بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 1402 الی 1404
تاریخ دادنامه: 10/8/1401
شماره پرونده: 0100606- 0003513- 0001707
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکیان: 1- سازمان بازرسی کل کشور 2- آقایان علی همایون و بهنام اسفندیاری 3- آقای مجید کشاورز شیرازی مسلمان
موضوع شکایت و خواسته: ابطال مصوبه به شماره ص/98/4034-24/11/1398 شورای اسلامی شهر شیراز
گردش کار: الف- معاون حقوقی، نظارت همگانی و امور مجلس سازمان بازرسی کل کشور به موجب شکایتنامه شماره 64219/300-8/3/1400 اعلام کرده است:
" هیات عمومی دیوان عدالت اداری طی دادنامه شماره 929-15/5/1398 مصوبه شورای اسلامی شیراز فصل چهارم از دفترچه تصویبی عوارض های تامین سرانه خدمات عمومی و شهری، تامین سرانه خدماتی با کاربری باغ، تامین هزینه خدمات موضوع ماده 14 قانون زمین شهری، تامین سرانه حوزه استحفاظی باغات قصردشت، عوارض تراکم باغات هزینه خـدمات باغـات واقـع در حریم شهرداری های مناطق 3، 6 و 10 و همچنین طبق دادنامه شماره 340 و341-3/6/1395، تبصره 2 و 3 مصوبه شورای اسلامی شیراز با موضوع مشابه تامین سرانه خدماتی و دادنامه های شماره 24 تا 26-21/1/1397 مصوبه شورای اسلامی شهر شیراز را ابطال نموده است لیکن پس از ابطال مصوبات مارالبیان شورای اسلامی شهر موصوف با تغییر الفاظ با مضمون مصوبات ابطال شده، مصوباتی بدون توجیه و پشتوانه قانونی جایگزین مصوبات ابطالی تحت عنوان ارزش افزوده ناشی از تغییر کاربری و تامین سهم خدمات نموده است. بنا به مراتب ابطال مصوبه شماره ص/98/3860-6/11/1398 و مصوبه اصراری شماره ص/98/4034-24/11/1398 شورای اسلامی شهر شیراز با لحاظ ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری (به صورت فوق العاده و خارج از نوبت) از تاریخ تصویب در هیات عمومی دیوان عدالت اداری مورد تقاضا می باشد. "
ب- همچنین آقای مجید کشاورز شیرازی مسلمان در دادخواست خود به طور خلاصه اعلام کرده است که:
" مصوبات مورد تقاضای ابطال دارای ایرادات بسیاری است که به صورت خلاصه بیان می گردد:
الف- موضوع مصوبه در سنوات گذشته توسط هیات عمومی دیوان عدالت اداری ابطال گردیده است و شورای شهر شیراز با همان ایرادات قبلی مصوبه را تغییر جزیی داده و مجدداً تصویب نموده است و فرمانداری شهرستان شیراز در زمان بررسی مصوبه 3860 مغایرت مصوبه را به شورای شهر شیراز اعلام نموده است.
ب- موضوع مصوبه مغایر بخشنامه وزارت کشور و سازمان شهرداری و خارج از اختیارات ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی است.
ج- عنوان مصوبه نه عوارض نه بهای خدمات و نه سهم شهرداری از تفکیک موضوع ماده 101 اصلاحی قانون شهرداری ها است.
د- موضوع مصوبه عوارض مضاعف نیز می باشد.
ن- عوارض ابطالی توسط هیات عمومی آن دیوان در خصوص کسری پارکینگ و عوارض غیر مسکونی که مجوز اخذ آن توسط وزارت کشور با آرای وحدت رویه داده نشده بیان شده است.
و- با توجه به قرارگیری باغات قصردشت در حوزه استحفاظی شهر شیراز، عدم رعایت قوانین بدون رعایت قانون حفظ کاربری اراضی و باغات و آیین نامه اصلاح قانون حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها در مصوبات فوق مغایر قانون است.
هـ- وجه ذکر شده در مصوبه هم به زمین و هم به طبقات تعلق گرفته و ماهیت این وجه مشخص نمی باشد.
ی- مغایرت با قوانین تملکی و کسر مورد مسیر املاک با جبر و اجبار.
در انتها با عنایت به ایرادات فوق که هر کدام از آنها در ابطال مصوبات شماره 3860-6/11/98 و مصوبه اصراری (صادره بر روی آن مصوبه) به شماره 4024-24/11/98 کفایت دارد. تقاضای اعمال ماده 92 و 13 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و ابطال از زمان تصویب را خواهانم."
متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:
مصوبه شماره ص/98/4034-24/11/1398 شورای اسلامی شهر شیراز:
" نامه شماره ص/98/7020/5641-19/11/1398 فرمانداری شهرستان شیراز، مبنی بر ایراد به مصوبه شماره 3860/98/ص-6/11/1398 در خصوص قدرالسهم شهرداری ناشی از ارزش افزوده باغات واقع در حوزه استحفاظی باغات قصردشت، پس از وصول و ثبت به شماره 7760/98/و-20/11/1398 دبیرخانه شورا، در یکصد و بیست و سومین جلسه علنی (عادی) شورای اسلامی شهر شیراز مورخ 23/11/1398 با حضور 10 نفر از اعضاء شورا مطرح و مستند به مواد 80 و 90 اصلاحی قانون شوراها و با اکثریت آراء و طی ماده واحده:
نظر به اینکه حـوزه استحفاظی باغـات قصردشت طبق نقشه هـای طرح جـامع و طرح تفصیلی شهر شیراز، خارج از محدوده خدماتی و در حریم شهر (حوزه استحفاظی باغات قصر دشت) قرار گرفته است و مرجع تغییر کاربری آن، کمیسیون امور زیربنایی و شورای برنامه ریزی و توسعه استان می باشد مشمول تبصره 4 قانون تعیین وضعیت املاک واقع در طرح های دولتی و شهرداری ها مصوب 1367 می گردد. همچنین شهرداری می تواند از کلیه زمین هایی که وارد محدوده خدماتی شهرها می شوند علاوه بر انجام امور مربوط به عمران، آماده سازی زمین و واگذاری سطوح لازم برای تاسیسات و تجهیزات و خدمات عمومی حداکثر تا 20 درصد از اراضی را برای تامین عوض اراضی واقع در طرحهای موضوع این قانون و همچنین اراضی طرحهای نوسازی و بهسازی به طور رایگان دریافت نماید. ضمن اینکه به موجب بخشنامه شماره 38312-19/8/1397 سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور به معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری سراسر کشور که طی بخشنامه شماره 98/24653/42/56-15/8/1398 سرپرست دفتر امور شهری و شوراهای استانداری فارس و پاسخ سیوال شماره 1 و به استناد بند 8 مصوبه مورد اعتراض، درآمد حاصل از این مصوبه با توجه به بند 2 مصوبه 7/9/1379 شورای عالی شهرسازی و معماری، صرف خرید و نگهداری املاک و اراضی واقع در حوزه استحفاظی باغات قصر دشت می گردد، لذا مالکین این باغ ها بایستی جهت ارزش افزوده ناشی از تغییر کاربری و همچنین تامین سرانه خدمات مورد نیاز قدرالسهم شهرداری را به صورت زمین یا معادل ریالی ارزش روز آن را پرداخت نمایند. لذا با عنایت به مراتب فوق، شورای اسلامی شهر به مصوبه شماره 3860/98/ص-6/11/1398 اصرار می نماید. – رییس شورای اسلامی شهر شیراز "
علی رغم ارسال و ابلاغ نسخه دوم دادخواست و ضمایم آن برای طرف شکایت تا زمان رسیدگی به پرونده هیچ پاسخی واصل نشده است.
در خصوص دیگر خواسته به جهت ابطال مصوبه شمـاره ص/98/3860-6/11/1398 شورای اسلامی شهر شیراز به جهت اینکه هیات عمومی دیوان عدالت اداری قبلاً به موجب رای شماره 140009970905810962 مـورخ 1/4/1400 در خصـوص اطلاق بند 3 و تبصره ذیل آن از مصوبه شماره ص/98/3860-6/11/1398 و هیات تخصصی شوراهای اسلامی نیز به موجب دادنامه شماره 140009970906010058-11/2/1400 سایر قسمتهای مصوبه مذکور به استثنای بند 3 و تبصره ذیل آن را قابل ابطال ندانسته و رای به رد شکایت صادر کرده است. بنا به مراتب معاون قضایی دیوان عدالت اداری در اجرای ماده 85 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری طی دادنامه شماره 140109970905811239-26/7/1401 قرار رد شکایت صادر کرده است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 10/8/1401 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
الف- هرچند قانونگذار براساس ماده 101 اصلاحی قانون شهرداری و تبصره 3 ماده مذکور مصوب 28/1/1390 مقرر کرده است که در اراضی با مساحت بیشتر از 500 متر مربع که دارای سند شش دانگ است شهرداری برای تامین سرانه فضای عمومی و خدماتی تا سقف بیست و پنج درصد و برای تامین اراضی مورد نیاز احداث شوارع و معابر عمومی شهر در اثر تفکیک و افراز این اراضی مطابق با طرح جامع و تفصیلی با توجه به ارزش افزوده ایجادشده از عمل تفکیک برای مالک، تا بیست و پنج درصد از باقیمانده اراضی را دریافت مینماید و شهرداری مجاز است با توافق مالک قدرالسهم مذکور را براساس قیمت روز زمین طبق نظر کارشناس رسمی دادگستری دریافت نماید و در تبصره 4 ماده واحده قانون تعیین وضعیت املاک و اراضی واقع در طرحهای دولتی و شهرداریها مصوب سال 1367 نیز مالکین اراضی خارج از محدوده خدماتی شهر برای استفاده از مزایای محدوده خدماتی شهر موظّف شده‌اند تعهدات مربوط به عمران و آماده‌سازی زمین و واگذاری سطوح لازم برای تاسیسات، تجهیزات و خدمات عمومی را انجام دهند، لکن برای تامین سرانه ها عـوارضی پیش‌بینی نشده است و بر همین اساس، قسمت مربـوط به تامین سرانه عمومی از مصوبـه شماره ص/98/4034 مورخ 24/11/1398 شورای اسلامی شهر شیراز که متضمن وضع عوارض برای تامین هزینه سرانه خدمات عمومی است، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال می‌شود.
ب- با توجه به اینکه عوارض پذیره تجاری یا مسکونی با لحاظ تغییر کاربری اخذ می‌شود و با عنایت به اینکه با پایان دوره حاکمیت قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1389 اخذ عوارض بر ارزش افزوده اراضی و املاک که در ماده 174 قانون مزبور پیش‌بینی شده بود در حال حاضر مبنای قانونی ندارد، لذا قسمتهای مربوط به ارزش افزوده ناشی از تغییر کاربری در مصوبه شماره ص/98/4034 مورخ 24/11/1398 شورای اسلامی شهر شیراز خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال می‌شود./
حکمتعلی مظفری
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
