بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 140109970905810474
تاریخ دادنامه: 17؍3؍1401
شماره پرونده: 0002636
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: سازمان بازرسی کل کشور
موضوع شکایت و خواسته: ابطال 1- ماده 2 تعرفه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر آرادان
2- بند (خ) تبصره 3 ماده 2 تعرفه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر امیریه
3- ماده 11 تعرفه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر ایوانکی
4- ماده 8 تعرفه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر بسطام
5- عوارض هزینه آماده سازی مسکونی تجاری (صفحه 20) تعرفه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر بیارجمند
6- ماده 2 تعرفه عوارض محلی و خدمات سال 1399 شورای اسلامی شهر دامغان
7- بند 16 ماده 4 تعرفه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر درجزین
8- ماده 21 تعرفه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر دیباج
9- ماده 18 تعرفه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر رودیان
10- ماده 41 تعرفه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر سمنان
11- عوارض آماده سازی (صفحه 9) تعرفه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر شهمیرزاد
12- بهای خدمات آماده سازی (صفحه 22) تعرفه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهرکلاته خیج
13- ماده 2 دفترچه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر کلاته رودبار
14- ماده 3 تعرفه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر کهن آباد
15- ماده 9 تعرفه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر مهدیشهر
گردش کار: معاون حقوقی، نظارت همگانی و امور مجلس سازمان بازرسی کل کشور به موجب شکایتنامه شماره 173678-24؍6؍1400 ابطال عوارض مربوط به هزینه آماده سازی در سال 1399 مصوب شوراهای اسلامی شهرهای آرادان، امیریه، ایوانکی، بسطام، بیارجمند، دامغان، درجزین، دیباج، رودیان، سمنان، شهمیرزاد، کلاته خیج، کلاته رودبار، کهن آباد و مهدیشهر را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده است که:
" احتراماً مصوبه شوراهای اسلامی برخی از شهرهای استان سمنان در سال 1399 در خصوص دریافت عوارض آماده سازی از جهت انطباق با قانون در این سازمان مورد بررسی قرار گرفته که نتیجه آن به شرح ذیل جهت استحضار و اقدام شایسته قانونی اعلام می شود. طبق بند 1 ماده 55 قانون شهرداری، ایجاد خیابان ها، کوچه ها، میدان ها، باغ های عمومی و مجاری آب و توسعه معابر در حدود موضوع از وظایف شهرداری ها است و در قوانین موضوعه فقط در تبصره 4 ماده واحده قانون تعیین وضعیت اراضی و املاک در طرح های دولتی و شهرداری ها در هنگام تقاضای ورود به محدوده و استفاده از امکانات شهری، هزینه آماده سازی به عهده مالکین گذاشته شده است ضمن آنکه هیات عمومی دیوان در مورد مشابه به موجب دادنامه شماره 1151-10؍11؍1396 مصوبه شورای اسلامی شهر سرخه را از تاریخ تصویب ابطال نموده است. بنا به مراتب مصوبات شوراهای اسلامی شهرهای استان سمنان در مورد عوارض آماده سازی، مغایر با قانون موصوف و خارج از حدود اختیارات شوراهای یاد شده می باشد و ابطال آنها در هیات عمومی دیوان عدالت اداری (به صورت فوق العاده و خارج از نوبت) با لحاظ ماده 13 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مورد تقاضا می باشد. "
متن تعرفه های مورد شکایت به شرح زیر است:
الف- ماده 2 تعرفه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر آرادان:
" ماده 2- بهای خدمات حاصل از آماده سازی معابر و شوارع:
مطابق ماده 21، 22، 23 و 24 آیین نامه اجرایی زمین شهری مصوب 24؍3؍71 کلیه دستگاهها و بنیادها و نهادها و اشخاص حقیقی و حقوقی وکلیه مالکین اراضی بایر و دایر که طبق ماده 14 و 15 قانون زمین شهری مجوز تبدیل، تغییر کاربری زمین خود را اخذ و قصد تفکیک یا افراز و تقسیم اراضی خود رادارند می بایست نسبت به اجرای طرحهای آماده سازی مطابق ماده 22 و 23 فصل 4 آیین نامه اجرایی زمین شهری اقدام نمایند و در صورت عدم اجرای طرح آماده سازی از سوی مالکین می بایست هزینه های تمام شده اجرای طرح آماده سازی را به قیمت روز پرداخت نماید.
«الف- به هنگام مراجعه مالکین به شهرداریها بابت اخذ هرگونه استعلام برای زمین‌هایی که بدون رعایت تشریفات قانونی تفکیک شده باشند و یا در اجرای ماده 147 و 148 قانون تعیین تکلیف ثبت سند دریافت نموده اند. هزینه خدمات آماده‌سازی به نرخ روز محاسبه و دریافت خواهد شد.
ب- کلیه مـالکین که از تاریخ تصویب این قانون نسبت به تفکیک – افـراز و یا تقسیم اراضی و املاک خـود اقـدام نمایند موظف به پرداخت هزینه‌های آماده سازی ملک خود شامل زیرسازی – جدول‌گذاری و قیرپاشی و آسفالت معابر مجاور ملک خود به نسبت سهم می‌باشند که به شرح ذیل محاسبه و دریافت خواهد شد.»
|
جدول نهر از قرار هر متر طول |
000؍300؍1 ریال |
|
جدول تک از قرار هر متر طول |
000؍650 ریال |
|
جدول کاتیو از قرار هر متر طول |
000؍100؍1 ریال |
|
آسفالت از قرار هر مترمربع |
000؍450 ریال |
|
زیرسازی از قرار هر مترمربع |
000؍120 ریال |
|
قیرپاشی از قرار هر مترمربع |
000؍35 ریال |
|
روکش آسفالت از قرار هر مترمربع |
000؍230 ریال |
5- بند (خ) تبصره 3 ماده 2 تعرفه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر امیریه:
" تبصره 3 نحوه محاسبه عوارض زیربنا (احداث بنا پذیره) غیر مسکونی:
…………
خ- در صورت عدم پرداخت هزینه آماده سازی توسط مرجع واگذار کننده زمین و هزینه کرد شهرداری در این زمینه، عوارض احداث بنای مسکونی و غیر مسکونی (پذیره) اینگونه املاک علاوه بر ضرایب موجود با ضریب 3.5 و در املاک دوبر و معابر با عرض بیشتر از ده متر، با ضریب 5 محاسبه می گردد». "
ج- ماده 11 دفترچه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر ایوانکی:
" 11- آماده سازی و حفاری
|
سال |
هر متر طول جدول(ریال) |
هر متر مربع زیر سازی و آسفالت(ریال) |
نهر (هر متر طول) |
|
|
قبل از سال66 |
25000 |
25000 |
– |
|
|
از سال67تا69 |
50000 |
50000 |
– |
|
|
از سال70تا75 |
82500 |
82500 |
– |
|
|
از سال76تا80 |
120000 |
120000 |
– |
|
|
از سال81تا85 |
155000 |
155000 |
– |
|
|
از سال86 تا92 |
170000 |
170000 |
– |
|
|
از سال93 تا95 |
250000 |
250000 |
– |
|
|
سال96 تا 97 |
400000 |
350000 |
– |
|
|
سال 1398 |
تک جدول |
کانیوو |
000؍650 |
– |
|
000؍500 |
000؍000؍1 |
|||
|
سال 1399 |
000؍550 |
000؍000؍1 |
000؍750 |
000؍100؍1 |
تبصره1- توضیح اینکه ملاک و مبنای محاسبه تاریخ صدور پروانه ساختمانی می باشد.
تبصره2- همچنین در توافقات (املاک در مسیر توسعه و تعریض) هزینه آماده سازی به نرخ روز محاسبه می شود.
تبصره3- املاکی که فاقد پروانه ساخت یا گواهی پایانکار می باشند ملاک و مبنای محاسبه تاریخ دریافت سند مالکیت یا ارایه اسناد مالکیت مرتبط می باشند. در خصوص مودیانی که مراجعه نموده و تقاضای پرداخت هزینه آماده سازی در آینده ( در زمان نقل و انتقال به غیر و یا در هنگام دریافت شناسنامه ساختمانی) را دارند، هزینه آماده سازی به قیمت روز محاسبه و قابل وصول می باشد.
تبصره4- اشخاص حقوقی و حقیقی که اقدام به حفاری غیر مجاز نمایند، می بایست دو برابر جدول فوق هزینه پرداخت کنند."
د- ماده 8 تعرفه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر بسطام:
" ماده8- بهای خدمات آماده سازی:
«مالکینی که املاک آنها در محدوده خدمات قانونی و حریم شهر و لکه های خدماتی واقع می گردند (کوه بریده تا سه راهی ابرسج) فقط برای یکبار از طریق شهرداری مشمول پرداخت هزینه آماده سازی معابر می گردند موظفند هزینه‌های مذکور را به شرح ذیل پرداخت نمایند:
(هزینه آماده سازی شامل: هزینه خاکبرداری زیرسازی جدول گذاری و آسفالت می باشد)
هزینه آماده سازی در زمان تفکیک املاک با صدور پروانه ساختمانی فقط برای یک بار قابل وصول خواهد بود.
تبصره 1: برای املاک واقع در کوچه های تا عرض 8 متر به ازای طول دهنه مشرف ملک از فرمول ذیل استفاده می‌شود.
عوارض آماده سازی = (000؍80) * ( طول دهانه مشرف به معبر) * (عرض معبر) * (50 %)
تبصره 2: برای املاک واقع در خیابان های بالاتر از عرض 8 متر به ازای طول دهنه مشرف ملک از فرمول ذیل استفاده می گردد.
عوارض آماده سازی = (000؍105) * ( طول دهانه مشرف به معبر) * (عرض معبر) * (50 %)
در خصوص آماده سازی بر بلوار امام خمینی (ره) و داوود میرباقری بر اساس 50 درصد عرض هر لاین آسفالت بزرگراه محاسبه می شود. چنانچه ملک مورد نظر دارای پروانه یا پایانکار و یا بنای قدیمی قبل از سال 74 باشد، عوارض آمده سازی اخذ نمی گردد.
