بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 140109970905811481
تاریخ دادنامه: 1؍9؍1401
شماره پرونده: 9902593
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای سید امیرحسین سیدی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال ماده 9 آیین نامه چگونگی تشکیل، حدود وظایف و اختیارات و نحوه عملکرد انجمن های صنفی و کانون های مربوط مصوب 3؍8؍1389
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال ماده 9 آیین نامه چگونگی تشکیل، حدود وظایف و اختیارات و نحوه عملکرد انجمن های صنفی و کانون های مربوط مصوب 3؍8؍1389 را به استناد مواد 27، 130، 131، 136 و 157 قانون کار، تبصره 1 ماده واحده قانون رفع موانع اجرایی قانون بیمه های اجتماعی کارگران ساختمانی و نحوه مجازات متخلفان، مواد 8، 9 و 10 آیین نامه مشاوران حفاظت فنی و خدمات ایمنی و به دلیل مغایرت مقرره مورد اعتراض با قاعده فقهی نفی سبیل و آیه 38 سوره شورا، آیه 113 سوره هود و آیات 65 و 141 سوره نساء خواستار شده است.
متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:
"وزیران عضو کارگروه تصویب نامه شماره 72884؍ت34452هـ مورخ 9؍11؍1384 به استناد تبصره 5 ماده 131 قانون کار- مصوب 1369- و با رعایت تصویب نامه یاد شده، آیین نامه چگونگی تشکیل، حدود وظایف و اختیارات و نحوه عملکرد انجمن های صنفی و کانون های مربوط را به شرح زیر تصویب نمودند:
آیین نامه چگونگی تشکیل، حدود وظایف و اختیارات و نحوه عملکرد انجمن های صنفی و کانون های مربوط
……..
فصل دوم: هیات موسس و ارکان انجمن های صنفی و کانون های مربوط
…….
مـاده 9- شـرایط داوطلبان عضـویت در هـیات مدیره و بازرسان تشکل های موضـوع این آیین نامه به شرح زیر می باشد:
1- تابعیت جمهوری اسلامی ایران
2- التزام عملی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
3- عدم وابستگی به احزاب و گروه های سیاسی غیر قانونی
4- نداشتن محکومیت قطعی کیفری موثر
5- داشتن حسن شهرت
6- عدم اعتیاد به مواد مخدر"
در پاسخ به شکایت مذکور، معاون حقوقی رییس جمهور به موجب لایحه شماره 134955؍44965 مورخ 20؍11؍1399 توضیح داده است که:
"پیش از این دادخواست مشابهی (موضوع پرونده شماره 9702192)، به این معاونت واصل و با توجه به رسیدگی قبلی هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی دیوان عدالت اداری نسبت به موضوع شکایت و صدور دادنامه شماره 9909970906010792 مورخ 2؍6؍1399، مبنی بر عدم مغایرت قانونی ماده (9) آیین نامه یاد شده و اعتبار امر مختوم، اتخاذ تصمیم شایسته دایر بر رد دادخواست با استناد به ماده 85 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392، مورد درخواست است."
در پاسخ به ادعای شاکی مبنی بر خلاف شرع بودن مقرره مورد شکایت، قایم مقام دبیر شورای نگهبان به موجب نامه شماره 32672؍102 مورخ 1؍6؍1401 اعلام کرده است که:
"مـوضـوع ماده 9 آیین نامه چگـونگی تشکیل، حـدود وظـایف و اختیارات و نحوه عملکرد انجمن های صنفی و کانون های مربوط، در جلسه مورخ 29؍4؍1401 فقهای معظم شورای نگهبان مورد بحث و بررسی قرار گرفت که به شرح ذیل اعلام نظر می گردد:
– همان طور که قبلاً طی نامه شماره 6951؍102؍97 مورخ 2؍6؍1397 اعلام شده است، با توجه به حدود و اختیارات اعضاء هیات مدیره و بازرسان تشکل های مذکور، عدم ذکر شرط ایمان، اسلام و وثاقت، دارای توالی فاسد بوده و خلاف شرع می باشد."
هیات عمـومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1؍9؍1401 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
قایم مقام دبیر شورای نگهبان به موجب نامه شماره 32672؍102 مورخ 1؍6؍1401 و در رابطه با جنبه شرعی ماده 9 آییننامه چگونگی تشکیل، حدود وظایف و اختیارات و چگونگی عملکرد انجمن های صنفی و کانون های مربوطه مصوب 3؍8؍1389 اعلام کرده است که: «همانطور که قبلاً طی نامه شماره 6951؍102؍97 مورخ 2؍6؍1397 اعلام شده است، با توجه به حدود و اختیارات اعضای هیات مدیره و بازرسان تشکل های مذکور، عدم ذکر شرط ایمان، اسلام، وثاقت دارای توالی فاسد بوده و خلاف شرع میباشد.» بنابراین مستند به حکم مقرر در تبصره 2 ماده 84 و ماده 87 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 مبنی بر لزوم تبعیت هیات عمومی دیوان عدالت اداری از نظر فقهای شورای نگهبان درخصوص جنبه شرعی مقـررات اجـرایی، مـاده 9 آییننامه چگـونگی تشـکیل، حـدود وظـایف و اختیارات و چگونگی عملکرد انجمن های صنفی و کانون های مربوطه مصوب 3؍8؍1389 در حد مقرر در نظریه فقهای شورای نگهبان خلاف شرع بوده و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال میشود./
حکمتعلی مظفری
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری