|
شماره دادنامه: 140331390000508489 تاریخ دادنامه: 1403/3/1 شماره پرونده: 0203951 مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری شاکی: آقای علیرضا خواجه نوری طرف شکایت: سازمان سنجش آموزش کشور– وزارت علوم، تحقیقات و فناوری موضوع شکایت و خواسته: ابطال تبصره 1 ذیل بند (الف) با عنوان «شرایط اختصاصی» از قسمت «شرایط عمومی و اختصاصی» مندرج در صفحات 18 و 19 دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون ورودی مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته سال 1401 گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال تبصره 1 ذیل بند (الف) با عنوان «شرایط اختصاصی» از قسمت «شرایط عمومی و اختصاصی» مندرج در صفحات 18 و 19 دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون ورودی مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته سال 1401 را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده است که: " بنا بر رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری به شماره 1950 مورخ 1399/12/16 و در جهت جلوگیری از اعمال محدودیت بر حق آموزش به عنوان یکی از حقوق بنیادین شهروندان، اجازه ثبت نام و شرکت در آزمون ورودی کارشناسی ارشد ناپیوسته سال 1401 به کلیه پذیرفته شدگان سنوات قبل این آزمون داده شده است. اما سازمان سنجش آموزش کشور پذیرفته شدگان سنوات قبل را به دو دسته تقسیم نموده است. (تبصره 1 و 2 ماده (الف) شرایط اختصاصی داوطلبان کنکور کارشناسی ارشد 1401)، دسته اول پذیرفته شدگان دوره های روزانه سنوات قبل (تبصره 1) و دسته دوم پذیرفته شدگان دوره های غیر روزانه سنوات قبل (تبصره 2) و برای پذیرفته شدگان دوره های روزانه سنوات قبل، شرط انصراف قطعی از تحصیل تا پایان مهلت ثبت نام را قرار داده است (تبصره 1) و برای پذیرفته شدگان غیر روزانه سنوات قبل مهلت انصراف را پس از اعلام نتایج نهایی و در صورت قبولی قرار داده است (تبصره 2)، در صورتی که از نظر قوانین و مقررات آموزشی و حق بر آموزش تفاوتی در داوطلبان روزانه و غیر روزانه نمی باشد و اساساً علت اصرار بر انصراف زود هنگام پذیرفته شدگان دوره روزانه سنوات قبل، مشخص نیست، کما این که وضعیت قبولی آینده آن ها کاملاً نامشخص است و در صورت انصراف و عدم قبولی مجدد، زحمات قبلی آن ها و همچنین سرمایه و منابع آموزشی صرف شده، از بین خواهد رفت. لازم به ذکر است هیات عمومی دیوان عدالت اداری طی دادنامه فوق الذکر این اعمال محدودیت ها را ابطال نموده است و اعلام نموده است که از هیچ یک از بندهای مقرر در ماده 3 قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور مصوب 1392، این اعمال محدودیت ها قابل استنتاج نیست، ولی متاسفانه سازمان سنجش مجدداً این محدودیت ها را در شرایط ثبت نام آزمون کارشناسی ارشد سال 1401 ذکر نموده است و عنوان نموده است که «در صورت عدم انصراف قطعی از تحصیل در زمان مقرر، در صورت قبولی در آزمون کارشناسی ارشد ناپیوسته سال 1401، قبولی آنان در آزمون لغو خواهد شد.» بنابراین تقاضا دارم که شرط محدودیت زمانی پذیرفته شدگان دوره های غیر روزانه سنوات قبل، مهلت انصراف هنگام اعلام نتایج نهایی قرار داده شود." متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است: " راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون ورودی کارشناسی ارشد ناپیوسته سال 1401 … شرایط اختصاصی: الف) داشتن مدرک کارشناسی (لیسانس) یا کارشناسی ارشد (فوق لیسانس یا دکتری حرفه ای) یا اشتغال به تحصیل در سال آخر مقطع کارشناسی (یا فارغ التحصیلی حداکثر تا تاریخ 1401/6/31) که مدرک مذکور مورد تایید شورای عالی انقلاب فرهنگی یا وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و یا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باشد. ضمناً در صورت قبولی در رشته هایی که پذیرش آنان از نیمسال دوم سال تحصیلی 1402-1401 آغاز می گردد و به شرط دریافت مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد یا دکتری عمومی تا تاریخ 1401/11/30، ثبت نام و ادامه تحصیل آنان بلامانع است. تبصره 1: با توجه به رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری به شماره 1950 مورخ 16/12/1399 پذیرفته شدگان دوره روزانه آزمون کارشناسی ارشد ناپیوسته سال 1400 می توانند در آزمون کارشناسی ارشد ناپیوسته سال 1401 ثبت نام و شرکت نمایند. ضمناً متقاضیان مذکور و نیز دانشجویان در حال تحصیل در دوره روزانه مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته سال های قبل، در صورت تمایل به ثبت نام و شرکت در آزمون کارشناسی ارشد ناپیوسته سال 1401 در صورت داشتن سایر شرایط و ضوابط مندرج در این دفترچه راهنما می بایست تا پایان مهلت مقرر ثبت نام آزمون کارشناسی ارشد ناپیوسته سال 1401، از تحصیل انصراف قطعی حاصل نمایند و در صورت عدم انصراف قطعی از تحصیل در زمان مقرر، در صورت قبولی در آزمون کارشناسی ارشد ناپیوسته سال 1401، قبولی آنان در آزمون لغو خواهد شد." در پاسخ به شکایت مذکور، پس از تبادل لوایح دفتر هیات عمومی دیوان عدالت اداری با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری جهت ارسال پاسخ، آن وزارت به موجب لایحه شماره 1402220469655143 مورخ 1402/8/27 توضیح داده است که: " با توجه به اینکه در دادخواست تقدیمی وزارت علوم در ردیف خواندگان و طرف دعوا قرار نگرفته است و شاکی دادخواست خود را صرفاً به طرفیت سازمان سنجش آموزش کشور طرح نموده است، اساساً ابلاغ دادخواست به این وزارت فاقد وجاهت قانونی است. با توجه به تایید تشکیلات سازمان سنجش آموزش کشور توسط سازمان اداری و استخدامی کشور ( بهمن ماه سال 1378) و ماده واحده تشکیل سازمان ملی سنجش و ارزشیابی نظام آموزش کشور مصوب جلسه 883 مورخ 1402/3/30 شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر انفکاک سازمان سنجش آموزش کشور از وزارت علوم و فعالیت آن سازمان زیر نظر نهاد ریاست جمهوری و با عنایت به این که، انجام کلیه امور مربوط به تعیین شرایط و ضوابط پذیرش دانشجو یا داوطلب با توجه به طرح ها و برنامه ها و سیاست های آموزشی کشور از جمله برگزاری آزمون های سراسری کشور و سنجش و پذیرش دانشجو، تحقیق در زمینه اندازه گیری، سنجش دانش عمومی، معلومات و سایر توانایی های فردی به منظور پیش بینی موفقیت تحصیلی دانشجویان، داوطلبان و فارغ التحصیلان به مرجع مزبور واگذار شده است، لذا هرگونه ادعا و یا شکایت از اقدامات مرجع مذکور، باید صرفاً به طرفیت همان مرجع مطرح شود و طرح دعوی به طرفیت این وزارت مستند به بند (پ) ماده 53 قانون دیوان عدالت اداری فاقد وجاهت قانونی است. لازم به ذکر است که سابقاً در خصوص موضوع ابطال شرط محدودیت زمانی انصراف از تحصیل … در هیات عمومی دیوان عدالت اداری مورد رسیدگی، که منتج به صدور رای به شماره 9909970905811950 مورخ 1399/12/16 گردیده است. لذا اساساً مطابق با ماده 85 قانون دیوان عدالت اداری طرح مجدد دعوی و رسیدگی به آن با وجود رای قبلی دیوان خلاف مقررات بوده و دعوی شایسته رد می باشد. بنابراین با توجه به مطالب معروضه رد دعوای مطروحه به طرفیت وزارت علوم مورد تقاضاست." علی رغم ارسال و ابلاغ نسخه دوم دادخواست و ضمایم آن به سازمان سنجش آموزش کشور تا زمان رسیدگی به پرونده پاسخی واصل نشده است. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1403/3/1 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است. رای هیات عمومی اولاً براساس بند سوم اصل سوم و اصل سی ام قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تحصیل حقی است برای عموم شهروندان و منع آن برمبنای قسمت اخیر ماده 1 قانون تامین وسایل و امکانات تحصیل اطفال و جوانان ایرانی مصوب سال 1353 جز با مجوز قانونی امکان پذیر نیست. ثانیاً وظایف و اختیارات شورای سنجش و پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی در قالب هفت بند در ماده 3 قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور مصوب سال 1394 احصاء شده و از هیچ یک از بندهای مذکور، صلاحیت ایجاد محرومیت از ثبت نام و شرکت مجدد در آزمون برای دانشجویان دوره روزانه مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته که تا پایان مهلت ثبت نام انصراف نداده‌اند، استنباط نمی‌شود. ثالثاً ایفای وظیفه «برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت» که براساس صدر ماده 2 قانون یادشده به شورای مزبور واگذار شده، مجوزی بر ایجاد تضییق در شرکت در آزمون برای دانشجویان شاغل به تحصیل در دوره روزانه در صورت عدم انصراف تا پایان زمان ثبت نام نیست و این دسته از افراد می‌توانند در صورت قبولی در آزمون سال های بعد و تا قبل از ثبت نام در دانشگاه محل قبولی نسبت به انصراف از دانشگاه قبلی محل تحصیل خود اقدام کنند. بنا به مراتب فوق که در رای شماره 2752 مورخ 1401/12/2 هیات عمومی دیوان عدالت اداری نیز منعکس شده، تبصره 1 ذیل بند (الف) با عنوان «شرایط اختصاصی» از قسمت «شرایط عمومی و اختصاصی» مندرج در صفحات 18 و 19 دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون ورود مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته سال 1401 که دانشجویان روزانه در حال تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته را در صورت عدم انصراف تا پایان مهلت ثبت نام، مجاز به ثبت نام و شرکت در آزمون ورودی کارشناسی ارشد سال 1401 ندانسته، خارج از حدود اختیارات مرجع تصویب‌کننده آن و خلاف قوانین فوق الذکر بوده و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود. این رای براساس ماده 93 قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی مصوب 1402/2/10) در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است./ حکمتعلی مظفری رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری |
آدرس: تهران بزرگراه شهید ستاری بلوار شهید مخبری نبش خیابان ایران زمین