هزینه آماده سازی شرکت ها و دستگاه های خدماتی دولتی براساس آخرین فهرست بها تعیین می گردد». "
هـ- عـوارض هزینـه آمـاده سازی مسکونی تجـاری (صفحه 20) تعرفه عـوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر بیارجمند:
" هزینه آماده سازی مسکونی تجاری:
|
ردیف |
موضوع |
مبلغ |
توضیح |
|
1 |
خیابان هایی با بر 12 متر و بیشتر هر مترطول بر |
000؍400 |
بند(1): عملیات زیرسازی شامل جدول گذاری زیر سازی قیر پاشی و آسفالت می باشد. بند (2): جداولی که بر اثر تصادف و یا بی احتیاطی و یا عمد تخریب گردد هزینه بازسازی آن مطابق هزینه های فوق الذکر به اضافه پانزده درصد دریافت خواهد شد. |
|
2 |
خیابان هایی با بر 10 متر هر مترطول بر |
000؍340 |
|
|
3 |
خیابان هایی با بر 8 متر هر مترطول بر |
000؍260 |
|
|
4 |
خیابان هایی با بر 6 متر و کمتر هر مترطول بر |
000؍200 |
تبصره1: هزینه آماده سازی ادارات دولتی – مراکز فرهنگی- هنری – بهداشتی درمانی- صنعتی و … بر اساس فهرست بهاء سال که از طرف سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان ابلاغ می شود محاسبه و وصول می‌گردد.
تبصره 2: هزینه آماده سازی در هنگام تقاضای ورود به محدوده خدماتی و استفاده از امکانات شهری، از مالکین اخذ خواهد شد». "
و- ماده 2 تعرفه عوارض محلی و خدمات سال 1399 شورای اسلامی شهر دامغان:
" ماده 2 تعرفه خدمات با عنوان بهای خدمات زیرسازی، آسفالت و جدول کشی معابر:
«مطابق مواد 21، 22، 23 و 24 آیین نامه اجرایی زمین شهری مصوب 24/3؍71 کلیه دستگاه ها و بنیادها و نهادها و اشخاص حقیقی و حقوقی و کلیه مالکین اراضی بایر و دایر که طبق ماده 14 و 15 قانون زمین شهری مجوز تبدیل- تغییر کاربری زمین خود را اخذ و قصد تفکیک یا افراز و تقسیم اراضی خود را دارند می بایست نسبت به اجرای طرحهای آماده سازی مطابق مواد 22 و23 فصل چهارم آیین نامه اجرایی قانون زمین شهری اقدام نمایند و در صورت عدم اجرای طرح آماده سازی از سوی مالکین می بایست هزینه های تمام شده اجرای طرح آماده سازی را به قیمت روز پرداخت نمایند. شایان ذکر است این ماده نیز به استناد بند (ب) ماده 174 قانون برنامه پنجم توسعه کشور تعیین گردیده است.
کلیه مالکین که از تاریخ تصویب این قانون نسبت به تفکیک- افراز و یا تقسیم اراضی و املاک خود نموده‌اند موظف به پرداخت هزینه های خاک برداری- شن ریزی- زیرسازی- جدول بندی و آسفالت معابر مجاور ملک خود می‌باشند …
نحوه محاسبه: بهاء خدمات آماده سازی براساس فرمول و جدول ذیل محاسبه می گردد:
|
ردیف |
عرض معبر |
هزینه هر متر مربع زیرسازی و آسفالت (ریال) |
هزینه هر متر طول جدول (ریال) |
هزینه هر متر طول فضای سبز (ریال) |
|
1 |
معابر با عرض کمتر از 10 متر |
000؍490 |
000؍460 |
— |
|
2 |
معابر با عرض 10 تا 11 متر |
000؍490 |
000؍604؍1 |
— |
|
3 |
معابر با عرض 12 تا 15 متر |
000؍490 |
000؍920؍1 |
— |
|
4 |
معابر با عرض 16 تا 20 متر |
000؍490 |
000؍660؍2 |
000؍800؍1 |
|
5 |
معابر با عرض 21 تا 32 متر |
000؍490 |
000؍045؍4 |
000؍800؍1 |
|
5 |
معابر با عرض بالاتر از 32 متر |
000؍490 |
000؍270؍3 |
000؍800؍1 |
هزینه آسفالت= 2؍ (عرض معبر× بر ملک × نرخ هر مترمربع آسفالت)
هزینه جدول= 2/ (بر ملک × نرخ هر متر جدول)
هزینه فضای سبز= 2؍ (بر ملک × نرخ هر متر طول فضای سبز)
الف …
د: هزینه های فوق در زمان تفکیک املاک و یا صدور پروانه ساختمانی و پایان کار و یا نقل و انتقال و … به نرخ روز محاسبه و وصول می گردد». "
ز- بند 16 ماده 4 تعرفه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر درجزین:
" بند 16 ماده 4 با عنوان آماده سازی مسکونی تجاری:
«16- براساس فصل چهارم نحوه آماده سازی و عمران و واگذاری زمین های آیین نامه اجرایی قانون زمین شهری مصوب 24؍3؍1371 هیات وزیران، کلیه اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی موظف به انجام آماده سازی در زمان تفکیک و صدور پروانه ساختمانی می باشند و شهرداری هیچ گونه تعهدی در این خصوص ندارد ولیکن به دلیل عدم وجود امکانات و شرایط جهت انجام آماده سازی، شهرداری نسبت به انجام آماده سازی شامل خاکبرداری، زیرسازی، جدول گذاری، آسفالت و پیاده روسازی اقدام نموده و مالک موظف می باشد هزینه آماده سازی را به هنگام صدور پروانه ساختمانی و تفکیک عرصه، معادل فرمول زیر پرداخت نماید.
000؍200 * طول دهانه ملک مشرف به معبر* عرض معبر متصل به ملک» "
ح- ماده 21 تعرفه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر دیباج:
" ماده 21: هزینه آماده سازی:
«هزینه آماده سازی به هنگام تقاضای صدور پروانه ساخت یا عدم خلاف یا پایان کار و غیره براساس قیمت تمام شده یک مترمربع آسفالت و یک متر طول جدول که در اول سال توسط حوزه معاونت فنی و عمران شهرداری تعیین می شود به شرح ذیل وصول گردد.
S×P1
S = در فرمول فوق متراژ بر ملک منتهی به معابر می باشد.
P1= در فرمول فوق عدد ثابت 000؍320 ریال می باشد
تبصره 1: برای املاک تعاونی های مسکن که متقاضی تفکیک و آماده سازی زمین می باشند در خصوص تعیین بر و کف تسطیح (زیرسازی و جدول گذاری) آسفالت معابر با شهرداری به توافق برسند برابر فرمول فوق عمل خواهد شد.
تبصره 2: از هر ملک فقط یک بار هزینه مذکور دریافت می گردد». "
ط- ماده 18 تعرفه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر رودیان:
" ماده 18: عوارض محاسبه هزینه آماده سازی
مالکینی که املاک آنها در محدوده خدمات قانونی و حریم شهر واقع می گردند فقط برای یکبار از طریق شهرداری مشمول پرداخت هزینه آماده سازی معابر می گردند و موظفند هزینه های مذکور را به شرح ذیل پرداخت نمایند:
(هزینه آماده سازی شامل: هزینه خاکبرداری، زیرسازی، جدول گذاری و آسفالت می باشد)
هزینه آماده سازی در زمان تفکیک املاک یا صدور پروانه ساختمانی فقط برای یک بار قابل وصول خواهد بود.
هزینه آماده سازی به ازای هر متر از عرض مشرف به معبر زمین به ریال:
(50 %) × (عرض معبر) × ( طول دهانه مشرف به معبر) × (000؍70)» "
ی- ماده 41 دفترچه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر سمنان:
" ماده 41: آماده سازی.
«مالکینی که املاک آنها در محدوده خدمات قانونی و حریم شهر واقع می گردند مشمول پرداخت هزینه آماده سازی
معابر می گردند لذا موظفند هزینه های مذکور را به شرح ذیل پرداخت نمایند:
(هزینه آماده سازی شامل: هزینه خاک برداری، زیرسازی، جدول گذاری و آسفالت می باشد.)
هزینه آماده سازی به ازای هر متر از عرض مشرف به معبر زمین به ریال:
(000؍800؍1)×(طول دهانه مشرف به معبر)×(عرض معبر)×(50%)
تبصره 1: در معابر بالای 20 متر حداکثر عرض معبر 20 متر درنظر گرفته شود.
تبصره 2: هزینه آماده سازی در زمان صدور پروانه احداث بنا، نقل و انتقال فقط برای یک بار قابل وصول خواهد بود.
تبصره 3: هزینه آماده سازی مشمول کلیه برهای مشرف به خیابان می گردد.
تبصره 4: در زمان نقل و انتقال اراضی خارج از محدوده، هزینه آماده سازی تفهیم و در زمان صدور پروانه به روز محاسبه و وصول خواهد شد.
تبصره 5: آماده سازی املاکی که در سنوات قبل انجام و هزینه آن پرداخت نگردیده به شرح ذیل وصول می گردد.
|
قبل از سال 50 % هزینه آماده سازی 90 |
بعد از سال 90 به صورت کامل |
تبصره 6: در صورت ارایه مستندات از سوی مالکین مبنی بر انجام آماده سازی در سنوات گذشته توسط مالکین یا مسکن و شهرسازی و غیره به غیر از شهرداری که مورد تایید شهرداری واقع گردد، شهرداری حق دریافت هیچ گونه هزینه آماده سازی را ندارد اما آماده سازی املاکی که در سنوات قبل توسط شهرداری سمنان انجام و هزینه آن در یافت نگردیده در زمان مراجعه بر مبنای تعرفه روز محاسبه و اخذ گردد …».
تبصره7: در خصوص اراضی وقفی آماده سازی به صورت 70% وصول می گردد.
تبصره8_ پلاک هایی که دارای هرگونه بنا در سنوات قبل می باشند در صورتی که بنای احداث شده تخلف محسوب نشود مشمول آماده سازی نمی گردند."
ک- عوارض آماده سازی (صفحه 9) تعرفه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر شهمیرزاد:
" عوارض آماده سازی.
«با توجه به اینکه براساس فصل چهارم نحوه آماده سازی و عمران و واگذاری زمین ها آیین نامه اجرایی قانون زمین شهری مصوب 24؍3؍1371 هیات وزیران، کلیه اشخاص اعم از حقیق یا حقوقی موظف به انجام آماده سازی در زمان تفکیک و یا پروانه ساختمانی می باشند و شهرداری هیچ گونه تعهدی در این خصوص ندارد لیکن به دلیل عدم وجود امکانات و شرایط جهت انجام آماده سازی، شهرداری نسبت به انجام آماده سازی اقدام نموده است لذا مالک موظف می باشد هزینه آماده سازی را به هنگام صدور پروانه ساختمانی و تفکیک عرصه به قطعات به نرخ روز پرداخت نماید.
کلیه املاک، اراضی که دارای سند مالکیت اعم از 147 و 148 اصلاحی قانون ثبت و ماده 101 قانون شهرداریها و جزء اراضی تفکیکی سازمان مسکن و شهرسازی می باشند مشمول پرداخت هزینه آماده سازی در هنگام صدور پروانه ساختمانی خواهند بود (داخل محدوده و حریم شهر) کلیه املاک و اراضی که مشاعی می باشند و فاقد بنا با کاربری باغات، می توانند آماده سازی را در زمان صدور پروانه به نرخ روز پرداخت نمایند.
تا قبل از ابلاغ فهرست بهای ابنیه سال 1399 مبنای محاسبه نرخ تعرفه آماده سازی و حفاری براساس فهرست بهای ابنیه سال 1398 (مبلغ ذیل می بایست 20 درصد افزایش یابد) و با اعمال کلیه ضرایب مربوطه به شرح ذیل می باشد.
1- اجرای آسفالت نرخ روز و طبق استعلام هر مترمربع 302؍960 ریال
2- زیرسازی هر مترمربع 297؍214 ریال
3- جدول کاری یک طرفه با لیسه ای کف هر متر طول 868؍721 ریال
4- اجرای دیوار سنگی حایل هر مترمربع 000؍200؍3 ریال
5- تهیه و اجرای فرش کف با سنگ لاشه هر مترمربع 220؍695 ریال
6- تهیه و اجرای فرش کف با موزاییک آجدار دو لایه هر مترمربع 027؍658 ریال
تبصره1) شهرداری موظف است در مناطقی به جز اراضی سازمان مسکن و شهرسازی (درصورتی که توسط مسکن و شهرسازی آماده سازی از مالک اخذ نگردیده باشد، شهرداری می تواند آماده سازی را اخذ نماید) و یا در اراضی منابع طبیعی قرار دارد ضمن توافق با دستگاه های فوق الذکر و اخذ مجوز از شورای اسلامی شهر نسبت به آماده سازی اراضی و دریافت هزینه های انجام شده براساس فهرست بهای سال 1399 اقدام نماید.
تبصره2) حفاری های بزرگ دستگاه های خدماتی، عوارض اخذ مجوز از کمیته حفاری در خصوص نحوه محاسبه هزینه حفاری و توافق شهرداری با دستگاه های خدمات رسان براساس فهرست بهای ابلاغی و اخذ مجوز از شورای اسلامی شهر قابل اجرا می باشد. "
ل- بهای خدمات آماده سازی (صفحه 22) تعرفه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهرکلاته خیج:
" بهای خدمات آماده سازی.
«بهای خدمات آماده سازی شامل هزینه خاک برداری، زیرسازی، جدول گذاری و آسفالت می باشد.
تبصره: هزینه آماده سازی در زمان تفکیک املاک یا صدور پروانه ساختمانی فقط برای یک بار قابل وصول خواهد بود.
برای کوچه های با عرض گذر 6 تا 12 متر مبلغ 000؍488؍7 ریال
برای کوچه های با عرض گذر 12 متر و بالاتر با احتساب 10% افزایش، مبلغ 800؍236؍8 ریال.
تبصره 1: املاک واقع در شهرک که پروانه ساختمانی اخذ نموده اند ولی در زمان صدور پروانه هزینه آماده سازی
را پرداخت ننموده اند می بایست 50 % عوارض سال 99 را پرداخت نمایند.
تبصره 2: املاک مزایده ای 80 قواره ای واقع در شهرک امام مربوط به سالیان گذشته فقط نسبت به پرداخت هزینه آسفالت طبق فرمول فوق مکلف می باشند.
تبصره 3: هزینه آماده سازی املاک مسکن مهر و قطعاتی که در سال 98 واگذار می گردد و هزینه آن از طرف بنیاد مسکن پرداخت نگردد بیست میلیون ریال خواهد بود.
تبصره 4: هزینه آماده سازی فوق برای قطعات شهرک امام و پردیس 1 با مساحت 200 و 300 مترمربع با بر 10 متر به خیابان می باشد. چنانچه ملکی اعم از تجاری، آموزشی، مسکونی، اداری و غیره با بر بیش از 10 متر به خیابان مشرف باشد به تناسب، هزینه آماده سازی محاسبه و قابل وصول خواهد بود». "
م- ماده 2 تعرفه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر کلاته رودبار:
" هزینه آماده سازی.
«مطابق ماده 23 و 24 آیین نامه اجرایی زمین شهری مصوب 24؍3؍71 کلیه دستگاه ها و بنیادها و نهادها و اشخاص حقیقی و حقوقی و کلیه مالکین اراضی بایر و دایر که طبق مواد 14 و 15 قانون زمین شهری مجوز تبدیل- تغییر کاربری زمین خود را اخذ و قصد تفکیک یا افراز و تقسیم اراضی خود را دارند می بایست نسبت به اجرای طرح های آماده سازی مطابق مواد 22 و 23 فصل چهارم آیین نامه اجرایی قانون زمین شهری اقدام نمایند و در صورت عدم اجرای طرح آماده سازی از سوی مالکین می بایست هزینه های تمام شده اجرای طرح آماده سازی را به قیمت روز پرداخت نمایند.
1- کلیه مالکین که از تاریخ تصویب این قانون نسبت به تفکیک- افراز و یا تقسیم اراضی و املاک خود اقدام نموده‌اند موظف به پرداخت هزینه های آماده سازی ملک خود شامل هزینه خاک برداری- شن ریزی- زیرسازی-
جدول بندی و آسفالت معابر مجاور ملک خود به نسبت سهم می باشند….
نحوه محاسبه:
هزینه آماده سازی براساس فرمول و جدول ذیل محاسبه می گردد:
|
ردیف |
عرض معبر |
هزینه هر متر مربع زیرسازی و آسفالت (ریال) |
هزینه هر متر طول جدول (ریال) |
هزینه هر متر طول فضای سبز (ریال) |
|
1 |
هزینه آماده سازی معابر باعرض کمتر از 10 متر |
000؍550 |
000؍375 |
— |
|
2 |
هزینه آماده سازی معابر با عرض 10 متر |
000؍550 |
000؍495 |
— |
|
3 |
هزینه آماده سازی معابر با عرض 12 و 13 متر |
000؍550 |
000؍605 |
— |
|
4 |
هزینه آماده سازی معابر با عرض 16و 18 متر |
000؍550 |
000؍715 |
000؍660 |
|
5 |
هزینه آماده سازی معابر با عرض بالاتر از 18 متر |
000؍550 |
000؍825 |
000؍660 |
هزینه آسفالت= 2 (عرض معبر× بر ملک × نرخ هر مترمربع آسفالت)
هزینه جدول= 2 (بر ملک × نرخ هر متر جدول)
هزینه فضای سبز= 2 (بر ملک × نرخ هر متر طول فضای سبز)"
ن- ماده 3 تعرفه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر کهن آباد:
" ماده 3: بهای خدمات آماده سازی
هزینه آماده سازی به شرح ذیل محاسبه و دریافت خواهد شد:
تهیه و نصب جدول نهر از قرار هر متر طول 000؍900 ریال
تهیه و نصب جدول تک از قرار هر متر طول 000؍450 ریال
جدول کانیو از قرار هر متر طول 000؍500 ریال
آسفالت از قرار هر مترمربع 000؍250 ریال
زیرسازی از قرار هر مترمربع 000؍50 ریال
قیرپاشی از قرار هر مترمربع 000؍30 ریال
تبصره یک: زیر سازی و قیرپاشی و آسفالت ترانشه ها براساس فهرست بهای ترمیم ترانشه های سال مورد عمل محاسبه و دریافت خواهد شد و در صورت عدم فهرست بها مطابق این ماده عمل می شود.
تبصره دو: در صورتی که بهای فروش محصولات مذکور (جدول بتنی و آسفالت) دستخوش تغییر قیمت عوامل موثر بر آن شود با اعمال حداکثر نرخ رشد تورم برای سال 1397 محاسبه و دریافت خواهد شد.
تبصره سه: جداولی که بر اثر تصادف و یا بی احتیاطی و یا عمد تخریب گردد هزینه بازسازی آن مطابق هزینه های فوق الذکر به اضافه پانزده درصد (15%) دریافت خواهد شد. "
س- ماده 9 تعرفه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر مهدیشهر:
" ماده 9 با عنوان عوارض آماده سازی:
«مالکینی که املاک آنها در محدوده خدمات قانونی و حریم شهر واقع می گردند مشروط بر اینکه مشمول پرداخت هزینه آماده سازی معابر گردند موظفند هزینه های مذکور را به شرح ذیل پرداخت نمایند:
(هزینه آماده سازی شامل: هزینه خاک برداری، زیرسازی، جدول گذاری و آسفالت و کانالهای مسیل گذر و دیوار ساحلی می باشد که نباید از فهرست بهای همان سال کمتر باشد.)
هزینه آماده سازی در زمان تفکیک املاک یا صدور پروانه ساختمانی فقط برای یک بار قابل وصول خواهد بود.
هزینه آماده سازی به ازای هر متر از عرض مشرف به معبر زمین به ریال:
هزینه آسفالت، زیرسازی، جدول * طول دهانه مشرف به معبر* عرض معبر* 50 %» "
در پاسخ به شکایات مذکور، شهرداری شهر شهمیرزاد به موجب لایحه شماره 17440؍1400-25؍9؍1400 توضیح داده است که:
" احتراماً بازگشت به نامه شماره 27؍3؍447-24؍9؍1400 آن شورا در خصوص ابطال اخذ هزینه آماده سازی
در شهرداری ها توسط هیات عمومی دیوان عدالت اداری، به استحضار می رساند پس از ابلاغ رای دیوان توسط شورای اسلامی شهر شهمیرزاد به شماره نامه 61؍3؍657-16؍6؍1399 این شهرداری از تاریخ ابلاغ از هیچ پلاکی هزینه آماده سازی اخذ ننموده است، مراتب جهت استحضار به حضور تقدیم می گردد."
رییس شورای اسلامی شهر امیریه نیز به موجب لایحه شماره 599-28؍9؍140 توضیح داده است که:
" به استحضار می رساند شهرداری امیریه در سال 1399 مبلغی تحت عنوان آماده سازی از متقاضیان وصول ننموده است و مبالغی که در سال 99 به حساب شهرداری واریز شده است مربوط به بدهی مودیان بابت سالهای گذشته بوده است."
