بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 140109970905811179
تاریخ دادنامه: 22/6؍1401
شماره پرونده: 9803641
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: سازمان بازرسی کل کشور
موضـوع شکـایت و خـواسته: 1- ابطـال بندهای 3 و 5 جدول توضیحات، تبصره 4 ذیل جدول قسمت اخیر عوارض تاخیر در اخذ عوارض به صورت تصاعدی دو برابر و بندهای 1 و 2 از تبصره 2 عوارض تاخیر در احداث ساختمان از تعرفه شماره (16-2) دفترچه عوارض محلی سال 1394 شورای اسلامی شهر ماکو
2- ابطال بندهای 3 و 5 توضیحات جدول و تبصره 4 ذیل جدول و بند 1 از تبصره 2 ذیل جدول مذکور تحت عنوان تاخیر در احداث ساختمان از ماده 11 دفترچه عوارض محلی سال 1396 شورای اسلامی شهر ماکو
3- ابطال بندهای 3 و 5 توضیحات جدول و تبصره 4 ذیل جدول و بند 1 تبصره 2 ذیل جدول مذکور تحت عنوان عوارض تاخیر در احداث ساختمان از ماده 10 دفترچه عوارض محلی سال 1397 شورای اسلامی شهر ماکو
4- ابطال بندهای 3 و 5 توضیحات جدول و تبصره 4 ذیل جدول مذکور از ماده 10 دفترچه عوارض محلی سال 1398 شورای اسلامی شهر ماکو
5- ابطال ماده 19 دفترچه عوارض محلی سال 1397 شورای اسلامی شهر ماکو تحت عنوان عوارض بهره برداری در کاربری غیرمرتبط
6- ابطال ردیف 2 و 3 عوارض ناشی از اعمال محدوده شهر طرح جدید از ماده 19 دفترچه عوارض محلی سال 1397 شورای اسلامی شهر ماکو
7- ابطال ردیف 2 و 3 از ماده 18 از تعرفه عوارض محلی سال 1398 شورای اسلامی شهر ماکو
گردش کار: سرپرست معاونت حقوقی و نظارت همگانی سازمان بازرسی کل کشور به موجب شکایت نامه شماره 232047؍300 مورخ 23؍9؍1398 اعلام کرده است که:
" به استحضار می رساند، مصوبات شورای اسلامی شهر ماکو در خصوص اخذ عوارض تمدید پروانه ساختمانی و اخذ عوارض ورود به داخل محدوده شهر از جهت انطباق با قانون در این سازمان مورد بررسی قرار گرفت که توجه آن مقام را به موارد ذیل معطوف می نماید:
شورای اسلامی شهر ماکو به موجب بند 16-2 موجود در صفحات 21 الی 23 تعرفه محلی سال 1394 و ماده 11 موجود در صفحات 18 الی 20 تعرفه محلی سال 1396 موضوع صورتجلسه 223 مورخ 20؍10؍1395 شورای اسلامی شهر موصوف و ماده 10 موجود در صفحات 16 الی 18 تعرفه محلی سال های 1397 و 1398 موضوع صورتجلسات شماره 36 مورخ 7؍11؍1396 و 78 مورخ 26؍10؍1397 اقدام به تجویز اخذ عوارض تمدید پروانه ساختمانی نموده است. در حالی که:
اولاً: به موجب تبصره 2 ماده 29 قانون نوسازی و عمران شهری (مصوب 1347) تکلیف تمدید پروانه ساختمانی و چگونگی اخذ عوارض بابت تمدید پروانه ساختمانی معین شده است.
ثانیاً: در موارد مشابه هیات عمومی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 1177 مورخ 17؍11؍1396 مصوبه شورای اسلامی شهر کرج را ابطال نموده است.
