شماره دادنامه: 140231390000308880
تاریخ دادنامه: 12/2/1402
شماره پرونده: 0103048
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکیان: 1- بانک پارسیان با وکالت آقای داود دوستعلی 2- بانک صادرات ایران با وکالت خانم ریحانه فدایی
طرف شکایت: شورای اسلامی شهر بندر انزلی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 1 ماده 36 سال 1398، بند 1 ماده 30 سال 1399 و ماده 30 سال 1400 از تعرفه عوارض و بهای خدمات محلی شورای اسلامی شهر بندر انزلی
گردش کار: آقای داود دوستعلی به وکالت از بانک پارسیان و خانم ریحانه فدایی به وکالت از بانک صادرات ایران به موجب دادخواست های جداگانه ابطال ماده 36 سال 1398، ماده 30 سال 1399، ماده 28 و 30 سال 1400، ماده 38 سال 1398 و ماده 32 سال 1399 از تعرفه عوارض و بهای خدمات محلی شورای اسلامی شهر بندر انزلی را خواستار شده اند و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده اند که:
" اولاً باتوجه به صلاحیت محلی شوراهای اسلامی در وضع عوارض مستند به تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده، شوراهای اسلامی فاقد اختیار صلاحیت عوارض برای بانک ها که دارای فعالیت ملی می باشند هستند.
ثانیاً: اخذ عوارض بر عکس اخذ مالیات باید در قبال ارایه خدمات از سوی شهرداری باشد.
ثالثاً: تابلوهای منصوبه از سوی بانک ها بر روی سر درب و یا پشت بام مبین معرف محل استقرار فعالیت بانک ها می باشند لذا وضع عوارض در این خصوص فاقد مجوز قانونی می باشد.
رابعاً: هیات عمومی دیوان عدالت اداری به موجب آراء متعدد از محل رای شماره 220 مورخ 26/4/1391 حکم به ابطال مصوبات شوراهای اسلامی مبنی بر وضع عوارض کسب و پیشه بانک ها صادر نموده است."
متن مقرره های مورد شکایت به شرح زیر است:
" ماده 36: عوارض بر استقرار محل فعالیت بانک ها و موسسات مالی در محدوده و حریم شهر سال 1398 شورای اسلامی شهر بندر انزلی
1- عوارض حق افتتاح شعب بانک ها و موسسات مالی و اعتباری و قرض الحسنه و تعاونی های اعتبار
5 برابر عوارض سالیانه
ماده 30: عوارض بر استقرار محل فعالیت بانک ها و موسسات مالی در محدوده و حریم شهر سال 1399 شورای اسلامی شهر بندر انزلی
1- عوارض حق افتتاح شعب بانک ها و موسسات مالی و اعتباری و قرض الحسنه و تعاونی های اعتبار
5 برابر عوارض سالیانه
ماده 30: عوارض از تابلو، پرده، پلاکارد، دیوارنویسی و تابلوهای تبلیغاتی (بیلبورد) سطح شهر سال 1400 شورای اسلامی شهر بندر انزلی
W: عوارض سالیانه نصب تابلو W=2P
S: مساحت تابلو (طول دهنه تابلو × ارتفاع غیر استاندارد تابلو) 000/000/1 ≤ W
P: ارزش منطقه ای"
علی رغم ارسال و ابلاغ نسخه دوم دادخواست و ضمایم آن برای طرف شکایت تا زمان رسیدگی به پرونده پاسخی واصل نشده است.
در اجرای ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 پرونده به هیات تخصصی شوراهای اسلامی ارجاع می شود و این هیات به موجب دادنامه شماره 140109970906010981 مورخ 16/12/1401 ماده 36 سال 1398 به استثناء بند 1 آن، ماده 30 سال 1399 به استثناء بند 1 آن، ماده 28 سال 1400، ماده 38 سال 1398 و ماده 32 سال 1399 از تعرفه عوارض و بهای خدمات شورای اسلامی شهر بندر انزلی را قابل ابطال تشخیص نداد و رای به رد شکایت صادر کرد. رای مذکور به علت عدم اعتراض از سوی رییس دیوان عدالت اداری و یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری قطعیت یافت.
«رسیدگی به بند 1 ماده 36 سال 1398، بند 1 ماده 30 سال 1399 و ماده 30 سال 1400 از تعرفه عوارض و بهای خدمات محلی شورای اسلامی شهر بندر انزلی در دستور کار جلسه هیات عمومی قرار گرفت.»
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 12/2/1402 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
الف. با توجه به اینکه براساس آرای متعدد هیات عمومی دیوان عدالت اداری از جمله رای شماره 140109970905810498 مورخ 17/3/1401 این هیات، وضع عوارض افتتاحیه برای فعالان اقتصادی توسط شوراهای اسلامی شهر مغایر با قـانون و خـارج از حـدود اختیار تشخیص و ابطال شده است، بنابراین بند 1 ماده 36 تعرفه عوارض محلی سال 1398 و بند 1 ماده 30 تعرفه عوارض محلی سال 1399 شهرداری بندر انزلی که متضمن تعیین عوارض مذکور است، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال می‌شود.
ب. هرچند براساس آرای شماره 1324 الی 1326 مورخ 26/6/1398 و شماره 1308 مورخ 26/6/1398 هیات عمومی دیوان عدالت اداری وضع عوارض برای تابلوهای تبلیغاتی و مازاد بر معرف توسط شوراهای اسلامی شهر مغایر با قانون و خارج از حدود اختیار تشخیص نشده است، ولی با توجه به اینکه براساس مصوبه مورد شکایت عوارض بر تابلوها به صورت کلّی وضع شده و متضمن تفکیکی بین تابلوهای معرف و تابلوهای تبلیغاتی نیست، بنابراین اطلاق ماده 30 تعرفه عوارض محلی سال 1400 شهرداری بندر انزلی که تحت عنوان عوارض از تابلو، پرده، پلاکارد، دیوارنویسی و تابلوهای تبلیغاتی به تصویب شورای اسلامی این شهر رسیده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال می‌شود./
حکمتعلی مظفری
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
