شماره دادنامه: 140231390002120671

تاریخ دادنامه: 1402/8/16

شماره پرونده: 0202670

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای رسول مرادی نژاد

طرف شکایت: شرکت خدمات حمایتی کشاورزی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 11 شرایط احراز عاملیت توزیع نهاده های کشاورزی

         گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بند 11 شرایط احراز عاملیت توزیع نهاده های کشاورزی را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده است که:

  " بنده متقاضی عاملیت کود و بذر هستم و در این راستا و در جهت تامین کود و بذر کشاورزان منطقه، موافقت جهاد کشاورزی را کسب نمودم، اما بند 11 مقرره مورد شکایت با درج شرط فاصله میان کارگزاران، مانع اخذ عاملیت می شود. این بند مغایر اصول 43 و 44 قانون اساسی است؛ لذا تقاضای ابطال آن را  دارم. " 

  متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

  " شرایط احراز عاملیت مجاز توزیع نهاده های کشاورزی

…………

 11- انبار متقاضی جدید با نزدیکترین انبار کارگزاران مجاور خود حداقل 15 کیلومتر فاصله داشته باشد. " 

  در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرعامل شرکت خدمات حمایتی کشاورزی به موجب لایحه شماره 55/1/11605–1402/5/4 توضیح داده است که:

  " شرکت خدمات حمایتی کشاورزی شرکتی صد در صد دولتی و وابسته به وزارت جهاد کشاورزی می باشد و در مقام عملیات تصدی خود مبادرت به تنظیم بازار کود شیمایی کشور از طریق توزیع نهاده های کشاورزی می نماید. بنابراین انتخاب عاملان توزیع کود شیمیایی تحت عنوان کارگزار با ماهیت عاملیت تجاری از اختیارات این شرکت تجاری می باشد و اصل آزادی قراردادها سبب شده تا در انتخاب طرف قرارداد برای توزیع کود شیمیایی آزادی عمل برای این شرکت وجود داشته باشد. صرف نظر از اینکه تعیین شرایط برای عاملان فروش کود شیمیایی از اختیارات این شرکت است، مفاد بند 11 مورد اشاره که تقاضای ابطال آن خواسته شده، مبتنی بر یک قاعده عقلی و عرفی است زیرا چنانچه میان انبار کارگزاران این شرکت فاصله کمتر از 15 کیلومتر وجود داشته باشد، نوعی رقابت تجاری میان آنان ایجاد خواهد شد که ممکن است تبعات سویی را برای این شرکت ایجاد نماید، بنابراین تقاضای صدور حکم به رد دعوای مطروحه را خواستار است. "

  هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1402/8/16 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

براساس آرای شماره 2049-2047 مورخ 1397/11/23 و شماره 1305 مورخ 1400/5/5 هیات عمومی دیوان عدالت اداری ایجاد محدودیت جغرافیایی از سوی مراجع اعطای مجوز کسب و کار مغایر با قانون تشخیص و ابطال شده است و با اخذ وحدت ملاک از آرای مذکور، بند 11 شرایط احراز عاملیت توزیع نهاده‌های کشاورزی نیز که براساس آن مقرر گردیده است انبار متقاضی اخذ مجوز عاملیت مجاز توزیع نهاده‌های دامی می‌بایست از نزدیکترین انبار کارگزاران مجاور خود حداقل 15 کیلومتر فاصله داشته باشد، مغایر با مفاد آرای شماره 2049-2047 مورخ 1397/11/23 و شماره 1305 مورخ 1400/5/5 هیات عمومی دیوان عدالت اداری است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود. این رای براساس ماده 93 قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی مصوب 1402/2/10) در رسیدگی و تصمیم‌ گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است./

                                                         حکمتعلی مظفری

                                                          رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری