شماره دادنامه: 140331390002802185
تاریخ دادنامه: 1403/11/23
شماره پرونده: 0207804
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای سید امیرحسین حسینی چالشتری
طرف شکایت: 1- اداره کل راه و شهرسازی استان چهار محال و بختیاری 2- شهرداری شهرکرد
موضوع شکایت و خواسته: ابطال تبصره 3 بند 3-9-7 طرح تفصیلی شهرکرد و محلات الحاقی (مهدیه- اشکفتک- چالشتر) در خصوص ضوابط احداث مصوب سازمان مسکن و شهرسازی استان چهارمحال و بختیاری
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال تبصره 3 بند 3-9-7 طرح تفصیلی شهرکرد و محلات الحاقی (مهدیه- اشکفتک- چالشتر) در خصوص ضوابط احداث مصوب سازمان مسکن و شهرسازی استان چهارمحال و بختیاری را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده است که:
” 1- با توجه به نظر فقهی مسلم «لاضرر و لاضرار»، گرفتن حق که مستلزم ضرر به حقوق مسلم مالکیت مجاورین باشد خلاف مسلم شرع مقدس می باشد؛ و از طرف دیگر خلاف مواد 301، 302 و 303 قانون مدنی در جلوگیری از تجاوز به حقوق و اموال دیگران است.
2- مطابق نظریه فقهی «الناس مسلطون علی اموالهم» هیچ کس شرعاً نمی تواند حقوق مالکانه اشخاص دیگر را سلب نماید.
3- با عنایت به تبصره 3 بند 3- 9- 7 طرح تفصیلی شهرکرد که در آن میزان عقب نشینی ملک جنوبی از جهت شمال تعیین و در آن با تأکید بر عدم سایه اندازی ایجاد یک شکست 45 درجه در جهت تأمین نور ملک شمالی با رعایت حداکثر کد ارتفاعی منطقه صرفاً به منظور نورگیری ملک شمالی الزامی دانسته شده است که این مسأله در تعارض جدی با حقوقات مسلم ملک جنوبی می باشد و با عنایت به وجود مسأله ای مشابه با موارد فوق الذکر در ملک اینجانب مستدعی است نسبت به ابطال تبصره 3 بند 3- 9- 7 طرح تفصیلی شهرکرد که عیناً مشابه با ابطال موضوع بند 6- 8 ضوابط طرح بازنگری طرح تفصیلی شهر اصفهان مصوب 1397/4/3 مورد توافق آرای دیوان عدالت اداری و فقهای شورای نگهبان گردیده است، اقدام عاجل صورت پذیرد.”
متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:
” طرح تفصیلی شهر شهرکرد و محلات الحاقی (مهدیه، اشکفتک، چالشتر) ضوابط ساختمانی و شهرسازی (مرحله دوم) سازمان مسکن و شهرسازی استان چهارمحال و بختیاری
………………………..
3-9-7) احداث بنا در کلیه قطعات نمی تواند ارتفاعی بیشتر از 40 درصد طول پلاک متصل (شمالی- جنوبی، شرقی- غربی) آن را داشته باشد و در صورت احداث طبقات بایستی تا رسیدن به میزان 40 درصد طول پلاک متصل عقب نشینی نماید تا زاویه 45 درجه تابش خورشید آزاد بماند.
………………………..
تبصره 3: در همه شرایط و در حالتی که دو پلاک متصل به هم، هم جهت نباشد، رعایت زاویه 45 درجه تابش خورشید برای پلاک مورد نظر الزامی است.”
در پاسخ به شکایت مذکور، اداره کل راه و شهرسازی استان چهارمحال و بختیاری به موجب لایحه شماره 1403220412526439 مورخ 1403/1/16 توضیح داده است که:
” ضوابط طرح تفصیلی شهر شهرکرد به تأیید کمیسیون های مربوطه از جمله کمیسیون ماده 5 استان رسیده و توسط استاندار وقت جهت اجرا به شهرداری ابلاغ گردیده که براساس ماده 7 قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مصوب 1351/12/22 شهرداری مکلف به اجرای مصوبات مذکور می باشد. شایان ذکر است ضابطه مورد درخواست در کلیه طرح های تفصیلی مصوب کمیسیون ماده 5 استان لحاظ گردیده و در صدور کلیه پروانه های ساختمانی صادره ملاک عمل شهرداران قرار گرفته است. علی هذا با عنایت به مراتب معنونه فوق رد شکایت شاکی مورد استدعاست.”
علی رغم ارسال و ابلاغ نسخه دوم دادخواست و ضمائم آن برای طرف دیگر شکایت (شهرداری شهر شهرکرد) تا زمان رسیدگی به پرونده پاسخی واصل نگریده است.
در خصوص ادعای شاکی مبنی بر مغایرت مقرره مورد شکایت با موازین شرعی، قائم مقام دبیر شورای نگهبان به موجب نامه شماره 102/44324 مورخ 1403/9/18 اعلام کرده است که:
” عطف به نامه شماره 0207804 مورخ 1403/7/17؛
موضوع تبصره 3 بند 3- 9- 7 طرح تفصیلی شهر شهرکرد و محلات الحاقی در خصوص ضوابط احداث، در جلسه مورخ 1403/8/20 فقهای معظم شورای نگهبان مورد بحث و بررسی قرار گرفت که به موجب شرح ذیل اعلام نظر می گردد:
– همان گونه که در مصوبه مشابه دیگری (نظر شماره 96/102/2378 مورخ 1396/6/7) این اشکال بیان شد، اطلاق مصوبه در مواردی که نور متعارف پلاک مجاور با توجه به موقعیت و محل ملک مزبور، از طرق دیگری تأمین شود و یا ضرری که مالک مواجه با محدودیت ساخت از جهت محدودیت در ساخت طبقات مجاز مطابق ضوابط آن منطقه با آن مواجه می شود، بیشتر یا مساوی ضرری باشد که بر فرض ساختن طبقات مزبور، متوجه مالک پلاک مجاور از جهت کمبود نور ساختمان می شود، خلاف موازین شرع شناخته شد.”
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1403/11/23 با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیأت عمومی
قائم مقام دبیر شورای نگهبان به موجب نامه شماره 102/44324 مورخ 1403/9/18 در رابطه با جنبه شرعی مقرره مورد شکایت اعلام کرده است که : «همان گونه که در مصوبه مشابه دیگری (نظر شماره 96/102/2378 مورخ 1396/6/7) این اشکال بیان شد، اطلاق مصوبه در مواردی که نور متعارف پلاک مجاور با توجه به موقعیت و محل ملک مزبور، از طرق دیگری تأمین شود و یا ضرری که مالک مواجه با محدودیت ساخت از جهت محدودیت در ساخت طبقات مجاز مطابق ضوابط آن منطقه با آن مواجه می‌شود، بیشتر یا مساوی ضرری باشد که بر فرض ساختن طبقات مزبور، متوجه مالک پلاک مجاور از جهت کمبود نور ساختمان می‌شود، خلاف موازین شرع شناخته شد.» بنابراین در اجرای حکم مقرر در ماده 87 قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 مبنی بر لزوم تبعیت هیأت عمومی دیوان عدالت اداری از نظر فقهای شورای نگهبان درخصوص جنبه شرعی مقررات اجرایی، اطلاق تبصره 3 بند 3-9-7 طرح تفصیلی شهرکرد و محلات الحاقی درخصوص ضوابط احداث در حد مقرر در نظریه فقهای شورای نگهبان خلاف شرع بوده و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 87 قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 بطلان آن از تاریخ تصویب اعلام می‌شود. این رای براساس ماده 93 قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی مصوب 1402/2/10) در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است.
احمدرضا عابدی – رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
