رای شماره ۲‍۰۸۲ الی ۲۴۱۸ مورخ ۱۴‍۰۱/‍۰۹/۲۲ هیات عمومی دیوان عدالت اداری

بسم الله الرحمن الرحیم

شماره دادنامه: 140109970905812082 الی 140109970905812418

تاریخ دادنامه: 22؍9؍1401

شماره پرونده:

0100444 ،  0101706 ،  0101723 ،  0101833 ، 0101835 ،  0101851 ،  0101875   

0101876 ، 0101877 ، 0101878 ، 0101879 ، 0101940 ، 0101942 ، 0101944 

، 0101945 ، 0101946 ، 0101947 ، 0101948 ، 0101949 ، 0101950

 ، 0101951 ، 0101952 ، 0101953 ، 0101954 ، 0101955 ، 0101956

 ، 0101981 ، 0101982 ، 0101983 ، 0101984 ، 0101985 ، 0101986 ، 0101987 ، 0101988 ، 0101989 

، 0101990 ، 0101991 ، 0101992 ، 0101993 ، 0101994 

، 0101995 ، 0101996 ، 0101997 ، 0101998 ، 0101999 ، 0102000 

، 0102016 ، 0102017 ، 0102018 ، 0102019 ، 0102020 ، 0102021 ، 0102022

 ، 0102024 ، 0102026 ، 0102028 ، 0102029 ، 0102030 ، 0102032 ، 0102033

 ، 0102034 ، 0102035 ، 0102036 ، 0102037 ، 0102038 ، 0102039 ، 0102040

 ، 0102041 ، 0102042 ، 0102044 ، 0102045 ، 0102046 ، 0102047 ، 0102048
 ، 0102049 ، 0102050 ، 0102051 ، 0102052 ، 0102053 ، 0102054 ، 0102055

 ، 0102056 ، 0102057 ، 0102058 ، 0102059 ، 0102060 ، 0102061 ، 0102062

 ، 0102063 ، 0102064 ، 0102065 ، 0102066 ، 0102067 ، 0102068 ، 0102086 

، 0102087 ، 0102088 ، 0102089 ، 0102090 ، 0102091 ، 0102092 ، 0102093

 ، 0102094 ، 0102095 ، 0102096 ، 0102097 ، 0102098 ، 0102099 ، 0102100 

، 0102101 ، 0102102 ، 0102103 ، 0102104 ، 0102105 ، 0102106 ، 0102107 

، 0102108 ، 0102109 ، 0102110 ، 0102111 ، 0102112 ، 0102113 ، 0102114

 ، 0102115 ، 0102116 ، 0102117 ، 0102118 ، 0102119 ، 0102120 ، 0102121

 ، 0102122 ، 0102123 ، 0102124 ، 0102125 ، 0102126 ، 0102127 ، 0102128

 ، 0102129 ، 0102130 ، 0102131 ، 0102132 ، 0102133 ، 0102137 ، 0102139

 ، 0102140 ، 0102141 ، 0102143 ، 0102144 ، 0102145 ، 0102146 ، 0102147

 ، 0102148 ، 0102150 ، 0102159 ، 0102160 ، 0102162 ، 0102163 ، 0102164 

، 0102166 ، 0102167 ، 0102168 ، 0102169 ، 0102170 ، 0102171 ، 0102182

 ، 0102183 ، 0102184 ، 0102185 ، 0102186 ، 0102187 ، 0102188 ، 0102189

 ، 0102190 ، 0102191 ، 0102192 ، 0102193 ، 0102194 ، 0102195 ، 0102196

 ، 0102198 ، 0102199 ، 0102200 ، 0102201 ، 0102202 ، 0102203 ، 0102204

 ، 0102205 ، 0102206 ، 0102207 ، 0102208 ، 0102209 ، 0102210 ، 0102211

 ، 0102212 ، 0102213 ، 0102214 ، 0102215 ، 0102216 ، 0102217 ، 0102218

 ، 0102219 ، 0102220 ، 0102222 ، 0102223 ، 0102224 ، 0102225 ، 0102226

 ، 0102227 ، 0102228 ، 0102229 ، 0102230 ، 0102231 ، 0102232 ، 0102233

 ، 0102234 ، 0102235 ، 0102236 ، 0102237 ، 0102238 ، 0102239 ، 0102240

 ، 0102241 ، 0102242 ، 0102243 ، 0102246 ، 0102247 ، 0102248 ، 0102249

 ، 0102250 ، 0102251 ، 0102252 ، 0102255 ، 0102256 ، 0102257 ، 0102258

 ، 0102259 ، 0102260 ، 0102261 ، 0102262 ، 0102263 ، 0102264 ، 0102318 

، 0102319 ، 0102320 ، 0102321 ، 0102355 ، 0102356 ، 0102357 ، 0102358

 ، 0102359 ، 0102360 ، 0102361 ، 0102362 ، 0102363 ، 0102364 ، 0102365

 ، 0102366 ، 0102367 ، 0102368 ، 0102369 ، 0102370 ، 0102371 ،  0102377 

، 0102382 ، 0102383 ، 0102384 ، 0102385 ، 0102386 ، 0102387 ، 0102432

 ،  0102433 ، 0102434 ، 0102435 ، 0102436 ، 0102437 ، 0102438 ، 0102439

 ، 0102440 ،  0102441 ، 0102442 ، 0102443 ، 0102444 ، 0102445 ، 0102446 

، 0102447 ،  0102448 ، 0102449 ، 0102450 ، 0102451 ، 0102452 ، 0102453

 ، 0102454 ، 0102455 ،  0102456 ، 0102457 ، 0102458 ، 0102461 ، 0102462

 ، 0102463 ، 0102464 ، 0102465 ،  0102466 ، 0102467 ، 0102468 ، 0102469 

، 0102470 ، 0102471 ، 0102472 ، 0102473 ،  0102474 ، 0102475 ، 0102486

 ، 0102487 ، 0102488 ، 0102489 ، 0102490 ، 0102491 ،  0102492 ، 0102493

 ، 0102494 ، 0102520 ، 0102521 ، 0102522 ، 0102523 ، 0102524 ،  0102525

 ، 0102526 ، 0102528 ، 0102529 ، 0102531 ، 0102532 ، 0102534 ، 0102535

 ،  0102536 ، 0102537 ، 0102539 ، 0102541

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکیان: خانم ها و آقایان سجاد خیری، علی قویدل قره باغ، مقصود علی زاده رحمانلو، کاوه شیرزادیان گیلان، جابر جعفری، جلیل حیدرنژاددورابی، فارس بادپرقولنجی، بهزاد هدایتی، چاری احمدی مقدم، حکیم احمدی موسی آباد، سعید منفردی نصرت آباد، ابراهیم میرزایی، سید کرامت دهقانیان،  محمدقاسم مختاری، عباس دهقانیان، حسین خسروی، مهرزاد شیروانی، حسن امینی، شیرویه گل محمدزاده بزآباد، غریب قنبرپور، مهدی فرجام، علی قربان صفری، علی کردلو، خالد نامداری، اله بخش کرمی، احمد بختیاری، مهدی اوغـازی اله آباد، علی فـرزانه، حبیب اله نودهی، محمـد چگینی، ابراهـیم ماله میرچگینی، کمال جودکی چگینی، علی جودکی چگینی، عیسی جودکی چگینی، سیدسعید بابایی، سیدمحسن بابایی، سیدعیسی بابایی چگینی، ابوالفضل کریمی، مهرزاد محمدی، آذر فردنودهی، سلیمان فیروزی، حاجی قربان دینی، احمد چوپانی، هادی شکری، محمدرضا قاسمی نژاد رایینی، محمد معین فرد، فرزاد نظری گیگلو، میرحبیب موسوی، جهانگیر برزگر، صمد عمرانی، محسن ظریفی، مهران پاکزاد، رحیم نظری گیگلو، قاسم صالحی قولنجی، اسماعیل احمدی، فردین نادری، سیدفرهاد شیخ احمدی، حامد تن آرا، شهرام نقدی،  فیروز نقدی، افشین پیرانی، محمد قلخانباز، حمزه قلخانی، یوسف شاکری سروآغاجی، فرهنگ لطفی، محمدرضا دانا، وحید دارایی، حسین دارایی، صمد دارایی، رضا ترکاشوند، ابوطالب کریم آبادی، رحیم تقی پور، وحید گل محمدزاده بزآباد، سیدعلی صباغ دارابی، تیمور برزویی قره گل، اکبر قاسم پورسجاسی، مهدی واعظ، ایرج ایوبی، رضا خراسانی، میثم باقری، جواد خورشیدی، حسن ساعی مقدم، وحید اولیایی، سیدشاداله بابایی چگینی، سیاوش لطفی، رضا دهقان حسامپور، رمضان عباسی، حسن علی زاده ولشکلایی، سعیداله قاسمی، ناصر کرملاچعب، غفور نظرخانی، ناصر دینی، محمد فیضی، منوچهر رامیار، احمد محمدپور، وحید مردوارمرادلو، اکبر صفیاری قینرجه، انور قیصری، نورمحمد بنداد، وفا علی نیا، حسین استواری، محسن احمدی، محمود صادقی، هاشم کامرانی نژاد، سعید نقدمنش، حیدر عبودزاده، داود احمدی، قدیر نادری فرد، مهدی احمدی، علی فلاوند، عباس اکبری، میرجواد میری زاده، عبدالواحد شاددل نشتیفانی، کریم اله مظفری رودبارکی، منصور مهرآور، عزیز نادری فرد، محمدعلی مرادی، محمدشاپور خالدی، مجتبی حسن آبادی، جلیل عبدی، محمد دهقانیان، قربان اسمعیلی، اکبر دهقان حسامپور، مهدی تقی پور، هادی گرامی، توحید نیک بخت دانا،  منوچهر جوانشیر،  محمود جدیدمغانلو،  فرامرز صدایی آذر،  تارویردی سروری،  نعمت صباحی آقاباقر،  ناصر جوانشیر،  قدیر واثقی قـورتلو،  رجبعلی شهـبازی،  عسگر شاهـی لورون، سعید نامـدار، مهـدی گرد، اسحاق پاکدلی ، فاروق دروگرسلجوقی، محمدعلی عابدی، مرتضی یاری، عیسی مهدیخانی، علی علیمردانی، جواد امینی راد، عنایت موسوی نیا، حجت اله موسوی نیا، علیرضا گلستانی، علی زارع ، حامد بردباربورکی، مجید برزویی قره گل، داود حسن زاده، علی اسدی تیرتاشی، حسین رستمی، توحید قاسمی شخص،  یعقوب قاسمی شخص،  علی نامی نجار،  محبوب نامی نجار، مرتضی رحمانی علمدارمحلی، پیمان مرتضایی، محسن جمشیدی، مهدی واعظی، مسعود گارابی، اردشیر گرد، سنجر نوری، حامد ابراهیمی، اسداله آقامیرزایی، صادق شاهمحمدی، مهدی نواری، شهاب مرادی، محمدعلی پاشاپور، سعید بدیعی فرد، غلامرضا محدث، محمدرضا رستمی گزنق، حسن عبدی، ولی اعلمی، صابر عراقی، سیف اله باهنر، یاسر عبودزاده، جعفر حیدری، محمد عارف، عبدالریوف عبدالهی، عزت قنبروش، اسماعیل حیدری، محمدسعید عبداللهی، کمال نصیری، جمشید نوری، فرهاد پهلوانی، حسین ارمی، فایق ویسی، جبار شاه محمدی، مجید