شورای اسلامی شهر یاد شده بر اساس ماده 18 موجود در صفحات 35 و 36 تعرفه عوارض سال 1397 (موضوع صورتجلسه شماره 36 مورخ 7؍11؍1396 شورای اسلامی شهر ماکو) و ماده 19 موجود در صفحات 35 و 36 تعرفه عوارض سال 1398 (موضوع صورتجلسه شماره 78 مورخ 26؍10؍1397) اقدام به وضع عوارض پیرامون ورود به داخل محدوده شهر نموده است. در حالی که: هیات عمومی دیوان عدالت اداری در مـوارد مشـابه و به موجب دادنامه های شماره 1958 مورخ 11؍12؍1393، 426 مورخ 6؍7؍1395 و 2159 مورخ 21؍12؍1397 مصوبات شورای اسلامی شهرهای مختلف پیرامون عوارض ورود به داخل محدوده شهر را ابطال نموده است.
بنا به مراتب مصوبات ذکر شده در بندهای فوق مغایر با قانون یاد شده و خارج از حدود اختیارات واضع تشخیص و ابطال آن با عنایت به ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری (و لحاظ ماده 13 قانون موصوف) در هیات عمومی دیوان عدالت اداری (به صورت فوق العاده و خارج از نوبت) مورد درخواست می باشد.
متن تعرفه های مورد شکایت به شرح زیر است:
"الف- بندهای 3 و 5 توضیحات جدول، تبصره 4 و بندهای 1 و 2 تبصره 2 ذیل جدول مذکور از تعرفه شماره 16-2 دفترچه عوارض محلی سال 1394 شورای اسلامی شهر ماکو
تعرفه شماره (16-2) – عوارض تمدید پروانه ساختمانی (سال 1394)
عنوان تعرفه عوارض |
ماخذ و نحوه محاسبه عوارض |
توضیحات |
عوارض تمدید پروانه ساختمانی |
بر اساس تبصره های مندرج در توضیحات |
بند (3) : مودیانی که پس از پایان مهلت مقرر در پروانه ساختمانی برای تمدید پروانه مراجعه می نمایند ، در صورت عدم شروع عمـلیات سـاختمانی ظرف مـدت مقـرر در پروانه از تاریخ صـدور یا تمدید پروانه، مکـلف به پرداخت ما به التفاوت عوارض زیر بنا می باشند. بند (5) : مالکینی که قبل از اتمام مهلت مقرر در پروانه (بار اول) از احداث بنا صرف نظر نمایند و درخواست ابطال پروانه را داشته باشند شهرداری می بایست نسبت به استرداد عوارض صدور پروانه پس از کسر کارمزد 10 درصد مبلغ استردادی (از بابت هزینه های خدمات) اقدام نماید. برای تمدید پروانه های تجاری (مجتمع های تجاری و اداری و صنعتی) اعتبار اولیه حداکثر 24 ماه و تا 36 ماه در مدت عدم اتمام احداث ساختمان و مراجعه به شهرداری قبل از اتمام 36 ماه برای بار اول معادل 25% ما به التفاوت عوارض تعرفه سال تمدید و عوارض پرداخت شده قبلی و برای بار دوم تمدید معادل 35% ما به التفاوت عوارض تعرفه سال تمدید و عوارض پرداخت شده قبلی محاسبه و وصول خواهد شد. |
تبصره 4 :
1- تاریخ تمدید پروانه از ابتدای اتمام مهلت پروانه ساختمانی و یا اتمام مهلت آخرین تمدید منظور خواهد شد. بنابراین سپری شدن تاریخ تمدید مانع تمدید نخواهد بود.
2- عوارض تمدید اعم از اینکه مالکین قبل از انقضاء مهلت پروانه ساختمانی و یا بعد از انقضاء آن برای دریافت تمدید و یا به منظور دریافت پایانکار ساختمانی مراجعه کنند:
الف: با ارزش منطقه ای زمان مراجعه پروانه ساختمانی مربوطه تمدید خواهد شد.
ب : در صورت سپری شدن مهلت مراجعه برای تمدید و یا برای دریافت پایان کار ساختمانی ضمن اینکه با ارزش معاملاتی زمان مراجعه برای تمدید و یا تسویه حساب ملاک خواهد بود بلکه برای تاخیر حاصله عوارضی معادل 5؍2% به طور ماه شمار به عنوان عوارض دیر کرد برای مبلغ عوارض تمدید از زمان اتمام مهلت پروانه و یا تمدید تا زمان صدور تمدید مجدد یا صدور پایانکار تعلق می گیرد.
