رای شماره : ۱۴‍۰۲۳۱۳۹‍۰‍۰‍۰۳۱۴۵۹۴۹ مورخ ۱۴‍۰۲/۱۲/‍۰۱ هیات عمومی دیوان عدالت اداری (مـوضـوع شکـایت و خـواسته: ابطال بند ۲ بخشنامه شماره ۷‍۰‍۰/۲۶۱ مورخ ۱۴‍۰۲/۶/۴ معاون برنامه ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش)

شماره دادنامه: 140231390003145949

تاریخ دادنامه: 1402/12/1

شماره پرونده:     0204839- 0204796- 0204784- 0204781- 0204766- 0204746- 0204700

0204870-0204869-0204857 – 0204853- 0204849- 0204844- 0204843- 0204841- 0204840

0205488-0205481- 0205242- 0204974- 0204954- 0204938- 0204920- 0204899- 0204883

0206869- 0205596

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری          

شاکیان: آقایان: علی گل چین، مهدی فراهانی، رسول پیرعلایی، یوسف حسینی، عباداله فتح الهی، محمدعلی کبیری دیزج کیان، علی اصغر زارعی، ولی وجودی، باقر صفری، احمدرضا کریمی، علیرضا شاکری، سید جلال کشور دوست، وحید الماسی، علی کریمی 

خانم ها: بتول صالحی مزرعه آخوند، فریبا چگنی، مریم رجبی ورکیانی، زهرا زرعی زمهریر، کبری مختارپور، زینب کوشان، مرضیه پیوسته، صغری اقدم، رباب اسرافیلی دستجرد، آذر فرهنگی وینق، اعظم لباف نیا، مریم غفاری و رضوان اکبری نساجی

طرف شکایت: وزارت آموزش و پرورش 

مـوضـوع شکـایت و خـواسته: ابطال بند 2 بخشنامه شماره 700/261 مورخ 1402/6/4 معاون برنامه ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش

   گردش کار: شاکیان به موجب دادخواست های جداگانه ای با متن مشابه ابطال بند 2 بخشنامه شماره 700/261 مورخ 1402/6/4 معاون برنامه ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده اند که:

"1- با توجه به حکومت قواعد و مقررات عام الشمول بر مستخدمین دولتی و نیز صراحت بند «الف» ماده 103 قانون خدمات کشوری مبنی بر اینکه حداقل سابقه خدمت کارمندان دولت مشمول بازنشستگی را 30 سال تمام دانسته و دستگاه دولتی الزامی به ادامه خدمت اینگونه افراد نمی تواند داشته باشد و از طرف دیگر با عنایت به بند (د)تبصره 20 لایحه بودجه 1402 که استمرار خدمت مازاد 30 سال کارکنان دولت را مشروط به رضایت مستخدم نموده است، مغایرت بخشنامه مزبور با قوانین جاری کشور اظهر من الشمس بوده و خارج از حدود اختیارات سازمان می باشد.

2- بخشنامه فوق الذکر مغایر حقوق مکتسبه معلمان بوده و از ابتدای سال جاری نیز اداره آموزش و پرورش مرند تمامی بازنشستگان امسال را ملزم به افتتاح حساب جاری بازنشستگان نزد بانک صادرات نموده و فرم های بازنشستگی را تکمیل و لیست مشمولین را در مرداد ماه امسال طی نامه ای به مدارس اعلام نموده تا مدیران مدارس برنامه ریزی لازم را نسبت به سال تحصیلی آینده داشته باشند و از طرفی با توجه به اقدامات مقدماتی صورت گرفته توسط اداره، متقابلاً معلمان نیز برای بعد از بازنشستگی برنامه ریزی و اقداماتی انجام داده اند.

3- خیل کثیر معلمان کشورمان به خاطر نیمه متمرکز بودن رشته تحصیلی شان و مصاحبه و امتحان عملی کمی دیرتر از شروع سال تحصیلی وارد تربیت معلم شده اند فلذا بازنشستگی آن ها در اثنای سال تحصیلی رقم می خورد. بر این اساس در طول سال های متمادی رویه معمول و متعارف و صد البته قانونی این بوده است که همکاران فرهنگی در هر مقطع و فصلی از سال می توانستند بازنشسته شوند خصوصاً که اداره آموزش پرورش خودش پیشقدم بوده و معلمان 30 سال تمام را ملزم به تکمیل پرونده بازنشستگی در زمان مقرر می نمود.

بنابراین با عنایت به موارد معنونه، اقدام وزارت آموزش و پرورش در صدور بخشنامه محدودیت بازنشستگی بعد از اول مهرماه، خارج از حدود اختیارات قانونی می باشد و جلوگیری از بازنشستگی معلمان به بهانه اختلال در امر تعلیم و تربیت دانش آموزان علاوه بر ایجاد اختلال در امورات زندگی شخصی، ناشی از ضعف مدیریت و عدم آینده نگری سازمان بوده و فاقد وجاهت قانونی است. فلذا در جهت جلوگیری از تضییع حقوق شاکی، رسیدگی فوری و خارج از نوبت و ابطال بخشنامه معترض عنه از محضرعالی مورد استدعاست."

   متن بخشنامه مورد شکایت به شرح زیر است:

" بخشنامه شماره 700/261 مورخ 1402/6/4 معاون برنامه ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش

مدیر کل محترم آموزش و پرورش استان

با سلام و احترام

پیرو بخشنامه 710/4 مورخ 1396/2/26، مراتب ذیل جهت اطلاع و اقدام هماهنگ در ارتباط با ماموریت وانتقال کارکنان به سایر دستگاه های اجرایی و استمرار خدمت مشمولان طرح طبقه بندی مشاغل معلمان در چارچوب ضوابط و مقررات اعلام می شود:

…….

2- به منظور جلوگیری از اختلال در امر تعلیم و تربیت دانش آموزان، انجام ماموریت، انتقال و بازنشستگی کارکنان آموزشی در طول سال تحصیلی ممنوع است بررسی درخواست ماموریت و انتقال و بازنشستگی صرفاً در فصل تابستان و تا پایان شهریور ماه صورت پذیرد تاریخ بازنشستگی برای افراد ذینفع اول مهر ماه امکان پذیر است.

…… – معاون برنامه ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش"

   علی رغم ارسال و ابلاغ نسخه دوم دادخواست و ضمایم آن برای طرف شکایت تا زمان رسیدگی به پرونده پاسخی واصل نگردیده است.

   هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1402/12/1 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

                                                        رای هیات عمومی                   

اولاً بازنشستگی موضوع بند (الف) ماده 103 قانون مدیریت خدمات کشوری در اختیار دستگاه اجرایی است و دستگاه اجرایی تکلیفی مبنی بر پذیرش درخواست بازنشستگی کارمندان خود پس از تحقق شرایط مقرر در این ماده ندارد و وزارت آموزش و پرورش می تواند در جهت حسن جریان امور و در راستای جلوگیری از اختلال در امر تعلیم و تربیت دانش آموزان به وضع مقرره مورد اعتراض اقدام نماید. ثانیاً در بند (د) تبصره 20 قانون بودجه سال 1402 کل کشور که قانون حاکم در زمان صدور مقرره مورد شکایت بوده است، اجازه افزایش سنوات خدمت ولو با موافقت مستخدم و بدون رعایت شرط سنی داده شده و مقرره مورد اعتراض هم در جهت حفظ نظم امور آموزشی صادر شده و با توجه به اینکه وزارت آموزش و پرورش کارکنان آموزشی مورد نیاز خود را در طول یک سال تحصیلی مدیریت می نماید و بازنشستگی این کارکنان در حین سال تحصیلی در امر آموزش دانش آموزان کشور اخلال ایجاد می کند، لذا به همین جهت اعلام کرده است که بررسی درخواست های بازنشستگی در تابستان صورت می پذیرد با عنایت به مراتب فوق، بند 2 بخشنامه شماره 700/261  مورخ 1402/6/4 معاون برنامه ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش که مفاد آن ناظر به موارد مربوط به طرح درخواست بازنشستگی است، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار نیست و ابطال نشد. این رای بر اساس ماده 93 قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی مصوب 1402/2/10) در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است./

                                                            حکمتعلی مظفری

                                                          رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری