بسم الله الرحمن الرحیم

شماره دادنامه: 140109970905812619

تاریخ دادنامه: 20؍10؍1401

شماره پرونده: 0101577

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای علی رمضان پور

موضوع شکایت و خواسته: ابطال ماده 2 بخشنامه شماره 69405-9؍12؍1400 مصوب سازمان اداری و استخدامی کشور و سازمان برنامه و بودجه کشور

     گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال ماده 2 بخشنامه شماره 69405-9؍12؍1400 مصوب سازمان اداری و استخدامی کشور و سازمان برنامه و بودجه کشور را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده است که:

  " با توجه به تصویب بند (د) تبصره 20 قانون بودجه سال 1400 کل کشور و در راستای اجرای بند (ذ) ماده 87 قانون برنامه ششم توسعه، دستگاه های مشمول ماده 2 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مکلفند، نسبت به استخدام و نیز تبدیل وضعیت استخدامی کلیه مشمولان ماده 21 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران که با عناوین مختلف در دستگاه های موضوع قانون مذکور شاغل هستند و رابطه شغلی آنها به صورت پیمانی، قرارداد انجام کار معین یا شرکتی می باشد و یا از محل اعتبارات جاری و تبصره ماده 32 و ماده 17 قانون مدیریت خدمات کشوری و اعتبارات طرح های عمرانی و یا سایر عناوین از جمله حاکمیتی و تصدی گری موضوع بندهای (الف) و (ب) ماده 45 قانون مدیریت خدمات کشوری خدمت  نموده و یا می نمایند با طی مراحل گزینش با رعایت تبصره 2 بند (و) ماده 44 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب 15؍10؍1389 به صورت استخدام رسمی اقدام نمایند. همچنین وضعیت استخدامی مشمولان این ماده حداکثر پس از سه ماه رسمی قطعی می گردد. اعتبار مورد نیاز این حکم از محل ردیف 88-550000 به مبلغ پنج هزار میلیارد ریال (000؍000؍000؍000؍5) در اختیار دستگاه های اجرایی ذی ربط قرار می گیرد. لذا در تبصره 3 بخشنامه مشترک 13758-19؍3؍1400 صادره سازمان امور اداری و استخدامی و سازمان برنامه و بودجه کشور تاریخ اجرای احکام مشمولین ایثارگر فوق الذکر از مورخ 1؍1؍1400 لحاظ گردیده (ماده 6 قانون محاسبات عمومی صراحتاً اعلام می دارد سال مالی یک سال هجری شمسی است که از 1 فروردین هر سال شروع و به پایان اسفند ماه ختم می شود) با توجه به اینکه در ضوابط بودجه  سال 1400 مقرر گردیده ظرف مهلت سه ماه نسبت به تعیین شیوه نامه اجرا فرصت به دستگاه امور استخدامی و برنامه بودجه داده شده است که به درستی در بخشنامه مشترک 13758-19؍3؍1400 لحاظ گردیده متاسفانه این موضوع در بخشنامه شماره 69405-9؍12؍1400 صادره امور اداری و استخدامی و سازمان برنامه و بودجه و بدون لحاظ نمودن موارد قانونی و تقریباً در روزهای پایانی سال 1400 دستخوش تغییرات اساسی گردیده به نحوی که تاریخ اجرای احکام از 1؍1؍100 به بعد از اخذ نظریه گزینش و تامین اعتبار منوط گردیده است. اولاً: اشخاص مشمول این قانون طبعاً می بایست مراحل گزینش را طی همان مهلت قانونی سه ماه که مشخصاً در قانون درج شده طی نمایند و عدم اجرای قانون و یا عدم معرفی افراد مشمول به گزینش پس از مهلت مقرر دلیل بر عدم استحقاق ایثارگران مشمول از تاریخ 1؍1؍1400 نمی باشد. فرض بر اینکه مشمول (مورد نظر) نظریه گزینش را اخذ ننماید آن وقت موضوع اجرای احکام به طور کلی منتفی است و اجرای قانون بودجه و قانون برنامه پنجم و ششم توسعه مطابق قوانین رسمی خود می باشد نه زمان اقدام دستگاه که با توجه به موضوع یاد شده هنوز هم دستگاه به طور سلیقه ای عمل نموده اند. ثانیاً: در مـاده 87 قانون برنامه ششم توسعه دولت موظف است اقدامات لازم برای اجـرای صحیح و بـه مـوقع قـانون جـامع خـدمات رسانی به ایثارگران را به عـمل آورد و اعتبار کافی را در بودجه سنواتی پیش بینی نماید و کلیه آیین نامه های اجرایی آن را حداکثر تا شش ماهه سال اول اجرای قانون برنامه تصویب و ابلاغ نماید. بنابراین تاخیر در اجرای احکام قانون بودجه حقوق مکتسبه ایثارگران در مورد آن را منتفی نمی کند. نهایتاً در صورت عدم تامین اعتبار جزء حقوق معوق درخواهد آمد که دستگاه مکلف است همانند سایر حقوق معوقه متعاقباً نسبت به تامین اعتبار و پرداخت آن اقدام نماید (همانند موضوع مذکور در دادنامه صادره هیات عمومی شماره 9909970905811774-28؍11؍1399 به صورت شفاف بیان گردیده.) لذا ابطال بند مورد شکایت مورد تقاضا می باشد. " 

 متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

بخشنامه شماره 69405-9؍12؍1400:

  " به کلیه دستگاه های اجرایی مشمول ماده 2 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران:

 با توجه به ابهامات و استعلامات دستگاه های اجرایی در خصوص چگونگی اجرای تکلیف مقرر در بند (د) تبصره 20 قانون بودجه سال 1400 کل کشور و پیرو بخشنامه شماره 13758-19؍3؍1400 سازمان اداری و استخدامی کشور و سازمان برنامه و بودجه کشور، موارد زیر جهت اجرا در دستگاه های اجرایی مشمول ماده 2 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران ابلاغ می گردد:

…….

  مـاده2- تاریخ اجرای احکام رسمی صادره برای مشمولین مصوبه پس از تاریخ اعلام نظر گزینش و تامین اعتبار می باشد. صدور احکام برای آن دسته از دستگاه های اجرایی که شماره مستخدم از سامانه کارمند ایران دریافت می کنند پس از صدور شماره مستخدم خواهد بود. (تبصره 3 بند 4 ماده 2 بخشنامه یاد شده 13758-19؍3؍1400 به صورت فوق اصلاح می گردد).- رییس سازمان اداری و استخدامی کشور؍ رییس سازمان برنامه و بودجه کشور" 

 در پاسخ به شکایت مذکور، معاون حقوقی، مجلس و استان های سازمان اداری و استخدامی کشور به موجب لایحه شماره 60070-15؍8؍1400 اعلام کرده است که:

  " 1- هرگونه استخدام اعم از رسمی و غیررسمی وفق تبصره 1 ماده 16 قانون گزینش معلمان و کارکنان آموزش و پرورش مصوب 14؍6؍1374 با نظرگزینش بوده و پرداخت هرگونه وجهی بدون تایید گزینش غیرقانونی است و بالطبع تا قبل از تایید گزینش تبدیل وضع به رسمی قطعی و پرداخت حقوق و مزایا فاقد وجاهت قانونی می باشد. از این رو مقنن نیز در بند (د) تبصره قانون بودجه سال 1400 با عنایت به مراتب فوق تصریح داشته است که تبدیل وضع ایثارگران «با طی مراحل گزینش» صورت می پذیرد.

 2- به علاوه آن که وفق احکام قانون مدیریت خدمات کشوری هرگونه استخدام و تبدیل وضعیت استخدامی در دستگاه های مـوضوع قانون مـذکور منـوط به 3 عـامل: 1- مجوز استخدامی 2- پست بـلاتصدی 3- تامین اعتبار می باشد، کما اینکه در قسمت اخیر بند (د) تبصره بودجه سال 1400 نیز این امر منوط به تامین و تخصیص اعتبار به دستگاه های اجرایی نموده است." 

 علی رغم ابلاغ نسخه دوم دادخواست و ضمایم آن به طرف دیگر شکایت ( سازمان برنامه و بودجه) تا زمان صدور رای در هیات عمومی پاسخی از طرف شکایت واصل نشده است.

 پرونده در اجرای ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری سال 1392 به هیات تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری ارجاع شد و این هیات به موجب دادنامه شماره 140109970906010614-25؍8؍1401 آن قسمت از ماده 2 از بخشنامه مورد شکایت مبنی بر اینکه «تاریخ اجرای احکام رسمی صادره

برای مشمولین مصوبه پس از تاریخ اعلام نظر گزینش می باشد …» را قابل ابطال تشخیص نداد و رای به رد شکایت صادر کرد. رای مذکور به علت عدم اعتراض از سوی رییس دیوان عدالت اداری و یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری قطعیت یافت.

 رسیدگی به تقاضای ابطال ماده 2 بخشنامه مورد شکایت از حیث منوط بودن تبدیل وضعیت به تامین اعتبار در دستورکار هیات عمومی قرار گرفت.

  هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 20؍10؍1401 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

براساس بند (د) تبصره 20 قانون بودجه سال 1400 کل کشور : «در راستای اجرای بند (ذ) ماده 87 قانون برنامه ششم توسعه، ‌دستگاههای مشمول ماده 2 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مکلّفند نسبت به استخدام و نیز تبدیل وضعیت استخدامی کلّیه مشمولان ماده 21 قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران که با عناوین مختلف در ‌دستگاههای موضوع قانون مذکور شاغل هستند و رابطه شغلی آنها به صورت پیمانی، قرارداد انجام کار معین یا شرکتی می‌باشد و یا از محل اعتبارات جاری و تبصره ماده 32 و ماده 17 قانون مدیریت خدمات کشوری و اعتبارات طرحهای عمرانی و یا سایر عناوین از جمله حاکمیتی و تصدی‌گری موضوع بندهای (الف) و (ب) ماده 45 قانون مدیریت خدمات کشوری خدمت نموده و یا می‌نمایند با طی مراحل گزینش با رعایت تبصره 2 بند (و) ماده 44 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب 15؍10؍1389 به صورت استخدام رسمی اقدام نمایند. اعتبار مورد نیاز این حکم از محل ردیف 88 – 550000 به مبلغ پنج هزار میلیارد (5.000.000.000.000) ریال در اختیار ‌دستگاههای اجرایی ذیربط قرار می‌گیرد.» نظر به اینکه برمبنای بند قانونی مذکور، تخصیص اعتبار مربوط به اجرای حکم مقرر در این بند به دستگاههای اجرایی ذیربط مورد تصریح قرار گرفته است و در مقرره مورد شکایت نیز انجام تبدیل وضعیت منوط به تامین اعتبار نشده و صرفاً اعلام شده است که تاریخ اجرای احکام رسمی برای کارکنانی که تبدیل وضعیت می‌شوند، پس از اعلام نظر گزینش و تامین اعتبار خواهد بود و حکم مزبور دارای مبنای قانونی بوده و خارج از حدود اختیار نیست، لذا ماده 2 بخشنامه شماره 69405 مورخ 9؍12؍1400 صادره از سوی سازمان اداری و استخدامی کشور و سازمان برنامه و بودجه کشور خلاف قانون و خارج از حدود اختیار نیست و ابطال نشد./ 

حکمتعلی مظفری

رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری