مدیر
۱۴۰۲/۰۴/۰۸

رای وحدت رویه شماره ۱۱۶۹ -۱۱۷‍۰ مورخ ۱۴‍۰‍۰/‍۰۴/‍۰۸ هیات عمومی دیوان عدالت اداری

بسم الله الرحمن الرحیم

شماره دادنامه: 1170-1169

تاریخ دادنامه: 8/4/1400

شماره پرونده: 0000388- 0000317

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

اعلام کننده تعارض: آقای مرادعلی قادرپور و مدیرکل حقوقی و امور مجلس سازمان بیمه سلامت ایران

موضوع : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری

گردش کار: در خصوص دادخواست اشخاص مبنی بر پرداخت فوق العاده جذب و مزایای مرخصی مناطق محروم به کارکنان بیمه سلامت ایران، شعب دیوان آراء متفاوتی صادر کرده اند.

گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:

الف: شعبه 39 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9809980957601783 با موضوع دادخواست آقای مرادعلی قادرپور به طرفیت سازمان بیمه سلامت کرمانشاه- صندوق بازنشستگی کشوری و به خواسته پرداخت فوق العاده جذب و مزایای مرخصی ارفاقی خدمت در مناطق جنگی موضوع قانون جذب نیروی انسانی به مناطق محروم و دورافتاده جنگی مصوب 7/12/1367 به موجب دادنامه شماره 9909970957600671-6/3/1399 به شرح زیر رای صادر کرده است:

در خصوص دادخواست شاکی به طرفیت خوانده به خواسته فوق الذکر با توجه به مندرجات اوراق پرونده و متن دادخواست شاکی و ضمایم پیوست نظر به اینکه مطابق تصاویر احکام کارگزینی پیوست خدمت نامبرده در مناطق محروم به لحاظ احصاء محل خدمت وی در لیست جدول گروه بندی کشور جزو مناطق محروم محرز است به استناد ماده 2 قانون جذب نیروی انسانی به نقاط محروم و دورافتاده جنگی مصوب 7/12/1367 که برای مستخدمین شاغل در مناطق مذکور علاوه بر مرخصی استحقاقی حق استفاده از یک ماه مرخصی در ازای هر سال خدمت را منظور نموده که در صورت عدم استفاده از آن حقوق و فوق العاده های مربوطه در پایان هر سال تقویمی به وی پرداخت خواهد شد شکایت موجه تشخیص و به استناد مواد مذکور و ماده 10 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 و دادنامه شماره 83-87 مورخ 25/2/1384 هیات عمومی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت و الزام خوانده به پرداخت موضوع شکایت مدت اشتغال شاکی در مناطق محروم اسلام آباد غرب از 1375 تا 29/12/1385 بر اساس حقوق مندرج در آخرین حکم کارگزینی دوران خدمت صادر و اعلام می شود. در خصوص دعوای شاکی به طرفیت صندوق بازنشستگی کشوری مستند به بند (پ) ماده 53 قانون دیوان قرار رد شکایت صادر می گردد. رای صادره ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تتجدیدنظر خواهی در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.

در اثر تجدیدنظر خواهی از رای مذکور، شعبه 29 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 9909970959902814-16/9/1399 به شرح زیر رای صادر کرده است:

در خصوص تجدیدنظر خواهی به عمل آمده از دادنامه شماره 671-6/3/1399 شعبه 39 بدوی دیوان عدالت اداری که به موجب آن نسبت به خواسته تجدیدنظر خوانده مبنی بر الزام به پرداخت فوق العاده جذب و حقوق و مزایای مرخصی خدمت در مناطق محروم و دورافتاده از سال 1375 تا پایان سال 1385 حکم به ورود شکایت صادر شده است. با بررسی مندرجات اوراق پرونده و دقت در دفاعیات طرفین پرونده و در مستندات قانونی، صرف

نظر از اینکه تجدیدنظر خوانده همه احکام کارگزینی خود را پیوست دادخواست بدوی ارسال نکرده است نظر به اینکه بر اساس ماده 1 قانون جذب نیروی انسانی به نقاط محروم و دورافتاده مزایای قانون مذکور با شرایط مندرج در آن قانون به کارکنان دستگاه های دولتی مشمول قانون استخدام کشوری و مقررات استخدامی شرکتهای دولتی پرداخت می شده است و با توجه به اینکه سازمان بیمه سلامت ایران که قبلاً با نام سازمان بیمه خدمات درمانی بود بر اساس اساسنامه خاص خود که توسط هیات وزیران در تاریخ 24/12/1373 به تصویب رسیده و در تاریخ 12/2/1374 به تایید شورای نگهبان رسیده و دارای شخصیت حقوقی مستقل اداره می شده و کارکنان آن سازمان بر اساس آن اساسنامه به کار گرفته می شوند علیهذا از مقررات قانون استخدام کشوری و مقررات استخدامی شرکتهای دولتی خارج بوده اند علیهذا تجدیدنظر خواهی موجب تشخیص می شود و به استناد آراء وحدت رویه صادره از هیات عمومی دیوان عدالت اداری از جمله شماره 225-9/4/1387 و شماره 593-3/9/1387 و ماده 71 قانون تشکیلات و آیین دادرسی ضمن نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته به شماره یاد شده، حکم به رد شکایت تجدیدنظر خوانده صادر و اعلام می شود. این رای قطعی است.

ب: شعبه 28 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9809980904100793 با موضوع دادخواست آقای مرتضی سنجابی به طرفیت اداره بیمه سلامت کرمانشاه و به خواسته پرداخت فوق العاده مرخصی مناطق محروم از سال 1375 تا 1387 به موجب دادنامه شماره 9809970904101446-15/7/1398 به شرح زیر رای صادر کرده است:

با توجه به بررسی اوراق و محتویات پرونده و لایحه جوابیه مطابق ماده 2 قانون جذب نیروی انسانی به نقاط محروم و دورافتاده و مناطق جنگی مستخدمین مشمول ماده یک قانون علاوه بر مرخصی استحقاقی به نسبت مدت خـدمت در نقاط مـذکور برابر قانون حـق استفاده از یک ماه مـرخصی در ازای هر سال خدمت با دریافت حقوق و

فوق العاده های مربوط را خواهند داشت و با عنایت به اینکه طرف شکایت مدرکی دال بر پرداخت فوق العاده مذکور ارایه ننموده است و از طرفی دلیل و مدرکی که حاکی از این امر باشد که شاکی مشمول ماده 4 قانون یاد شده می باشد و موظف به خدمت در محل خدمتی وی باشد ارایه نگردیده است بنابراین شکایت مطروحه موجه تشخیص و مستنداً به ماده 10 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود آن صادر و اعلام می گردد. رای صادره طرف 20 روز پس از ابلاغ قابل اعتراض در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.

رای مذکور به موجب دادنامه شماره 9809970956303969-18/10/1398 در شعبه 28 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تایید شده است.

ج: شعبه 31 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9809980900600484 با موضوع دادخواست آقای حسین حسنی به طرفیت 1- سازمان بیمه سلامت 2- دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه و به خواسته پرداخت وجوه مرخصی ارفاقی خدمت در مناطق جنگی موضوع قانون جذب نیروی انسانی به مناطق محروم و دورافتاده جنگی مصوب 7/12/1367 به موجب دادنامه شماره 9909970900600224-25/1/1399 به شرح زیر رای صادر کرده‌‌است:

به وی پرداخت خواهد شد شکایت موجه تشخیص و به استناد مواد مذکور و ماده 10 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 و دادنامه شماره83-87 مورخ 25/2/1384 هیات عمومی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت و الزام خواندگان به پرداخت موضوع شکایت مدت اشتغال شاکی در مناطق محروم به تناسب خدمت در هر یک از سازمان های خوانده بر اساس حقوق مندرج در آخرین حکم کارگزینی دوران خدمت صادر و اعلام می شود. رای صادره ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر خواهی در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.

در اثر تجدیدنظر خواهی از رای مذکور، شعبه 24 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 9909970955201128-3/4/1399 به شرح زیر رای صادر کرده است:

مطابق مادتین 1 و 2 قانون جذب نیروی انسانی به نقاط محروم و دورافتاده و مناطق جنگی مصوب 1367 به منظور جذب و نگهداری نیروی انسانی به مستخدمین مشمول قانون استخدام کشوری و مقررات استخدامی شرکت‌های دولتی که در نقاط محروم و دورافتاده و مناطق جنگی انجام وظیفه می کنند، فوق العاده ای به عنوان فوق العاده جذب و نگهداری پرداخت است و مستخدمین مزبور علاوه برمرخصی استحقاقی که بر اساس مقررات مربوط به آنان تعلق می گیرد به نسبت مدت خدمت در نقاط محروم حق استفاده از یک ماه مرخصی در ازای هر سال خدمت با دریافت حقوق و فوق العاده مربوطه را دارا می باشند. لذا اولاً: در خصوص مطالبه مزایای قانون فوق الاشعار از تاریخ 1386 به بعد توسط شاکی با توجه به مصوبه شماره 76229/ت40996هـ-10/4/1388 هیات وزیران که مناطق مشمول قانون جذب نیروی انسانی به مناطق محروم و … را منحصر به دهستانها و روستاها نموده و محل اشتغال شاکی شهرستان بوده و خروج موضوعی از مقررات فوق دارد. ادعای شاکی را غیر وارد می داند و ثانیاً: برابر احکام کارگزینی ارایه شده شاکی فوق العاده جذب مناطق محروم در سالهای 1379 الی 1385 به شاکی پرداخت شده است که در قسمت های مذکور تجدیدنظر خواسته را نقض و رای به رد شکایت صادر می شود و در

خصوص سایر قسمت های دادنامه تجدیدنظر خواسته نظر به اوراق پرونده و مستندات ابرازی در مرحله بدوی اظهارات تجدیدنظر خواه در دادخواست تجدیدنظر خواهی و با عنایت به اینکه تجدیدنظر خواهی به عمل آمده نسبت به دادنامه تجدیدنظر خواسته به کیفیتی نیست که موجبات نقض اساس دادنامه صادره را فراهم سازد و ایراد شکلی و ماهوی موثری از حیث رسیدگی بر آن وارد نمی باشد، بنابراین مستنداً به مواد 71 و 122 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 ناظر به ماده 349 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی انقلاب در امور مدنی و آراء شماره 19-17/3/1376، 723-22/8/1386، 459 الی 496-11/11/1389، 35 الی 36-26/1/1392 و 593-3/9/1387 هیات عمومی دیوان عدالت اداری ضمن رد تجدیدنظرخواهی به عمل آمده دادنامه تجدیدنظر خواسته را در این قسمت تایید می نماید. این رای قطعی است.

هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 8/4/1400 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

الف- تعارض در آراء محرز است.