عوارض تاخیر در احداث ساختمان :
همانگونه که در تبصره 2 ماده 29 قانون نوسازی آمده چنانچه مالک هر مرحله از ساختمان خویش را در طول سه سال نخست پروانه ساختمانی (یک سال تجهیز کارگاه به عنوان مهلت شروع و دو سال مدت پروانه ساختمانی) به اتمام نرساند عوارض سطح شهر و یا عوارض نوسازی ملک مربوطه در آن سال دو برابر و به ازای هر سال تاخیر دیگر، عوارض به صورت تصاعدی دو برابر خواهد شد.
عوارض تاخیر در احداث و تکمیل پروانه ساختمانی و عدم دریافت پایانکار ساختمانی به شرح زیر خواهد بود.
تبصره 2 :
1- عوارض سطح شهر معادل 5؍1% قیمت منطقه ای عرصه و اعیانی تعیین می شود.
2- عوارض نوسازی 5؍1% ارزش منطقه ای مندرج در ماده 4 قانون نوسازی است که در صورت عدم تکمیل به موقع ساختمان این عوارض می تواند به شرح فوق الذکر تا 4 برابر افزایش و به 4% ارزش معاملاتی برسد.
نحوه استرداد عوارض :
1- پروانه ساختمانی در شرایط زیر باطل و عوارض وصولی بعد از کسر کارمزد 10% مبلغ استردادی (از بابت هزینه خدمات) به مودی مسترد خواهد شد:
الف: مالک تا زمان تغییر کاربری ملک نسبت به شروع عملیات ساختمانی اقدام ننموده باشد.
ب: پروانه ساختمانی از سوی مراجع قضایی ابطال شده باشد.
ب- بندهای 3 و 5 توضیحات جدول و تبصره 4 و بند 1 از تبصره 2 ذیل جدول مذکور از ماده 11 دفترچه عوارض محلی سال 1396 شورای اسلامی شهر ماکو
ماده 11- عوارض تمدید پروانه ساختمانی (سال 1396)
عنوان تعرفه عوارض |
ماخذ و نحوه محاسبه عوارض |
توضیحات |
عوارض تمدید پروانه ساختمانی |
بر اساس تبصره های مندرج در توضیحات |
بند (3) : مودیانی که پس از پایان مهلت مقرر در پروانه ساختمانی برای تمدید پروانه مراجعه می نمایند ، در صورت عدم شروع عمـلیات ساختمانی ظرف مـدت مقرر در پروانه از تاریخ صـدور یا تمدید پروانه، مکـلف به پرداخت ما به التفاوت عوارض زیر بنا می باشند. بند (5) : مالکینی که قبل از اتمام مهلت مقرر در پروانه (بار اول) از احداث بنا صرف نظر نمایند و درخواست ابطال پروانه را داشته باشند شهرداری می بایست نسبت به استرداد عوارض صدور پروانه پس از کسر کارمزد 10 درصد مبلغ استردادی (از بابت هزینه های خدمات) اقدام نماید. برای تمدید پروانه های تجاری (مجتمع های تجاری و اداری و صنعتی) اعتبار اولیه حداکثر 24 ماه و تا 36 ماه در مدت عدم اتمام احداث ساختمان و مراجعه به شهرداری قبل از اتمام 36 ماه برای بار اول معادل 25% ما به التفاوت عوارض تعرفه سال تمدید و عوارض پرداخت شده قبلی و برای بار دوم تمدید معادل 35% ما به التفاوت عوارض تعرفه سال تمدید و عوارض پرداخت شده قبلی محاسبه و وصول خواهد شد. |
تبصره 4 :
1- تاریخ تمدید پروانه از ابتدای اتمام مهلت پروانه ساختمانی و یا اتمام مهلت آخرین تمدید منظور خواهد شد. بنابراین سپری شدن تاریخ تمدید مانع تمدید نخواهد بود.
2- عوارض تمدید اعم از اینکه مالکین قبل از انقضاء مهلت پروانه ساختمانی و یا بعد از انقضاء آن برای دریافت تمدید و یا به منظور دریافت پایانکار ساختمانی مراجعه کنند :
الف : با ارزش منطقه ای زمان مراجعه پروانه ساختمانی مربوطه تمدید خواهد شد.
ب : در صورت سپری شدن مهلت مراجعه برای تمدید و یا برای دریافت پایان کار ساختمانی ضمن اینکه با ارزش معاملاتی زمان مراجعه برای تمدید و یا تسویه حساب ملاک خواهد بود بلکه برای تاخیر حاصله عوارضی معادل 5؍2% به طور ماه شمار به عنوان عوارض دیر کرد برای مبلغ عـوارض تمدید از زمان اتمام مهلت پروانه و یا تمـدید تا زمان صدور تمدید مجدد یا صدور پایانکار تعلق می گیرد.
تبصره 2 :
1- عوارض سطح شهر معادل 5؍1% قیمت منطقه ای عرصه و اعیانی تعیین می شود.
نحوه استرداد عوارض :
1- پروانه ساختمانی در شرایط زیر باطل و عوارض وصولی بعد از کسر کارمزد به شرح زیر به مودی مسترد خواهد شد:
الف : مالک تا زمان تغییر کاربری ملک نسبت به شروع عملیات ساختمانی اقدام ننموده باشد. به صورت داوطلبانه انصراف نماید 20% به عنوان کارمزد کسر خواهد شد. (به شرطی که از 10 میلیون ریال بیشتر نباشد.)
ب : پروانه ساختمانی از سوی مراجع قضایی ابطال شده باشد. 5% به عنوان کارمزد کسر خواهد شد.
ج : چنانچه مودی از دریافت پروانه ساختمانی قبل از صدور پروانه منصرف شود و یا بعد از صدور پروانه از احداث آن منصرف شود :
2- توقف احداث بنا بر اثر حوادث غیر مترقبه (ناشی از زلزله ، طوفان ، آتش سوزی و …) که موجب انصراف مالک از ادامه ساختمان شود چنانچه به تایید کمیسیون ماده 77 شهرداری برسد کارمزد تعلق نخواهد گرفت.
بندهای 3 و 5 توضیحات جدول و تبصره 4 و بند 1 از تبصره 2 ذیل جدول مذکور از ماده 10 دفترچه عوارض محلی سال های 1397 و 1398 شورای اسلامی شهر ماکو
ماده 10- ضوابط تمدید پروانه ساختمانی (سال 1397 و 1398)
عنوان تعرفه عوارض |
ماخذ و نحوه محاسبه عوارض |
توضیحات |
عوارض تمدید پروانه ساختمانی |
بر اساس تبصره های مندرج در توضیحات |
بند (3) : مودیانی که پس از پایان مهلت مقرر در پروانه ساختمانی برای تمدید پروانه مراجعه می نمایند ، در صورت عدم شروع عمـلیات ساختمانی ظرف مـدت مقرر در پروانه از تاریخ صـدور یا تمدید پروانه، مکـلف به پرداخت ما به التفاوت عوارض زیر بنا می باشند. بند (5) : مالکینی که قبل از اتمام مهلت مقرر در پروانه (بار اول) از احداث بنا صرف نظر نمایند و درخواست ابطال پروانه را داشته باشند شهرداری می بایست نسبت به استرداد عوارض صدور پروانه پس از کسر کارمزد 10 درصد مبلغ استردادی (از بابت هزینه های خدمات) اقدام نماید. برای تمدید پروانه های تجاری (مجتمع های تجاری و اداری و صنعتی) اعتبار اولیه حداکثر 24 ماه و تا 36 ماه در مدت عدم اتمام احداث ساختمان و مراجعه به شهرداری قبل از اتمام 36 ماه برای بار اول معادل 25% ما به التفاوت عوارض تعرفه سال تمدید و عوارض پرداخت شده قبلی و برای بار دوم تمدید معادل 35% ما به التفاوت عوارض تعرفه سال تمدید و عوارض پرداخت شده قبلی محاسبه و وصول خواهد شد. |
تبصره 4 :
1- تاریخ تمدید پروانه از ابتدای اتمام مهلت پروانه ساختمانی و یا اتمام مهلت آخرین تمدید منظور خواهد شد. بنابراین سپری شدن تاریخ تمدید مانع تمدید نخواهد بود.
