|
شماره دادنامه: 140231390001641667 تاریخ دادنامه: 28/6/1402 شماره پرونده: 0200027-0200138 مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری شاکیان: آقای سیدرسول جلایی با وکالت خانم مهدیه نیلی و آقایان اسماعیل حکیم، فرید قاسمی فلاورجانی، فرید نونژاد، احمدرضا علی زاده نصرآباد علیا، امیر مسعود زمانی، حسین علیزاده خانیوردی، علیرضا احمدی، مسعود انصاریان، سید حمیدرضا موسوی، حسن الهی، محمد یداللهی و هوشمند عزیزی و خانم ها سپیده ابراهیمی، کبری فروزی، نگار زینلی ششده، مریم مسیح و مارال سیاه پور طرف شکایت: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موضوع شکایت و خواسته: ابطال ماده 8 آیین نامه آزمون صلاحیت بالینی دوره دکتری عمومی دندانپزشکی مصوب هشتاد و پنجمین جلسه شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی مورخ 29/8/1401 گردش کار: شاکیان به موجب دادخواست هایی با متن مشابه ابطال تبصره 1 ماده 2 و ماده 8 آیین نامه آزمون صلاحیت بالینی دوره دکتری عمومی دندانپزشکی مصوب هشتاد و پنجمین جلسه شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی مورخ 29/8/1401 را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده اند که: " تبصره 1 از ماده 2 و ماده 8 آیین نامه آزمون صلاحیت بالینی دکتری عمومی دندانپزشکی مصوب هشتاد و پنجمین شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی مورخ 28/9/1401 دانشجویان ورودی 1397-1398 و انتقالی از خارج را که آن ها نیز ورودی سال 1397 یا 1398 هستند مشمول این آزمون می داند و دانشجویان ورودی 1396 را مشمول این آزمون قرار نمی دهد و این در حالی است که دانشجویان ورودی 1396 الی 1398 همگی دانشجویان یک رشته تحصیلی می باشند و این برخورد دوگانه با دانشجویان یک رشته تحصیلی عین تبعیض می باشد. اگر شورای آموزشی ملاک را سه سال ورود به این رشته قرار داده و دانشجویان ورودی 1396 را با آیین نامه آموزشی دندانپزشکی مصوب 19/4/1391 مورد ارزیابی قرار می دهد و دانشجویان ورودی 1397 به بعد را با آیین نامه آموزشی مصوب 11/1/1396 مورد ارزیابی قرار می دهد باید اذعان کرد که در هیچکدام از آیین نامه ها اسمی از آزمون صلاحیتی بالینی و ماده ها و تبصره های آن نیامده است و ضمناً دانشجویان انتقالی از خارج زمانی نسبت به اخذ پذیرش از دانشگاه مورد تایید وزارت بهداشت در خارج اقدام کرده اند که حتی آیین نامه سال 1396 نیز هنوز تصویب نشده بود اگرچه قاعدتاً باید با این گروه طبق آیین نامه مصوب سال 1391، پس از موافقت با انتقالی آن ها برخورد می شد اما شورای آموزشی این دسته از دانشجویان را طبق آیین نامه مصوب سال 1396 حساب کرده و با استناد به آن خواهان شرکت آن ها در آزمون صلاحیت بالینی می باشد. آنچه در ماده ۸ آیین نامه دکتری عمومی دندانپزشکی 1/11/1396 آمده است صرفاً آزمون جامع می باشد که آزمونی است متفاوت از آزمون صلاحیت بالینی که در سال 139۶ نمونه هایی از آن همچون آزمون پیش کارورزی پزشکی و علوم پایه انجام می گرفته و آزمونی است کتبی معمولاً با حد نصاب قبولی ۵۰ درصد نمره کل و به همین دلیل در 26/11/1399 شورای آموزشی نسبت به تغییر آزمون جامع به صلاحیت بالینی اقدام کرده است. ماده ۴ قانون مدنی صراحتاً اذعان می کند که قوانین اداری عطف به ماسبق نمی شوند لذا این آزمون می تواند صرفاً شامل دانشجوهای ورودی پس از تصویب آزمون صلاحیت بالینی باشد. لذا به استناد ماده فوق و اصول 19 و 20 قانون اساسی ابطال تبصره 1 ماده 2 و ماده 8 آیین نامه مورد شکایت را خواستاریم." متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است: " آیین نامه آزمون صلاحیت بالینی دوره دکتری عمومی دندانپزشکی به استناد ماده 8 آیین نامه آموزشی دوره دکتری عمومی دندانپزشکی مصوب شصت و هشتمین جلسه شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی مورخ 1/11/1396، دانشجویان دکتری عمومی دندانپزشکی موظفند در آزمون جامع دندانپزشکی که بر اساس مصوبه هفتاد و هشتمین جلسه شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی مورخ 26/11/1399، به آزمون صلاحیت بالینی دندانپزشکی تغییر نام یافت، شرکت نمایند. ……. ماده 8: این آیین نامه در 8 ماده و 8 تبصره در هشتاد و پنجمین جلسه شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی مورخ 29/8/1401 به تصویب رسید و جهت دانشجویان دوره دکتری عمومی دندانپزشکی ورودی سال تحصیلی 98- 1397 لازم الاجرا است و کلیه آیین نامه ها و بخشنامه های مغایر با آن برای دانشجویان مشمول این آیین نامه لغو می گردد.- شورای عالی برنامه ریزی، علوم پزشکی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی" در پاسخ به شکایت مذکور، مدیر کل حقوقی، املاک و تنظیم مقررات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به موجب لایحه شماره 1125/107/د مورخ 18/2/1402 توضیح داده است که: " در خصوص شکایت مطروحه شایان ذکر است، نظام آموزش جمهوری اسلامی ایران بر اساس اسناد بالادستی موجود به خصوص سیاست های کلان ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را به عنوان متولی آموزش و تربیت منابع انسانی در حوزه سلامت قرار داده و در این راستا وظیفه سنگینی را بر دوش دارد. همچنین مطابق مصوبه جلسه 421 مورخ 19/3/1377 شورای عالی انقلاب فرهنگی مقرر گردید، شورای عالی برنامه ریزی از شورای عالی انقلاب فرهنگی منفک و در هر وزارتخانه (بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و علوم، تحقیقات و فناوری) به طور مستقل تشکیل شود. به استناد بند 20 مصوبه جلسات 429 و 430 مورخ 21/7/1377 و 5/8/1377 و نامه شماره 4229/دش مورخ 25/11/1377 شورای عالی انقلاب فرهنگی و مواد 2 و 7 قانون تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب سال 1364، بندهای 4، 1 و 16 ماده 1 قانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب 1367، شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی به منظور تحقق سیاست ها و خط مشی ها و اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در امر برنامه ریزی و تدوین و تصویب آیین نامه ها و مقررات آموزشی با وظایف مشخص تشکیل گردیده است. بر این اساس شورای مذکور با تکیه بر نظر صاحب نظران تخصصی، هیات های ممتحنه و ارزشیابی و اعضاء شوراهای تخصصی ذیربط نسبت به تدوین و تصویب آیین نامه های آموزشی مربوط به دوره های آموزشی علوم پزشکی اقدام می نماید. هدف از وضع آیین نامه صلاحیت بالینی، برگزاری آزمونی به منظور ارزیابی توانمندی دانش آموختگان دوره دکتری عمومی دندانپزشکی است. بدین منظور که این دانش آموخته به چه میزان قادر می باشد به تنهایی و بدون داشتن یک راهنما به درمان های تشخیصی و درمانی اقدام نماید. در سنوات گذشته به دلیل شیوع پاندمی کرونا سیستم حضوری آموزش دانشجویان با محدودیت هایی مواجه گردید و به نوعی سبب تنزل کیفیت آموزش در این رشته شد که ضرورت برگزاری این چنین آزمون هایی را بیش از پیش محسوس می نماید، چرا که با افزایش کیفیت و مهارت دانش آموختگان در این رشته، در آینده کمتر شاهد خطاهای پزشکی خواهیم