بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 1397
تاریخ دادنامه: 10/8/1401
شماره پرونده: 0003127
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای اسماعیل موسوی
موضوع شکایت و خواسته: 1- ابطال نامه شماره 29509/1/119 مورخ 20/8/1399 معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر
2- ابطال بند 1 مصوبه شماره 182689 مورخ 22/7/1400 و بند 1 مصوبه شماره 99163564 مورخ 12/9/1399 کمیسیون نظارت شهرستان دشتستان
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال نامه شماره 29509/1/119 مورخ 20/8/1399 معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر و بند 1 مصوبه شماره 182689 مورخ 22/7/1400 و بند 1 مصوبه شماره 99163564 مورخ 12/9/1399 کمیسیون نظارت شهرستان دشتستان را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
" احتراماً به استحضار می رساند در شهرستان دشتستان برخی از روسا و اعضاء هیات مدیره اتحادیه های صنفی با توجه به اینکه خود و یا نزدیکانشان شرایط مندرج در ماده 3 آیین نامه صدور و تمدید پروانه کسب موضوع ماده 12 قانون نظام صنفی را نداشته اند و امکان شرکت در انتخابات هیات مدیره اتحادیه صنفی مربوطه را نداشته اند اقدام به صدور پروانه کسب بدون رعایت و داشتن شـرایط مندرج در ماده 3 این آیین نامه برای خود یا نزدیکانشان نموده اند و اتاق اصناف با وجود اطلاع از این اقدامات با این افراد همراهی نموده و در استعلام موضوع بند 9 ماده 3 آیین نامه انتخابات هیات مدیره اتحادیه های صنفی این پروانه کسب ها را تایید نموده است. حال بعد از گذشت مدتی از حضور این افراد در هیات مدیره اتحادیه، طی گزارش های اینجانب نامعتبر بودن پروانه کسب برخی از این افراد آشکار و تایید شده که مطابق با ماده 20 آیین نامه انتخابات هیات مدیره اتحادیه صنفی این افراد مشمول اسقاط شرایط می شوند ولی رییس اداره صمت شهرستان دشتستان به دلیل دخیل بودن در این تخلفات با توجه به عدم انجام وظایف ذکر شده در بند ب – ج ماده 49 قانون نظام صنفی و سایر وظایف مربوطه در این خصوص، طی استعلامی به شماره 27975/7/119 از سازمان صمت استان بوشهر به دنبال راهکاری برای رفع نقص پروانه کسب این افراد و توجیه ادامه حضور این افراد در هیات مدیره اتحادیه صنفی می باشد و سازمان صنعت ، معدن و تجارت استان بوشهر طی نامه شماره 29509/1/119 مورخ 20/8/1399 بدون در نظر گرفتن بند 9 ماده 22 مکرر تفسیری از بند 9 ماده 3 آیین نامه انتخابات هیات مدیره اتحادیه های صنفی موضوع تبصره 3 ماده 22 و 23 قانون نظام صنفی صادر نموده که مغایر با بند 9 ماده 22 مکرر قانون نظام صنفی می باشد و منجر به صدور 2 مصوبه در کمیسیون نظارت این شهرستان گردیده است.
یکی از مهمترین وظایف اتحادیه صنفی صدور پروانه کسب می باشد حال چگونه امکان دارد افرادی که به مهمترین وظیفه خود عمل ننموده و خود با پروانه کسبی که به صورت غیر قانونی صادر شده مسیولیتی را به دست آورده اند قانون را به طور صحیح برای دیگران اجرا نمایند؟
لذا از آن مقام تقاضای صدور دستور موقت جهت جلوگیری از استناد به این نامه و دو مصوبه فوق الذکر را و توقف اجرای آنها را دارم و نیز تقاضای رسیدگی و ابطال نامه 29509/1/119 مورخ 20/8/1399 سازمان صمت استان بوشهر ، بند 1 مصوبه کد 182689 به تاریخ تایید: 22/7/1400 و بند 1 مصوبه کد 99163564 به تاریخ تایید: 12/9/1399 کمیسیون نظارت شهرستان دشتستان را دارم.
