شماره دادنامه: 140231390000604339

تاریخ دادنامه: 9/3/1402

شماره پرونده: 0105023

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای سعید تیموری

طرف شکایت: وزارت آموزش و پرورش

موضوع شکایت و خواسته: ابطال شرط «تعهد مبنی بر 10 سال خدمت در محل جغرافیایی مورد تقاضا» در قسمت سایر ضوابط بند (1) دفترچه راهنمای ثبت نام آزمون استخدامی وزارت آموزش و پرورش سال 1394

     گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال شرط «تعهد مبنی بر 10 سال خدمت در محل جغرافیایی مورد تقاضا» در قسمت سایر ضوابط بند (1) دفترچه راهنمای ثبت نام آزمون استخدامی وزارت آموزش و پرورش سال 1394 را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است:

  " اینجانب سعید تیموری پس از قبولی در آزمون استخدامی وزارت آموزش و پرورش به استخدام پیمانی شهر تهران درآمده ام. از آن وزارتخانه بابت اخذ اجباری تعهد ده ساله مبنی بر اینکه بدون هیچ قید و شرط و به مدت ده سال از تاریخ استخدام تقاضای نقل و انتقال به هیچ یک از ادارات کل آموزش و پرورش استان های دیگر یا مناطق تابعه استان محل استخدام یا شهرهای دیگر و همچنین انتقال برون استانی به سایر دستگاه ها و نهادها و شرکت ها و موسسات غیردولتی را نداشته باشم و پذیرش هرگونه درخواستی مبنی بر انتقال در مدت مذکور ممنوع خواهد بود، اعتراض دارم. دادخواهی بنده از این جهت است که در ضوابط استخدام مستخدمین پیمانی شرطی مبنی بر ارایه تعهد نامه محضری جهت سلب حق تقاضای ماموریت و انتقال وجود نداشته، موافقت با این امر در هر حال منوط به موافقت دستگاه محل استخدام است. مضاف بر اینکه قید چنین شرط و اخذ تعهدی مغایر با اصل 33 قانون اساسی است. همچنین مواد 48 و 49 منشور حقوق شهروندی مصوب 1395 نیز بر این حق اساسی تاکید موکد دارند. ماده 959 قانون مدنی نیز به صراحت اعلام نموده است که هیچ کس نمی تواند به طور کلی حق تمتع یا حق اجرای تمام یا قسمتی از حقوق مدنی را از خود سلب کند به طریق اولی هر شرطی که فردی را مجبور به سلب جزیی یا کلی حقوق کند خلاف قانون است. در آیین نامه پیمانی مصوب سال 1368 هیات وزیران شرطی مبنی بر ارایه تعهد محضری جهت خدمت در محل مورد تقاضا پیش بینی نشده و بر اساس قوانین و مقررات مذکور حق انتقال و جابجایی کارمندان رسمی و پیمانی به رسمیت شناخته شده و مدت اشتغال کارمندان پیمانی ممکن است کمتر از ده سال باشد که در این صورت اساساً اشتغال اشخاص به مدت ده سال امکان پذیر نخواهد بود. بر اساس ماده 2 آیین نامه استخدام پیمانی مدت قرارداد یک تا سه سال می باشد، بنابراین پیش بینی تعهد ده ساله از این جهت که بیش از مدت قرارداد است محمل قانونی ندارد. همچنین بر اساس ماده 2 و 3 آیین نامه اجرایی قانون متعهدین خدمت به وزارت آمـوزش و پرورش اخـذ تعهد خـدمت تنها از مستخدمین دولتی مجـاز است که از مـزایای این قانون از جمله دریافت حقوق در زمـان تحصیل و سـایر مزایـا بهره مند می باشند. النهایـه اخـذ این تعهد مصـداق تبعیض نـاروا و خلاف حکم بنـد 9 اصل 3 قانـون اساسی است و نیز بر اسـاس آرای متعـدد هیات عمومـی دیـوان عـدالت اداری از جمله آرای شماره 1329-3/7/1398، 1303-5/5/1400، 140009970905813058-11/3/1400 و 14019970905810118 الی 120-20/1/1401 شرط ارایه تعهد محضری مبنی بر عدم تقاضای انتقال در مدت معین پس از شروع به خدمت خلاف قانون تشخیص و ابطال شده است، لذا ابطال شرط مذکور مورد تقاضا می باشد." 

  متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

  اطلاعیه سازمان مدیریت و برنامه ریزی ریاست جمهوری در خصوص استخدام پیمانی در مشاغل آموزشی وزارت آموزش و پرورش در سال 1394

  " وزارت آموزش و پرورش به منظور تامین نیروی انسانی متعهد و کارآمد مورد نیاز، بر اساس مجوز شماره 13532-7/2/1394 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و در چارچوب قانون مدیریت خدمات کشوری تعداد 3704 نفر، افراد واجد شرایط را از طریق برگزاری آزمون توانمندی های عمومی، تخصصی و مصاحبه، متناسب با نیازهای واحدهای آموزشی (دخترانه و پسرانه) طبق شرایط ذیل به صورت پیمانی در مشاغل آموزشی استخدام می نماید.

………

سایر ضوابط

 1- از کلیه پذیرفته شدگان نهایی آزمون استخدامی، تعهد مبنی بر 10 سال خدمت، در محل جغرافیایی مورد تقاضا اخذ می گردد." 

    هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 9/3/1402 به ریاست معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیات عمومی و با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

اولاً در قوانین و مقررات عمومی کشور از جمله قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال 1386 و آیین‌نامه استخدام پیمانی مصوب سال 1368 هیات وزیران شرطی مبنی بر ارایه تعهد محضری جهت خدمت در محل مورد تقاضا پیش‌بینی نشده و براساس قوانین و مقررات مذکور، حق انتقال و جابجایی کارمندان رسمی و پیمانی به رسمیت شناخته شده و مدت اشتغال کارمندان پیمانی ممکن است کمتر از ده سال باشد که در این صورت اساساً اشتغال اشخاص به مدت ده سال امکانپذیر نخواهد بود. ثانیاً به موجب تبصره 1 ماده 8 آیین‌نامه استخدام پیمانی و اصلاحیه آن که موضوع تصویب‌نامه شماره 34883/ت28519هـ مورخ 24/6/1382 هیات وزیران است، کلّیه ضوابط و مقررات اداری و استخدامی مربوط به مستخدمین رسمی در مورد مستخدمین پیمانی نیز ملاک عمل بوده و مدت قرارداد کارکنان پیمانی نیز عملاً مقیّد به مدت پیمان است و پس از پایان مـدت پیمان امـکان عـدم تمدید قـرارداد آنها وجـود دارد. ثالثاً براسـاس آرای متعـدد هیات عمومـی دیـوان عـدالت اداری از جمله آرای شمـاره 140009970905813058 مـورخ 23/11/1400 و شمـاره 140109970905810118 الی 140109970905810120 مورخ 20/1/1401 این هیات، شرط ارایه تعهد محضری مبنی بر عدم تقاضای انتقال در مدت معین پس از شروع به خدمت خلاف قانون تشخیص و ابطال شده است. بنا به مراتب فوق، شرط تعهد 10 ساله خدمت در محل جغرافیایی از قسمت سایر ضوابط بند 1 دفترچه راهنمای ثبت نام آزمون استخدامی وزارت آموزش و پرورش در سال 1394 خلاف قانون و خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود./

                                                               مهدی دربین

                                                            هیات عمومی دیوان عدالت اداری

                                                             معاون قضایی دیوان عدالت اداری