بسمه تعالی
تاریخ: 21/1/1384 شماره دادنامه: 13-14 کلاسه پرونده: 81/197-612
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: 1- محمد فتاح 2- آقای سیدمصطفی شیخالاسلامی.
موضوع شکایت و خواسته: ابطال آییننامه اجرایی ماده واحده قانون الحاق یک بند و 2 تبصره به ماده 133 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران.
مقدمه: شکات طی دادخواستهای تقدیمی اعلام داشتهاند، به موجب قانون الحاق یک بند و 2 تبصره به ماده 133 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، در تبصره یک و بند1-4 در تعریف الگوی مصرف بیان داشته، الگوی مصرف و مصارف مازاد آن بر اساس عواملی مانند تعداد افراد خانوار، مناطق جغرافیایی، شرایط اقلیمی و محیطهای شهری توسط دولت تعیین خواهد شد. در آییننامه مصوب جلسه مورخ 8/12/1380 هیات وزیران در ماده یک بند 1-4 در تعریف الگوی مصرف آمده، میزان مصرف آب بر اساس شرایط اقلیمی، جغرافیایی، فرهنگی و آداب مصرف تصویب نموده و تعیین گردیده و تعداد افراد خانوار در نظر گرفته نشده است در حالی که در تبصره یک قانون مذکور اولین عامل، تعداد خانوار میباشد. هر چند در اصلاحیه مصوب 23/5/1382 هیات وزیران سعی در کاهش تبعات آن شده است ولی همچنان مشکل خانوارهای پرجمعیت و نه منازل چند خانواری پابرجاست. همچنین شرایط اقلیمی نیز در آییننامه مورد شکایت رعایت نگردیده است. لذا آییننامه اجرایی ماده واحده قانون فوقالذکر مطابق قانون مربوط تنظیم نگردیده و تقاضای ابطال آن را در قسمت مورد عتراض (بند 1-4) مینماید. معاون دفتر امور حقوقی دولت در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 867 مورخ 16/1/1383 لایحه دفاعیه شماره 410/56841 مورخ 30/9/1382 وزارت نیرو مبنی بر عدم مغایرت مصوبه مورد شکایت با تبصره یک الحاقی ماده 133 قانون برنامه سوم مصوب 6/8/1380 را مورد تایید قرار داده و درخواست رد شکایت را نموده است. در لایحه دفاعیه وزارت نیرو آمده است، 1- واژه الگو در لغت به معنای طرح، نمونه، سمبل و … تعریف گردیده و مقنن در بند (و) تبصره الحاقی به ماده 133 قانون برنامه سوم الگوی مصرف را ملاک تشخیص قرار داده از این رو ضرورت دارد الگو یا سمبل مناسب مصرف آب تعیین و سایر اشخاص با آن میزان سنجیده شوند و تصدیق میفرمایند که اساساً محاسبه تعداد افراد خانوار در هر یک از اماکن مشترکین و هر یک از مناطق جغرافیایی و درجه شهری بودن و … به صورت موردی امکانپذیر نیست، فلذا میزان آب مورد نیاز مطلوب و ضروری در شرایط خاص هر شهر، زمانی که بر اساس معیارها و ضوابط معتبر و متناسب با شرایط حاکم محاسبه شده باشد الگوی مصرف آب شهری نامیده میشود. 2- با توجه به عبارت «عواملی مانند» در تبصره الحاقی به ماده 133 قانون برنامه سوم عوامل یاد شده حصری و محدود نیست. 3- اگر مقصود شاکـی تعـداد افـراد خانـوار یک واحد مسکونی باشد، این تعداد دایماً ممکن است در حال تغییر باشد. مانند تولد، فوت، ازدواج، خدمت نظام وظیفه و لذا در عمل مقدور نیست که با تغییر هر یک از افراد ساکن در یک واحد تعرفه و الگو تغییر کند و لذا منظور، تعداد خانوار بطور کلی مطرح بوده است. 4- در محاسبه الگوی مصرف به عوامل مختلف و شهرهای کشور توجه و مصرف در شهرها بین 18 تا 26 مترمکعب در ماه متفاوت تعیین گردیده و به عبارت دیگر در هر شهر با توجه به متوسط تعداد افراد خانواده (براساس سرشماری مرکز آمار ایران) و وضعیت آب وهوایی منطقه، درجه شهری بودن و … الگوی مورد نیاز تعیین گردیده است. حسب اصلاحیه ماده 9 آییننامه نیز در مواردی که بیش از یک خانوار در یک واحد مسکونی ساکن باشند الگوی مصرف نیز افزایش مییابد. 5- با توجه به ماده 8 اصلاحی در خصوص مصرف آب کولرها و فصل گرما و متناسب با وضعیت آب و هوایی مناطق مختلف کشور در ماههای گرم سال (تا 5 ماه) میزان الگوی مصرف تا 5 مترمکعب افزایش مییابد. 6- با ملاحظه جدول منضم به آییننامه ملاحظه میفرمایند که مصرف از 18 مترمکعب تا 26 مترمکعب در ماه متفاوت بوده و مناطق سردسیر و دارای شرایط اقلیمی مناسب و از الگوی مصرف پایینتر و مناطق گرمسیر و شرایط اقلیمی گرم و خشک از الگوی مصرف بالاتر برخوردار هستند. به طور کلی مصوبه مورد شکایت بر اساس عوامل و ویژگیهای مورد نظر مقنن در تعیین شاخص و الگوی مناسب و با همکاری متخصیص دانشگاههای معتبر کشور و مدلهای رایانهای مورد محاسبه و طراحی قرار گرفته و محاسبات انجام شده کاملاً علمی و منطقی به نظر میرسد و مصوبه یاد شده هیچ مغایرتی با متن و روح قانون مورد استناد نداشته و تقاضای رد شکایت شاکی را دارد. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور روسای شعب بدوی و روسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
مفاد بند 1-4 آییننامه اجرایی ماده واحده قانون الحاق یک بند و 2 تبصره به ماده 133 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران که در مقام تبیین الگوی مصرف آب ماهانه مشترکین خانگی مقرر داشته است «میزان مصرف آبی است که بعنوان متوسط مصرف آب ماهانه مشترکین خانگی براساس شرایط اقلیمی، جغرافیایی، فرهنگی و آداب مصرف، مطابق جداول پیوست برای شهرهای مختلف کشور تعیین گردیده است.» علاوه براینکه در تعیین الگوی مصرف آب لزوم رعایت عوامل شرایط اقلیمی. جغرافیایی، فرهنگی و آداب مصرف را مورد تاکید قرارداده، اساساً الگوی مصرف آب با عنایت به متوسط مصرف مشترکین خانگی تعیین گردیده است و بدین جهت بند 1-4 ماده یک آییننامه مذکور مغایرتی با هدف قانونگذار ندارد./
معاون قضایی دیوان عدالت اداری
اللهوردی مقدسیفرد