ب– اولاً: سازمان بیمه ‌خدمات درمانی به موجب ماده 5 قانون بیمه همگانی خدمات درمانی کشور مصوب 3/8/1373، به صورت شرکت دولتی تاسیس شده و به موجب اصلاحیه ماده 5 قانون بیمه همگانی خدمات درمانی کشور مصوب 7/8/1374، سازمان بیمه خدمات درمانی در صورتی تابع مقررات عمومی دولت و ‌موسسات تشکیل شده با سرمایه دولت می‌شود که در مقررات مزبور صراحتاً از آن یاد شده باشد. همچنین برمبنای تبصره 2 ماده مذکور مقرر شده است که نحوه اداره و حدود و شمول عملیات و فعالیت سازمان بیمه خدمات درمانی بر طبق اساسنامه‌ای خواهد بود که حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ تصویب قانون بیمه همگانی خدمات درمانی کشور به پیشنهاد شورای عالی بیمه خدمات درمانی کشور، به تصویب هیات وزیران می‌رسد. به موجب تصویب‌نامه شماره 21778/ت14861هـ-22/2/1374 هیات وزیران، اساسنامه سازمان مذکور به تصویب رسیده و به موجب ماده 2 آن، سازمان بیمه خدمات درمانی دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی و اداری است و براساس بند «ت» ماده 10 و بند «ت» ماده 17 این تصویب‌نامه، تصویب آیین‌نامه اداری، مالی، معاملاتی و استخدامی سازمان بیمه خدمات درمانی برعهده مجمع عمومی سازمان است و در نتیجه سازمان مذکور از شمول قانون استخدام کشوری مصوب سال 1345 و قانون مقررات استخدامی شرکت های دولتی مصوب سال 1352 خارج است. ثانیاً: به موجب بند «ب» ماده 38 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1389 مقرر شده است که : «به دولت اجازه داده می‎شود بخش های بیمه‎های درمانی کلّیه صندوق های موضوع ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده 5 قانون محاسبات عمومی کشور را در سازمان بیمه خدمات درمانی ادغام نماید. تشکیلات جدید «سازمان بیمه سلامت ایران» نامیده می‎شود. کلّیه امور مربوط به بیمه سلامت در این سازمان متمرکز می‎شود. اساسنامه سازمان بیمه سلامت ایران با پیشنهاد معاونت به تصویب هیات ‎وزیران می‎رسد…» در همین راستا، اساسنامه سازمان بیمه سلامت ایران نیز به موجب تصویب‌نامه شماره 102828/ت47644هـ-22/5/1391 به تصویب هیات وزیران رسیده و براساس ماده 2 آن مقرر شده است : «سازمان از ادغام بخشهای بیمه درمانی کلّیه صندوق‌های موضوع ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده 5 قانون محاسبات عمومی کشور در سازمان (صندوق) بیمه خـدمات درمانی، تاسیس و بر اساس مفاد این اساسنامه، قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین

اجتماعی و سایر قوانین مربوط اداره می‌شود و کلّیه امور، وظایف و فعالیتهای مربوط به بیمه سلامت در این سازمان متمرکز می‌گردد» و به موجب بند «د» ماده 10 اساسنامه مذکور، تصویب آیین‌نامه اداری و استخدامی، مالی و معاملاتی سازمان بیمه سلامت برعهده هیات امنای سازمان قرار داده شده است. با توجه به مراتب فوق و با توجه به اینکه مزایای قانون جذب نیروی انسانی به نقاط محروم و دورافتاده و مناطق جنگی مصوب سال 1367 شامل مستخدمینی است که مشمول قانون استخدام کشوری مصوب سال 1345 و قانون مقررات استخدامی شرکتهای دولتی مصوب سال 1352 هستند و کارکنان سازمان بیمه ‌خدمات درمانی تا زمان تصویب قانون مدیریت خدمات کشوری و به جانشینی سازمان بیمه سلامت ایران مشمول مقررات استخدامی خاص خود بوده‌اند و با لحاظ مفاد آرای شماره 75 الی 78-25/2/1384، شماره 908-29/8/1386، شماره 225-9/4/1387 و شماره 1058 الی 1061-22/5/1398 هیات عمومی دیوان عدالت اداری، دادنامه شماره 9909970959902814-16/9/1399 صادره از شعبه 29 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری که درخصوص خواسته الزام به پرداخت فوق‌العاده جذب و مزایای مرخصی مناطق محروم به کارکنان سازمان بیمه سلامت ایران (سازمان بیمه خدمات درمانی) بر رد شکایت صادر شده، صحیح و منطبق با موازین قانونی است. این رای به استناد بند ۲ ماده ۱۲ و ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم‌الاتباع است./