بسم الله الرحمن الرحیم

شماره دادنامه: 140109970905810857

تاریخ دادنامه: 4؍5؍1401

شماره پرونده: 9901992

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: سازمان بازرسی کل کشور

موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 6 جزء (ب) شیوه نامه اجرایی پرداخت فوق العاده محرومیت از مطب مصوب هیات رییسه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی بیرجند سال 1396

     گردش کار: معاون حقوقی، امور مجلس و نظارت همگانی سازمان بازرسی کل کشور به موجب شکایت‎نامه شماره 193954؍300-16؍7؍1399 اعلام کرده است که:

  " احتراماً شیوه نامه اجرایی پرداخت حق محرومیت از مطب مصوب هیات رییسه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی بیرجند از جهت انطباق با قانون در این سازمان مورد بررسی قرار گرفته که نتیجه آن به شرح ذیل جهت استحضار و صدور دستور شایسته اعلام می شود: بر اساس ماده یک قانون اجازه پرداخت حق محرومیت از مطب، برقراری حق محرومیت از مطب مشروط به 60 ساعت اضافه کاری (در ساعات غیر اداری) شده است. از طرفی نیز مطابق تبصره 1 ماده 1 قانون اجازه پرداخت حق محرومیت از مطب، منحصراً به کار اضافی مازاد بر 60 ساعت، اضافه کار تعلق می گیرد. این در حالی است که در بند 6 قسمت (ب) شیوه نامه اجرایی پرداخت فوق العاده محرومیت از مطب ( مصوب هیات رییسه دانشگاه) علاوه بر پرداخت حق محرومیت از مطب که در ازای 60 ساعت اضافه کار تعلق می گیرد، مجوز لحاظ نمودن و پرداخت این 60 ساعت به عنوان اضافه کاری نیز داده شده است که مغایر تبصره 1 ماده 1 قانون اجازه پرداخت حق محرومیت از مطب بوده و خارج از اختیارات هیات رییسه دانشگاه می باشد. بنا به مراتب بند 6 قسمت (ب) شیوه نامه اجرایی پرداخت فوق العاده محرومیت از مطب مغایر با قوانین یاد شده و خارج از حدود اختیارات واضع تشخیص و ابطال آن در هیات عمومی دیوان ( به صورت فوق‎العاده و خارج از نوبت) مورد تقاضا می باشد. "

  متن مصوبه مورد شکایت به شرح زیر است:

  " شیوه نامه اجرایی پرداخت فوق العاده محرومیت از مطب

   این شیوه نامه در اجرای مفاد دستورالعمل بند 14 ماده 52 آیین نامه اداری، استخدامی کارمندان غیر هیات علمی دانشگاه (مصوب 12؍2؍1396 دستور کار مشترک هیات امناء) به منظور پرداخت فوق العاده محرومیت از مطب به شرح زیر در جلسه هیات رییسه دانشگاه به تصویب رسید.

………….

 ب) شرایط برقراری فوق العاده محرومیت از مطب

………..

6- تعهد انجام 60 ساعت اضافه کاری در ساعات غیر موظف که وجه آن به عنوان اضافه کار نیز به ایشان قابل پرداخت خواهد بود. "

 در پاسخ به شکایت مذکور، مدیر امور حقوقی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بیرجند به موجب لایحه شماره 97302؍2؍11؍99- 20؍10؍1399 توضیح داده است که:

  " 1- مطابق مـاده 1 قانون احکام دایمی برنامه های توسعه ای کشور، دانشگاه ها بدون الـزام به اجـرای قوانین و مقررات عمومی اداری، استخدامی و صرفاً بر اساس آیین نامه های مصوب هیات امنا اداره می گردند و مطابق بند 14 ماده 54 آیین نامه اداری استخدامی کارکنان غیر هیات علمی مصوب سال 1390، هیات امنا موسسه مجاز است به دارندگان مدرک دکتری در رشته های گروه پزشکی، دندانپزشکی، دامپزشکی، داروی سازی، علوم آزمایشگاهی که تمام وقت برابر مقررات در واحدهای مختلف موسسه شاغل می باشند، مشروط به اینکه در مراکز تشخیص آموزشی، درمانی، مطب، داروخانه، آزمایشگاه، بیمارستان، درمانگاه و سایر واحدهای بخش خصوصی و خیریه و … به فعالیت انتفاعی تخصصی اشتغال نداشته باشند، فوق العاده محرومیت از مطب پرداخت نماید، تا تصویب دستورالعمل مربوط در هیات امنا مبلغ فوق العاده محرومیت از مطب برابر ضوابط قبلی همچنان قابل پرداخت می باشد. مطابق بند 9 از مصوبات مورخ 12؍2؍1396، دستورالعمل موضوع بند 14 ماده 54 آیین نامه اداری، استخدامی کارکنان غیر هیات علمی به تصویب هیات امنا دانشگاه رسیده است و مطابق تبصره 3 ماده واحده دستورالعمل برقراری فوق العاده حق محرومیت از مطب کارکنان غیر هیات علمی مصوب 12؍2؍1396 هیات امنا که از تاریخ 1؍1؍1396 قابلیت اجرا دارد، بهره مندی از این مزایا نافی برخورداری از مزایای کارانه و اضافه کار تا سقف بند 10 ماده 54 آیین نامه اداری استخدامی کارکنان غیر هیات علمی یعنی حداکثر 175 ساعت اضافه کار در ماه نمی باشد و حکم مزبور دلالت بر این دارد که فرد مشمول دریافت فوق العاده محرومیت از مطب در صورت اضافه کار به میزان 175 ساعت در ماه به علت دریافت فوق العاده مذکور از فوق العاده  موضوع بند 10 ماده 54 آیین نامه که نحوه محاسبه آن در تبصره بند مذکور تصریح گردیده است، محروم نگردیده و مستحق دریافت توامان فوق العاده اضافه کار نیز می باشد.

 2- هرچند به استناد ماده 78 قانون مدیریت خدمات کشوری، در دستگاه های مشمول این قانون کلیه مبانی پرداخت خـارج از ضوابط و مقررات این فصل به استثناء پرداخت های قانونی که در زمان بازنشسته شدن یا از کارافتادگی و یا فوت پرداخت می گردد و همچنین برنامه کمک های رفاهی که به عنوان یارانه مستقیم در ازاء خدماتی نظیر سرویس رفت و آمد، سلف سرویس، مهد کودک و یا سایر موارد پرداخت می گردد، با اجرای این قانون لغو گردیده است و مطابق ماده 127 همان قانون، کلیه قوانین و مقررات عام و خاص به جز قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت مصوب 5؍6؍1386 مجلس شورای اسلامی مغایر با این قانون از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون لغو گردیده  است، لیکن چون در خصوص حکم مقرر در تبصره 1 قانون اجازه پرداخت حق محرومیت از مطب مصوب سال 1366 مجلس شورای اسلامی حکمی مغایر در قانون مدیریت خدمات کشوری و آیین نامه اداری استخدامی کارکنان غیر هیات علمی دانشگاه وضع نگردیده است، نتیجتاً مطابق قانون برای برخورداری مشمولین از مزایای قانون یاد شده و بند 14 ماده 54 آیین نامه اداری استخدامی کارکنان غیر هیات علمی دو شرط تعیین گردیده است:

 شرط اول- خدمت تمام وقت در دانشگاه و عدم اشتغال به کار انتفاعی تخصصی در بخش خصوصی

 شرط دوم- انجام بیش از 60 ساعت کار در خارج از ساعات موظف اداری و بهره مندی از مزایای اضافه کار مربوط به کار اضافی مازاد بر 60 ساعت

3- در حکم مقرر در تبصره 3 ماده واحده دستورالعمل برقراری فوق العاده محرومیت از مطب کارکنان غیر هیات علمی، هیات امنای دانشگاه برخوردار شدن مستخدمین مشمول را از مزایای کارانه و اضافه کار تا سقف بند 10 ماده 54 آیین نامه اداری استخدامی کارکنان غیر هیات علمی نفی ننموده است. به عبارت دیگر اجازه پرداخت اضافه کار بابت کل 175 ساعت کار اضافی قابل انجام را به دانشگاه داده است، از این رو هیات رییسه دانشگاه به موجب بند 6 قسمت (ب) شیوه نامه اجرایی پرداخت فوق العاده محرومیت از مطب به پرداخت وجه اضافه کار 60 سـاعت اضافه کاری در سـاعات غیر موظف تصریح نموده است، هرچند این حکم با حـکم مقرر در تبصره 1 قانون اجازه پرداخت حـق محرومیت از مطب مصوب سال 1366 مجلس شـورای اسلامی در تعارض است، لیکن متاثر از حکم مقرر در ماده 1 قانون احکام دایمی برنامه های توسعه ای کشور مصوب سال 1395 به علت موخرالتصویب بودن برای دانشگاه لازم الاجرا بوده و از این رو هیات رییسه دانشگاه پرداخت توامان فوق العاده محرومیت  از مطب و فوق العاده اضافه کار به میزان 175 ساعت در ماه به شرط انجام کار اضافی را تصویب نموده است."

   هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 4؍5؍1401 به ریاست معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیات عمومی و با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

اولاً: حکم مقرر در ماده 1 قانون احکام دایمی برنامه‌های توسعه کشور مصوب سال 1395 ناظر بر عدم الزام دانشگاه ها، مراکز و موسسات آموزش عالی و پژوهشی و فرهنگستان ها و پارک های علم و فناوری به رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه های دولتی به ‌ویژه قانون محاسبات عمومی کشور، قانون مدیریت خدمات کشوری و قانون برگزاری مناقصات است و این حکم متضمن جواز دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی به عدم رعایت قوانین خاص حاکم بر دستگاه های دولتی نیست و با توجه به اینکه قانون اجازه پرداخت حق محرومیت از مطب یک قانون خاص است، در نتیجه وضع مصوبه مغایر با این قانون خاص توسط هیات های امنای دانشگاه ها و در قالب اعمال صلاحیت مقرر در ماده 1 قانون احکام دایمی برنامه‌های توسعه کشور امکانپذیر نیست. ثانیاً: ماده 1 قانون اجازه پرداخت حق محرومیت از مطب مصوب سال 1366 و ماده واحده موضوع دستورالعمل برقراری فوق‌العاده حق محرومیت از مطب کارکنان غیر هیات علمی مصوب جلسه مشترک هیات های امنای دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی سراسر کشـور در سـال 1396، شرط بهره‌مندی از فـوق‌العاده حـق محرومیت از مطب را 60 ساعت اضافه کاری در ماه (در ساعات غیر اداری) قرار داده و از طرفی برمبنای تبصره 1 ماده صدرالاشاره : «مشمولین این ماده منحصراً در صورتی که بیش از 60 ساعت در خارج از ساعات اداری به انجام وظایف محوله مشغول شوند، معادل کار اضافی مازاد بر 60 ساعت مذکور، طبق مقررات مربوط از فوق‌العاده اضافه کار ساعتی استفاده خواهند نمود.» ثالثاً: وظایف هیات رییسه دانشگاه ها در بند «ج» ماده (10) آیین‌نامه جامع مدیریت دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی مصوب جلسه 684-10/12؍1389 شورای عالی انقلاب فرهنگی در 12 مورد احصاء شده و در هیچ یک، اختیاری دایر بر تجویز پرداخت وجه 60 ساعت انجام کار در ماه، غیر از ساعات اداری (مقرر در ماده 1 قانون اجازه پرداخت حق محرومیت از مطب که لازمه برخورداری از فوق‌العاده موصوف است)، به عنوان اضافه کاری ملاحظه نمی‌شود و آنچه که از وظایف هیات رییسه مندرج در آیین‌نامه پیش‌گفته قابل استنتاج است، صرفاً فراهم کردن بستر مناسب به منظور اجرایی شدن مصوبات هیات امنا است. بنا به مراتب فوق، بند (6) جزء «ب» شیوه‌نامه اجرایی پرداخت فوق‌العاده محرومیت از مطب که علاوه بر پرداخت فوق‌العاده حق محرومیت از مطب که در ازای 60 ساعت اضافه کاری تعلّق می‌گیرد، مجوز لحاظ کردن و پرداخت وجه این 60 ساعت را نیز به عنوان اضافه کاری صادر کرده و این در حالی است که هیات رییسه دانشگاه فاقد صلاحیت در این خصوص بوده و چنین تجویزی صرفاً در صلاحیت هیات های امنای دانشگاه ها است، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود./

مهدی دربین

هیات عمومی دیوان عدالت اداری

معاون قضایی دیوان عدالت اداری

Powered by Froala Editor