2- عوارض تمدید اعم از اینکه مالکین قبل از انقضاء مهلت پروانه ساختمانی و یا بعد از انقضاء آن برای دریافت تمدید و یا به منظور دریافت پایانکار ساختمانی مراجعه کنند :
الف : با ارزش منطقه ای زمان مراجعه پروانه ساختمانی مربوطه تمدید خواهد شد.
ب : در صورت سپری شدن مهلت مراجعه برای تمدید و یا برای دریافت پایان کار ساختمانی ضمن اینکه با ارزش معاملاتی زمان مراجعه برای تمدید و یا تسویه حساب ملاک خواهد بود بلکه برای تاخیر حاصله عوارضی معادل 5؍2% به طور ماه شمار به عنوان عوارض دیر کرد برای مبلغ عوارض تمدید از زمان اتمام مهلت پروانه و یا تمدید تا زمان صدور تمدید مجدد یا صدور پایانکار تعلق می گیرد.
1- در صورت پایان نیافتن ساختمان تا مهلت پروانه ساختمانی مربوطه (که سه سـال است)، در سال چهارم (بعد از صدور پروانه ساختمانی) وصول عوارض نوسازی در ازای تاخیر در احداث وفق تبصره 2 ماده 29 قانون نوسازی خواهد بود و خارج از آن عوارض مضاعف می باشد. (تبصره 2 ماده 29 قانون نوسازی)
2- در پروانه های ساختمانی که از طرف شهرداری ها صادر می شود باید حداکثر مدتی که برای پایان یافتن ساختمان ضروری است قید گردد و کسانی که در میدان ها و معابر اصلی شهر اقدام به ساختمان می کنند باید ظرف مدت مقرر در پروانه های ساختمان خود را به اتمام برسانند و در صورتی که تا دو سال بعد از مدتی که برای اتمام بنا در پروانه قید شده باز هم نا تمام بگذارند عوارض مقرر در این قانون به دو برابر افزایش یافته و از آن به بعد نیز اگر ساختمان همچنان ناتمام باقی بماند برای هر دو سالی که بگذرد عوارض به دو برابر ماخذ دو سال قبل افزایش خواهد یافت تا به 4% بالغ گردد ابنیه ناتمام که از طرف مقام قضایی توقیف شده باشد مشمول این ماده نخواهد بود.)
3- عوارض تاخیر به ازای هر سال تاخیر به ساختمان هایی تعلق میگیرد که مالک نسبت به اتمام آن در مهلت پروانه ساختمانی اقدام ننموده اعم از اینکه پروانه ساختمانی را تمدید و یا بدون تمدید به تکمیل ساختمان ادامه داده و یا اتمام نموده ولیکن نسبت به دریافت پایانکار اقدام ننموده باشد.
ماده 19 – تحت عنوان عوارض ارزش افزوده ناشی از استفاده غیر مرتبط (سال 1397)
ردیف |
عنوان تعرفه عوارض |
ماخذ و نحوه محاسبه عوارض |
توضیحات ضریب k برابر با 20% تعیین و ملاک محاسبه واقع خواهد شد. |
|
عوارض کاربری غیر غیر مرتبط |
عوارض بهره برداری در کاربری غیر مرتبط |
K.P.S |
K = 20 |
|
2 |
عوارض ورود ساختمان به محدوده شهر و ساختمانهایی که در اثر الحاق املاک واقع در حوزه استحفاظی که به داخل محدوده شهر وارد میشوند و دارای پروانه ساختمانی نیز می باشند به قرار زیر : ارزش الحاقی اعیانی = هفتاد صدم * قیمت منطقه ای دارای * مساحت اعیانی |
|
||
3 |
ساختمان هایی که دارای مجوز از شهرداری یا مراجع قانونی ارزش الحاقی ساختمان های بدون مجوز = (قیمت منطقه ای اعیانی * مساحت اعیانی) ÷ جرایم و عوارض ماده صد |
|
امتیاز نماسازی و اتمام به موقع ساختمان :
مالکین در صورت انجام نماسازی از امتیازات زیر بهره مند خواهند شد:
الف : چنانچه تا زمان اتمام تمدید اول پروانه سـاختمانی ، نماسـازی تمام جوانب ساختمان که به معابر و یا به ملک همسایگان مشرف باشد، انجام شود ، عوارض تمدید دوم معادل 10% عوارض زیربنای ساختمان تعیین می شود.
1- چنانچه نماسازی تا اتمام مهلت تمدید دوم انجام شود ، عوارض تمدید سوم معادل 25% عوارض زیربنای ساختمان تعیین می شود.
ماده 18 – عوارض ارزش افزوده ناشی از استفاده غیر مرتبط (سال 1398)
ردیف |
عنوان تعرفه عوارض |
ماخذ و نحوه محاسبه عوارض |
توضیحات ضریب k برابر با 20% تعیین و ملاک محاسبه واقع خواهد شد. |
|
|
2 |
عوارض ورود ساختمان به محدوده شهر و ساختمانهایی که در اثر الحاق املاک واقع در حوزه استحفاظی که به داخل محدوده شهر وارد میشوند و دارای پروانه ساختمانی نیز می باشند به قرار زیر : ارزش الحاقی اعیانی = هفتاد صدم * قیمت منطقه ای دارای * مساحت اعیانی |
|
|||
3 |
ساختمان هایی که دارای مجوز از شهرداری یا مراجع قانونی ارزش الحاقی ساختمان های بدون مجوز = (قیمت منطقه ای اعیانی * مساحت اعیانی) ÷جرایم و عوارض ماده صد |
|
در پاسخ به شکایت مذکور، رییس شورای اسلامی شهر ماکو به موجب لایحه شماره 99604 مورخ 10؍6؍1399 توضیح داده است که:
"پرداخت عوارض یک نوع مشارکت شهروندان در اداره شهر به شمار می رود و بسیاری از مشـکلات شهری مانند آلودگی و ترافیک با استفاده از درآمد حاصل از این عوارض برطرف می شوند بنابراین نتایج حاصل از پرداخت عوارض مستقیماً به خود شهروندان باز می گردد.
تنوع و گستردگی عوارض و قوانین و مقررات گوناگونی که در این رابطه به تصویب رسیده است مسلماً بعضاً منجر به اختلاف بین مودی (پرداخت کننده عوارض) و شهرداری می شود.
علیهذا: با استناد به تبصره یکم ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده و با عنایت به مفاد بند 14 ماده 55 قانون شهرداری ها به منظور کاهش زیان و خسارت ناشی از عملیات ساختمانی و محیط زیست، سیما و منظر شهری، ایمنی عابرین و امنیت شهر و همچنین پیشگیری از آسیب های اجتماعی، شهرداری موظف است در ابتدای هر سال آن دسته از ساختمان هایی که در مهلت قانونی مندرج در پروانه عملیات آن ها به اتمام نرسیده و نیمه کاره رها شده عوارضی تحت عنوان هزینه تعلیق یا تمدید ساختمان سازی دریافت نماید.
همانگونه که مستحضرید حسب مندرجات بند 16 ماده 71 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 3؍1؍1375 و اصلاحات بعدی آن «تصویب لوایح برقراری یا لغو عوارض شهر و همچنین تغییر نوع و میزان آن در صلاحیت شورای اسلامی شهر است.»
ماده 77 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 3؍1؍1375 و اصلاحات بعدی آن مقرر می دارد: «شوراهای اسلامی شهر می تواند نسبت به وضع عوارض متناسب با تولیدات و درآمدهای اهالی به منظور تامین بخشی از هزینه های خدماتی و عمران مورد نیاز شهر طبق آیین نامه مصوب هیات وزیران اقدام نماید.»
بر اساس ارشادات و راهنمایی های سازمان بازرسی و مستندات ارایه شده توسط آن سازمان و برابر ماده 16 تعرفه عوارض و بهای خدمات محلی، شهرداری ماکو بعد از تصویب دفترچه مورد اشاره توسط شورای اسلامی شهر ماکو طبق تبصره 2 ماده 29 قانون نوسازی مصوب سال 1347 در جهت اخذ عوارض تمدید یا تعلیق پروانه ساخت ضمن محاسبه اقدام به اخذ عوارض مورد اشاره از مالکین ساختمان ها می نماید و در خصوص اخذ عوارض ورود به داخل محدوده شهر، بدین وسیله اعلام می دارد هیچگونه مصوبه ای از جانب شورای اسلامی شهر مـاکو پیرامون آن به تصویب نرسیده تا ثانیاً شهرداری ماکو در مرحله اجراء آن را از مالکین اخذ نماید.
النهایه با ملحوظ قرار دادن موارد صدرالذکر توضیحات فوق پیرامون موضوع و مستندات معنونه رسیدگی و صدور حکم شایسته مورد استدعاست."
پـرونده در اجـرای مـاده 84 قانـون تشکیـلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 به هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیـوان عـدالت اداری ارجـاع شـد و این هیات به موجب دادنامه شماره 140109970906010315 مورخ 23؍5؍1401 بندهای 1، 2، 4 قسمت توضیحات جدول، تبصره ها 1، 2، 3 ذیل جدول، بندهای 1، 2، 3 عوارض تاخیر در احداث ساختمان، بند 3 تبصره 2 عوارض تاخیر در احداث ساختمان تعرفه (16-2) سال 94، بندهای 1، 2، 4 توضیحات جدول تبصره های 1، 2، 3 ذیل جدول، بندهای 1، 2، 3 عوارض تاخیر در احداث ساختمان، بند 2 تبصره 2 عوارض تاخیر در احداث ساختمان، نحوه استرداد عوارض به استثناء کسر کارمزد ماده 11 سال 96، بندهای 1، 2، 4 قسمت توضیحات جدول، تبصره های 1، 2، 3 ذیل جدول، بندهای 1، 2، 3 عوارض تاخیر در احداث ساختمان، بند 2 تبصره 2 عوارض تاخیر در احداث ساختمان، نحوه استرداد عوارض به استثناء کسر کارمزد ماده 10 سال 1397، بندهای 1، 2، 4 قسمت توضیحات جدول، تبصره های 1، 2، 3 ذیل جدول، بندهای 1، 2، 3 عوارض تاخیر در احداث ساختمان، تبصره 2 عوارض تاخیر در احداث ساختمان، نحوه استرداد عوارض به استثناء کسر کارمزد ماده 10 سال 1398 تحت عنوان عـوارض تمدید پروانه ساختمانی، ردیف 1 جـدول ماده 19 سـال 1397 و ردیف 1 جدول ماده 18 سال 1398 تحت عنوان عوارض اجرای طرح های توسعه شهری همگی مصوب شورای اسلامی شهر ماکو را قابل ابطال تشخیص نداد و به رد شکایت رای صادر کرد. رای مذکور به علت عدم اعتراض از سوی رییس دیوان عدالت اداری یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری قطعیت یافت.
«رسیدگی به تقاضای ابطال سایر قسمت های تعرفه ها و موارد فوق الذکر در دستور کار جلسه هیات عمومی قرار گرفت.»
هیات عمـومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 22؍6؍1401 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
الف. اولاً قانونگذار در تبصره 2 ماده 29 قانون نوسازی و عمران شهری مصوب سال 1347، روش خاصی را برای تعیین و اخذ عوارض تمدید پروانه ساختمان های نیمه تمام پیشبینی کرده است و در آرای متعدد هیات عمومی دیوان عدالت اداری از جمله آرای شماره 417-13؍7؍1395 و شماره 308-18؍2؍1397 این هیات، وضع عوارض تمدید پروانه ساختمانی توسط شوراهای اسلامی شهر مغایر با قانون و خارج از حدود اختیار تشخیص و ابطال شده است. ثانیاً برمبنای ماده 59 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور مصوب سال 1394 درخواست یا دریافت وجه مازاد بر عوارض قانونی هنگام صدور پروانه یا بعد از صدور پروانه توسط شهرداری ها ممنوع است و براساس تبصره 4 ماده 2 قانون نوسازی و عمران شهری مصوب سال 1347 تا زمان اعلان وزارت کشور عوارض سطح شهر به جای عوارض نوسازی اخذ خواهد شد و در مواردی که عوارض نوسازی اخذ میشود، اخذ عوارض سطح شهر فاقد مبنای قانونی است. بنا به مراتب فوق، بندهای 3 و 5 جدول توضیحات، تبصره 4 ذیل جدول قسمت اخیر عوارض تاخیر در اخذ عوارض به صورت تصاعدی دو برابر، بندهـای 1 و 2 تبصـره 2 عوارض تاخیر در احـداث سـاختمان از تعـرفه (16-2) تعـرفه عوارض محلی سال 1394، بندهای 3 و 5 توضیحات جدول، تبصره 4 ذیل جدول، بند 1 تبصره 2 تاخیر در احداث ساختمان ماده 11 تعرفه عوارض محلی سال 1396، بندهای 3 و 5 توضیحات جدول، تبصره 4 ذیل جدول، بند 1 تبصره 2 عوارض تاخیر در احداث ساختمان ماده 10 تعرفه عوارض محلی سال 1397 و بندهای 3 و 5 توضیحات جدول، تبصره 4 ذیل جدول ماده 10 تعرفه عوارض محلی سال 1398 شهرداری ماکو که به تصویب شورای اسلامی این شهر رسیده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال میشود.
ب. براساس بند 24 ماده 55 قانون شهرداری (الحاقی 17؍5؍1352) : «شهرداری در شهرهایی که نقشه جامع شهر تهیه شده مکلّف است طبق ضوابـط مـذکور در پروانـههای ساختمانی نـوع استفاده از ساختمان را قید کند و در صورتـی که برخلاف مندرجات پروانه ساختمانی در منطقه غیرتجاری، محل کسب یا پیشه یا تجارت دایر شود، شهرداری مورد را در کمیسیون مقرر در تبصره 1 ماده 100 مطرح مینماید…» با توجه به اینکه سازوکار قانونی برخورد با دایر کردن کسب یا پیشه یا تجارتی که برخلاف مندرجات پروانه ساختمانی در منطقه غیرتجاری باشد، در بند قـانونی مذکور بیان شده و اعطاء مجـوز برخلاف کاربری و اخذ وجه در قبال آن مغایـر با حکم مقرر در بند 24 ماده 55 و ماده 100 قانون شهرداری است و در آرای متعدد هیات عمومی دیوان عـدالت اداری از جمله آرای شماره 489-24؍5؍1396 و شماره 85 -12؍2؍1396 این هیات نیز اخذ عوارض سالیانه بهرهبرداری موقت از ساختمان ها مغایر با قانون و خارج از حدود اختیار تشخیص و ابطال شده است، بنابراین اطلاق عوارض بهرهبرداری در کاربری غیرمرتبط ماده 19 تعرفه عوارض محلی سال 1397 شهرداری ماکو که به تصـویب شـورای اسـلامی این شهر رسیده، خلاف قـانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال میشود.
ج. برمبنای بند 16 ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب سال 1375 با اصلاحات بعدی تصویب لوایح برقراری یا لغو عوارض شهر و همچنین تغییر نوع و میزان آن با در نظر گرفتن سیاست عمومی دولت که از سوی وزارت کشور اعلام میشود، از جمله وظایف و مسیولیت های شورای اسلامی شهر محسوب شده و در تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1387 وضع عوارض محلی جدید که تکلیف آنها در این قانون مشخص نشده باشد، با رعایت مقررات مربوطه مجاز اعلام شده است. بنا به مراتب فوق، ردیف های 2 و 3 عوارض ناشی از اعمال محدوده شهر طرح جدید ماده 19 تعرفه عوارض محلی سال 1397 و ماده 18 تعرفه عوارض محلی سال 1398 مصوب شورای اسلامی شهر ماکو خلاف قانون و خارج از حدود اختیار نیست و ابطال نشد./
حکمتعلی مظفری
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
Powered by Froala Editor