رییس شورای اسلامی شهر ایوانکی نیز به موجب لایحه شماره 1993-29؍1؍1400 توضیح داده است که:
" طبق بند 16 ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب سال 1375 و اصلاحات بعدی « تصویب لوایح برقراری یا لغو عوارض شهر و همچنین تغییر نوع و میزان آن با در نظر گرفتن سیاست عمومی دولت که از سوی وزارت کشور اعلام می شود» از وظایف شوراهای اسلامی شهر میباشد. ماده 77 همان قانون اشعار می دارد: « شورای اسلامی شهر و دهستان می توانند نسبت به وضع عوارض متناسب با تولیدات و درآمدهای اهالی به منظور تامین بخشی از هزینه های خدماتی و عمرانی مورد نیاز شهر و روستا طبق آیین نامه مصوب هیات وزیران اقدام نمایند.» همچنین بر اساس بند 2 ماده 45 قانون شهرداری ها «تصویب بودجه سالیانه و اصلاح بودجه و متمم بودجه و تفریغ بودجه شهرداری ها و …» نیز جزء وظایف شورای شهر می باشد. همان طور که مستحضر می باشید بر اساس قانون فهرست نهادها و موسسات عمومی غیردولتی مصوب 29؍4؍1373 شهرداری ها نهادهای عمومی غیردولتی می باشند. شهرداری ها به عنوان متولی توسعه شهرها یک نهـاد عمومی و غیردولتی هستند که بـار اصلی توسعه شهری بر دوش آنها قرار دارد، این نهاد با بودجـه دولتی اداره نمی شود قبل از تصویب قانون خودکفایی شهرداری ها در سال 1361 بیش از 30 درصد بودجه شهرداری ها توسط دولت تامین می گردید. اما بعد از آن کمک های دولتی نیز رو به کاهش یافت به طوری که از سال 1370 به بعد تقریباً حذف گردید. علی ایحال در حال حاضر بودجه شهرداری ها از محل درآمد آن تامین می گردد و تعرفه عوارض محلی چگونگی وصول بخشی از درآمدهای شهرداری ها را تعیین می نماید.
بر اساس تبصره 1 ماده 10 تعرفه عوارض آماده سازی بر مبنای تاریخ صدور پروانه ساختمانی وصول خواهد شد. اگر چه طبق بند 1 ماده 55 قانون شهرداری ها ایجاد خیابان ها، کوچه ها، میدان ها، باغ های عمومی و مجاری آب و توسعه معابر در حدود مقررات از وظایف شهرداری ها است ولیکن انجام این مهم نیازمند این است که مالکین نیز به تعهدات شهروندی خود عمل نمایند. در واقع عمل به این وظیفه نیازمند این می باشد که هزینه های آن از محل درآمد شهرداری تامین گردد. لذا بر اساس ماده 11 تعرفه سال 1399 این عوارض باید توسط مالکین املاک و اراضی تامین و متعاقباً هزینه گردد. بر اساس ماده 22 آیین نامه اجرایی قانون زمین شهری مصوب 24؍3؍1371 « آماده سازی زمین عبارت از مجموعه عملیاتی است که مطابق دستورالعمل وزارت مسکن و شهرسازی زمین را برای احداث مسکن مهیا می سازد که شامل موارد زیر می باشد:
الف- عملیات زیربنایی از قبیل تعیین بر و کف، تسطیح و آسفالت معابر، تامین شبکه های تاسیساتی آب و برق، جمع آوری و دفع آب های سطحی و فاضلاب و غیره
ب- عملیات روبنایی مانند احداث مدارس، درمانگاه، واحد انتظامی، فضای سبز، اداره آتش نشانی، اماکن تجاری و نظایر آن.»
طبق ماده 8 آیین نامه اجرایی قانون ساماندهی وحمایت از تولید و عرضه مسکن آماده سازی زمین های موضوع این برنامـه و هزینه مربوط به آن بر عهده متقاضیان و تامین خـدمات زیربنایی و روبنایی بر عهده دستگاه های اجـرایی ذی ربط می باشد. در طرح هادی شهرسازی مربوط، جانمایی خدمات روبنایی صورت گرفته و زمین آن بر اساس ماده 100 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب 1380 به دستگاه های مربوط واگذار می شود تا نسبت به احداث فضاهای روبنایی، با اولویت در برنامه های خود اقدام نمایند. علی ایحال چون شهرداری از طریق وصول درآمدها بودجه سالانه خود را تامین می نماید و از طریق هزینه بودجه نسبت به عملیات عمرانی اقدام می نماید لذا جهت انجام آماده سازی کلیه اراضی محدوده شهر باید از طریق تعرفه محلی نسبت به دریافت عوارض آن اقدام و سپس در محل آن اجرا نماید در غیر این صورت امکان عملیات آماده سازی وجود نخواهد داشت. "
رییس شورای اسلامی شهر بیارجمند نیز به موجب لایحه شماره 769-13؍10؍1400 توضیح داده است که:
" به استحضار می رساند که دفترچه عوارض و بهای خدمات سال 1399 این شهرداری در بهمن ماه سال قبل (1398) به تصویب شورای اسلامی دوره پنجم شهر و تایید فرمانداری شهرستان شاهرود رسیده که بعد از ابلاغ رای دیوان عدالت اداری مبنی بر ابطال دریافت بهای خدمات آماده سازی از مالکین در محدوده قانونی شهر این شهرداری در سال 1399 هیچ گونه وصولی بابت عوارض فوق الذکر از مالکین در محدوده قانونی نداشته است. لازم به ذکر است عوارض فوق حسب الامر آن دیوان از دفترچه عوارض و بهای خدمات سال 1400 به طور کامل حذف شده است."
