بسم الله الرحمن الرحیم

شماره دادنامه: 140109970905811999 الی 140109970905812041

تاریخ دادنامه: 22؍9؍1401

شمـاره پــرونـده: 0003054-0003053-0003052-0003051- 0003050 – 0003049 – 0003026 0003069-0003068 – 0003067 – 0003066 – 0003064 – 0003058 – 0003057 – 0003056 0003142-0003141 – 0003140 – 0003139 – 0003073 – 0003072 – 0003071 – 0003070 0003155-0003154 – 0003153 – 0003148 – 0003147 – 0003146 –0003145 – 0003143 0003191 – 0003190 – 0003189 – 0003188 – 0003187 – 0003186 -0003160-0003157 0003589- 0003233 – 0003230 – 0003194

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری                                                                                                                                             

شاکیان: آقایان و خانم ها: زهرا ارباب مجنی، محدثه شکی، طاهره احمدی، نگین پریش، زهرا نوروزی، زهرا کردجزی، کیمیا تربتی، زهرا سادات نیاکان، فاطمه احمدی، نرجس محمدی، فاطمه توکلی پلرم، تبسم السادات حسینی، سارا مقصودلو، زهرا محمدباقریان، آسیه حسن قاسمی، حنانه ثنایی راد، نعیمه نیک نیا، مریم نظری، حانیه رقیمی، فاطمه اسماعیل زاده، سروناز قدسی راثی، رضا اکبرنژاد خلیل آباد، سیدامیررضا ابونقاب طباطبایی، شهاب زنگانـه، مهرداد شیرمحمـدی، خشایار ناظری، سیدفرزاد شعرتاب، محمد شیرازی، قاسم کرامت لو، یونس فرشادی، کیانمهر روحانی، سیدامین شجاعی، امیر عـرب احمدی، علیرضا صادقی، محمدپارسا اخوان فرد، سیدسینا جبلی، شایان گل، سعید امان زاده، عبدالریوف چپرلی، عاشور کر، کامیار خرمالی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال قسمت مربوط به « تعیین و افزایش شهریه دانشجویان» از مصوبات شماره 163831-26؍7؍1394، 11429-4؍2؍1395، 142918-4؍6؍1396 و 154283-28؍5؍1397 شورای عالی پردیس بین الملل دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان گلستان

     گردش کار: شاکیان به موجب دادخواست هایی جداگانه ابطال قسمت مربوط به « تعیین و افزایش شهریه دانشجویان» از مصوبات شماره 163831-26؍7؍1394، 11429-4؍2؍1395، 142918-4؍6؍1396 و 154283-28؍5؍1397 شورای عالی پردیس خودگردان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گلستان را به استناد بند (ح) و تبصره 2 بند (ک) ماده 20 قانون برنامه پنجم توسعه، ماده 4 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، ماده 60 قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت خواستار شده اند و اجمالاً اعلام کرده اند که:

 " دانشگاه علوم پزشکی گلستان به طور غیر معمول مبادرت به افزایش شهریه تحصیلی دانشجویان نموده است که پس از پیگیری اعلام شده است که مبنای افزایش شهریه ابتدا در سال 1392 مصوبه مورخ 30؍9؍1392 هیات امنا وزارت بهداشت و درمان بوده و در ادامه بر اساس مصوبات شورای عالی پردیس دانشگاه علوم پزشکی گلستان شهریه افزایش یافته است در صورتی که اولاً: درآمد حاصل از شهریه دانشجویان جزء درآمد اختصاصی دانشگاه است و مطابق بند (و) ماده 7 وظایف و اختیارات هیات امنا تصویب و نحوه وصول درآمدهای اختصاصی و معرف آن از وظایف هیات امنای دانشگاه است نه شورای عالی پردیس. ثانیاً: بر اساس بند (ح) ماده 20 قانون برنامه پنجم توسعه پذیرش دانشجـو در مقاطع تحصیلی مختلف بر مبنای قسمت تمام شده یا تـوافق با بخش غیردولتی و با تایید هیات امنا صورت می گیرد. ثالثاً: مطابق تبصره 2 بند (ک) ماده 20 قانون برنامه پنجم توسعه میزان شهریه می‎بایست با توجه به نوع رشته و سطح خدمات آموزشی و رفاهی ارایه شده توسط هیات امناء دانشگاه تعیین و اعلام شود. رابعاً: برابر ماده 4 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت و ماده 60 الحاق موادی به قانون یاد شده، دریافت هرگونه وجهی توسط دستگاه های اجرایی مستلزم حکم یا اذن قانونگذار است لذا تقاضای ابطال قسمت مورد اعتراض از مصوبات مذکور را داریم."

 متن مقرره های مورد شکایت به شرح زیر است:

 الف- بند 3 مصوبه شماره 163831-26؍7؍1394 شورای عالی پردیس خودگردان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گلستان:

" 3- با افزایش شهریه ثابت و متغیر دانشجویان پردیس خودگردان دانشگاه به میزان 10% از ابتدای نیمسال تحصیلی 1395-1394 موافقت به عمل آمد."

 ب- بند 4 مصوبه شماره 11429-4؍2؍1395 شورای عالی پردیس خودگردان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گلستان:

" 4- پیشنهاد افزایش شهریه دانشجویان در مقاطع دکتری عمومی و کارشناسی ارشد مطرح و با افزایش 10درصدی شهریه ثابت و متغیر در همه مقاطع پیش گفت موافقت گردید. "

 ج- بند 6 مصوبه شماره 142918-4؍6؍1396 شورای عالی پردیس خودگردان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گلستان:

 " 6- گزارش نحوه تنظیم جـدول شهریه های پردیس خـودگردان ارایه و مقرر گردید مبلغ شهریه های ثابت برای دانشجویان ورودی سال 95 و ماقبل آن بر اساس جدول مصوب سال تحصیلی 1396-1395 محاسبه و تا پایان تحصیل دانشجویان همه مقاطع تحصیلی ثابت بماند. همچنین افزایش 10 و 15 درصدی در شهریه متغیر رشته های پزشکی و دندانپزشکی و نیز جدول کامل شهریه سال تحصیلی 1397-1396 ارایه و مورد تصویب قرار گرفت. "

 د- بند 3 مصوبه شماره 154283-28؍5؍1397 شورای عالی پردیس خودگردان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گلستان :

" 3- با توجه به ابلاغیه وزارت متبوع و جداول تهیه شده شهریه دانشجویان با افزایش 5% شهریه متغیر از سال تحصیلی 1398-1397 برای تمامی مقاطع و دوره های ورودی موافقت گردید. "

 در پاسخ به شکایت مذکور، مدیر امور حقوقی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گلستان به موجب لایحه شماره 11569-17؍1؍1401 توضیح داده است که:

" به استحضار می رساند تمامی درآمدهای حاصل از شهریه دانشجویان پردیس خودگردان به حساب خزانه دولت واریز و نحوه هزینه آن بر اساس نامه های مالی و معاملاتی دانشگاه های علوم پزشکی کشور با نظارت مستقیم مدیر مالی و خزانه دار دانشگاه صورت می گیرد. لازم به ذکر است که کلیه دریافتی های شهریه بر اساس اسناد ابلاغی از طریق وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی وزارت متبوع تعیین و اعمال می گردد. در این خصوص لازم به ذکر است جداول سال 1392 مورد تایید هیات امنا وزارت متبوع گردیده است. مبنای محاسبه شهریه سال 1392 اعلام گردیده است و بندهای جداول اصلاحی اعلام شده وزارت متبوع طبق بند 13 صورتجلسه هیات امناء مصوب 20؍3؍1392 برای ورودی های 93 الی 96 و همچنین افزایش سالیانه بر اساس نامه شماره 3702؍500؍د-14؍6؍1395 و شماره نامه 2537؍500-د-26؍6؍1396 انجام گردیده و برای فارغ التحصیلان سال های ورودی 93 و 94 و دانشجویان سال های 95 و 96 بر اساس همان آیین نامه های اشاره شده اعمال گردیده است.

همچنین با توجه به جداول اصلاحی مصوب هیات امنا در سال 1393 و شماره نامه های ابلاغی معاون آموزشی و دبیر شورای آموزش پزشکی وزارت متبوع نامه های 2537؍500؍د-26؍6؍1396 و 2702؍500-د- 14؍6؍1399 افزایش شهریه برای سال های ورودی 93 الی 96 بر اساس دستورالعمل ابلاغی وزارت متبوع اعلام و اجرا شده و در نتیجه عملاً بلااثر گردیده و اعمال نشده است و بر اساس دستورالعمل وزارتخانه متبوع اصلاحات انجام یافته است. همچنین برای فارغ التحصیلان سال های 93 و 94 تسویه نهایی بر مبنای مصوب هیات امنای وزارت متبوع مورخ 20؍3؍1393 و نامه های افزایش پس از ابلاغ نامه های شماره 2537؍500؍د- و 2702؍500؍د وزارت متبوع صورت گرفته است. بدیهی است که اختلاف تفاوت شهریه دانشجویان مربوط به تفاوت در واحدهای اخذ شده می باشد.