خدادادی چمگردانی، سهراب نادری فرد، سیدکاظم جلالی، لطفعلی عزیزی، روح اله خیرآبادی، عبداله حاجی عرازی، اردشیر رسولی، زاهد پوش، حامد علایی، هادی صادقی، هادی بنجخی، نگهدار فرهادپور، فرزاد حاجی حسینی، مصطفی معینی، ایمان رنجبر، وحید فتوحی، عبدالرضا رنجبر، محمد دهقانی، عباس باقری، عادل تقی زاده کشکسرایی، امیر نمازی یام، رحیم خوش امید، محسن مردان پوریامچی، رحیم کیافر، جواد عبدی، اکبر نصیری، ایمان فرمانی نشتیفانی، امیرعلی احمدی، افشین امیرخانی حسینکلو، بهزاد اکبری آذر، محسن سالکین، وحید دانشمند، حسین فیاض بخش، علی اصغر عسکری، انامحمد بان، مصطفی رزم گیر ، مصیب صادقی،  شمسی خرمی ، صدیقه خرمی، مسعود خویشتن دار، ابوذر هدایت نوروزانی، آرش مظفری نژاد، سعید نادری ولاشجردی، ابوالفضل فریدونی یام، ابوالفضل عیسایی، گل محمد اسماعیلی، هیوا الله مرادی، مصطفی فتحی، صالح پرویزی، سیروان رحیمی، مسلم پورمحمدی شقویی، نصرالله شکرپور، رضا ناظری غازانی، کامل احمدی، محمداسماعیل حشمتی، عبدالجلیل پشتوار، رضا صنعت گل، حسین منادی اجرلو، عادل رضاقلی وندمحمودآباد، جواد شیردل، محمد عظیمی، صادق ملایی الوندی، هاشم کمالی فر، شیرعلی بیرانوند، کاظم صدساله، نجات صدساله، علی کاظم بیریایی، حشمت الله شهبازی سومار، مصطفی خوشبخت قولنجی، عیسی پرده شناس، حسین بیتاء، محمد جلیلیان، اصغر پورنوجه ده سادات، مصطفی محمدلو، مسعود فرهی، حسن قوجالی، علی بهرنگ، جابر شیروانی، محمدرضا خوندل، کیوان نوری، رضا واعظی، یوسف یزدان دوست، رضا عزیزی، سهیل توصیفیان، علی کاظمی، ابراهیم حمزه پور، حسین کلهری، مجید الهی، علی اکبر وارسته، محمد درخشان، روح اله امیری اضماره، محمد شریف زاده، وحید مدددوست، مجتبی علی نژادی، عباس علی محمدی، مهدی کاظمی محمودآبادی، مهدی فریدمهر، علی دهقان پور، مهدی سوری، محمدرضا فرهادپور، خلیل فریدمهر، کمال عبدی، کریم اسمعیلی، فرهاد برازی، عبدالعلی عباسی، اکبر حاتمی، احمد داورشناس، محمدصادق حشمتی، فاروق فضلی، محسن فرهادپور، امین حمزه نژادپلنگ آبادی، فرید محمودی، حسین علی جاویدی آل سعدی، جمشید آتابای، امیر نجف زاده، اسماعیل کشاورز، سجاد قلی زاده شاهین آباد، جباربردی سبحانی، داود احمدی موسی آباد، مهرداد سرابی سرورانی، فرتاش قهرمانی، حسین کلکی، علی مهری ازندریانی، عبدالجلیل زیتونلی، سیروس قدیری، امیر رسولی، جعفر امیرفرجی، علی اشرف خسرویانی، موسی امیرفرجی، علی رضا جهانگیری، حسن حیدری، علی بردبار، رضا باتمانی، محمد مهری، نظام اکبری، محمد حیدری، مصطفی مهربان زاده، عیسی امیرفرجی، صلاح الدین رحیمی، مهدی سرکاری، طالب مرادی،  فاروق امینی، حسین مقدم، روح اله عبدالهی، احمد سلمانی، کژال محمودی باشبرات، حسین رشیدی، عباس عبداللهی، ارسلان محمودی، قدرت الله نادری، فایق امینی، طالب رسولی، خلیل منصوری، مولود اسدی ، خالد البوغبیش، مهدی حسنی، فیروز میرزایی، حمید وزیرنیا، مهدی فتحی تنگ ریزی، مرتضی واعظی، محسن خنجری، حسین خنجری، محمدرضا معینی، عبدالمطلب احمدی باصری، افشین تکمه چی ساوجبلاغی، محمد بهرامی، محسن مقدم، میلاد پیرمردوندچگینی، ابراهیم قهرمانی، فریق فرجی، محمود خالدی، عزیزاله سیفی، عباس ایمانی، سعید رحمانی، محمد بهمنی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال ماده 4 آیین نامه اجرایی بند «ث» ماده 30 قانون احکام دایمی برنامه های توسعه کشور مصوب 1؍7؍1397

