مدیر
۱۴۰۲/۰۱/۱۵

رای شماره ۱۴‍۰۲۳۱۳۹‍۰‍۰‍۰‍۰‍۰۵۳۹۱۱ مورخ ۱۴‍۰۲/‍۰۱/۱۵ هیات عمومی دیوان عدالت اداری(طرح شکایتی به خواسته ابطال ردیفهای مربوط به رشته‌های امتحانی مجموعه ۱ و ۲ و ۳ تک رشته‌های کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی (شامل ردیفهای ۶۴ و ۶۶ و ۶۷ و ۶۸ و ۶۹ و ۷‍۰ و ۷۱ و ۷۲ به شرح مقرر در صفحات ۸ و ۹ دفترچه کنکور کارشناسی ارشد علوم پزشکی در سال تحصیلی ۱۳۹۹ و ۱۴‍۰‍۰) موضوع به هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری ارجاع شد و هیات مزبور پس از رسیدگی به موضوع به موجب رای شماره ۱۴‍۰‍۰‍۰۹۹۷‍۰۹‍۰۶‍۰۱‍۰۸۷۹ مورخ ۱۴‍۰‍۰/۷/۱۱ درخصوص شکایت مطروحه اتّخاذ تصمیم کرد و رای به رد شکایت صادر نمود)

تاریخ دادنامه: 1402/1/15

شماره پرونده: 9901718

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: رییس دیوان عدالت اداری

موضوع شکایت و خواسته: اعتراض به رای شماره 140009970906010879 مورخ 1400/7/11 هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری

گردش کار: به دنبال طرح شکایتی به خواسته ابطال ردیفهای مربوط به رشته‌های امتحانی مجموعه 1 و 2 و 3 تک رشته‌های کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی (شامل ردیفهای 64 و 66 و 67 و 68 و 69 و 70 و 71 و 72 به شرح مقرر در صفحات 8 و 9 دفترچه کنکور کارشناسی ارشد علوم پزشکی در سال تحصیلی 1399 و 1400) موضوع به هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری ارجاع شد و هیات مزبور پس از رسیدگی به موضوع به موجب رای شماره 140009970906010879 مورخ 1400/7/11 درخصوص شکایت مطروحه اتّخاذ تصمیم کرد و رای به رد شکایت صادر نمود. متن رای فوق به شرح زیر است :

«نظر به اینکه اولاً براساس بند 20 مصوبه جلسات 429 و 430 مورخ 1377/7/21 و 1377/8/5 و نامه شماره 4229/دش مورخ 1377/11/25 شورای عالی انقلاب فرهنگی و مواد 2 و 7 قانون تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب سال 1364 و بندهای 1، 4 و 16 ماده 1 قانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب سال 1367، تشکیل شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشکی به منظور تحقّق سیاستها و خط‌مشی‌ها و اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در امر برنامه‌ریزی و تدوین و تصویب آیین‌نامه‌ها و مقررات آموزشی تجویز شده است، ثانیاً از جمله وظایف شورای مذکور به موجب مستندات یادشده، برنامه‌ریزی آموزشی و پژوهشی در سطح آموزش عالی گروه پزشکی در مورد خط مشی کلّی و سیاستهای آموزشی و پژوهشی و برنامه‌ریزی درسی تمام مقاطع تحصیلی و رشته‌های مختلف دانشگاهی و اصلاح، تغییر و بازنگری برنامه‌های مصوب و تصویب نهایی برنامه‌ریزی آموزشی، پژوهشی و درسی دوره‌های تخصصی علوم پزشکی، تعیین نوع مدرک تحصیلی، ‌جنسیت قابل پذیرش و درصد آن، نوع و میزان نقص عضو موثر، مواد امتحانی و ضرایب آن، ضوابط گزینش علمی و شرایط اختصاصی در آزمونهای ورودی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی پزشکی و همچنین تعیین عناوین رشته‌ها و مقاطع تحصیلی گروه پزشکی (کاردانی، ‌کارشناسی، مهندسی، کارشناسی ارشد و دکتری عمومی، تخصصی، فوق تخصصی، Ph.D و فلوشیپ) می‌باشد، ثالثاً تعیین نوع مدرک و رشته تحصیلی مجاز جهت شرکت در آزمون ورودی مقطع کارشناسی ارشد وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارتباطی با اینکه رشته مزبور در مقطع کارشناسی از رشته‌های مصوب وزارتین بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا علوم، تحقیقات و فناوری باشد، نداشته و اقدام شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشکی به عنوان عالی‌ترین مرجع سیاستگذاری و برنامه‌ریزی کلان آموزشی در علوم پزشکی دایر بر اجازه به دارندگان مدارک مقطع کارشناسی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری جهت شرکت در آزمون ورودی مقطع کارشناسی ارشد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی فاقد هرگونه منع قانونی است، بنا به مراتب فوق، مصوبه معترض‌عنه در حدود اختیارات مرجع تصویب‌کننده بوده و مغایرتی با قوانین و مقررات مذکور نداشته و قابل ابطال نمی‌باشد. این رای به استناد بند (ب) ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ظرف مهلت بیست روز از تاریخ صدور از جانب رییس محترم دیوان عدالت اداری یا 10 نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.»

پس از صدور رای فوق، معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیات عمومی و هیاتهای تخصصی به موجب نامه مورخ 1400/8/1 به رییس دیوان عدالت اداری پیشنهاد کرد که قسمتی از رای مزبور که مربوط به دو ردیف 69- قارچ شناسی پزشکی و 70- میکرب شناسی پزشکی است، در اجرای مقررات بند (ب) ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری از سوی رییس دیوان مورد اعتراض قرار بگیرد. متن نامه یادشده به شرح زیر است :

«حجت‌الاسلام و المسلمین جناب آقای مظفری (زیدعزه)

ریاست محترم دیوان عدالت اداری

با سلام و احترام

هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری در مقام رسیدگی به شکایت مطروحه به خواسته ابطال تصمیم گروه آموزشی علوم پایه پزشکی مبنی بر اعطای مجوز به فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی رشته زیست شناسی جهت شرکت در آزمون کارشناسی ارشد رشته‌های علوم آزمایشگاهی، به موجب دادنامه شماره 140009970906010879 مورخ 1400/7/11 اتّخاذ تصمیم کرده و با استناد به بند 20 مصوبه جلسات 429 و 430 مورخ 1377/7/21 و 1377/8/5 و مواد 2 و 7 قانون تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب سال 1364 و بندهای 1، 4 و 16 ماده 1 قانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب سال 1367 حکم به رد شکایت صادر نموده است. با این حال، به نظر می‌رسد که بخشی از رای مذکور به دلیل ذیل واجد ایراد است :

با عنایت به عدم توجه به مصوبات شورای عالی برنامه‌ریزی پزشکی در هیات تخصصی، پس از مطالبه مستندات مربوط به مصوبات شورای عالی برنامه‌ریزی آموزش پزشکی درخصوص رشته‌های مورد شکایت، مشخص شد که مفاد مقررات مورد شکایت در رابطه با رشته‌های بیوشیمی بالینی، زیست فن آوری پزشکی، ژنتیک انسانی، انگل شناسی پزشکی، ویروس شناسی پزشکی، ایمنی شناسی پزشکی و خون شناسی آزمایشگاهی و بانک خون رعایت شده است، ولی در رابطه با دو رشته قارچ شناسی پزشکی و میکروب شناسی پزشکی مغایرتهایی به شرح زیر بین مقررات مورد اعتراض و مصوبات شورای عالی برنامه‌ریزی پزشکی وجود دارد و در حقیقت مقررات معترض‌عنه در این موارد خارج از حدود اختیار وضع شده‌اند :

1- در برنامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد رشته قارچ شناسی پزشکی مصوب 1400/3/11 و در بند ناظر به «شرایط و نحوه پذیرش در دوره»، داشتن دانشنامه کارشناسی در رشته زیست شناسی با گرایشهای میکروب شناسی سلولی، مولکولی و جانوری از جمله شرایط پذیرش تعیین شده است و این در حالی است که در بند 69 دفترچه کنکور علاوه بر این موارد زیست‌شناسی گیاهی نیز افزوده شده است.

2- در برنامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد رشته میکروب شناسی پزشکی مصوب 1399/4/8 در بند ناظر بر «شرایط و نحوه پذیرش در دوره»، صرفاً رشته‌های زیست شناسی سلولی مولکولی (گرایشهای میکروبیولوژی، ژنتیک، سلولی مولکولی) و زیست شناسی (گرایشهای عمومی، میکروبیولوژی، ژنتیک، سلولی و مولکولی) شرایط پذیرش را دارند. بنابراین بند 70 دفترچه کنکور که کلّیه گرایشهای زیست شناسی را به عنوان رشته‌های مجاز به شرکت در آزمون مورد تصریح قرار داده، مغایر با مصوبه شورای عالی برنامه‌ریزی پزشکی است.

بنا به توضیحات فوق، به نظر می‌رسد که دادنامه شماره 140009970906010879 مورخ 1400/7/11 هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری به جهت تایید بندهایی از مقررات مورد شکایت که با مصوبات شورای عالی برنامه‌ریزی پزشکی مغایرت داشته و خارج از حدود اختیار است، قابل اعتراض بوده و مقررات بند (ب) ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری نسبت به بخش مزبور از رای فوق‌الاشاره هیات تخصصی قابل اعمال است. مراتب جهت صدور دستور مقتضی خدمت حضرتعالی ارایه می‌شود.

مهدی دربین معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیات عمومی و هیاتهای تخصصی

رییس دیوان عدالت اداری در تاریخ 1400/8/1 در هامش نامه مذکور مرقوم کرد که : «بسمه‌تعالی، معاون محترم قضایی، با سلام و تحیت. بنا به دلایل ابرازی به رای هیات محترم تخصصی معترضم. طبق مقررات رسیدگی شود.»

پس از وصول اعتراض مذکور، موضوع مجدداً به هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری ارجاع شد و پس از طرح اعتراض فوق در جلسه مورخ 1401/8/22 آن هیات، اعضای هیات تخصصی در قالب دو گروه موافق (اکثریت) و مخالف (1 نفر) با اعتراض، نظریه خود را برای طرح در جلسه هیات عمومی به معاونت قضایی دیوان در امور هیات عمومی و هیاتهای تخصصی ارسال کردند.

پس از وصول نظریه هیات تخصصی، موضوع در دستور کار هیات عمومی دیوان عدالت اداری قرار گرفت و هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1402/1/15 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر درخصوص اعتراض مطروحه به صدور رای مبادرت کرد :

رای هیات عمومی

براساس بند 20 مصوبه جلسات 429 و 430 مورخ 1377/7/21 و 1377/8/5 شورای عالی انقلاب فرهنگی مقرر شده است که : «…درباره موضوعات مربوط به آموزشهای دانشگاهی، شورای عالی برنامه‌ریزی دستگاه اجرایی تصمیم می‌گیرد…» و بر همین اساس، شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشکی تشکیل شده و برمبنای بندهای 2 و 5 آیین‌نامه شورای مذکور، «تهیه و تصویب آیین‌نامه‌های آموزشی و پژوهشی، تغییر و اصلاح آیین‌نامه‌ها» و «تعیین نوع مدرک تحصیلی، ‌جنسیت قابل پذیرش و درصد آن، نوع و میزان نقص عضو موثر، مواد امتحانی و ضرایب آن، ضوابط گزینش علمی و شرایط اختصاصی در آزمونهای ورودی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی پزشکی»، از وظایف شورای یادشده است و در عین حال براساس تبصره 1 ماده 3 آیین‌نامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته مصوب 1389/5/18 شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشکی : «تشخیص اینکه دارنده کدام دانشنامه در کدام رشته می‌تواند تحصیل کند، برعهده دبیرخانه آموزشی تخصصی مربوطه و تایید شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشکی است.» بنا به مراتب فوق و با عنایت به اینکه اولاً در برنامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد رشته قارچ شناسی پزشکی مصوب 1400/3/11 و در بند ناظر به «شرایط و نحوه پذیرش در دوره»، داشتن دانشنامه کارشناسی در رشته زیست‌شناسی با گرایشهای میکروب‌شناسی سلولی، مولکولی و جانوری از جمله شرایط پذیرش تعیین شده است و این در حالی است که در بند 69 دفترچه کنکور علاوه بر این موارد زیست‌شناسی گیاهی نیز افزوده شده است و ثانیاً در برنامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد رشته میکروب‌شناسی پزشکی مصوب 1399/4/8 در بند ناظر بر «شرایط و نحوه پذیرش در دوره»، صرفاً رشته‌های زیست‌شناسی سلولی مولکولی (گرایشهای میکروبیولوژی، ژنتیک، سلولی مولکولی) و زیست‌شناسی (گرایشهای عمومی، میکروبیولوژی، ژنتیک، سلولی و مولکولی) شرایط پذیرش را دارند و در نتیجه بند 70 دفترچه کنکور که کلّیه گرایشهای زیست‌شناسی را به عنوان رشته‌های مجاز به شرکت در آزمون مورد تصریح قرار داده مغایر با مصوبه شورای عالی برنامه‌ریزی پزشکی است، لذا رای شماره 140009970906010879 مورخ 1400/7/11 هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری در حدی که متضمن تایید بندهای 69 و 70 صفحه 9 دفترچه کنکور کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی در سال 1400-1399 است، واجد ایراد بوده و برمبنای جواز حاصل از بند (ب) ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری در همین حد نقض می‌شود و در نتیجه بندهای 69 و 70 صفحه 9 دفترچه کنکور کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی در سال 1400-1399 نیز مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ابطال می‌گردد.

حکمتعلی مظفری

رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری