بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 140109970905810395
تاریخ دادنامه: 3؍3؍1401
شماره پرونده: 0003111
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای محمد قدیری فرد
موضوع شکایت و خواسته: ابطال ماده 30 آیین نامه دوره های دستیاری دندانپزشکی مصوب سی و سومین نشست شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال ماده 30 آیین نامه دوره های دستیاری دندانپزشکی مصوب سی و سومین نشست شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است:
" به استحضار می رساند: وضع مقررات آمره در جهت سلب یا تحدید حقوق قانونی اشخاص منحصراً در صلاحیت مقنن و یا ماذون از طرف مقنن است و هیچ کدام از شقوق (الف)، (ب)، (ج) و (د) بند 4 ماده 1و 12 قانون تشکیل شورای آموزش پزشکی و رشته های تخصصی پزشکی مصوب سال 1352 مفید جواز وضع مقررات آمره در زمینه وضع محدودیت برای حقوق قانونی اشخاص نیست، بنابراین محرومیت دو ساله ای که در ماده 30 آیین نامه پـذیرش دستیاری برای انصراف دهندگان مقرر شده است، خـارج از حـدود اختیار قـانونی شـورای مـذکور در وضع مقررات آمره است، ابطال موارد فوق هم به جهت مخالفت با قانون و هم به جهت خارج بودن از حدود اختیارات قوه مجریه در وضع مقررات دولتی مورد استدعاست. همچنین در دادنامه شماره 140009970905811569- 30؍6؍1400 هیات دیوان عدالت اداری در مورد مشابهی ماده 28 آیین نامه پذیرش دستیاری پزشکی که اشاره به محرومیت پذیرفته شدگان آزمون مذکور به دنبال انصراف از ثبت نام داشته اند را ابطال کرده است. "
متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:
" آیین نامه دوره های دستیاری دندانپزشکی
به انضمام آیین نامه آزمون های کشوری دندانپزشکی و آیین نامه خدمات قانونی متعهدین خدمت دندانپزشکی
………
ماده 30- درصورتی که پذیرفته شده درزمان تعیین شده ثبت نام ننموده و یا پس از ثبت نام نسبت به شروع دوره اقدام ننماید منصرف از تحصیل محسوب شده و به مدت یک سال از شرکت در آزمون دستیاری محروم خواهد شد اما در صورت انصراف پس از شروع دوره علاوه بر پرداخت غرامت ( که محاسبه آن توسط دبیرخانه شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی انجام می گردد ) به مدت دو سال ( پس از انصراف قطعی ) از شرکت در آزمون دستیاری محروم خواهد شد.
تبصره 1- در صورتی که غیبت و یا انصراف ناشی از بیماری صعب العلاج به تشخیص کمیسیون پزشکی دانشگاه و یا سایر دلایل موجه با تایید شورای آموزشی دانشگاه و کمیسیون موارد خاص دبیرخانه شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی باشد فرد از پرداخت غرامت معاف خواهد بود . همچنین به مدت دو سال ( پس از انصراف قطعی ) از شرکت در آزمون دستیاری محروم خواهد شد .
تبصره 2- دستیاران آزاد ( با پرداخت شهریه) در صورت انصراف موظف به پرداخت شهریه کامل همان سال میباشند همچنین به مدت یک سال ( پس از انصراف قطعی ) از شرکت مجدد در آزمون محروم خواهد شد. "
علی رغم ابلاغ دادخواست و ضمایم آن به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تا زمان رسیدگی به پرونده در جلسه هیات عمومی، پاسخی از آن مرجع واصل نشده است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 3؍3؍1401 به ریاست معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیات عمومی و با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
اولاً: براساس بند سوم اصل سوم و اصل سی‌ام قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تحصیل حقی است برای عموم افراد و منع آن برمبنای قسمت اخیر ماده (1) قانون تامین وسایل و امکانات تحصیل اطفال و جوانان ایرانی مصوب سال 1353 جز با مجوز قانونی امکانپذیر نیست. ثانیاً: شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی برمبنای ماده (12) قانون تشکیل شورای آموزش پزشکی و تخصصی رشته‌های پزشکی مصوب سال 1352 تشکیل شده و وظایف و اختیارات شورای مزبور طی 7 بند در ماده (1) قانون اخیرالذکر احصاء گردیده و از هیچ یک از بندهای مذکور، صلاحیت ایجاد محرومیت از شرکت در آزمون به مدت یک سال برای پذیرفته‌شدگانی که در زمان تعیین‌شده ثبت نام نکرده و یا پس از ثبت نام نسبت به شروع دوره اقدام ننمایند و همچنین ایجاد محرومیت به مدت دو سال برای پذیرفته‌شدگانی که پس از شروع دوره انصراف دهند، استنباط نمی‌شود. ثالثاً: ایفای وظیفه «تعیین ضوابط جهت تربیت متخصص» که مطابق بند (4) ماده (1) قانون یادشده به شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی واگذار شده، مجوزی برای ایجاد تضییق جهت شرکت در آزمون سال بعد از سال قبولی ندارد و صرفاً متضمن اختیار شورای پیش‌گفته نسبت به تعیین کیفیت برگزاری آزمون، سرفصل دروس و مـواد امتحانی، دفعات برگزاری و سـایر مـوارد مشابه است. بنا به استدلالهای فوق که در رای شماره 140009970905811569-30؍6؍1400 هیات عمومی دیوان عدالت اداری نیز منعکس شده، ماده (30) آیین‌نامه دورههای دستیاری دندانپزشکی مصوب سی و سومین نشست شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی که متضمن ایجاد محرومیت از شرکت در آزمون به مدت یک سال برای آن دسته از پذیرفته‌شدگانی است که در زمان تعیین‌شده ثبت نام نکرده و یا پس از ثبت نام نسبت به شروع دوره اقدام ننموده‌اند و همچنین متضمن ایجاد محرومیت به مدت دو سال برای آن دسته از پذیرفته‌شدگانی است که پس از شروع دوره انصراف می‌دهند، خارج از حدود اختیار و خلاف قانون است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود./
مهدی دربین
هیات عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضایی دیوان عدالت اداری