 برای دانشجویان ورودی سال های 95 و 96 که در حال تحصیل می باشند جداول شهریه به صورت آنلاین قابل دسترسی برای هر دانشجو ایجاد گردید. بر اساس مکاتبه شماره 343699؍81؍پ گ-19؍11؍1400 و در اجرای نامه شماره 5160-10؍10؍1397 معاونت آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خصوص شهریه سال های 97 به بعد جهت طرح به هیات امنای دانشگاه ارسال شده است. در خاتمه یادآور می گردد موارد فوق به علت تاخیر در ابلاغ مصوبه 20؍3؍1393 هیات امنای این دانشگاه واقع شده و مصوبات دومین، سومین و ششمین شورای عالی پردیس در خصوص افزایش شهریه عملاً کان لم یکن و بلااثر گردیده و اصلاحات لازم اجرایی و موارد معدود اضافه پرداختی به دانشجویان مسترد شده است."

    هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 22؍9؍1401 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

اولاً براساس بند (و) ماده 7 قانون تشکیل هیاتهای امنای دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی مصوب جلسات 181 و 183 مورخ 9؍12؍1367 و 23؍12؍1367 شورای عالی انقلاب فرهنگی، یکی از وظایف هیاتهای امنا تصویب نحوه وصول درآمدهای اختصاصی و مصرف آنها است. ثانیاً برمبنای بند (ب) ماده 20 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1389 که مفاد آن در ماده 1 قانون احکام دایمی برنامه‌های توسعه کشور مصوب سال 1395 تکرار و تنفیذ شده است : «دانشگاهها، مراکز و موسسات آموزش عالی و پژوهشی و فرهنگستانهایی که دارای مجوز از شورای گسترش آموزش عالی وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر مراجع قانونی ذیربط می‌باشند، بدون الزام به رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاههای دولتی به ویژه قانون محاسبات عمومی، قانون مدیریت خدمات کشوری، قانون برگزاری مناقصات و اصلاحات و الحاقات بعدی آنها و فقط در چهارچوب مصوبات و آیین‌نامه‌های مالی، معاملاتی و اداری – استخدامی – تشکیلاتی مصوب هیات امنا که حسب مورد به تایید وزرای علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و در مورد فرهنگستانها به تایید رییس‌جمهور می‌رسد، عمل می‌نمایند…» و برمبنای موازین قانونی مذکور، تعیین شهریه مفاداً از مصادیق امور مالی و در حوزه اختیارات هیاتهای امنای دانشگاهها است و آرای صادره از هیات عمومی دیوان عدالت اداری از جمله آرای شماره 945 مورخ 28؍9؍1396، شماره 2109- 2108 مورخ 7؍12؍1397، شماره 308 مورخ 7؍3؍1398 و شماره 2623 مورخ 5؍9؍1398 موید این امر است. ثالثاً وظایف هیات رییسه دانشگاهها در بند (ج) ماده 10 آیین‌نامه جامع مدیریت دانشگاهها و موسسات آموزش عالی مصوب جلسه 684 مورخ 10؍12؍1389 شورای عالی انقلاب فرهنگی در 12 مورد احصاء شده و در هیچ یک از آنها اختیاری دایر بر تعیین و افزایش میزان شهریه‌ دانشجویان ملاحظه نمی‌شود و آنچه که از وظایف هیات رییسه به شرح مندرج در آیین‌نامه مذکور قابل استنتاج بوده، صرفاً فراهم نمودن بستر مناسب به منظور اجرایی شدن مصوبات هیاتهای امنا است و با اخذ وحدت ملاک از رای شماره 1881 مورخ 27؍9؍1397 هیات عمومی دیوان عدالت اداری اختیارات هیاتهای امنا از جمله درخصوص تعیین شهریه قابل تفویض به دیگر ارکان دانشگاهها نیست. بنا به مراتب فوق، بند 3 مصوبه شماره 163831 مورخ 26؍7؍1394، بند 4 مصوبه شماره 11429 مورخ 4؍2؍1395، بند 6 مصوبه شماره 142918 مورخ 4؍6؍1396 و بند 3 مصوبه شماره 154283 مورخ 28؍5؍1397 شورای عالی پردیس بین‌الملل دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان گلستان که متضمن اتّخاذ تصمیم درخصوص افزایش شهریه دانشجویان است، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود./

حکمتعلی مظفری

رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری