بسم الله الرحمن الرحیم

شماره دادنامه: 140109970905811068

تاریخ دادنامه: 8؍6؍1401

شماره پرونده: 0003172

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: سازمان بازرسی کل کشور

موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 13 صورتجلسه مورخ 20/12/1396 هیات امنای دانشگاه/دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زاهدان و ایرانشهر

     گردش کار: سرپرست معاونت حقوقی، نظارت همگانی و امور مجلس سازمان بازرسی کل کشور به موجب شکایت نامه شماره 213723/300-3/8/1400 اعلام کرده است که:

  " هیات امنای دانشگاه/دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی زاهدان و ایرانشهر در بند 13 صورتجلسه مورخ 20/12/1396 الحاق 1 تبصره به ماده 114 آیین نامه اداری، استخدامی اعضای هیات علمی تحت عنوان تبصره 2 جهت اصلاح آیین نامه را مصوب نموده که بیان می دارد: « تبصره 2: دانشگاه ها/ دانشکده ها و موسسات آموزش عالی علوم پزشکی مجاز می باشند نسبت به برقراری فوق العاده تمام وقت جغرافیایی برای اعضای هیات علمی تمام وقت جغرافیایی غیر گروه پزشکی که هیچ گونه و به هیچ عنوان اشتغال خارج از موسسه نداشته باشند، حداکثر معادل 100% حقوق مبنا و فوق العاده شغل مخصوص در قالب قرارداد سالیانه  در صورت وجـود اعتبار اقدام نماید. تبصره موجود ذیل این ماده بـه عنوان تبصره 1 اصلاح می گردد.» این در حالی است که به استناد ماده 74 قانون مدیریت خدمات کشوری که اشعار می دارد: « به منظور هماهنگی در تعیین حقوق و مزایای کارمندان دستگاه های اجرایی، شورای حقوق و دستمزد با عضویت رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و وزیر امور اقتصادی و دارایی و دو نفر از وزرا به انتخاب هیات  وزیران و رییس دستگاه ذی ربط و مجموعاً دو نفر نماینده از کمیسیون های اجتماعی و برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی ( به عنوان ناظر) تشکیل می‎شود، کلیه دستگاه های اجرایی اعم از این که مشمول مقررات این قانون باشند یا نباشند مکلفند قبل از اتخاذ تصمیم در مراجع قانونی ذی ربط برای تعیین و یا تغییر مبانی و مقررات حقوق و مزایای کارمندان خود و یا هر نوع پرداخت جدید موافقت شورای مذکور را کسب کنند. مصوبات و تصمیمات شورا پس از تایید رییس جمهوری اسلامی ایران قابل اجرا است. تبصره- هیات وزیران و سایر مراجعی که اختیار تنظیم مقررات پرداخت دارند، موظفند قبل از هرگونه تصمیم گیری نظر موافق این شورا را اخذ نمایند.» دانشگاه یاد شده قبل از اتخاذ تصمیم در هیات امنا برای تعیین و یا تغییر مبانی و مقررات حقوق و یا هر نوع پرداخت دید بایستی موافقت شورای حقوق و دستمزد در خصوص آن را اخذ می نمود که این مهم رعایت نشده است.

 بنا به مراتب بند 13 صورتجلسه مورخ 20/12/1396 هیات امنای دانشگاه/علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی زاهدان و ایرانشهر به دلیل وضع مقرره جدید پیرامون پرداخت فوق العاده اعضای هیات علمی پیش از اخذ موافقت شورای حقوق و دستمزد مغایر با ماده 74 قانون مدیریت خدمات کشوری و خارج از حدود اختیارات واضع تشخیص و ابطال آن ( به صورت فوق العاده و خارج از نوبت) در هیات عمومی مورد تقاضا می باشد. " 

 متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

  " صورتجلسه مورخ 20/12/1396 هیات امنای دانشگاه/دانشکده علوم پزشکی زاهدان و ایرانشهر

…………….

بند 13- با الحاق یک تبصره به ماده 114 آیین نامه اداری، استخدامی اعضای هیات علمی به شرح ذیل تحت عنوان

تبصره 2 جهت اصلاح آیین نامه موافقت گردید:

  تبصره 2: دانشگاه ها/دانشکده ها و موسسات آمـوزش عـالی علـوم پزشکـی مجاز می باشند نسبت به برقراری فوق العاده تمام وقت جغرافیایی برای اعضای هیات علمی تمام وقت جغرافیایی غیر گروه پزشکی که هیچگونه و به هیچ عنوان اشتغال خارج از موسسه نداشته باشند، حداکثر تا معادل صد در صد (100%) حقوق مبنا و فوق العاده شغل مخصوص در قالب قرارداد سالیانه در صورت وجود اعتبار اقدام نمایند.  تبصره موجود ذیل این ماده به عنوان تبصره 1 اصلاح می گردد. "

 در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل حقوقی و تنظیم مقررات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به موجب لایحه شماره 453/107-28/2/1401 به طور خلاصه توضیح داده است که:

  " با امعان نظر به ماده 1 قانون احکام دایمی برنامه های توسعه کشور مصوب 1396 دانشگاه ها از شمول قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه های دولتی خارج بوده و از نظر مالی، معاملاتی، اداری، استخدامی و تشکیلاتی تابع آیین نامه مصوب هیات امنا می باشند. بر این اساس اختیار تدوین و تصویب امور مورد اشاره در ماده فوق الذکر بدون رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه های دولتی به ویژه قانون مدیریت خدمات کشوری به هیات های امنای دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کل کشور واگذار شده است. به موجب بند (ی) ماده 7 قانون تشکیل هیات های امنای دانشگاه ها و مرسات آموزش عالی و پژوهشی کشور مورخ 23/12/1367 شورای عالی انقلاب فرهنگی یکی از وظایف هیات های امنای دانشگاه ها و دانشکده ها پیشنهاد میزان فوق العاده های اعضای هیات علمی و غیر هیات علمی ( کارشناسان و تکنیسین ها) می باشد که بر حسب مورد پس از تایید وزارتخانه های فرهنگ و آموزش عالی و یا بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قابل اجرا می‎باشد. بر اساس تبصره ماده 117 قانون مدیریت خدمات کشوری اعضای هیات علمی دانشگاه ها و سایر مراکز علمی در کنار نهادها، موسسات و تشکیلات و سازمان هایی که زیر نظر مستقیم مقام معظم رهبری اداره می شوند، وزارت اطلاعات نهادهای عمومی غیردولتی، قضات، دیوان محاسبات، شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام و مجلس خبرگان رهبری به صراحت و به طور کلی از شمول مقررات قانون مذکور مستثنی شده اند. به موجب قانون اصلاح ماده 2 قانون اجازه پرداخت حق محرومیت از مطب دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی مجازند از خدمت تمام وقت (شبانه روزی کامل) اعضای هیات علمی دانشکده های گروه پزشکی و شاغلان رشته های پیراپزشکی استفاده کنند و در ازای آن حداکثر معادل صد درصد حقوق و فوق العاده شغل آنان را به عنوان حق محرومیت از مطب، داروخانه، آزمایشگاه یا انواع دیگر درآمدهای خارج از دانشگاه بپردازند تبصره- مشمولین این ماده مجاز نمی باشند در خارج از دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی خدمات پزشکی و پیراپزشکی تخصصی انتفاعی خود را ارایه نمایند.

