
حسب ماده 4 قانون مدنی اثر قانون نسبت به آینده است مگر آن که در خود قانون خلاف این موضوع تصریح شده باشد. نظر به اینکه حکم مقرر در بند (ب) ماده 13 قانون اصلاح موادی از قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1386در باب مدت عضویت اعضاء مذکور در این بند برای مدت یک سال عطف به ماسبق نشده است، بنابراین بخشنامه شماره 13251/8 مورخ 9/2/1387 معاون امور اجتماعی و فرهنگی وزارت کشور مبنی بر عدم تسری مفاد بند (ب) ماده مذکور نسبت به مدت عضویت اشخاص مذکور مغایرتی با قانون ندارد.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری- علی رازینی