متن مقرره های مورد شکایت به شرح زیر است:
" الف- مصوبه 29509/1/119 مورخ 20/8/1399 معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر
رییس محترم اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان دشتستان
موضوع: پروانه کسب معتبر
بازگشت به نامه شماره 27975/7/119 مورخ 10/8/1399 در خصوص داشتن پروانه کسب معتبر جهت شرکت در انتخابات هیات مدیره و بازرسان اتحادیه های صنفی به اطلاع می رساند مطابق بند 9 ماده 3 آیین نامه اجرایی نحوه برگزاری انتخابات هیات مدیره و بازرسان اتحادیه های صنفی (موضوع تبصره 3 ماده 22 و 23 قانون نظام صنفی) یکی از شروط داوطلبان شرکت در انتخابات هیات مدیره و بازرسان اتحادیه های صنفی، داشتن پروانه کسب معتبر است و مطابق با تبصره آن پروانه کسب معتبر به مجوزی اطلاق می گردد که تاریخ اعتبار آن منقضی نگردیده، صاحب آن تغییر شغل نداده و واحد صنفی خود را به غیر واگذار نکرده باشد، واحد صنفی فعال و مکان آن تغییر نیافته باشد. بنابراین اگر مطابق با تعریف فوق هیچ کدام از شرایط مندرج در تبصره مورد اشاره درباره پروانه کسبی صدق نکند، آن مجوز دارای اعتبار است. از سویی مرجع تشخیص و سنجش اعتبار پروانه کسب، اتاق اصناف بوده و انطباق هرکدام از مصادیق نقض اعتبار پروانه کسب که بدان اشاره گردید به عهده اتاق اصناف شهرستان می باشد.
همچنین مطابق ماده 8 دستورالعمل نظارت بر چگونگی صدور پروانه کسب (موضوع بند (د) ماده 55 قانون نظام صنفی) در صورت اطلاع از وجود نقص مدارک و یا اسقاط شرایط پروانه کسب صادره از جمله ضوابط خاص داخلی اتحادیه، مرجع صدور پروانه کسب موظف است مطابق قانون و مقررات نظام صنفی مراتب را با ذکر دلایل مستند به طور کتبی به دارنده پروانه کسب اعلام نماید تا صاحب پروانه کسب ظرف مدت یک ماه نسبت به رفع آن اقدام کند. در صورت عدم رفع آن، مرجع صدور پروانه کسب موظف است پس از اخطار پانزده روز به واحد صنفی، پروانه کسب را باطل و مراتب را به کمیسیون نظارت اعلام دارد. –معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر
ب- بند (1) مصوبه شماره 182689 مورخ 22/7/1400 کمیسیون نظارت شهرستان دشتستان
متن مصوبه: با استناد به ماده 49 قانون نظام صنفی و با توجه به گزارش آقای سید اسماعیل موسوی علیه آقای سیدرضا موسوی و با عنایت به بررسی های صورت گرفته و نامه شماره 400/696 مورخ 6/6/1400 اتاق اصناف موضوع در کمیسیون نظارت شهرستان طرح و با رای اعضاء کمیسیون نتیجه به شرح ذیل اعلام گردید.
1- صدور پروانه کسب آقای سید رضا موسوی با شناسه صنفی 0466464946 مورخ 4/7/1397 و عدم استعلام از اداره امور مالیاتی برازجان
نتیجه: با عنایت به بند 3 ماده 2 آیین نامه اجرایی ماده 12 قانون نظام صنفی آقای سیدرضا موسوی در مورخ 11/6/1397 نامه استعلام امور مالیاتی را از طریق خدمات پستی به اداره امور مالیاتی برازجان ارسال نموده که با عنایت به عدم پاسخ لازم در مهلت 15 روزه توسط اداره امور مالیاتی، اتحادیه مذکور نسبت به صدور پروانه کسب اقدام نموده است، لذا مقرر گردید نامبرده مطابق با ماده 8 دستورالعمل بند (د) ماده 55 قانون نظام صنفی جهت رفع نواقص پرونده اقدام نماید.
ج- بند (1) مصوبه شماره 99163564 مورخ 12/9/1399 کمیسیون نظارت شهرستان دشتستان
متن مصوبه: با استناد به ماده 49 قانون نظام صنفی و با توجه به نامه شماره 119/1/27271 مورخ 6/8/1399 سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر و همچنین نامه شماره 991890 مورخ 1/9/1399 اتاق اصناف شهرستان پس از بررسی و تبادل نظر در بین اعضاء کمیسیون مصوبات به شرح ذیل اعلام گردید.
1- در خصوص پروانه کسب آقای ایمان دهقانی مقرر گردید اتحـادیه مربوطه مطابق با ماده 8 دستورالعمل بند (د)ماده 55 قانون نظام صنفی نسبت به رفع نواقصات پرونده، اقدام و نتیجه را به کمیسیون نظارت اعلام نماید."
