بسم الله الرحمن الرحیم

شماره دادنامه: 1202

تاریخ دادنامه: 15/4/1400

شماره پرونده: 9801073

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: خانم زهرا شیخعلی پور

موضوع شکایت و خواسته: ابطال تبصره 2 بند 2 شرایط اختصاصی فراخوان جذب اعضای هیات علمی پیمانی سال 1397-1396 وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی 

     گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال تبصره 2 بند 2 شرایط اختصاصی فراخوان جذب اعضای هیات علمی پیمانی سال 1397-1396 وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

  " به استحضار می رساند: دانشگاه های علوم پزشکی ( از جمله دانشگاه علوم پزشکی تبریز) با استناد به بند مورد شکایت بسیاری از متقاضیان را از ادامه فرایند جذب هیات علمی کنار گذاشته اند. با توجه به موارد زیر این آگهی خلاف قانون استخدام هیات علمی بوده و اینجانب به دلایل زیر به این تبصره معترض بوده و درخواست ابطال آن توسط دیوان عدالت اداری رادارم: در آخرین آیین نامه اداری و استخدامی اعضای هیات علمی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در تبصره 2 ماده 72 آیین نامه در مورد بازنشستگی آمده است: « ایام سنوات خدمات دولتی غیر هیات علمی پس از تبدیل وضعیت به هیات علمی برای بازنشستگی قابل احتساب است.» قابل احتساب بودن ذکر شده است نه اینکه حتماً احتساب خـواهد شد بنابراین قانون خیلی تـاکیدی ندارد. در صورتی کـه وزارت 

بهداشت و دانشگاه های علوم پزشکی این قسمت را لازم الاجرا در نظر گرفته اند. در آیین نامه استخدامی اعضای هیات علمی مصوب هیات عالی جذب مصوب شهریور 1395 در فصل سوم ماده 10 تبصره 2 (صفحه 12) ذکر شده است که: « تبدیل وضعیت کارشناس رسمی واجد شرایط موسسه به عضو هیات علمی رسمی آزمایشی منحصراً با مدرک تحصیلی دکتری تخصصی و با رعایت حداکثر 50 سال سن منوط بهاینکه قبل از احراز شرایط بازنشستگی، بتواند حداقل 10 سال در وضعیت علمی خدمت کند». بنابراین سنوات باقیمانده تا بازنشستگی ده سال است در صورتی که وزارت بهداشت این 10 سال به 15 سال افزایش داده است و این دوگانگی در آیین نامه است و وجهه قانونی ندارد. همین مورد در نامه شماره 87803/15-29/4/1395 مرکز جذب هیات علمی نیز ذکر شده است.

 در تبصره مذکور، به سوابق باقیمانده مستخدمین اشاره شده است ( به عنوان مستخدم) در صورتی که دانشگاه های علوم پزشکی آن را به سنوات هیات علمی نسبت می دهند که به نظر اینجانب تفسیر درستی نیست. در مورد مستخدمین دارای مدارک تحصیلی کارشناسی ارشد و بالاتر کارمند می تواند تا 35 سال هم ادامه خدمت دهد. در آیین نامه استخدامی اعضای هیات علمی مصوب هیات عالی جذب ماده 96 بند 4 سنوات بازنشستگی اعضای هیات علمی رتبه دانشیاری 30 سال نیست و فقط شرط سنی 67 سال آمده است. طبیعتاً افرادی مثل بنده به مرتبه دانشیاری خواهیم رسید و بنابراین فرصت خدمت وجود دارد. این موضوع در نامه شماره 87803/15-29/4/1397 به این موضوع هم اشاره شده است. در تبصره 1 ماده 96 همین آیین نامه مجدداً حتی در صورت نرسیدن به مرتبه دانشیاری سابقه بازنشستگی را با شرایطی تا 32 و 33 سال قابل تمدید دانسته است.

  براساس قانون خدمات کشوری مصوب 8/7/1386 تبصره ماده 105 « مدت خدمت کارمندانی که در ابتدا یا حین خدمت به تحصیل مقاطع رسمی آموزشی یا معادل آن اشتغال می یابند و از مزایای تحصیلات مربوطه بهره‌‌مند می شوند جزء سابقه خدمت برای بازنشستگی منظور نمی گردد» مـدت زمـان استفاده از مـاموریت آمـوزشی قابل 

کسر از سنوات خدمت می باشد که در آخرین آیین نامه اداری و استخدامی اعضای هیات علمی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که در وب سایت مرکز امور هیات علمی وزارت بهداشت و وب سایت بسیاری از دانشگاه های علوم پزشکی قابل دسترسی است، تبصره ای برای کسر ماموریت آموزشی از سنوات خدمت در نظر گرفته نشده است و دانشگاه علوم پزشکی تبریز نیز این مساله را مورد توجه قرار نداده است. تصویب چنین قوانینی نقض غرض و اتلاف منابع است و در مرحله بعد چنین قانونی قبلاً وجود نداشته است و تصویب چنین مواردی که قبلاً سابقه نداشته است و اعمال آن برای افرادی که در زمان تحصیل آنها چنین مواردی وجود داشته است به نوعی اجحاف در حق آنهاست. با توجه به موارد فوق درخواست رسیدگی به موضوع و ابطال تبصره مذکور ( تبصره دوم آگهی استخدام عضو هیات علمی پیمانی وزارت بهداشت) را دارم. " 

  متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

  " 2- حداکثر سن برای داوطلبین استخدام که مدرک کارشناسی ارشد داشته باشند 35 سال و برای دارندگان دانشنامه دکتری تخصصی (ph.D) و دانشنامه تخصصی و فوق تخصصی و یا دوره فلوشیپ 45 سال است.

 ………..

 تبصره 2- مستخدمینی که دارای مدرک دکترای تخصصی (ph.D) کارشناسی ارشد، بورد تخصصی و فوق تخصصی هستند تنها در صورت باقیماندن حداقل 15 سال از سنوات خدمت می توانند در فراخوان جذب هیات علمی شرکت نمایند. بدیهی است چنانچه قسمتی از خدمات ایشان در دوره استخدام کشوری به صورت هیات علمی مورد تایید هیات ممیزه مرکزی قرار گیرد سنوات مذکور از سقف سنوات خدمت ایشان قابل کسر خواهد بود." 

  در پاسخ به شکایت مذکور سرپرست اداره کل حقوقی و تنظیم مقررات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (معاونت حقوقی و امور مجلس) به مـوجب لایحه شماره 195/107-7/2/1399 توضـیح داده است 

که:

  " در ارتباط با شکایت مطروحه لازم به ذکر است بر اساس ماده واحده « خروج تصمیمات و آراء صادره از هیاتها و کمیته های تخصصی وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر مراکز آموزشی و پژوهشی در خصوص امور و شیون علمی، آموزشی و پژوهشی از شمول صلاحیت دیوان عدالت اداری و سایر مراجع قضایی، مصوب ششصد و سی امین جلسه مورخ 12/6/1387 شورای عالی انقلاب فرهنگی» آن دسته از تصمیمات و آراء نهایی و قطعی صادره در هیات ها و کمیته های تخصصی فعال در وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه ها و سایر مراکز آموزشی و پژوهشی مصوب از جمله، تصمیمات و آراء نهایی هیاتهای امناء، ممیزه و انتظامی اساتید و کمیته انضباطی دانشجویان و همچنین تصمیمات و آراء نهایی در خصوص بازنشستگی، ارتقاء ارزیابی و پذیرش علمی، بورس دانشجویان و فرصت مطالعاتی که صرفاً در رابطه با امور و شیون تخصصی علمی، آموزشی و پژوهشی صادر شده باشد، قابل شکایت و رسیدگی در دیوان عدالت اداری و سایر مراجع قضایی نخواهد بود. با توجه به اینکه خواسته نامبرده نیز دارای شان علمی و آموزشی می باشد، برابر ماده واحده مذکور درخواست رسیدگی و اتخاذ تصمیم مقتضی را دارد.

 همچنین برابر ماده 11 آیین نامه اداری استخدامی اعضای هیات علمی دانشگاه و دانشکده های علوم پزشکی و خدمت بهداشتی درمانی کشور، استخدام اعضای هیات علمی در بدو ورود به خدمت صرفاً از طریق فراخوان از بین متقاضیان واجد مدرک دکترای تخصصی یا دانشنامه تخصصی یا بالاتر است. وفق مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و هیات عالی جذب اعضای هیات علمی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور تدوین سیاستهای اجرایی و مقررات و آیین نامه های مربوط به جذب هیات علمی بر عهده هیات مرکزی جذب وزارتین (علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی) می باشد. با توجه به اینکه اخذ مجوز جذب هیات علمی از سازمان امور اداری استخدامی کشور بر اساس استانداردهای وزارت بهداشت و با محدودیت های بسیار صورت می پذیرد 

لذا به کارگیری نیروی هیات علمی که بتوان از دانش و خدمات ایشان ( از لحاظ سنوات خدمتی) طی سالیان متمادی استفاده نمود مورد تاکید این وزارتخانه می باشد. ضمن اینکه شرح وظایف هفت گانه اعضای هیات علمی بر اساس ماده 9 آیین نامه اداری استخدامی اعضای هیات علمی نیز موجب تغییر اقلام حقوقی اعضای هیات علمی و تفاوت فاحش حقوقی این افراد با مستخدمین غیرهیات علمی دانشگاه ها می باشد لذا مراتب مذکور منجر به تصمیم هیات عالی جذب شورای عالی انقلاب فرهنگی و هیات مرکزی جذب وزارت بهداشت دایر بردرج تبصره 2 بند 2 فراخوان جذب هیات علمی دانشگاه های علوم پزشکی گردیده است. 

اشاره می نماید مستندات ضمیمه دادخواست مطروحه از جمله آخرین نسخه  آیین نامه استخدامی اعضای هیات علمی شهریور 1395 و نامه 87703/15-29/4/1398 پیوست های آن مبنی بر اصلاح برخی از مواد آیین نامه استخدامی اعضاء هیات علمی که شاکی در بندهای 1 و 3 دادخواست به این مستندات اشاره نموده است ( دایر ب رحداقل میزان سابقه باقیمانده تا 10 سال) مربوط به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بوده و ارتباطی با ضوابط و مقررات مربوط به جذب و به کارگیری هیات علمی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ندارد و لذا استناد به موارد فوق بلاوجه می باشد. ضمناً آیین نامه ای که نامبرده به عنوان آیین نامه اداری استخدامی اعضای هیات علمی دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مصوبه هیات امنا ضمیمه دادخواست ارایه و به ماده 97 آن دایر بر مجوز تداوم خدمت تا 35 سال استناد نموده است نیز آیین نامه اداری استخدامی اعضاء غیر هیات علمی دانشگاهها و دانشکده های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بوده که متفاوت و مجزا از آیین نامه اداری استخدامی اعضاء هیات علمی می باشد. بر این اساس استناد نامبرده به ضوابط و مقررات فوق نیز فاقد وجاهت است." 

    هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 15/4/1400 با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و روسا

و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

اولاً: مطابق بند «ب» ماده 20 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1389 و همچنین ماده 1 قانون احکام دایمی برنامه‌های توسعه کشور مصوب سال 1395 : «دانشگاهها، مراکز و موسسات آموزش عالی و پژوهشی و فرهنگستانها و پارکهای علم و فناوری که دارای مجوز از شورای گسترش آموزش عالی وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر مراجع قانونی ذیربط می‌باشند، بدون رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگا‌ههای دولتی به ویژه قانون محاسبات عمومی کشور، قانون مدیریت خدمات کشوری، قانون برگزاری مناقصات و اصلاحات و الحاقات بعدی آنها و فقط در چهارچوب مصوبات و آیین‌نامه‌های مالی، معاملاتی، اداری، استخدامی و تشکیلاتی مصوب هیات امنا که حسب مورد به تایید وزیران علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و در مورد فرهنگستانها به تایید رییس‌جمهور و در مورد دانشگاهها و مراکز آموزش عالی و تحقیقاتی وابسته به نیروهای مسلّح به تایید رییس ستاد کل نیروهای مسلّح می‌رسد، عمل می‌کنند.» ثانیاً: وفق تبصره 1 ماده 11 آیین‌نامه اداری و استخدامی اعضای هیات علمی دانشگاههای علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کشور مصوب سال 1391 : «کارمندان غیر هیات علمی مجازند در صورت داشتن شرایط در فراخوان مربوطه شرکت نمایند.» ثالثاً: به موجب بند «ح» ماده 15 آیین‌نامه مذکور : «مستخدمین غیر هیات علمی برای ورود به خدمت به صورت عضویت هیات علمی تابع ضوابط و مقررات این آیین‌نامه می‌باشند.» بنا به مراتب فوق و با توجه به اینکه در آیین‌نامه یادشده راجع به شرکت کارمندان غیر هیات علمی در فراخوان جذب و استخدام عضو هیات علمی شرطی مبنی بر باقی ماندن حداقل 15 سال از سنوات 

خدمت تا زمان بازنشستگی وجود ندارد و شرط مذکور توسط هیات امناء تصویب نشده است، بنابراین وضع آن در قالب تبصره 2 بند 2 فراخوان جذب هیات علمی پیمانی سال 1397-1396 وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود./ 

                                                             مهدی دربین

                                                             هیات عمومی دیوان عدالت اداری

                                                           معاون قضایی دیوان عدالت اداری