رییس شورای اسلامی شهر دامغان نیز به موجب لایحه مورخ 5؍11؍1300 توضیح داده است که:
" برابر دادنامه به شماره پرونده 980362- 17؍4؍1399 هیات عمومی دیوان عدالت اداری صادره برای شوراهای استان سمنان از جمله شهرداری دامغان هزینه و بهای خدمات آماده سازی معابر و شوارع در غیر از مـواردی که ورود به محدوده صورت می گیرد مـغایر قانون و خارج از حدود اختیارات شورای اسلامی شهر شناخته شده است و این در حالی است که عنوان بهای خدمات ذکر شده در تعرفه این شهرداری در سال 1399 با عنوان بهای خدمات زیرسازی، آسفالت و جدول کشی معابر بوده و صرفاً قابل محاسبه و وصول می باشد که معبر یا گذر جدیدی ناشی از درخواست تفکیک و یا افراز توسط مالکین ایجاد گردیده و مالکین این گونه املاک بر اساس توافق و انعقاد موافقت نامه مراحل مربوط به زیرسازی، آسفالت و جدول کشی معبر جدید ایجاد شده را به شهرداری واگذار می نمایند و طی توافق نامه مذکور، کلیه هزینه های مرتبط بر اساس تعرفه فوق الذکر محاسبه و مالک اخذ و پس از آن شهرداری بر اجرای مراحل مربوطه اقدام می نماید.
برابر دادنامه صادره به شماره پرونده ذکر شده در بند یک، اعلام گردیده وصول عوارض و یا هزینه آماده سازی صرفاً بر اساس تبصره 4 از ماده واحده قانون تعیین وضعیت اراضی و املاک واقع در طرح های دولتی و شهرداریها و در هنگام تقاضای ورود به محدوده و استفاده از امکانات شهری میسر می باشد. در حالی که برابر مواد 21 الی 24 آیین نامه اجرایی قانون زمین شهری مصوب سال 1371 کلیه دستگاه ها و اشخاص حقیقی و حقوقی و کلیه اراضی بایر و دایر که طبق مواد 14 و 15 قانون زمین شهری مجوز تبدیل و یا تغییر کاربری زمین خود را اخذ و قصد تفکیک یا افراز یا تقسیم اراضی خود را دارند باید نسبت به اجرای طرح های آماده سازی اقدام نمایند. همچنین به استحضار می رساند قانونگذار در تبصره 1 ذیل ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده به صراحت اعلام نموده که شورای اسلامی شهر و بخش جهت وضع هر یک از عوارض محلی جدید که تکلیف آنها در این قانون (یعنی قانون مالیات بر ارزش افزوده) مشخص نشده باشد، موظفند موارد را حداکثر تا پانزدهم بهمن ماه هر سال برای اجرا در سال بعد تصویب و اعلان عمومی نمایند. در این راستا می توان به قوانین دیگری همچون ماده 30 آیین نامه مالی شهرداری ها، بند 16، 36 و 85 ماده 80 قانون شـوراها، بند 26 از ماده 55 قانون شهرداریها، بندهای (الف) و (ب) ماده 174 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه کشور و آیین نامه نحوه وضع و صول عوارض (مصوب هیات وزیران در سال 1378) اشاره نمود."
علی رغم ابلاغ دادخواست و ضمایم آن به شوراهای اسلامی شهرهای آرادان، بسطام، درجزین، دیباج، رودیان، سمنان، کلاته خیج، کلاته روبادر، کن آباد و مهدیشهر تا زمان رسیدگی به پرونده در جلسه هیات عمومی دیوان عدالت اداری پاسخی در ماهیت دعوا از طرف آن شوراها واصل نشده است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 17؍3؍1401 به ریاست معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیات عمومی و با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
با توجه به اینکه در آرای متعدد هیات عمومی دیوان عدالت اداری از جمله دادنامه شماره 1145-25؍9؍1399 این هیات، وضع عوارض برای هزینه آماده سازی توسط شوراهای اسلامی شهر مغایر با قانون و خارج از حدود اختیار تشخیص و ابطال شده است و همچنین طبق بند 1 ماده 55 قانون شهرداری، ایجاد خیابانها، کوچه‌ها، میدانها، باغهای عمومی و مجاری آب و توسعه معابر در حدود مقررات موضوعه از وظایف شهرداریها است و در قوانین موضوعه صرفاً در تبصره 4 ماده واحده قانون تعیین وضعیت اراضی و املاک واقع در طرح های دولتی و شهرداری ها در هنگام تقاضای ورود به محدوده و استفاده از امکانات شهری، پرداخت هزینه آماده سازی برعهده مالکین گذاشته شده است، بنابراین ماده 2 تعرفه عوارض محلی شهرداری آرادان، مـاده 11 تعرفه عـوارض محلی شهرداری ایوانکی، بند (خ) تبصره 3 مـاده 2 تعرفـه عـوارض محلی شهرداری امیریه، ماده 8 تعرفه عوارض محلی شهرداری بسطام، صفحه 20 تعرفه عوارض محلی شهرداری بیارجمند، ماده 2 تعرفه عوارض محلی شهرداری دامغان، بند 16 ماده 4 تعرفه عوارض محلی شهرداری درجزین، ماده 21 تعرفه عوارض محلی شهرداری دیباج، ماده 18 تعرفه عوارض محلی شهرداری رودیان، ماده 41 تعرفه عوارض محلی شهرداری سمنان، صفحه 9 تعرفه عوارض محلی شهرداری شهمیرزاد، صفحه 22 تعرفه عوارض محلی شهرداری کلاته خیج، ماده 2 تعرفه عوارض محلی شهرداری کلاته رودبار، ماده 3 تعرفه عوارض محلی شهرداری کهن آباد و ماده 9 تعرفه عوارض محلی شهرداری مهدیشهر که همگی مربوط به سال 1399 هستند و در رابطه با عوارض و بهای خدمات آماده سازی به تصویب شوراهای اسلامی این شهرها رسیده‌اند، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال می‌شوند./
مهدی دربین
هیات عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضایی دیوان عدالت اداری