علی رغم ارسال و ابلاغ نسخه دوم دادخواست و ضمایم آن برای طرف شکایت تا زمان رسیدگی به پرونده هیچ پاسخی واصل نشده است.
هیات عمـومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 10/8/1401 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
الف. براساس بند ۱ ماده ۱۲ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ رسیدگی به شکایات، تظلّمات و اعتراضات اشخاص حقیقی یا حقوقی از آیین‌نامه‌ها و سایر نظامات و مقررات دولتی و شهرداری ها و موسسات عمومی غیردولتی در مواردی که مقررات مذکور به علّت مغایرت با شرع یا قانون و یا عدم صلاحیت مرجع مربوط یا تجاوز و یا سوء استفاده از اختیارات یا تخلّف در اجرای قوانین و مقررات یا خـودداری از انجـام وظایف مـوجب تضییع حقوق اشخاص می‌شود، از جملـه صلاحیت ها و وظایف هیات عمومی دیوان عدالت اداری است. نظر به اینکه بند (1) مصوبه شماره 99163564 مورخ 12/9/1399 و بند (1) مصوبه شماره 182689 مورخ 22/7/1400 کمیسیون نظارت شهرستان دشتستان واجد جنبه موردی بوده و متضمن وضع قاعده آمره عام‌الشمول نیست، بنابراین از مصادیق مقررات موضوع بند 1 ماده 12 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 محسوب نمی‌شود و رسیدگی به آن در هیات عمومی دیوان عدالت اداری قابل طرح نبوده و به شعبه دیوان عدالت اداری ارجاع می‌گردد.
ب. اولاً براساس بند 9 ماده 22 مکرر قانون نظام صنفی (الحاقی 12/6/1392)، «داشتن پروانه کسب معتبر دایم» یکی از شرایط داوطلبان عضویت در هیات مدیره اتحادیههای صنفی است و به موجب بند 9 ماده 3 آیین‌نامه اجرایی نحوه برگزاری انتخابات هیات مدیره و بازرسان اتحادیههای صنفی (موضوع تبصره 3 ماده 22 قانون نظام صنفی) مصوب 28/12/1392 وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز «داشتن پروانه کسب معتبر دایم (با ارایه تصویر پروانه کسب و استعلام از اتاق)، از شرایط انتخاب شدن به عنوان هیات مدیره یا بازرس در اتحادیههای صنفی است و به موجب بندهای 1 و 4 ماده 18 همین آیین‌نامه، چنانچه هر یک از اعضای هیات مدیره برابر اعلام کتبی هر یک از مراجع استعلام‌شونده در طول دوران تصدی، مواردی از شرایط مندرج در ماده 3 این آیین‌نامه را از دست بدهد، مراتب به رییس کمیسیون اعلام می‌گردد و در صورت اسقاط شرایط فرد مورد نظر، کمیسیون نسبت به جایگزینی علیالبدل اقدام مینماید. بنابراین حتی اگر فردی در زمان انتخابات هیات مدیره و بازرسان اتحادیههای صنفی حایز شرایط داوطلب شدن بوده و پس از انتخاب و در دوره تصدی سمت های فوق یکی از شرایط مقرر برای انتخاب‌شوندگان این سمت ها را از دست بدهد، برمبنای مفاد ماده 18 آیین‌نامه اجرایی نحوه برگزاری انتخابات هیات مدیره و بازرسان اتحادیههای صنفی نهایتاً برای او جایگزین تعیین می‌شود و طبعاً چنانچه فردی در زمان انتخابات نیز فاقد شرایط مقرر باشد، اساساً امکان انتخاب او وجود ندارد. بنا به مراتب فوق، نامه شماره 29509/1/119 مورخ 20/8/1399 رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر که براساس آن مقرر شده است که در صورت اطلاع از وجود نقص مدارک و یا اسقاط شرایط پروانه کسب افرادی که در انتخابات هیات مدیره اتحادیه صنفی شرکت کرده و انتخاب شده‌اند، مرجع صدور پروانه کسب موظّف است مراتب را به دارنده پروانه کسب اعلام نماید تا صـاحب پروانه کسب نسبت به رفع آن اقـدام کند و بدین ترتیب امکان رفع نقص از پروانه کسب را حتی در دوره زمانی پس از انتخاب شدن فرد به عنوان عضو هیات مدیره یا بازرس اتحادیه صنفی پیش‌بینی کرده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود./
حکمتعلی مظفری
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