بود. این آزمون نه تنها در دندانپزشکی که در رشته دکتری عمومی پزشکی نیز از دیرباز وجود داشته و شرط فارغ التحصیلی دانشجویان قبولی در این آزمون می باشد (آیین نامه آزمون صلاحیت بالینی دوره دکتری عمومی مصوب سال 1396)، به استناد ماده 8 آیین نامه آموزشی دوره دکتری عمومی دندانپزشکی مصوب شصت و هشتمین جلسه شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی مورخ 1/11/1396، دوره تحصیلی دندانپزشکی عمومی شامل سه مرحله است و دانشجویان دکتری عمومی دندانپزشکی موظف گردیده اند، در مرحله دوم تحصیل در آزمون جامع دندانپزشکی که بر اساس مصوبه هفتاد و هشتمین جلسه این شورا (مورخ 26/11/1399) به آزمون صلاحیت بالینی دندانپزشکی تغییر نام یافت، شرکت نمایند. بر اساس ماده 1 آیین نامه آزمون صلاحیت بالینی دکتری عمومی دندانپزشکی، دانشجویان پس از گذراندن 180 واحد درسی موظفند تا پایان دوره تحصیلی (در سقف سنوات تحصیلی) در آزمون شرکت نموده و آن را با موفقیت بگذرانند. شاکی در دادخواست تقدیمی به صورت مکرر اعلام نموده که چرا دانشجویان ورودی سال 1397 به بعد مشمول این آزمون می باشند اما ورودی های سال 1396 از این آزمون معاف گردیده اند و این را امری تبعیض آمیز اعلام نموده است. در این خصوص شایان ذکر است با توجه به اینکه به موجب تبصره 2 ماده 19 آیین نامه آموزش دوره دکتری عمومی دندانپزشکی مصوب سال 1396 دانشجویی که در طول 5 سال از شروع مرحله دوم نتوانند 180 واحد از دروس دوره (با احتساب واحدهای دوره اول) را بگذرانند و در آزمون جامع دندانپزشکی قبول شود چنانچه کل سنوات تحصیلی او 5/8 سال شده باشد اخراج می گردد. با عنایت به تاریخ وضع این آیین نامه که در سال 1396 و تاریخ تصویب آیین نامه صلاحیت بالینی که 28/8/1401 می باشد، در آیین نامه صلاحیت بالینی، کلیه دانشجویان ورودی سال 1397 به بعد مشمول اجرای این قانون در نظر گرفته شده اند. در خصوص ادعای نامبرده دایر بر اینکه برگزاری این آزمون سبب منع ورود و حذف تعدادی از دندانپزشکان به بازار کار می گردد و به نوعی با عدالت آموزشی و قانون افزایش ظرفیت پذیرش دندانپزشکی مغایرت دارد نیز اشاره می نماید، آیین نامه صلاحیت بالینی مصوب سال 1401 به دلایل ذیل نسبت به آزمون جامع دندانپزشکی با تسهیل و اغماض بیشتری نسبت به دانشجویان وضع گردیده است. دلیل اول: اینکه در آزمون جامع دندانپزشکی سال 1396 شرط ورود به ترم ده و بالاتر، قبولی در آزمون جامع دندانپزشکی است؛ در حالی که در آزمون صلاحیت بالینی این شرط حذف شده و عملاً به دانشجویان امکان می دهد تا پس از گذراندن 180 واحد درسی به دفعات در این آزمون شرکت نماید و هم زمان نیز بتواند تحصیلات خود را پیش ببرند. دلیل دوم: در آزمون جامع دندانپزشکی چنانچه سنوات تحصیلی دانشجویی از 5/8 سال تجاوز گردد و در آزمون مذکور قبول نگردد اخراج خواهد شد در حالی که در آیین نامه صلاحیت بالینی در صورت عدم قبولی در آزمون در سقف سنوات مجاز، امکان تغییر رشته به مقاطع پایین تر پیش بینی شده است." پرونده در اجرای ماده 84 قانون دیوان عدالت اداری به هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری ارجاع شد و این هیات به موجب دادنامه شماره 140231390001560948مورخ 20/6/1402 تبصره 1 ماده 2 آیین نامه آزمون صلاحیت بالینی دوره دکتری عمومی دندانپزشکی مصوب هشتاد و پنجمین جلسه شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی مورخ 29/8/1401 را قابل ابطال تشخیص نداد و رای به رد شکایت صادر کرد. رای مذکور به علت عدم اعتراض از سوی رییس یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری، قطعیت یافت. «رسیدگی به تقاضای ابطال ماده 8 آیین نامه مذکور در دستور کار جلسه هیات عمومی قرار گرفت.» هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 28/6/1402 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است. رای هیات عمومی اولاً آیین‌نامه آزمون صلاحیت بالینی دوره دکتری عمومی دندانپزشکی در مقام اجرای آیین‌نامه آموزشی دوره دکتری عمومی دندانپزشکی مصوب شصت و هشتمین جلسه شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشکی مورخ 1/11/1396 به تصویب رسیده است که ماده 88 آن بیان می‌دارد آیین‌نامه آموزشی دوره دکتری عمومی دندانپزشکی از ابتدای سال تحصیلی 98 – 1397 برای آن دسته از دانشجویانی که از این تاریخ به بعد وارد دانشگاه می‌شوند، لازم‌الاجرا است و در عین حال به موجب فراز دوم مصوبه هفتاد و هشتمین جلسه شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشکی مورخ 26/11/1399 (موضوع ابلاغیه شماره 10/500 مورخ 18/1/1400 معاون آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی) عنوان آزمون جامع دندانپزشکی مقرر در ماده 8 آیین‌نامه آموزشی دوره دکتری عمومی دندانپزشکی به آزمون صلاحیت بالینی دندانپزشکی تغییر یافته است. ثانیاً در مقام ارزیابی مصوبات از حیث ممنوعیت عطف بماسبق نمودن مفاد آنها با لحاظ اصل اثر فوری مقررات، تفکیک میان وقایع گذشته و جاری ضروری است و درخصوص وقایع جاری، تغییر در شرایط پیشینی در صورت ضرورت امر، عدم تضییع حقوق مکتسب ناشی از بخش گذشته این وقایع و همچنین وجود فرصت مناسب جهت تطبیق مشمولین با شرایط جدید (که مفاد رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه 58 مورخ 13/2/1388 و آرای هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی به شماره دادنامه‌های 29 مورخ 10/2/1398، 756 مورخ 7/5/1399 و 269 مورخ 19/5/1400 دلالت بر آنها دارد) با ایرادی مواجه نیست و درخصوص ماده 8 آیین‌نامه آزمون صلاحیت بالینی دوره دکتری عمومی دندانپزشکی با لحاظ اصلاحیه شماره 619/517/د مورخ 25/5/1402 دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی که حسب آن دانشجویانی که تا قبل از مهرماه 1402 فارغ‌التحصیل می‌شوند از شمول آن خارج شده‌اند، شمول آن به سایر دانشجویان فاقد ایراد است و دفاعیات طرف شکایت درخصوص وجود الزامات آموزشی و لحاظ ماهیت فنی و تخصصی موضوع، اقتضای این تغییر را موجه می‌سازد و ضمناً مقرره موصوف متعرض دروس و آزمون های گذرانده‌شده مشمولین نشده است و همچنین فاصله میان تاریخ وضع و به تبع آن لازم‌الاجرا شدن مقرره تا تاریخ آزمون و نهایتاً عدم فارغ‌التحصیلی مشمولین در زمان تعیین شده برای برگزاری آزمون صلاحیت بالینی دندانپزشکان حاکی از وجود فرصت مناسب جهت تطبیق وضعیت نامبردگان با شرایط جدید است. بنا به مراتب فوق، ماده 8 آیین‌نامه آزمون صلاحیت بالینی دوره دکتری عمومی دندانپزشکی مصوب هشتاد و پنجمین جلسه شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشکی مورخ 29/8/1401 در حدود اختیار مرجع تصویب‌کننده آن بوده و مغایرتی با قوانین و مقررات ندارد و لذا ابطال نشد. این رای براساس ماده 93 قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی مصوب 10/2/1402) در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است./ حکمتعلی مظفری رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری |
آدرس: تهران بزرگراه شهید ستاری بلوار شهید مخبری نبش خیابان ایران زمین