گـردش کار: شاکیان به موجب دادخواست هایی جداگانه با متن مشابه ابطال ماده 4 آیین نامه اجرایی بند «ث» ماده 30 قانون احکام دایمی برنامه های توسعه کشور مصوب 1؍7؍1397 را خواستار شده اند و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده اند که:

“مستند به اصل 138 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، هیات وزیران حق دارد برای انجام وظایف اداری و تامین اجرای قوانین و تنظیم سازمان های اداری به وضع تصویب نامه و آیین نامه بپردازد. هر یک از وزیران در حدود وظایف خویش و مصوبات هیات وزیران حق وضع آیین نامه و صدور بخشنامه را دارد ولی مفاد این مقررات نباید با متن و روح قوانین مخالف باشد.

به استناد مفاد بند (ث) ماده 30 قانون احکام دایمی برنامه توسعه کشور مصوب 10؍11؍1395 به مجلس شورای اسلامی، اجازه داده شده است تا با تایید و تشخیص سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کامیون های مورد نیاز که استانداردهای روز را دارا بوده و عمر کمتر از 3 سال داشته باشند مشروط به وجود خدمات پس از فروش قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان خودرو مصوب 23 خرداد ماه 1386 وارد کشور شوند و در ادامه این بند آمده است که دولت مجـاز است در این رابطه تخفیفـات و تسهیلات گمـرکی را اعمـال کند و استفـاده از این تخفیفات مشروط به خروج یک کامیون فرسوده با عمر بیشتر از بیست و پنج سال به ازای هر کامیون وارداتی است.

همانطور که مشخص است برای واردات هر دستگاه کامیون صرفاً 3 شرط اصلی از سوی مجلس شورای اسلامی در قانون پیش بینی شده است. الف) دارا بودن استانداردهای روز، ب) عمر کمتر از 3 سال، ج) وجود خدمات پس از فروش هیات وزیران علاوه بر اینکه در ماده 2 آیین نامه اجرایی بند (ث) ماده30 قانون احکام دایمی برنامه توسعه کشور (موضوع مصوبه شماره 87615-55284ه مورخ 4؍7؍1397) نسبت به اعلام شرایط کامیون های وارداتی به کشور در سه بند (الف)، (ب) و (پ) اقدام نموده است. در ماده 4 آیین نامه مذکور، واردات هر یک دستگاه کامیون به کشور را منوط به اسقاط حداقل یک دستگاه کامیون که از زمان ساخت آن بیش از 25 سال گذشته باشد نموده است که شرط مندرج در این ماده (ماده 4 آیین نامه اجرایی بند (ث) ماده 30 قانون احکام دایمی برنامه توسعه کشور) در مخالفت صریح با نص و روح قانون احکام دایمی برنامه توسعه کشور می باشد.

با عنایت به اینکه مستند به بند (ث) ماده 30 قانون احکام دایمی برنامه توسعه کشور شرط اسقاط یک دستگاه کامیون فرسوده، صرفاً برای استفاده از تسهیلات و تخفیف در سود بازرگانی کامیون های وارداتی است نه شرط ورود کامیون ها به کشور و تایید مطالب فوق توسط معاون قضایی دادستان کل کشور در نامه ارسالی به معاون اول رییس جمهور و تذکر کتبی دبیر اول کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و نماینده محترم مردم مراغه و عجب شیر در مجلس شورای اسلامی در خصوص این موضع به وزرای مربوطه به وضوح بیان شده است.

لذا با عنایت به موارد فوق مستند به اصل 138 قانون اساسی و در راستای احقاق حقوق قشر زحمت کش رانندگان و کوتاه کردن دست سوداگرانی که با احتکار، مبلغ یک عدد کامیون اسقاطی را به شدت افزایش داده اند و مانع پلاک و شماره گذاری 15 هزار دستگاه کامیون وارداتی شده اند به استناد بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، ابطال آن قسمـت از مـاده 4 آیین نامه شماره 87615-ت55284هـ- 1؍7؍1397 هیات وزیران که واردات کامیون به کشور را منوط به اسقاط یک دستگاه کامیون نموده و مغایر با شروط تعیین شده در بند (ث) ماده 30 قانون احکام دایمی توسعه کشور مصوب 10؍11؍1395 مجلس شورای اسلامی است، مورد استدعا می باشد.”

  متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

“وزارت راه و شهرسازی- وزارت امور اقتصادی و دارایی- سازمان برنامه و بودجه کشور

هیات وزیران در جلسه 1؍7؍1397 به پیشنهاد مشترک وزارتخانه های راه و شهرسازی و امور اقتصادی و دارایی و سازمان برنامه و بودجه کشور و به استناد بند (ث) ماده (30) قانون احکام دایمی برنامه های توسعه کشور-مصوب 1395- آیین نامه اجرایی بند مذکور را به شرح زیر تصویب کرد:

آیین نامه اجرایی بند (ث) ماده (30) قانون احکام دایمی برنامه های توسعه کشور

…….

ماده 4- واردات هر یک دستگاه کامیون منوط به اسقاط حداقل یک دستگاه کامیون که از زمان ساخت آن بیش از بیست و پنج سال گذشته باشد و با ظرفیت حداکثر سه تن کمتر از ظرفیت کامیون وارداتی می‌باشد.

تبصره 1- کامیون مورد اسقاط باید دارای معاینه فنی معتبر در زمان اسقاط باشد.

تبصره 2- به ازای اسقاط هر کامیون موضوع این ماده سود بازرگانی کامیون وارداتی بیست و پنج درصد (25%) کاهش می یابد.

……. – معاون اول رییس جمهور”

   در پاسخ به شکایت مذکور، سرپرست اداره کل حقوقی وزارت راه و شهرسازی به موجب نامه شماره 730؍56875 مورخ 13؍4؍1401، لوایح شمـاره 3؍75؍56525 مـورخ 11؍4؍1401 مـدیرکل دفتر حقوقی سازمان راهداری و حمـل و نقـل جـاده ای و شمـاره 6؍71؍3931 مـورخ 1؍4؍1401 سرپرست مرکز ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت وزارت راه و شهرسازی را ارایه کرده است. مشروح دفاعیات به قرار زیر است:

“با توجه به اینکه در بند (ث) ماده 30 قانون احکام دایمی برنامه های توسعه کشور ورود کامیون های مورد نیاز کشور بنا به تایید و تشخیص سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای تجویز شده است و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی جاده ای از اولویت های سازمان بوده است بر این اساس به نظر این ستاد حکم ماده 4 آیین نامه اجرایی بند (ث) ماده 30 قانون یاد شده مبتنی بر رویکرد نوسازی و خروج ناوگان فرسوده از چرخه حمل و نقل کشور انشاء یافته است. البته واضع آیین نامه در تبصره 2 ماده 4 آیین نامه اجرایی …. تخفیفات و تسهیلات تجویزی قانونگذار را جهت تحقق هدف موصوف اعمال نموده است. بنابراین تمامی اقدامات صورت گرفته مطابق و در راستای قانون و مقررات مربوطه انجام شده و وزارت متبوع تخلفی از این حیث انجام نداده است. لذا نظر به مفهوم مخالف مواد (10) و (12) قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری بدیهی است شکایت حاضر فاقد وجاهت قانونی و محکوم به رد است. لذا رد شکایت مطروحه مورد استدعاست.”

علی رغم ابلاغ دادخواست و ضمایم آن به معاونت حقوقی نهاد ریاست جمهوری (امور حقوقی دولت)، تا زمان رسیدگی به پرونده در جلسه هیات عمومی پاسخی از طرف آن مرجع واصل نشده است.

  هیات عمـومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 22؍9؍1401 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

براساس بند (ث) ماده 30 قانون احکام دایمی برنامه‌های توسعه کشور مصوب سال 1395 مقرر شده است : «اجازه داده می‌‌شود با تایید و تشخیص سازمان راهـداری و حمل و نقل جاده‌‌ای، کامـیون های مورد نیاز که استانداردهای روز را دارا بوده و عمر کمتر از سه ‌سال داشته باشند مشروط به وجود خدمات پس از فروش موضوع قانون حمایت از حقوق مصرف‌‌کنندگان خودرو مصوب 23؍3؍1386 وارد شود. دولت مجاز است در این رابطه تخفیفات و تسهیلات گمرکی را اعمال کند. استفاده از این تخفیفات منوط به خروج یک کامیون فرسوده با عمر بیش از بیست و پنج سال به ازای هر کامیون وارداتی است…» بنابراین برمبنای بند قانونی مذکور، اولاً واردات کامیون های مورد نیاز کشور که استانداردهای روز را دارا بوده و عمر کمتر از سه ‌سال و خدمات پس از فروش داشته باشند، مجاز است و ثانیاً دولت مجاز است در جریان واردات کامیون های مزبور تخفیفات و تسهیلات گمرکی را اعمال کند و استفاده از این تخفیفات منوط به خروج یک کامیون فرسوده با عمر بیش از بیست و پنج سال به ازای هر کامیون وارداتی است و در نتیجه براساس بند قانونی فوق، واردات هر یک کامیون منوط به خارج کردن یک کامیون فرسوده نیست، بلکه استفاده از تخفیفات و تسهیلات گمرکی برای وارد کردن هر یک کامیون به اسقاط یک کامیون منوط شده است و ممکن است افرادی بخواهند کامیون وارد کرده و از تخفیفات و تسهیلات گمرکی استفاده نکنند و طبعاً در این فرض مشمول حکم مربوط به لزوم اسقاط یک کامیون فرسوده نمی‌شوند و در عین حال افرادی نیز که می‌خواهند کامیون وارد کرده و از تخفیفات و تسهیلات گمرکی استفاده کنند، طبق قانون صرفاً مکلّف به خارج کردن یک کامیون فرسوده با عمر بیش از بیست و پنج سال به ازای هر کامیون وارداتی شده‌اند و تعیین این شرط اضافی که ظرفیت کامیون اسقاطی باید حداکثر سه تن کمتر از ظرفیت کامیون وارداتی باشد، فراتر از حکم قانونگذار است. بنا به مراتب فوق، اطلاق ماده 4 آیین‌نامه اجرایی بند (ث) ماده 30 قانون احکام دایمی برنامه‌های توسعه کشور مصوب 1؍7؍1397 هیات وزیران که براساس آن مقرر شده است : «واردات هر یک دستگاه کامیون منوط به اسقاط حداقل یک دستگاه کامیون که از زمان ساخت آن بیش از بیست و پنج سال گذشته باشد و با ظرفیت حداکثر سه تن کمتر از ظرفیت کامیون وارداتی می‌باشد»، در فرضی که آن دسته از واردکنندگان کامیون را نیز که متمـایل به استفاده از تخفـیفـات و تسهیلات گمـرکی نیستند، ملزم به اسقـاط یک کامیون به ازای هر کامیون وارداتی می‌کند، خارج از حدود اختیار بوده و با بند (ث) ماده 30 قانون احکام دایمی برنامه‌های توسعه کشور مصوب سال 1395 مغایرت دارد و تعیین این شرط نیز که کامیون اسقاطی باید حداکثر سه تن کمتر از ظرفیت کامیون وارداتی باشد، هم نسبت به گروه مزبور و هم نسبت به کسانی که می‌خواهند کامیون وارد کرده و از تخفیفات و تسهیلات گمرکی  هم استفاده کنند، خارج از حدود اختیار و مغایر با بند (ث) ماده 30 قانون احکام دایمی برنامه‌های توسعه کشور است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود./

حکمتعلی مظفری

رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری