بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 140109970905810649
تاریخ دادنامه: 14؍4؍1401
شماره پرونده: 0001846
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکیان: آقایان علی ناظریان جزی و علیرضا طغیانی خوراسگانی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال تعرفه عوارض محلی با عنوان عوارض از دکل، آنتن، تاسیسات مخابراتی و ارتباطی در شهر (B.T.S) مربوط به سال های 1399 و 1400 شورای اسلامی شهر دامنه
گردش کار: شاکیان به موجب دادخواستی واحد ابطال تعرفه عوارض محلی با عنوان عوارض از دکل، آنتن، تاسیسات مخابراتی و ارتباطی در شهر (B.T.S) مربوط به سال های 1399 و 1400 شورای اسلامی شهر دامنه را خواستار شده اند و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده اند که:
" هر چند شوراهای اسلامی شهر، بر اساس حکم کلی مقرر در بند 16 ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشورو انتخابات شهرداران از صلاحیت وضع عوارض شهری برخوردارند، ولی این صلاحیت را صرفاً می توانند در خصوص فعالیت هایی که در ازای آنها خدمتی به طور مستقیم یا غیر مستقیم از سوی شهرداری ارایه می‌شود، اعمال کنند، که این ضابطه بر عوارض ماهیانه مربوط به دکل ها و آنتن های مخابراتی منطبق نیست، زیرا شهرداری ها در موضوع دکل ها و آنتن های مخابراتی، ارایه دهنده خدمتی به اپراتورها و شرکت های مخابراتی نیستند تا در ازای آن حق دریافت عوارض ماهانه را داشته باشند. دکل ها و آنتن های مخابراتی یا در ملک متعلق به مخابرات و اپراتورهای مخابراتی احداث می شوند و یا در ملک اشخاص خصوصی و یا شهرداری قرار می گیرند که در هر حال، بها و اجاره ملک به مالکین پرداخت می شود. از سوی دیگر شهرداری ها در راستای اجرای بندهای 14، 20 و 27 ماده 55 قانون شهرداری ها مبلغی را نیز به عنوان حق صدور مجوز و پروانه تاسیس دکل ها و تاسیسات مخابراتی دریافت می کنند که این حق به موجب دادنامه های شماره 2403 و 2404-14؍8؍1398 هیات عمومی دیوان عدالت اداری تایید شده است. در عین حال چنانچه احداث دکل ها و آنتن های مخابراتی به موجب ورود زیان و خسارت به معابر عمومی و .. نیز می شود، شهرداری ها در چارچوب مقررات ماده 103 قانون شهرداری ها حق دریافت زیان وارده را دارند. از این رو بدیهی است که شهرداری ها پس از دریافت مبالغ فوق، شامل بها یا اجاره محل استقرار دکل، مبالغ مربوط به حق صدور مجوز تاسیس دکل و همچنین زیان ها و خسارات ناشی از احداث دکل ها، دیگر حق دریافت عوارض یا بهای خدمات ماهانه یا سالیانه از دکل ها و آنتن های مخابراتی استقرار یافته در فضاهایی که خدمتی در قبال آنها ارایه نمی کنند را ندارد.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه های شماره 1437-16؍10؍1399 طبق ماده 91 قانون دیوان عدالت اداری و 1213-24؍12؍1396 مبنی بر مجاز بودن شورای اسلامی شهر کرمانشاه به اخذ عوارض از دکل ها و آنتن های مخابراتی را واجد ایراد قانونی دانسته است و دادنامه های مذکور را نقض کرده است و بنابراین وضع و یا اخذ عوارض از مالکین و اپراتورهای مخابراتی بهره بردار از دکل ها و آنتن های مخابراتی در قالب عناوینی