 بر این اساس و با عنایت به ضوابط و مقررات پیش گفته و اختیارات قانونی دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی کشور و همچنین در راستای کمک به محرومیت زدایی منطقه، ارتقاء ماندگاری نیروهای تخصصی، افزایش انگیزه مسیولیت پذیری، یک تبصره به ماده 114 آیین نامه اداری و استخدامی اعضای هیات علمی دانشگاه/دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی زاهدان و ایرانشهر به عنوان تبصره 2 الحاق گردیده است. شایان ذکر است هیات تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری در سال 1398 در خصوص شکایت سازمان بازرسی کل کشور به خواسته ابطال ماده 30 ضوابط اجرایی قانون بودجه سال 1396 (که واجد مقرره ای مشابه بند 13 صورتلجسه مورخ 20/11/1396 هیات امنای دانشگاه/دانشکده های مزبور بوده است) در حقوق و یا فوق العاده در دانشگاه ها نیازی به اخذ مجوز از شورای حقوق و دستمزد ندارد و صرفاً تامین اعتبار وجه دادنامـه شماره 10077-8/3/1398 ضمن صـدور رای به رد شکایت مطروحـه تصریح نمـوده است که برقراری الزام قانونی است. بر این اساس و با عنایت به مراتب مذکور از آنجا که اقدام دانشگاه/دانشکده یاد شده وفق ضوابط و مقررات و اختیارات حاصل از قانون به تصویب هیات امنای مربوطه رسیده است، صدور رای به رد شکایت مطروحه مورد تقاضا است. "

   هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 8/6/1401 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

اولاً: براساس ماده 74 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 8/7/1386: «به منظور هماهنگی در تعیین حقوق و مزایای کارمندان دستگاههای اجرایی، شورای حقوق و دستمزد با عضویت رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و وزیر امور اقتصادی و دارایی و دو نفر از وزرا به انتخاب هیات وزیران و رییس دستگاه ذیربط و مجموعاً دو نفر نماینده از کمیسیونهای اجتماعی و برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی (به عنوان ناظر) تشکیل می‌شود و کلّیه دستگاههای اجرایی اعم از اینکه مشمول مقررات این قانون باشند یا نباشند مکلّفند قبل از اتّخاذ تصمیم در مراجع قانونی ذیربط برای تعیین و یا تغییر مبانی و مقررات حقوق و مزایای کارمندان خود و یا هر نوع پرداخت جدید موافقت شورای مذکور را کسب کنند…» ثانیاً: با وجـود حاکمیت بند «ب» ماده 49 قانون برنامه چهارم توسعه جمهوری اسلامی ایران در زمان تصویب ماده 74 قانون مدیریت خدمات کشوری، قانونگذار در ماده 74 قانون مدیریت خدمات کشوری کلّیه دستگاههای اجرایی را اعم از اینکه مشمـول مقررات این قانون باشند یـا نباشند، مکلّف کرده است که بـرای تعیین و یا تغییر مبـانی و مقررات حقوق و مزایای کارمندان خود و یا هر نوع پرداخت جدید به اخذ موافقت از شورای حقوق و دستمزد مبادرت نمایند و استثناء شدن اعضای هیات علمی از شمول مقررات قانون مدیریت خدمات کشوری که برمبنای ماده 117 این قانون صورت گرفته، با توجه به خاص بودن حکم مندرج در ماده 74 این قانون نافی شمول حکم ماده اخیرالذکر نسبت به دانشگاهها نیست و حکم مقرر در تبصره ماده 74 قانون مدیریت خدمات کشوری که براساس آن مقرر شده است : «هیات وزیران و سایر مراجعی که اختیار تنظیم مقررات پرداخت دارند، موظّفند قبل از هرگونه تصمیم‌گیری نظر موافق این شورا را اخذ نمایند»، شامل هیاتهای امنای دانشگاهها نیز می‌شود. بنا به مراتب فوق، بند 13 صورتجلسه مورخ 20/12/1396  هیات امنای دانشگاه/دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زاهدان و ایرانشهر که براساس آن مقرر شده است که دانشگاهها/دانشکده‌ها و موسسات آموزش عالی علوم پزشکی مجاز می‌باشند نسبت به برقراری فوق‌العاده تمام وقت جغرافیایی برای اعضای هیات علمی تمام وقت جغرافیایی غیر گروه پزشکی که هیچگونه و به هیچ عنوان اشتغال خارج از موسسه نداشته باشند، حداکثر تا معادل صد درصد حقوق مبنا و فوق‌العاده شغل مخصوص در قالب قرارداد سالیانه در صورت وجود اعتبار اقدام نمایند، با ماده 74 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال 1386 مغایرت دارد و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود. /

حکمتعلی مظفری

رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری

Powered by Froala Editor