|
شماره دادنامه: 140331390001509076 تاریخ دادنامه: 1403/6/27 شماره پرونده: 9903133 مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری شاکی: خانم لیلا زمانیان فر با وکالت آقای محمد حیدر طرف شکایت: سازمان اداری و استخدامی کشور- بنیاد شهید و امور ایثارگران موضوع شکایت و خواسته: ابطال نامه شماره 10417/ص د م/97 مورخ 1397/9/13 و نامه شماره 32459/98/53011 مورخ 1398/4/16 مدیرکل اشتغال و کارآفرینی بنیادشهید و امور ایثارگران گردش کار: آقای محمد حیدر به وکالت از خانم لیلا زمانیان فر به موجب دادخواستی ابطال نامه شماره 10417/ص د م/97 مورخ 1397/9/13 و نامه شماره 32459/98/53011 مورخ 1398/4/16 مدیرکل اشتغال و کارآفرینی بنیاد شهید و امور ایثارگران خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که: “ به استحضار می رساند موکل اینجانب که از خانواده معزز و گرامی شهدا (با نسبت خواهر شهید) می باشند، اقدام به ثبت نام و شرکت در ششمین امتحان مشترک فراگیر دستگاه های اجرایی کشور نموده، و ضمن فرآیند ثبت نام بر اساس مندرجات دفترچه منتشر شده توسط برگزار کننده آزمون (جهاد دانشگاهی)، سهمیه خود را سهمیه 25 درصد ایثارگران– خواهر یا برادر شهید اظهار نموده، و با توجه به مدرک تحصیلی خود (کارشناسی ارشد حسابداری، دانشجوی دکترا) شغل محل بانک ملی ایران، بانکدار کد 1 را انتخاب می نمایند. پس از اعلام نتایج و در ذیل کارنامه، نهادهای برگزار کننده آزمون، جهاد دانشگاهی و سازمان اداری و استخدامی کشور، وضعیت داوطلب را به شرح: «داوطلب گرامی، نمره مکتسبه شما از حداقل نمره معرفی شده در سهمیه 25 درصد ایثارگران کمتر می باشد» اعلام داشته، و از پذیرش ایشان برای شغل و محل انتخابی در سهمیه خودداری نموده، و نمره ایشان را با احتساب سهمیه آزاد در نظر می گیرند. با این حال، موکلم در این حالت نیز حداقل نمره قبولی را کسب کرده، جهت ادامه مراحل استخدام و بررسی مدارک به بانک ملی معرفی می گردند اما در نهایت منجر به پذیرش ایشان در شغل محل انتخابی نمی گردد. پس از تحقیقات، مقایسه کارنامه سایر داوطلبان و مکاتبه در فضای مجازی با مجری آزمون، مشخص می گردد که بنیاد شهید و امور ایثارگران، بر خلاف صراحت ماده 21 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران، اقدام به وضع ضرایب با توجه به نسبت خانوادگی داوطلب با عضو گرانقدر شهید یا ایثارگر خانواده نموده است. شایان ذکر است که این ضرایب، در هیچ یک از بند های مربوطه در دفترچه راهنمای ثبت نام درج نگردیده، و هیچ مبنای قانونی نیز برای آن وجود نداشته، و تنها در یک مصاحبه در فضای مجازی از جانب مدیر اشتغال و کارآفرینی بنیاد شهید و امور ایثارگران به صورت غیر رسمی اعلام گردیده است. همچنین توجه آن مقام را به نامه ی شماره 54734-98-540 مورخ 1398/4/19 صادره از معاونت حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران جلب می نمایم که طی آن مقام صادر کننده، در پاسخ به نامه شماره 49504-98-53011 مورخ 1398/4/16، صراحتاً به مغایرت بخشنامه ای که متضمن ضرایب موضوع این مقال است با قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران پرداخته، و عدم اعمال این ضرایب را تا تعیین تکلیف این موضوع از طریق اصلاح قانون به مدیرکل اداره کل اشتغال و کارآفرینی آن بنیاد ابلاغ نموده اند. شایان ذکر است ضرایب اعمال شده به این نحو، عملاً ردیف های 5 تا 8 اعلامی از سوی بنیاد را از رقابت خارج نموده، و احتمال پذیرش آنان در آزمون را علی‌رغم توانایی علمی به شدت کاهش، و چه بسا منتفی می سازد. در نهایت، و با توجه به موارد فوق، و ذکر مجدد این نکته که ضرایب اعمال شده در سهیمه 25 درصد ایثارگران ششمین امتحان مشترک فراگیر دستگاه های اجرایی کشور، حتی به اذعان واضع آن، مخالف قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران است، از آن مقام صدور حکم مبنی بر ابطال تصمیم بنیاد شهید و امور ایثارگران مبنی بر اعمال ضرایب در سهمیه، الزام نهادهای برگزار کننده آزمون به اصلاح کارنامه داوطلبان مشمول سهمیه 25 درصد ایثارگران بدون اعمال ضرایب غیر قانونی، و الزام بانک ملی به استخدام موکلم بر اساس نتایج جدید آزمون مورد استدعاست. همچنین با عنایت به این موضوع که هم اکنون روند استخدام داوطلبان آغاز گردیده است، و به جهت جلوگیری از به وجود آمدن حق مکتسب غیر قانونی برای ایشان، بدواً صدور دستور موقت مبنی بر توقف روند استخدام پذیرفته شدگان سهمیه 25 درصد ایثارگران حداقل در محل و شغل انتخابی موکلم (بانک ملی) از آن مقام درخواست می گردد.” در پی اخطار رفع نقصی که از طرف دفتر هیات عمومی دیوان عدالت اداری برای وکیل شاکی ارسال شد وی به موجب لایحه ای که به شماره 3301297 مورخ 1402/7/23 ثبت دفتر اندیکاتور هیات عمومی شده توضیح داده است که: ” 1- تصمیم مورد اعتراض، با موضوع اعمال اولویت و ضرایب امتیازی برای گروه های ایثارگری مشمول ماده 21 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران در سهمیه حداقل 25% در آزمون های استخدامی به شماره 49504-98-53011 مورخ 1398/4/16 صادره از جانب مدیر کل اداره کل اشتغال و کارآفرینی بنیاد شهید و امور ایثارگران، و مفاد آن اعمال ضرایب بر نمرات شرکت کنندگان در ششمین امتحان مشترک فراگیر دستگاه های اجرایی کشور می باشد که طی آن بنیاد شهید و امور ایثارگران، بر خلاف صراحت ماده 21 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران، اقدام به وضع ضرایب با توجه به نسبت خانوادگی داوطلب با عضو گرانقدر شهید یا ایثارگر خانواده نموده، و مستند آن نامه ی شماره 54734-98-540 مورخ 1398/4/19 صادره از معاونت حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران که طی آن مقام صادر کننده، در پاسخ به نامه شماره 49504-98-53011 مورخ 1398/4/16، صراحتاً به مغایرت بخشنامه ای که متضمن ضرایب موضوع این مقال است با قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران پرداخته، و عدم اعمال این ضرایب را تا تعیین تکلیف این موضوع از طریق اصلاح قانون به مدیرکل اداره کل اشتغال و کارآفرینی آن بنیاد ابلاغ نموده اند، اما به هر ترتیب این ضرایب در نمرات شرکت کنندگان آن آزمون که مشمول قانون فوق الذکر می باشند، اعمال شده است. 2- نظر به مغایرت مصوبه فوق با متن صریح قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران، ابطال بخشنامه متضمن ضرایب غیرقانونی اعمال شده بر نمرات شرکت کنندگان مشمول قانون فوق مورد استدعاست. ” متن مقرره های مورد شکایت به شرح زیر است: الف- نامه شماره 10417/ص د م/ 97 مورخ 13/9/1397 مدیرکل اشتغال و کارآفرینی بنیاد شهید و امور ایثارگران “ جناب آقای آشنا رییس محترم مرکز آزمون جهاد دانشگاهی با سلام پیرو مذاکره حضوری با همکاران آن مرکز و توافق با سازمان اداری و استخدامی کشور در خصوص تعیین اولویت افراد مشمول سهمیه استخدامی حداقل 25% در راستای اجرای ماده ۲۱ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مستدعی است دستور فرمایید ضرایب موثر در ششمین آزمون استخدامی فراگیر سال جاری را به شرح جدول ذیل اعمال و اقدام نمایند. 1- نوع ایثارگری – میزان ضریب تاثیرگذار در نمره آزمون جانباز، آزاده و فرزند شهید: 4/5 فرزند جانباز 70% و بالاتر: 3 فرزندان جانباز 69-50 درصد و فرزندان آزادگان دارای 5 سال اسارت و بالاتر (در صورت نداشتن درصد): 2 فرزندان جانباز 49- 25 درصد و فرزندان آزادگان یک سال تا کمتر از 5 سال اسارت (در صورت نداشتن درصد): 1/6 – والدین شهید- همسر شهید- همسر جانباز 25% و بالاتر- همسر آزاده یک سال اسارت و بالاتر- خواهر و برادر شهید: 1/2 تذکرات مهم: 1- ضرایب فرزندان آزادگان اشاره شده (دارای ۵ سال اسارت و بیشتر و زیر ۵ سال اسارت) صرفاً شامل آن دسته از فرزندان آزادگان فاقد درصد جانبازی می شود. ضرایب فرزندان آزادگان دارای درصد جانبازی طبق روال قبل و بر اساس درصد اعمال می شود. 2- ایثارگران مشمول سهمیه استخدامی 5% حسب امتیاز و نمرات فصلی خود انتخاب و جذب می شوند و برای بنیاد مرکز امکان تایید ایثارگری این عزیزان وجود ندارد لذا مشمولین سهمیه استخدامی 5% پس از اخذ نمره قبولی در زمان ارایه مدارک به دستگاه ذی ربط از بنیاد استان، شهر و یا منطقه خود گواهی لازم را ارایه خواهندکرد. 3- بنیاد شهید و امور ایثارگران متولی رسیدگی به امورات رزمندگان نبوده و این افراد می بایست به یگان های مربوطه مراجعه نمایند.- مدیرکل اشتغال و کارآفرینی ب- نامه شماره 32459/98/53011 مورخ 16/4/1398 مدیرکل اشتغال و کارآفرینی بنیاد شهید و امور ایثارگران جناب آقای مهدی ایزدی قهفرخی معاون محترم حقوقی و امور مجلس با سلام و احترام پیرو نامه شماره 32459/98/53011 مورخ 2/4/1398 در خصوص لغو امتیازات اعمال شده برای گروه های ایثارگری مختلف در سهمیه حداقل 25% (تصویر پیوست) و با توجه به آزمون های استخدامی دستگاه ها در ماه های آینده و نیز آزمون سازمان شهرداری ها و دهیاری ها که ثبت نام آن در حال انجام است و ضرورت ارایه طریق به سازمان سنجش آموزش کشور و نیز مرکز آزمون جهاد دانشگاهی در رابطه با نحوه بهره مندی هریک از گروه های ایثارگری از اولویت های قانونی در فرآیند آزمون های استخدامی دستگاه ها، خواهشمند است دستور فرمایید با قید فوریت از نتیجه اقدامات به عمل آمده این اداره کل را مطلع فرمایند.- مدیرکل اشتغال و کارآفرینی” در پاسخ به شکایت مذکور، معاون حقوقی، مجلس و استان های سازمان اداری و استخدامی به موجب لایحه شماره 9258 مورخ 1400/2/28 توضیح داده است که: ” به استحضار می رساند: به منظور اولویت بندی در جذب ایثارگران مشمول سهمیه 25 درصد براساس نوع ایثارگری آنها ضرایبی توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران مشخص و جهت اعمال در نمرات مکتسبه داوطلبان آزمون های استخدامی به جهاد دانشگاهی اعلام گردیده و براساس آن دستگاه مذکور در اعلام نتایج امتحانات مشترک دستگاه های اجرایی کشور ضرایب موردنظر را مدنظر قرار داده است و پس از برگزاری جلسه با نمایندگان دیوان عدالت اداری، بنیاد شهید و امور ایثارگران و این سازمان مقرر گردیده موضوع اعمال ضرایب ایثارگران لغو گردد و بر همین اساس نیز بعد از اجرای ششمین امتحان مشترک دستگاه های اجرایی کشور در تاریخ 1397/12/17 این موضوع از آزمون های استخدامی حذف و ایثارگران مشمول سهمیه یاد شده صرفاً براساس نمرات مکتسبه با یکدیگر رقابت نمودند.” مدیرکل امور حقوقی و معاضدت قضایی بنیاد شهید و امور ایثارگران نیز به موجب لایحه شماره 5407/01/585760 مورخ 1401/11/16 توضیح داده است که: ” حسب صراحت ماده واحده قانون اصلاح تبصره (2) قانون استخدام جانبازان، اسرا و افراد خانواده های شهدا، جانبازان از کارافتاده، اسرا مصوب 1376/9/3 مجلس شورای اسلامی که مقرر نموده «تبصره (2) قانون استخدام جانبازان، اسرا و افراد خانواده های شهدا … مصوب 1367 به شرح ذیل اصلاح می گردد: تبصره 2- منظور از خانواده شهدا، جانبازان از کار افتاده و مفقودالاثرهای انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی از لحاظ این قانون فرزند، همسر، پدر، مادر، برادر و خواهران آنان می باشند که به ترتیب از مزایای این قانون استفاده خواهند کرد. فرزندان شاهد و مفقودین و از کارافتاده کلی در استفاده از تسهیلات فوق نسبت به سایر ایثارگران موضوع این قانون اولویت دارند.» بنابراین با توجه به نص صریح قانون فرزندان شاهد و مفقودین در استخدام و استفاده از تسهیلات این قانون نسبت به سایر افراد دارای اولویت می باشند. به استناد ماده (21) قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران «کلیه دستگاه های موضوع ماده (2) این قانون مکلفند حداقل بیست و پنج درصد (25%) از نیازهای استخدامی و تامین نیروهای مورد نیاز خود را که وفق ضوابط و مجوز های مربوط و جایگزینی نیروهای خروجی خود اخذ می نمایند به خانواده های شاهد، جانبازان و آزادگان، همسر و فرزندان شهدا و جانبازان بیست و پنج درصد (25%) و بالاتر، فرزندان و همسران آزادگان یک سال و بالای یک سال اسارت، اسرا و خواهر و برادر شاهد اختصاص دهند و پنج درصد (5%) سهمیه استخدامی را نیز به رزمندگان با سابقه حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در جبهه ها و همسر و فرزندان آنان و فرزندان جانبازان زیر بیست و پنج درصد (25%) و آزادگان کمتر از یک سال اختصاص دهند.» بنابراین مشمولین این ماده اولاً: براساس ترتیب ذکر شده در ماده برای استفاده از سهمیه استخدامی در اولویت می باشند (به عنوان مثال بدون هیچ شک و شبهه ای شخص جانباز نسبت به فرزندان جانباز برای استخدام در اولویت می باشد) و ثانیاً به صراحت در ماده فوق (25) درصد از سهمیه استخدامی برای یک گروه و تنها (5) درصد از سهمیه برای گروه دیگر در نظر گرفته شده است که این موضوع نیز قرینه ای برای تعیین اولویت و افزایش ضریب برای یک گروه از مشمولین قانون می باشد. درخصوص مکاتبه صورت گرفته از طرف معاون حقوقی و امور مجلس این نهاد با اداره کل اشتغال و کارآفرینی طی نامه شماره 540/98/54737 مورخ 1398/4/19 که مورد استناد شاکیه و وکیل وی قرار گرفته نیز اعلام می دارد که اولاً: اظهارنظر مذکور صرفاً یک مکاتبه اداری و درون تشکیلاتی بوده و برداشت شخصی کارشناس مربوطه نسبت به متن قانون می باشد و ثانیاً: این مکاتبه با قوانین مورد اشاره در لایحه مغایرت داشته و با وجود نصوح صریح قانونی در ارتباط با موضوع مطرح شده مورد استناد شاکی وجاهت قانونی ندارد. حسب صراحت تبصره (1) الحاقی به بند (و) ماده 44 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه مصوب 1390/11/18 مجلس شورای اسلامی همچنین بند (ج) ماده 87 قانون برنامه پنجساله ششم توسعه، بنیاد شهید و امور ایثارگران صرفاً موظف به معرفی افراد واجد شرایط براساس اولویت های قانونی بوده و مراحل بعدی جهت پذیرش و استخدادم برعهده دستگاه های اجرایی و براساس ضوابط و تکالیف قانونی بوده و ارتباطی با بنیاد شهید و امور ایثارگران ندارد.” هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1403/6/27 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آرا به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است. رای هیات عمومی الف. اولاً ماده 21 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران دستگاه های موضوع ماده 2 قانون مزبور را مکلّف نموده است که حداقل 25% از نیازهای استخدامی و تامین نیروهای مورد نیاز خود را به خانواده‌های شاهد، جانبازان و آزادگان، همسر و فرزندان شهدا و جانبازان 25% و بالاتر، فرزندان و همسران آزادگان یک سال و بالای یک سال اسارت، اسرا و خواهر و برادر شاهد اختصاص دهند و در ماده مذکور که گروه هایی از ایثارگران در آن ذکر شده‌اند، هیچ رجحان و برتری و یا اولویتی برای گروه های مزبور نسبت به هم در جهت استفاده از سهمیه موضوع ماده فوق پیش‌بینی نشده است. ثانیاً مدیرکل اشتغال و کارآفرینی بنیاد شهید اختیاری جهت اعمال ضرایب متفاوت بر نتایج آزمون گروه های مختلف ایثارگران که در ماده 21 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران ذکر شده‌اند، ندارد. با عنایت به مراتب فوق، نامه شماره 10417/ص د م/97 مورخ 1397/9/13 مدیرکل اشتغال و کارآفرینی بنیاد شهید و امور ایثارگران درخصوص اعمال ضرایب بر نمرات مشمولین سهمیه 25 درصد موضوع ماده 21 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران در ششمین امتحان مشترک فراگیر دستگاه های اجرایی کشور، خارج از حدود اختیار و خلاف قانون بوده و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال می‌شود. این رای براساس ماده 93 قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی مصوب 1402/2/10) در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است. ب. با توجه به این که نامه شماره 53011/98/49504 مورخ 1398/4/16 مدیرکل اشتغال و کارآفرینی بنیاد شهید و امور ایثارگران متضمن درخواست ارایه توضیحاتی در خصوص اقدامات به عمل آمده بوده و متضمن وضع حکم الزام آوری نیست، بنابراین نامه مذکور از مصادیق مقررات موضوع بند 1 ماده 12 قانون دیوان عدالت اداری محسوب نمی شود و موجبی برای اتّخاذ تصمیم در خصوص آن وجود ندارد./ احمدرضا عابدی رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری |
آدرس: تهران بزرگراه شهید ستاری بلوار شهید مخبری نبش خیابان ایران زمین