از قبیل عوارض ماهانه یا سالیانه، حق بهره برداری از دکل ها و آنتن های مخابراتی جز در حد دریافت هزینههای متعارف برای صدور مجوز تاسیس دکل ها و آنتن های مخابراتی مبنای قانونی ندارد. به موجب ماده 38 قانون مالیات بر ارزش افزوده، نرخ عوارض شهرداری ها و دهیاری ها در رابطه با کالا و خدمات مشمول این قانون تعیین شده است و مطابق ماده 50 قانون مذکور برقراری هرگونه عوارض برای انواع کالاهای وارداتی و تولیدی و همچنین ارایه خدمات که در این قانون تکلیف مالیات و عوارض آنها معین شده توسط شوراهای اسلامی و سایر مراجع ممنوع است و در ماده 52 این قانون نیز برقراری و دریافت هرگونه مالیات غیر مستقیم و عوارض دیگر از تولیدکنندگان و واردکنندگان و ارایه دهندگان خدمات ممنوع شده است و دکل ها و آنتن های مخابراتی جزیی از فرآیند تولید و عرضه خدمات نهایی مراجع مذکور هستند و در نهایت خدمت ارایه شده مشمول نرخ عوارض مصرح در ماده 28 قانون فوق الذکر خواهد بود، لذا وضع و اخذ عوارض در این خصوص توسط شوراهای اسلامی شهر دامنه با مواد 50 و 52 قانون مالیات بر ارزش افزوده نیز مغایرت دارد.
وضع و یا اخذ عوارض از مالکین و اپراتورهای مخابراتی بهره بردار از دکل ها و آنتن های مخابراتی در قالب عناوینی از قبیل عوارض ماهانه یا سالیانه، حق بهره برداری از دکل ها و آنتن های مخابراتی جز در حد دریافت هزینه های متعارف برای صدور مجوز تاسیس دکل ها و آنتن های مخابراتی مبنای قانونی ندارد و این موضوع در آرای متعدد هیات عمومی دیوان عدالت اداری از جمله رای شماره 210-18؍3؍1395 نیز ذکر شده است با این استدلال که « به موجب ماده 1 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1387، عرضه کالا و ارایه خدمات در ایران همچنین واردات و صادرات آنها از تاریخ لازم الاجرا شدن قانون از ابتدای سال 1388 مشمول مقررات این قانون قرار گرفته است و در ماده 38 قانون یاد شده نرخ عوارض شهر داری ها و دهیاری ها در رابطه با کالا و خدمات مشمول قانون تعیین شده است ومطابق ماده 50 قانون مذکور، برقراری هرگونه عوارض برای انواع کالاهای وارداتی و تولیدی و همچنین ارایه خدمات که در این قانون تکلیف مالیات و عوارض آنها معین شده توسط شوراهای اسلامی و سایر مراجع ممنوع است و درماده 52 این قانون نیز برقراری و دریافت هرگونه مالیات غیرمستقیم و عوارض دیگر از تولیدکنندگان و واردکنندگان و ارایه دهندگان خدمات ممنوع شده است و دکل ها و آنتن های مخابراتی جزیی از فرآیند عـرضه خدمات مخابراتی است و در نهایت این خـدمت مشمول نرخ عـوارض مصرح در ماده 38 قانون فوق الذکر می باشد». همچنین در آراء شماره 1796 الی 1805 و 1808-29؍10؍1399، 567-14؍6؍1396 و 887-14؍9؍1396 به صراحت به ممنوعیت اخذ عوارض برای آنتن ها و دکل های مخابراتی تاکید گردیده است. از طرفی در رای شماره 573 الی 574-25؍8؍1395 دیوان عدالت اداری با رسیدگی طبق ماده 92 قانون دیوان عدالت اداری، با توجه به اینکه شوراهای اسلامی شهر محمدشهر و هشتگرد مفاد رای 1796 الی 1805 و 1808-29؍10؍1393 را رعایت نکرده اند، مصوبات شوراهای اسلامی شهرهای مذکور در این خصوص را از تاریخ تصویب باطل کرده است."
متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:
الف- تعرفه عوارض محلی شهرداری دامنه ( عوارض از دکل، آنتن، تاسیسات مخابراتی و ارتباطی در شهر B.T.S) مربوط به سال 1399:
|
ردیف |
نوع عوارض |
نحوه محاسبه عوارض مصوب قبلی |
نحوه محاسبه عوارض مصوب بهمن ماه سال 1398 |
منشا قانونی |
توضیحات |
|
1 |
عوارض از دکل، آنتن، تاسیسات مخابراتی و ارتباطی در شهر (B.T.S) تلفن همراه |
|
………… |
1- T عوارض ماهیانه به ریال حداکثر ماهیانه پانصد هزار ریال 2- ضریب کاربری، کاربریهای مسکونی، اداری و بهداشتی 2 و کاربری های تجاری اداری و صنعتی 8؍1 و سایر کاربریها 5؍1 3- ارتفاع دکل 4- ارتفاع ساختمان (برای آنتن B.T.S و … که در معابر و فضاهای عمومی شهر نصب می شود عدد ثابت 30 در نظر گرفته می شود 5- عرض معبر به شرط آن که 8؍0 کوچکتر مساوی 5؍16 باشد) 6- ارزش محاسباتی دکل ها عبارت است از انواع سازهای فلزی و غیرفلزی که بر روی پشت بام ها وبا فضاهای شهری احداث گردیده است. |
|
ب- تعرفه عوارض محلی شهرداری دامنه ( عوارض از دکل، آنتن، تاسیسات مخابراتی و ارتباطی در شهر B.T.S) مربوط به سال 1400:
|
ردیف |
نوع عوارض |
نحوه محاسبه عوارض مصوب قبلی |
نحوه محاسبه عوارض مصوب بهمن ماه سال 1398 |
منشا قانونی |
توضیحات |
|
1 |
عوارض از دکل، آنتن، تاسیسات مخابراتی و ارتباطی در شهر (B.T.S) تلفن همراه |
………… |
………… |
1- T عوارض ماهیانه به ریال حداکثر ماهیانه پانصد هزار ریال 2- ضریب کاربری، کاربریهای مسکونی، اداری و بهداشتی 2 و کاربری های تجاری اداری و صنعتی 8؍1 و سایر کاربریها 5؍1 3- ارتفاع دکل 4- ارتفاع ساختمان (برای آنتن B.T.S و … که در معابر و فضاهای عمومی شهر نصب می شود عدد ثابت 30 در نظر گرفته می شود 5- عرض معبر به شرط آن که 8؍0 کوچکتر مساوی 5؍16 باشد) 6- ارزش محاسباتی دکل ها عبارت است از انواع سازهای فلزی و غیرفلزی که بر روی پشت بام ها وبا فضاهای شهری احداث گردیده است. |
|
علی رغم ابلاغ دادخواست و ضمایم آن به شورای اسلامی شهر دامنه، تا زمان رسیدگی به پرونده در جلسه هیات عمومی، پاسخی از طرف آن شورا واصل نشده است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 14؍4؍1401 به ریاست معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیات عمومی و با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
با توجه به اینکه براساس آرای متعدد هیات عمومی دیوان عدالت اداری از جمله رای شماره 1437-16؍10؍1399 این هیات، اخذ عوارض سالیانه و ماهیانه از دکل ها و تاسیسات مخابراتی و ارتباطی، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار تشخیص و ابطال شده است، بنابراین با توجه به دلایل مندرج در آرای مذکور هیات عمومی دیوان عدالت اداری، تعرفه مربوط به اخذ عوارض از دکل، آنتن، تاسیسات مخابراتی و ارتباطی از تعرفه عوارض محلی سالهای 1399 و 1400 شهرداری دامنه، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال می‌شود./
مهدی دربین
هیات عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضایی دیوان عدالت اداری
