بسم الله الرحمن الرحیم

شماره دادنامه: 140109970905811438

تاریخ دادنامه: 17؍8؍1401

شماره پرونده: 0002450

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای حمیدرضا باقری آذر

موضـوع شکـایت و خـواسته: ابطال فراز دوم توجه شماره 3 از قسمت «یادآوری های مهم مقررات وظیفه عمومی» ذیل عنوان «مقررات وظیفه عمومی» مندرج در صفحه 23 دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال 1400 سازمان سنجش آموزش کشور

گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال فراز دوم توجه شماره 3 از قسمت «یادآوری های مهم مقررات وظیفه عمومی» ذیل عنوان «مقررات وظیفه عمومی» مندرج در صفحه 23 دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال 1400 سازمان سنجش آموزش کشور را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده است که:

" با عنایت به اینکه مطابق ماده 35 قانون وظیفه عمومی و ماده 6 آیین نامه اجرایی معافیت تحصیلی، معافیت سربازی برای هر یک از مقاطع تحصیلی فقط یکبار صادر می شود و با توجه به صدور رای 2071 هیات عمومی دیوان عدالت اداری و نیز در موارد مشابه مانند رای مورخ 28/2/1400 در پرونده کلاسه 9900121 و همچنین طبق قوانین نظام وظیفه هر دانشجویی 4 سال دوره کارشناسی (1 سال معافیت تحصیلی پس از دوره کارشناسی)، 2 سال دوره کارشناسی ارشـد و 5 سـال دوره دکتری معـافیت تحصیلی دارند (حداقل 12 سال) لذا خواهان ابطال بند مزبور که تحصیل مجدد را از دانشجویان سلب می  کند و اجرای دادنامه 2071 دیوان عدالت اداری می باشم."

    متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

" راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال 1400 سازمان سنجش آموزش کشور

…….

یاد آوری های مهم مقررات وظیفه عمومی:

توجه 3: معافیت تحصیلی برای هر مقطع فقط یکبار صادر می شود. بنابراین فارغ التحصیلان هر مقطع مجاز به تحصیل مجدد در همان مقطع نمی باشند. ضمناً تاکید می گردد فارغ التحصیلان مشمول مقطع کاردانی مجاز به شروع تحصیل در مقاطع کارشناسی پیوسته- کارشناسی ارشد پیوسته و دکتری پیوسته نمی باشند و نیز فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی مشمول، مجاز به شروع به تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد پیوسته و دکتری پیوسته پزشکی – دندانپزشکی – داروسازی و دامپزشکی نیستند."

    علی رغم ارسال و ابلاغ نسخه دوم دادخواست و ضمایم آن برای طرف شکایت تا زمان رسیدگی به پرونده هیچ پاسخی واصل نشده است.

  هیات عمـومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 17؍8؍1401 به ریاست معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیات عمومی و با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

اولاً به موجب تبصره 1 ماده 33 قانون خدمت وظیفه عمومی (الحاقی مصوب 22؍8؍1390) : «حداکثر معافیت تحصیلی برای دانش‌آموزان تا سن بیست سال تمام و در هر یک از مقاطع تحصیلی کاردانی دو و نیم سال، کارشناسی ناپیوسته و کارشناسی ارشد ناپیوسته سه سال، کارشناسی پیوسته پنج سال و کارشناسی ارشد پیوسته شش سال، دکترای پزشکی پیوسته هشت سال و دکترای تخصصی شش سال است.» ثانیاً براساس ماده 35 قانون خدمت وظیفه عمومی (اصلاحی مصوب 22؍8؍1390) : «مشمولین دیپلم که حداکثر یک سال پس از فراغت از تحصیل در یکی از دانشگاه ها و موسسات آموزش‌ عالی داخل یا خارج از کشور که مورد تایید وزارتخانه‌‌‌های علوم و بهداشت می‌‌باشند پذیرفته شوند تا زمانی که وفق تبصره 1 ماده 33 به تحصیل اشتغال دارند، می‌‌توانند مشروط به اینکه دارای غیبت غیرموجه نباشند از معافیت تحصیلی استفاده نمایند. این معافیت برای هر مقطع فقط یک بار داده می‌‌شود.» در همین راستا و براساس ماده 6 آیین‌نامه اجرایی معافیت تحصیلی مصوب سال 1392 نیز مقرر شده است که : «معافیت تحصیلی برای مشمولان در مقطع تحصیلی متوسطه، هر یک از مقاطع دانشگاهی و حوزه‌های علمیه داخل یا خارج کشور، فقط یک بار صادر می‌شود‌» و به موجب تبصره این ماده : «صدور معافیت تحصیلی برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی و بالاتر پیوسته، در مورد فارغ‌التحصیلان کاردانی رشته‌هایی که با تایید وزارتخانه‌های علوم یا بهداشت، مقطع ناپیوسته بالاتر ندارد، بلامانـع است‌.» ثالثاً به مـوجب رای شماره 2071 مورخ 30؍11؍1397 هیات عمومی دیوان عـدالت اداری، بخشنامه شماره 325؍2؍2-23 مورخ 22؍3؍1395 سازمان نظام وظیفه عمومی بدین لحاظ که علی‌الاطلاق فارغ‌التحصیلان مقاطع کاردانی و بالاتر را مجاز به ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی پیوسته و کارشناسی ارشد پیوسته و همچنین دکترای پیوسته حتی در مواردی که ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر الزاماً مستلزم طی آن از مقطع قبلی است ندانسته بود، باعث اعمال محدودیت حق بر آموزش و مغایر با تبصره 1 ماده 33 و ماده 35 قانون خدمت وظیفه عمومی و ماده 6 آیین‌نامه اجرایی معافیت تحصیلی مصوب سال 1392 تشخیص و ابطال شده است. بنا به مراتب فوق، فراز دوم توجه شماره 3 از قسمت «یادآوریهای مهم مقررات وظیفه عمومی» ذیل عنوان «مقررات وظیفه عمومی» مندرج در صفحه 23 دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال 1400 که متضمن عدم جواز شروع به تحصیل فارغ‌التحصیلان مقطع کاردانی در مقاطع کارشناسی پیوسته، کارشناسی ارشد پیوسته و دکتری پیوسته و نیز عدم جواز شروع به تحصیل فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی در مقاطع کارشناسی ارشد پیوسته و دکتری پیوسته پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و دامپزشکی است، مغایر با قوانین و مقررات مذکور و مفاد رای شماره 2071 مورخ 30؍11؍1397 هیات عمومی دیوان عدالت اداری و خارج از حدود اختیار مرجع تصویب‌کننده آن است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود./

مهدی دربین

هیات عمومی دیوان عدالت اداری

معاون قضایی دیوان عدالت اداری