|
شماره دادنامه: 140331390000322102 تاریخ دادنامه: 11/2/1403 شماره پرونده: 0106105 مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری شاکی: سازمان بازرسی کل کشور طرف شکایت: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخشنامه های شماره 58885/993400 مورخ 15/11/1399 و شماره 18499/963400 مورخ 21/3/1396 معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گردش کار: سرپرست معاونت حقوقی، نظارت همگانی و امور مجلس سازمان بازرسی کل کشور به موجب شکایت نامه شماره 184260 مورخ 19/6/1401 اعلام کرده است که: " به موجب بخشنامه شماره 58885/993400 مورخ 15/11/1399 و بخشنامه شماره 18499/963400 مورخ 21/3/1396 معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اخذ مجوز پایان کار از شهرداری و تاییدیه ایمنی از آتش نشانی در فرآیند صدور مجوز بهره برداری با اخذ تعهد نامه رسمی مبنی بر قبول مسیولیت و رعایت ضوابط و مقررات ایمنی دستگاه های مربوطه مجاز اعلام شده است. این در حالی است که: 1 – وفق تبصره ذیل ماده 3 آیین نامه ایجاد، اصلاح، تکمیل درجه بندی و نرخ گذاری تاسیسات گردشگری و نظارت بر آنها (مصوب 1394) اداره کل میراث فرهنگی هنگام صدور مجوز می بایست ضوابط و مقررات مرتبط با سایر دستگاه های اجرایی را لحاظ نماید. آیین نامه موصوف به پیشنهاد شماره 31402/932 مورخ 24/9/1393 وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در تاریخ 11/6/1394 به تصویب هیات وزیران رسیده است. وفق بند (ج) ماده (1) آیین نامه فوق، تاسیسات گردشگری پس از اخذ مجوزهای لازم از وزارت میراث فرهنگی و با رعایت قوانین و مقررات مربوطه تاسیس و فعالیت می نمایند و مطابق تبصره ذیل ماده (3) آن، میراث فرهنگی هنگام صدور مجوز می بایست ضوابط و مقررات مرتبط با سایر دستگاه های اجرایی را لحاظ نماید. 2- وفق بند 2-6-3 و 2-9-1 مبحث دوم مقررات ملی ساختمان، صدور گواهی پایان کار توسط شهرداری به منظور تایید کلیه عملیات اجرایی و عدم وجود هرگونه مغایرت فنی با ضوابط شهرسازی و مقررات ملی ساختمان لازم الاجرا می باشد. همچنین به استناد پیوست (1) مبحث سوم مقررات ملی ساختمان با موضوع حفاظت ساختمان ها در برابر حریق، به منظور کنترل رعایت الزامات آن مبحث در شهرهای بزرگ، برای ساختمان های مسکونی بیش از 5 طبقه روی زمین و برای کلیه ساختمان های غیر مسکونی استعلام از سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهری در دو مرحله صدور پروانه طرح و صدور گواهی پایان کار ساختمان الزامی می باشد. مطابق ماده 6 ایجاد، اصلاح، تکمیل درجه بندی و نرخ گذاری تاسیسات گردشگری و نظارت بر آنها سرمایه گذار موظف است پس از اتمام عملیات ساختمانی و تجهیز آن، مراتب را جهت صدور پروانه بهره برداری اعلام نماید. اعلام اتمام عملیات ساختمانی جزء وظایف شهرداری می باشد که پس از تایید جوانب فنی ساختمان توسط مهندسین ناظر و همچنین تایید ایمنی ساختمان توسط آتش نشانی و حصول اطمینان از رعایت مقررات ملی ساختمان و رعایت ضوابط شهرسازی، مجوز پایان کار توسط شهرداری صادر می گردد. ضمن آنکه مطابق بند 2-11-1 مبحث دوم مقررات ملی ساختمان، وزارت میراث فرهنگی موظف است در بازسازی، مرمت، نگهداری و بهره برداری بناهای واجد ارزش تاریخی، ضوابط خود را به لحاظ ایمنی و بهداشت با مقررات ملی ساختمان تطبیق دهد. لذا تعداد زیادی از واحدهای گردشگری از جمله: سفره خانه های سنتی، اقامتگاه های بوم گردی اقامتگاه های سنتی و … (از جمله واحدهای تاسیسات گردشگری می باشند) که در بناهای واجد ارزش تاریخی و با مجوز میراث فرهنگی فعالیت می کنند نیز موظف به رعایت ضوابط ایمنی و بهداشتی منطبق با مقررات ملی ساختمان می باشند. لذا با توجه به تبصره ذیل ماده 3 آیین نامه موصوف، رعایت ضوابط و مقررات مرتبط با سایر دستگاه های اجرایی از جمله وظایف میراث فرهنگی در زمان صدور مجوز بوده و این سازمان به عنوان تنها نهاد تصمیم گیر در خصوص ایجاد و صدور مجوز انواع تاسیسات گردشگری در زمان صدور مجوز ساخت و بهره برداری واحدهای گردشگری می بایست نسبت به لحاظ نمودن قوانین مطروحه از جمله الزام بهره بردار به ارایه تاییدیه ایمنی ساختمان از سازمان آتش نشانی و اخذ مجوز پایان کار از شهرداری اقدام نماید. 3 – در هیچ یک از قوانین و ضوابط جاری و حاکم که در راستای بهبود فضای کسب و کار و رفع موانع تولید تدوین گردیده، مانند قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار (مصوب 1390)، قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور (مصوب 1394)، قانون اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم (44) قانون اساسی (مصوب 1387) و اصلاحیه آن و همچنین آیین نامه ایجاد، اصلاح، تکمیل، درجه بندی و نرخ گذاری تاسیسات گردشگری و نظارت بر آنها (مصوب 1394)، قانون شهرداری (مصوب 1334 و اصلاحیه های بعدی)، مقررات ملی ساختمان و … پیش بینی جهت اخذ تعهد کتبی از سازنده ساختمان جهت رعایت قوانین و مقررات و پذیرش مسیولیت پیش بینی نگردیده است. همچنین وفق جزء 2-6 و تبصره ذیل بند (الف) ماده 7 اصلاح قانون اجرای سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم (44) قانون اساسی، صدور مجوزهای مورد نیاز و یا حذف و اصلاح بخشنامه ها، دستورالعمل ها و آیین نامه هایی که مخل کسب و کار می باشند پس از تایید وزیر امور اقتصادی و دارایی و در مورد تصویب نامه های هیات وزیران پس از تایید هیات وزیران، برای کلیه مراجع صدور مجوز لازم الاجراء می باشد. بنا به مراتب بخشنامه های شماره 58885/993400 مورخ 15/11/1399 و 18499/963400 مورخ 21/3/1396 وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که اخذ مجوز پایان کار از شهرداری و تاییدیه ایمنی از آتش نشانی در فرآیند صدور مجوز بهره برداری را غیر ضروری تشخیص و با اخذ تعهد نامه رسمی مبنی بر قبول مسیولیت و رعایت ضوابط و مقررات ایمنی دستگاه های مربوطه مجاز اعلام نموده است برخلاف تبصره ذیل ماده 3 آیین نامه ایجاد، اصلاح، تکمیل، درجه بندی و نرخ گذاری تاسیسات گردشگری و نظارت بر آن ها (مصوب 1394) و خارج از حدود اختیارات واضع تشخیص و ابطال آن ها در هیات عمومی دیوان (به صورت فوق العاده و خارج از نوبت) مورد تقاضا می باشد." متن مقرره های مورد شکایت به شرح زیر است: " الف- بخشنامه شماره 18499/963400 مورخ 21/3/1396 وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مدیر کل محترم میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مازندران مدیر کل محترم میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی مدیر کل محترم میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان هرمزگان مدیر کل محترم میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان مدیر کل محترم میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد با سلام و احترام پیرو بخشنامه شماره 80449/953400 مورخ 16/11/1395 در خصوص اخذ تاییدیه آتش نشانی و گواهی استحکام بنا برای صدور و تمدید پروانه بهره برداری تاسیسات گردشگری، به اطلاع می رساند در راستای سیاست ها و رویکردهای جدید معاونت گردشگری برای ارزیابی و درجه بندی تاسیسات گردشگری، در خواست ها و پیگیری های مکرر ادارات کل استانی و با عنایت به اینکه به استناد بند ۱۴ و تبصره ذیل آن در ماده (۵۵) قانون شهرداری ها مصوب 11/4/1334 و همچنین ضوابط مطروحه در مبحث سوم مقررات ملی ساختمان مصوب اسفند ۱۳۷۴ به ویژه بندهای 3-1-1-69 و 3-1-2-2 مسیولیت حفظ ایمنی همچنین حفاظت ساختمان در برابر حریق و تدوین استانداردهای حوزه ایمنی و آتش نشانی بر عهده سایر نهادها و دستگاه های ذی ربط از جمله شهرداری ها، سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی، سازمان نظام مهندسی، سازمان ملی استاندارد ایران ….. و البته مالک ساختمان می باشد، لذا به منظور تسریع در فرآیند تمدید پروانه های بهره برداری و کمک به روان سازی و اجرای بهینه فرآیند ارزیابی و درجه بندی تاسیسات گردشگری مقتضی است ترتیبی اتخاذ گردد تا بهره برداران تاسیسات گردشگری با سپردن تعهد رسمی مبنی بر : 1- قبول مسیولیت و 2- رعایت ضوابط و مقررات ایمنی دستگاه های مربوطه، بتوانند با دغدغه و هزینه های جانبی کمتر در فرآیند ارزیابی و درجه بندی کیفی و خدماتی وارد شده، گواهینامه ها و پروانه های بهره برداری خود را در کمترین زمان ممکن تمدید یا دریافت نمایند. – معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ب- بخشنامه شماره 58885/993400 مورخ 15/11/1399 وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مدیران کل محترم میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان ها با سلام و احترام؛ با عنایت به مسایل و مشکلات مربوط به تاییدیه ایمنی، استحکام بنا و گواهی آتش نشانی و به تبع آن عدم امکان صدور و یا تمدید پروانه بهره برداری تاسیسات گردشگری و حسب هماهنگی و مذاکرات تخصصی به عمل آمده با حوزه های کاری ذی ربط، به اطلاع می رساند مفاد بخشنامه شماره 18499/963400 مورخ 21/3/1396 همچنان معتبر و ملاک عمل بوده، ضمن ارسال اظهار نظر دفتر امور حقوقی و املاک وزارت متبوع، لازم است برای صدور پروانه بهره برداری آن دسته از تاسیسات گردشگری که فاقد گواهی پایان کار ساختمان و سایر تاییدیه های لازم هستند، علاوه بر اخذ تعهد نامه رسمی از بهره بردار، بیمه نامه کامل مسیولیت مدنی برای میهمانان و کارکنان و بیمه آتش سوزی نیز دریافت گردد. تمدید پروانه های بهره برداری منوط به معتبر بودن بیمه نامه های مزبور خواهد بود. – معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی" علی رغم ابلاغ دادخواست و ضمایم آن به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تا زمان رسیدگی به پرونده در جلسه هیات عمومی دیوان عدالت اداری پاسخی از طرف آن مرجع واصل نشده است. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 11/2/1403 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است. رای هیات عمومی با توجه به اینکه براساس تبصره ماده 3 آیین‌نامه ایجاد، اصلاح، تکمیل، درجه‌بندی و نرخ‌گذاری تاسیسات گردشگری و نظارت بر آنها (مصوب 1394/6/4 هیات وزیران) مقرر شده است : «کلّیه دستگاه های اجرایی موظّفند ضوابط قانونی و مورد عمل خود را در این زمینه جهت ملاحظه و رعایت آنها به سازمان [سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری] اعلام نمایند و سازمان هنگام صدور مجوز، مقررات مزبور را لحاظ خواهد نمود» و برمبنای بند 2- 6- 3 مبحث دوم مقررات ملّی ساختمان (مصوب 1384 دفتر امور مقررات ملّی ساختمان وزارت مسکن و شهرسازی) اعلام شده است : «شهرداری ها و سایر مراجع صدور پروانه ساختمان برای ساختمان هایی که طبق تشخیص ناظران و تایید سازمان نظام مهندسی ساختمان استان، مقررات ملّی ساختمان در آنها رعایت نشده باشد، تا زمان رفع نقص، پایان کار صادر نخواهند نمود»، بنابراین اعطای صلاحیت صدور پروانه بهره‌برداری به ادارات کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان ها بدون اخذ گواهی پایان کار، خارج از صلاحیت مرجع صادرکننده بخشنامه‌های مورد اعتراض و مغایر با قوانین و مقررات بوده و لذا بخشنامه شماره 993400/58885 مورخ 1399/11/15 و بخشنامه شماره 963400/18499 مورخ 1396/3/21 معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود. این رای براساس ماده 93 قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی مصوب 1402/2/10) در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است./ حکمتعلی مظفری رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری |
آدرس: تهران بزرگراه شهید ستاری بلوار شهید مخبری نبش خیابان ایران زمین
