|
شماره دادنامه: 140231390000989953 تاریخ دادنامه: 20/4/1402 شماره پرونده: 0106357 مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری شاکی: آقای رضا سالاروند طرف شکایت: وزارت آموزش و پرورش – اداره کل آموزش و پرورش شهرستان های استان تهران موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخشنامه شماره 343/700 مورخ 9/8/1401 سرپرست معاونت برنامه ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش و بخشنامه شماره 505/299784/1200-24/8/1401 معاون پژوهش، برنامه ریزی و توسعه منابع مدیر کل آموزش و پرورش شهرستان های استان تهران گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بخشنامه شماره 343/700 مورخ 9/8/1401 سرپرست معاونت برنامه ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش و بخشنامه شماره 505/299784/1200-24/8/1401 معاون پژوهش، برنامه ریزی و توسعه منابع مدیر کل آموزش و پرورش شهرستان های استان تهران را خواستار شده و در مقام تبیین خواسته اعلام کرده است: " به دلیل صدور بخشنامه های صادره از معاونت منابع انسانی آموزش و پرورش که خلاف قوانین استخدامی و آرای متعدد هیات عمومی صادره از دیوان [عدالت اداری] به شماره های 140009970905813058-23/11/1400 و 140109970905810118-20/1/1401 و 14019970905810952-25/5/1401 که مبنی بر خلاف قانون بودن اخذ تعهد محضری از پذیرفته شدگان آزمون استخدامی بوده و مجدداً اقدام آموزش و پرورش در صدور بخشنامه هایی برای اخذ تعهد محضری از پذیرفته شدگان آزمون استخدام پیمانی 1400 مبنی بر دادن تعهد محضری جهت عدم نقل و انتقال و جابجایی تا زمانی که کارمند مستخدم پیمانی می باشد و نیز بخشنامه ای که ندادن تعهد محضری را موجب عدم استخدام پذیرفته شدگان دانسته و آن را جزیی از قرارداد پیمانی تلقی نموده است، اقدامی خلاف قانون و خلاف آرای هیات عمومی بوده و اینجانب تقاضای ابطال بخشنامه های مذکور را دارم." در پی صدور اخطار رفع نقص از سوی دفتر هیات عمومی، مبنی بر اینکه بخشنامه های مورد شکایت مغایر کدام قانون است؛ شاکی به موجب لایحه مورخ 18/10/1401 توضیح داده است: " قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386 و آیین نامه استخدام پیمانی مصوب سال 1368 هیات وزیران شرطی مبنی بر ارایه تعهد محضری جهت خدمت در محل مورد تقاضا پیش بینی نکرده اند حال چه این تعهد 10 ساله باشد یا یک ساله و حتی کمتر از یک سال. از طرفی اختیار وضع قواعد آمره در باب شرایط استخدام افراد در واحدهای دولتی و عمومی از وظایف قوه مقننه بوده و با عنایت به تبصره ماده 112 قانون استخدام کشوری مبنی بر لزوم موافقت سازمان اداری و استخدامی کشور با هر نوع تغییر و اصلاح در مقررات استخدامی در موسسات غیردولتی به طریق اولی نهادهای دولتی و ادارات مشمول قانون استخدام کشوری مکلف به تبعیت از قانون و مرجع صالح برای قانونگذاری بوده و اقدام خلاف آن بی اعتبار است. لذا با عنایت به قوانین ذکر شده تقاضای ابطال بخشنامه مورد نظر را دارم." متن مقرره های مورد شکایت به شرح زیر می باشد: " الف- بخشنامه شماره 343/700 مورخ 9/8/1401 مدیر کل آموزش و پرورش استان با سلام و احترام در اجرای آراء وحدت رویه ۱۱۸ الی ۱۲۰ مورخ 20/1/1401 و ۳۲۶ الی ۳۲۷ مورخ 20/2/1401، ۹۵۲ مورخ 25/5/1401 از سوی هیات عمومی دیوان عدالت اداری و با توجه به ماده ۹۲ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، اخذ تعهد استخدامی (ده ساله) از پذیرفته شدگان نهایی آزمون های مشترک فراگیر دستگاه های اجرایی کشور در سال های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ منتفی و در موارد آتی، تعهد استخدامی به عنوان پیوست لاینفک قرارداد پیمانی تلقی و صرفاً به صورت یک ساله اخذ و به تبع تمدید قرارداد پیمانی در هر سال برابر مقررات مربوط و تا زمان تبدیل وضعیت استخدامی به رسمی – آزمایشی مفاد تعهد نامه خدمتی ثبتی تجدید و بر روابط قراردادی طرفین حاکم خواهد بود. همچنین عبارت اسناد تعهد فوق الذکر که ناظر به ممنوعیت تقاضای نقل و انتقال بوده در اجرای آراء فوق الذکر موضوعاً منتفی می شود. ضمناً به پیوست نمونه فرم قرارداد پیمانی منضم به متن سند تعهد استخدامی پذیرفته شدگان نهمین آزمون های مشترک فراگیر دستگاه های اجرایی کشور در سال 1400 با رویکرد تطبیق با مدت یکساله قراردادهای پیمانی و تضمین مسیولیت متعهد، جهت بهره برداری لازم ارسال می شود. – سرپرست معاونت برنامه ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش ب- بخشنامه شماره 505/299784/1200-24/8/1401 مدیریت/اداره آموزش و پرورش… موضوع: تعهد استخدامی آزمون پیمانی سال ۱۴۰۰ سلام علیکم به پیوست بخشنامه شماره 343/700 مورخ 9/8/1401 وزارت متبوع در خصوص تعهد پذیرفته شدگان نهایی آزمون استخدام پیمانی سال ۱4۰۰ ارسال می گردد. مقتضی است با توجه به مفاد بخشنامه مذکور، نسبت به اخذ تعهد از پذیرفته شدگان نهایی آزمون استخدام پیمانی اقدام گردد. در ضمن در صورت عدم سپردن تعهد توسط ذی نفع، امکان صدور حکم استخدام پیمانی وجود ندارد.- معاون پژوهش، برنامه ریزی و توسعه منابع مدیرکل شهرستان های استان تهران" در پاسخ به شکایت مذکور، مدیر کل آموزش و پرورش شهرستان های استان تهران به موجب لایحه شماره 112/7370/1200/ص- 30/11/1401 توضیح داده است: " 1- شاکی جزو نیروهای پیمانی شاغل در آموزش و پروش می باشد، که در اجرای مجوزهای شماره 151610 مورخ 27/3/1398 و 160491 مورخ 1/4/1398 سازمان امور اداری و استخدامی کشور تحت عنوان ماده 28 جذب شده اند. با این توضیح که در اساسنامه دانشگاه فرهنگیان بندی تحت عنوان ماده 28 وجود دارد که بر مبنای این بند آموزش و پرورش می تواند برای تامین بخشی از نیروی مورد نیاز خود از طریق برگزاری آزمون استخدام با توجه به رعایت ضوابط و مقررات از میان دانش آموختگان سایر دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی و دانشگاه های سراسر کشور با شرط گذراندن حداقل دوره یکساله مهارت آموزشی در دانشگاه فرهنگیان اقدام نماید. پس به لحاظ ماهیت، انواع و شرایط استخدامی ایشان استخدام پیمانی شده اند. از سوی دیگر به موجب بند (ب) ماده 45 قانون مدیریت خدمات کشوری «استخدام پیمانی برای تصدی پست های سازمانی و برای مدت معین» صورت می گیرد. در این راستا می توان گفت ویژگی اصلی استخدام پیمانی این است که استخدام برای مدت معین صورت می گیرد و به موجب ماده 6 قانون استخدام کشوری مستخدم پیمانی کسی است که به موجب قرارداد به طور موقت برای مدت معین و کار مشخص استخدام می شود. از طرف دیگر اگرچه در قانون مدیریت خدمات کشوری در خصوص مدت زمان قرارداد پیمانی سکوت شده است اما هنوز قانون استخدام کشوری در این خصوص جاری و حاکم است و به موجب ماده 3 آیین نامه استخدام پیمانی قانون استخدام کشوری حداقل مدت استخدام پیمانی یک سال می باشد اگرچه در ماده 49 قانون مدیریت خدمات کشوری نیز شرط اول تمدید قرار پیمانی را استمرار آن پست اعلام کرده است. لذا مشخص گردید طبق قانون برخلاف استخدام از نوع رسمی (ماده 45 و 101 قانون مدیریت خدمات کشوری) شاکی لزوماً به موجب قرارداد به طور موقت و برای مدت معین استخدام شده اند. 2- از طرف دیگر مستفاد از ماده 2 قانون متعهدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش مصوب 8/3/1368 مجلس شورای اسلامی «وزارت آموزش و پرورش می تواند جهت تامین نیروی انسانی آموزشی خود علاوه بر دانش آموزان و دانشجویان موضوع ماده یک از دانشجویان داوطلب دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و طلاب حوزه های علمیه تعهد خدمت اخذ نماید.» که در این خصوص لازم به ذکر است این ماده هیچ گاه نسخ صریح یا ضمنی نشده است و حاکم بر اعمال حقوقی مرتبط می باشد. 3- اما در خصوص ادعای شاکی مبنی بر ابطال بخشنامه 343/700 مورخ 9/8/1401 وزارت متبوع مبنی بر خلاف قانون بودن و تعارض با آرای هیات عمومی دیوان عدالت اداری باید اشاره نمود که: اولاً همانطور که شاکی اقرار نموده اند آرای متعدد هیات عمومی مورد استناد ایشان هیچ گاه در پی ابطال یا ممنوعیت تعهدنامه یا انعقاد قرارداد با نیروهای پیمانی نبوده است. ثانیاً در بخشنامه مربوطه با تصریح به آرای هیات عمومی به روشنی اخذ تعهد ده ساله و تعهد ممنوعیت تقاضای نقل و انتقال منتفی شده است. ثالثاً اخذ تعهد و قرارداد یکساله به معنای سلب حق مطلق نیست و منافاتی با صلاحیت و اختیارات دستگاه اجرایی ندارد. بنابراین با عنایت به مصادیق معنون و فوق الذکر از آن جایی که عمل حقوقی دستگاه اجرایی در تعارض یا تناقض با قوانین و مقررات نبوده است لذا از آن مقام درخواست رد شکایت مطروحه را استدعا دارد." هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 20/4/1402 به ریاست معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیات عمومی و با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است. رای هیات عمومی اولاً در قوانین و مقررات عمومی کشور از جمله قانون مدیریت خدمات کشوری و آیین‌نامه استخدام پیمانی مصوب سال 1368 و اصلاحات بعدی آن شرطی مبنی بر ارایه تعهد خدمت در محل مورد تقاضا پیش‌بینی نشده و براساس قوانین و مقررات حاکم، انتقال و جابه‌جایی کارمندان رسمی و پیمانی به رسمیت شناخته شده است و با این حال برمبنای بخشنامه های مورد شکایت این حق از کارمندان مزبور سلب گردیده است. ثانیاً در بخشنامه شماره 505/299784/1200 مورخ 24/8/1401 که در مقام ابلاغ بخشنامه شماره 343/700 مورخ 9/8/1401 صادر شده، صدور حکم استخدام پیمانی افراد به سپردن تعهد منوط شده است که این امر به منزله محروم نمودن فرد پذیرفته شده از استخدام بوده و با ماده 44 قانون مدیریت خدمات کشوری مغایرت دارد. ثالثاً براساس آرای متعدد هیات عمومی دیوان عدالت اداری از جمله آرای شماره 3058 مورخ 23/12/1400 و شماره 120-119-118 مورخ 20/1/1401 این هیات، شرط اخذ تعهد مبنی بر عدم درخواست جابه‌جایی محل خدمت از سوی مستخدم در طول خدمت پیمانی خارج از حدود اختیار مرجع تعیین‌کننده آن تشخیص و ابطال شده است. بنا به مراتب فوق، بخشنامه شماره 343/700 مورخ 9/8/1401 سرپرست معاونت برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش و بخشنامه شماره 505/299784/1200 مورخ 24/8/1401 معاون پژوهش، برنامه ریزی و توسعه منابع مدیر کل آموزش و پرورش شهرستان های استان تهران که براساس آنها صدور حکم استخدام پیمانی افراد به سپردن تعهد منوط شده است، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود. این رای براساس ماده 93 قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی مصوب 10/2/1402) در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است./ مهدی دربین هیات عمومی دیوان عدالت اداری معاون قضایی دیوان عدالت اداری |
آدرس: تهران بزرگراه شهید ستاری بلوار شهید مخبری نبش خیابان ایران زمین
