ضوابط ناظر بر سرمایه گذاری مشترک بانک ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی با صندوق نوآوری و شکوفایی

 بخشنامه شماره ۰۲/۲۶۴۷۹۴ مورخ 1402/10/28 بانک مرکزی

 

جناب آقای شیخ حسینی مدیر عامل محترم بانک توسعه تعاون

جناب آقای خانی مدیر عامل محترم بانک توسعه صادرات ایران

جناب آقای ابراهیمی مدیر عامل محترم بانک سپه

جناب آقای خورسندیان مدیر عامل محترم بانک صنعت و معدن

جناب آقای فرخ نژاد مدیر عامل محترم بانک کشاورزی

جناب آقای حسینی مدیر عامل محترم بانک مسکن

جناب آقای نجارزاده مدیر عامل محترم بانک ملی ایران

جناب آقای شیری مدیر عامل محترم شرکت دولتی پست بانک

جناب آقای فتحعلی مدیر عامل محترم بانک سینا

مدیر عامل محترم بانک صادرات ایران

جناب آقای پورسعید رئیس محترم هیأت سرپرستی بانک ایران زمین

جناب آقای اخلاقی فیض آثار مدیر عامل محترم بانک تجارت

جناب آقای لله گانی مدیر عامل محترم بانک رفاه کارگران

جناب آقای دولت آبادی مدیر عامل محترم بانک ملت

مدیر عامل محترم بانک آینده

جناب آقای بلگوری مدیر عامل محترم بانک اقتصاد نوین

جناب آقای پرویزیان مدیر عامل محترم بانک پارسیان

جناب آقای قاسمی مدیر عامل محترم بانک پاسارگاد

جناب آقای جوادی مدیر عامل محترم بانک خاورمیانه

مدیر عامل محترم بانک دی

جناب آقای معرفت مدیر عامل محترم بانک سامان

جناب آقای قدمی مدیر عامل محترم بانک سرمایه

جناب آقای احمدی مدیر عامل محترم بانک شهر

جناب آقای بهاروندی مدیرعامل محترم بانک کارآفرین

جناب آقای فهمی مدیر عامل محترم بانک گردشگری

جناب آقای قضایی پاکدهی مدیر عامل محترم بانک مشترک ایران – ونزوئلا

جناب آقای حسین زاده مدیر عامل محترم بانک قرض الحسنه رسالت

جناب آقای شمسی نژاد مدیر عامل محترم بانک قرض الحسنه مهر ایران

جناب آقای جوادی مدیر عامل محترم موسسه اعتباری غیربانکی ملل

جناب آقای تقوی نژاد رییس محترم هیأت سرپرستی موسسه اعتباری غیربانکی نور

جناب آقای کشوری رییس محترم هیأت سرپرستی موسسه اعتباری غیربانکی کاسپین

با سلام

احتراماً پیرو بخشنامه شماره ۷۷۶۷۰‏/۰۱ مورخ ۳۰‏/۳‏/۱۴۰۱ موضوع ابلاغ احکام مرتبط با شبکه بانکی کشور مقرر در «قانون جهش تولید دانش ‌بنیان»، همانگونه که مستحضرند وفق بند (الف) ماده (۱۸) آن قانون؛ سرمایه‌گذاری مشترک بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی با صندوق نوآوری و شکوفایی در طرح‌های مصوب شورای راهبری فن‌آوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان از شمول بند (ب) ماده (۱۶) قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، مستثنی شد و به عنوان فعالیت بانکی تلقی گردید.

لیکن مؤسسات اعتباری و صندوق نوآوری و شکوفایی مکلف شدند حداکثر پس از هفت سال از تاریخ آغاز سرمایه‌گذاری، نسبت به اتمام سرمایه‌گذاری و خروج از آن اقدام نمایند. خاطرنشان می‌سازد به استناد حکم قانونی مذکور، «دستورالعمل اجرایی بند (الف) ماده (۱۸) قانون جهش تولید دانش‌بنیان» در جلسه مورخ ۲۰‏/۱۰‏/۱۴۰۱ شـورای راهبـری فنـاوری ها و تولیدات دانش‌بنیان مصوب گردید که وفق ماده (۱۲) آن مقرر گردید بانک مرکزی با همکاری معاونت علمی، فن‌آوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهور و صندوق نوآوری و شکوفایی، چهارچوب ضوابط سرمایه‌گذاری مشترک مؤسسات اعتباری با صندوق نوآوری و شکوفایی را تدوین و ابلاغ نماید.

با عنایت به مراتب مذکور، این بانک با همکاری معاونت علمی، فن‌آوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهور و صندوق نوآوری و شکوفایی، «ضوابط ناظر بر سرمایه‌گذاری مشترک بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی با صندوق نوآوری و شکوفایی» را تدوین نمود که در جلسه مورخ ۲۲‏‏‏‏‏/۹‏‏‏‏‏/۱۴۰۲ کمیسیون مقررات و نظارت مؤسسات اعتباری بانک مرکزی مطرح و مورد تصویب قرار گرفت.

به موجب دستورالعمل مذکور، مؤسسه اعتباری مجاز است با رعایت مفاد دستورالعمل، در یک شرکت پروژه فن‌آور، نوآور و یا دانش‌بنیان، یک صندوق سرمایه‌گذاری خصوصی و نیز در صندوق سرمایه‌گذاری پروژه و گواهی شراکت تأمین مالی جمعی با مشارکت صندوق نوآوری و شکوفایی، سرمایه‌گذاری نماید. همچنین حداکثر سهم مشارکت مؤسسه اعتباری در مصادیق سرمایه‌گذاری مذکور، ۴۰ درصد می‌باشد. ضمن آن که، سرمایه‌گذاری مؤسسه اعتباری صرفاً در مرحله پذیره‌نویسی (انتشار، تأسیس یا افزایش سرمایه) مجاز است. علاوه بر این، مؤسسه اعتباری باید هرگونه تغییر در اساسنامه، امیدنامه، ساختار مالکیتی و مدیریتی مصادیق سرمایه گذاری موضوع این ضوابط را بلافاصله به بانک مرکزی اطلاع دهد و نکته شایان ذکر دیگر آن که، سرمایه‌گذاری موضوع دستورالعمل حاضر، توسط اشخاص وابسته مؤسسه اعتباری ممنوع است؛ لذا ضمن ایفاد یک نسخه از ضوابط موصوف به شرح پیوست، خواهشمند است دستور فرمایند، مراتب به قید تسـریع و بـا لحــاظ مفــاد بخشــنامه شـماره ۱۴۹۱۵۳‏‏‏‏‏/۹۶ مورخ ۱۶‏‏‏‏‏/۵‏‏‏‏‏/۱۳۹۶ به تمامی واحد‌های ذی‌ربط آن بانک‏‏‏‏‏/مؤسسه اعتباری غیربانکی ابلاغ شـده و بر حسـن اجرای آن نظارت دقیق به عمل آید.

مدیریت کل مقررات، مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی

اداره مطالعات و مقررات بانکی

حمیدرضاغنی آبادی      الهام چیت سازان

 

ضوابط ناظر بر سرمایه گذاری مشترک بانک ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی با صندوق نوآوری و شکوفایی

در اجرای تکلیف مقرر در ماده (۱۲) دسـتورالعمل اجرایی بند (الف) ماده (۱۸) قانون جهش تولید دانش بنیان مصــوب شــورای راهبری فناوریها و تولیدات دانش بنیان، «ضـوابط ناظر بر سـرمایه گذاری مشـترک بانکها ومؤسسات اعتباری غیربانکی با صندوق نوآوری و شکوفایی» به شرح زیر تدوین می شود.

بخش اول- تعاریف و کلیات

ماده 1- در این ضوابط عناوین ذیل به جای عبارت های مربوط بکار می روند:

1-1- بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران؛

1- 2- مؤسـسـه اعتباری: بانک یا مؤســســه اعتباری غیربانکی که به موجب قانون و یا با مجوز بانک مرکزی تأسیس شده و تحت نظارت بانک مرکزی قرار دارد؛

1- 3- اشخاص وابسته: اشخاص زیر به عنوان اشخاص وابسته مؤسسه اعتباری محسوب می شوند:

۱ -۳ -۱- شـخص حقوقی که بیش از ۵۰ درصـد سـهام آن به طور مسـتقیم و یا غیرمسـتقیم متعلق به مؤسـسـه اعتباری اسـت یا اکثریت اعضـای هیأت مدیره آن را مؤسـسـه اعتباری تعیین مینماید و همچنین سـایر اشـخاص حقوقی که طبق اسـتانداردهای حسـابداری، واحد تجاری فرعی و وابسته مؤسسه اعتباری قلمداد شوند؛

۲- ۳- ۱- اشـخاص حقوقی که کارکنان مؤسـسـه اعتباری دارای مناصـب مدیریتی (عضـو هیأت مدیره، هیأت عامل، مدیرعامل و قائم مقام مدیرعامل) در آن شخص حقوقی باشند؛

۳-۳- ۱- صـندوق های مرتبط با طرح های خاص بازنشـسـتگی کارکنان یا جبران خدمات کارکنان مؤســســه اعتباری که به طور مســتقیم یا غیرمســتقیم تحت کنترل یا نفوذ قابل ملاحظه مؤسـسـه اعتباری – وفق معیارهای مقرر در اسـتانداردهای حسـابداری مربوط- باشـد. مثل، صـندوق بازنشـسـتگی کارکنان، مؤسـسـه تأمین رفاه و آتیه کارکنان، صـندوق ذخیره کارکنان.

۴- ۱- صـندوق سـرمایه گذاری:«صـندوق سـرمایه گذاری پروژه» و «صـندوق سـرمایه گذاری خصـوصـی» موضوع بند(۲۰) ماده (۱) قانون بازار اوراق بهادار؛

۵- ۱- سـرمایه گذاری: تملک سـهام شـرکت، واحد سـرمایه گذاری صـندوق سـرمایه گذاری و گواهی شراکت تأمین مالی جمعی؛

ماده 2- مؤسـسـه اعتباری مجاز اسـت در چارچوب این ضـوابط، در یک شـرکت پروژه فنآور، نوآور و یا دانش بنیان، یک صـندوق سـرمایه گذاری خصـوصـی و همچنین در صـندوق سـرمایه گذاری پروژه و گواهی شراکت تأمین مالی جمعی با مشارکت صندوق نوآوری و شکوفایی سرمایه گذاری نماید.

ماده 3- سـرمایه گذاری مؤسـسـه اعتباری در مصـادیق موضـوع ماده (۲) این ضـوابط، منوط به رعایت موارد زیر است:

۱ -۳- حدود مقرر در «دستورالعمل سرمایه گذاری در اوراق بهادار» رعایت شود.

۲- ۳- حداکثر سـهم مشـارکت مؤسـسـه اعتباری در مصـادیق سـرمایه گذاری موضـوع ماده (۲)، ۴۰ درصد می باشد.

۳-۳- موافقت واحد ریسک مؤسسه اعتباری اخذ شده باشد.

۴- ۳- سـرمایه گذاری مؤسـسـه اعتباری در مرحله پذیره نویسی (انتشـار، تأسـیس یا افزایش سـرمایه) باشد.

ماده ۴- انجام سـرمایه گذاری موضـوع ماده (۲) به صـورت سـندیکایی توسـط چند مؤسـسـه اعتباری در چارچوب این ضوابط امکانپذیر است.

ماده 5- شـرکت و صـندوق سـرمایه گذاری موضـوع ماده (۲) در چارچوب شـرایط زیر مجاز به مشـارکت در طرحها و پروژه های فنآور، نوآور و یا دانش بنیان می باشد:

۱- ۵- نرخ بازده داخلی طرح (IRR (حداقل ۳ واحد درصد بیشتر از نرخ سود تسهیلات مصوب شورای پول و اعتبار باشد.

۲ -۵- سقف مشارکت در هر طرح ۲۰ درصد باشد.

۳ -۵- طرح دارای گزارش توجیه فنی، مالی و اقتصادی باشد.

ماده ۶- سرمایه گذاری موضوع این ضوابط، توسط اشخاص وابسته مؤسسه اعتباری ممنوع است.

ماده ۷- تملک اوراق بهادار مالکیتی خارج از چارچوب این ضـوابط و تملک اوراق بدهی توسـط شـرکت و صندوق سرمایه گذاری موضوع ماده (۲) ممنوع است.

ماده ۸- مؤسـسـه اعتباری موظف اسـت به منظور حسـن اجرای این ضوابط و نظارت مستمر، کافی و مؤثر برآن، دســتورالعمل اجرایی که حداقل حاوی موارد زیر باشــد را تدوین و به تصـویب هیأت مدیره مؤسـسـه اعتباری برساند:

8- 1- اهداف و راهبردهای سرمایه گذاری؛

8- 2- سـازوکارهای ناظر بر حصـول اطمینان از رعایت مقررات ذیربط از جمله؛ بند (الف) ماده (۱۸) قـانون جهش تولیـد دانش بنیـان، دســتورالعمـل اجرایی بنـد (الف) مـاده (۱۸) قـانون جهش تولیـد دانش بنیـان مصــوب جلســه مورخ ۱۴۰۱/۱۰/۲۰ شــورای راهبری فنـاوریهـا و تولیـدات دانش بنیـان، دسـتورالعمل سـرمایه گذاری در اوراق بهادار و این ضـوابط در زمان انجام سـرمایه گذاری و طی دوره سرمایه گذاری؛

8- 3- لزوم رعایت حدود مقرر در خصـوص شـاخص های نظارتی ابلاغی توسـط بانک مرکزی از سـوی مؤسسه اعتباری در زمان انجام سرمایه گذاری؛

8- 4- رویه های لازم به منظور حصول اطمینان از عدم واگذاری/فروش/انتقال مصادیق سرمایه گذاری تحت تملک مؤسسه اعتباری به اشخاص وابسته به آن؛

8- 5- طراحی و ایجاد سـیستم اطلاعات مدیریت و فرآیندهای گزارشگری داخلی و نظارت بر عملکرد سرمایه گذاری؛

8- 6- تعیین سـقف مجاز سـرمایه گذاری موضـوع این ضـوابط توسـط مؤسـسـه اعتباری با رعایت حدود مقرر در این ضوابط و سایر مقررات ذیربط؛

8- 7- طراحی ســازوکار مقرراتی لازم به منظور حصــول اطمینان از این که موضــوع ســرمایه گذاری منحصر به تأمین مالی فناوری، نوآوری و فعالیت های دانش بنیان باشد.

۸-۸- تدوین برنامه عملیاتی خروج مؤسـسـه اعتباری (Plan Exit (از سـرمایه گذاری موضـوع این ضوابط حداکثر طی مدت ۷ سال از آغاز سرمایه گذاری؛

8- 9- در توافقات مشـارکت در طرح، بازیافت منابع مؤسـسـه اعتباری نسـبت به سـایر ذینفعان در اولویت باشد.

8- 10- حصول اطمینان از پایش مستمر شرایط موضوع ماده (۵) در طی دوره سرمایه گذاری و طراحی سـازوکارهای اجرایی لازم جهت واگذاری سـرمایه گذاری در صـورت احراز انحراف از شـرایط مذکور و یا احراز عدم امکان تحقق شرایط مذکور.

ماده ۹- مؤسـسـات اعتباری مجاز به اعطای تسـهیلات تحت هر عنوان به مصـادیق سـرمایه گذاری موضـوع این ضوابط، نمیباشند.

ماده ۱۰- مؤسـسـه اعتباری باید سـرمایه گذاری موضـوع این ضـوابط را حسـب مورد به روش «اقل بهای تمام شـده و خالص ارزش فروش» یا «بهای تمام شـده پس از کسـر هرگونه کاهش ارزش انباشـته» در دفاتر و صورت های مالی منعکس نماید.

ماده ۱۱- مؤسـسـه اعتباری موظف اسـت اطلاعات مالی نظیر؛ بهای تمام شـده، خالص ارزش فروش، مبالغ تعهد شـده و تأدیه نشـده، وضـعیت عملکرد و سـودآوری طرح و اطلاعات غیرمالی نظیر موضـوع طرح، درصـد پیشــرفـت، شــرکـای عمـده و مـدیران ارشــد طرح، زمـان برآوردی خروج از طرح و بـازیـافـت منـابع هریـک از مصــادیق ســرمایه گذاری موضـوع این ضــوابط را به تفکیک طرح های ســرمایه گذاری، در یادداشــت های توضیحی صورت های مالی افشاء نماید.

ماده ۱۲- مؤسـسـه اعتباری موظف اسـت نسـبت به ارایه اطلاعات، مدارک و مسـتندات مربوط به مصـادیق سرمایه گذاری موضوع این ضوابط را در چارچوب اعلامی بانک مرکزی، اقدام نماید.

ماده ۱۳- مؤسـسـه اعتباری باید هرگونه تغییر در اسـاسـنامه، امیدنامه، سـاختار مالکیتی و مدیریتی مصـادیق سرمایه گذاری موضوع این ضوابط را بلافاصله به بانک مرکزی اطلاع دهد.

 ماده ۱۴- مدیر ارشــد رعایت قوانین و مقررات (تطبیق)، موظف اســت گزارش های مربوط به رعایت مفاد این ضـوابط را در مقاطع شـش ماهه به کمیته رعایت قوانین و مقررات (تطبیق) ارایه نموده و پس از طرح در کمیته یاد شـده، مراتب را در هیأت مدیره برای تصـویب، گزارش نماید و مصـوبه هیأت مدیره را به انضـمام مستندات مربوط به بانک مرکزی ارسال کند.

تبصـره- در صـورتی که اقدامات اصـلاحی مصـوب هیأت مدیره اعمال نگردید، مدیر ارشـد رعایت قوانین و مقررات (تطبیق) موظف اســت گزارش آن را بـه همراه علـت عـدم اجرا و قصــور هر یـک از بخشهای موسسه اعتباری به صورت سالیانه به بانک مرکزی ارسال نماید.

ماده ۱۵- مصـادیق سـرمایه گذاری موضـوع این ضـوابط که از مفاد ضـوابط حاضـر و سـایر مقررات مربوط تخطی نمـایـد، مصــداق فعـالیـت غیربـانکی موضــوع بنـد (ب) مـاده (۱۶) قـانون رفع موانع تولیـد رقـابـت پـذیر و ارتقای نظام مالی کشور و مفاد «دستورالعمل سرمایه گذاری در اوراق بهادار» محسوب می گردد.

ماده ۱۶- تخطی از مفاد این ضوابط، موجب اعمال مجازات های مقرر در قوانین و مقررات ذیربط می شود.

«ضــوابط ناظر بر ســرمایه گذاری مشــترک بانکها و مؤســســات اعتباری غیربانکی با صــندوق نوآوری و شـکوفایی» در ۱۶ ماده و یک تبصـره در سـی و هشـتمین جلسـه مورخ ۱۴۰۲/۹/۲۲ کمیسـیون مقررات و نظارت مؤسسات اعتباری بانک مرکزی به تصویب رسید و از تاریخ ابلاغ لازم الاجراء می باشد.