بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 140109970905810110
تاریخ دادنامه: 20؍1؍1401
شماره پرونده: 0002368
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای حمید محمدی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند (ج) قسمت شرایط اختصاصی داوطلبان مندرج در صفحه 17 دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون ورودی دوره دکتری (ph.D) نیمه متمرکز سال 1400
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بند (ج) از قسمت شرایط اختصاصی داوطلبان مندرج در صفحه 17 دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون ورودی دوره دکتری (ph.D) نیمه متمرکز سال 1400 را خواستار شده است و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده است که:
" به استحضار می رساند در بند (ج) شرایط اختصاصی داوطلبان تحصیل در دفترچه شماره یک آزمون دوره دکتری نیمه متمرکز سال 1400 سازمان سنجش آموزش کشور آمده است: دانشجویان شاغل به تحصیل در دوره روزانه مقطع دکتری تخصصی (پذیرفته شدگان سال 1398 و قبل از آن) در صورت عدم انصراف تا پایان مهلت ثبتنام، مجاز به ثبت نام و شرکت مجدد در این آزمون نمی باشند و البته در همان بند بر رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری شماره 726- 28؍5؍1399 تایید شده است که طی رای مذکور هیات عمومی دیوان عدالت اداری رای بر ابطال بند (ج) فوق در دفترچه دکتری سال 1397 صادر نموده است و همچنین تبعیض بین دانشجویان روزانه و دانشجویان غیر روزانه در یک موضوع مشابه و برخورد تبعیض آمیز و سلیقه ای سازمان سنجش آموزش کشور در اجرای رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری شماره 726-28؍5؍1399 مبنی بر ابطال کامل محدودیت ثبتنام برای کلیه دانشجویان مشغول به تحصیل در مقطع دکتری عادلانه نمی باشد. مستنداً به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری تقاضای ابطال بند (ج) دفترچه شرایط اختصاصی داوطلبان تحصیل در دوره دکتری نیمه متمرکز سال 1400 سازمان سنجش آموزش کشور که تناقض حق تحصیل مصرح در قانون اساسی از جمله اصل 3 آن است را دارم. همچنین با توجه به احتمال ورود خسارت به دلیل عدم امکان ثبت نام در صورت قبولی نهایی در آزمون سال 1400 تقاضا دارم با عنایت به ضرورت و فوریت موضوع به استناد ماده 36 قانون دیوان نسبت به صدور دستور موقت بذل عنایت لازم به عمل آید."
متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:
" ج) دانشجویان شاغل به تحصیل در دوره روزانه مقطع دکتری تخصصی ( پذیرفته شدگان سال 1398 و قبل از آن) در صورت عدم انصراف تا پایان مهلت ثبت نام، مجاز به ثبت نام و شرکت مجدد در این آزمون نمی باشند. ثبت نام و شرکت مجدد در این آزمون برای فارغ التحصیلان مقطع دکتری تخصصی به شرط فراغت از تحصیل در آن مقطع تا پایان نیمسال اول سال تحصیلی جاری (1400- 1399) بلامانع می باشد. ضمناً با توجه به رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری به شماره 726-28؍5؍1399 دانشجویان شاغل به تحصیل در دوره های غیر روزانه دکتری (به شرط نداشتن مشکل نظام وظیفه برای برادران) می توانند بدون انصراف از تحصیل در آزمون دکتری سال 1400 ثبت نام و شرکت نمایند. بدیهی است این داوطلبان بعد از اعلام نتایج نهایی در صورت قبولی باید انصراف قطعی از رشته قبلی را به دانشگاه جدید محل تحصیل ارایه دهند. "
علی رغم ابلاغ دادخواست و ضمایم آن به سازمان سنجش آموزش کشور تا زمان رسیدگی به پرونده در جلسه هیات عمومی، پاسخی از آن مرجع واصل نشده است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 20؍1؍1401 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
اولاً: براساس بند سوم اصل سوم و اصل سی ام قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تحصیل حقی است برای عموم افراد و منع آن برمبنای قسمت اخیر ماده 1 قانون تامین وسایل و امکانات تحصیل اطفال و جوانان ایرانی مصوب سال 1353 جز با مجوز قانونی امکانپذیر نیست. ثانیاً: وظایف و اختیارات شورای سنجش و پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی طی هفت بند در ماده 3 قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور مصوب سال 1394 احصاء شده و از هیچ یک از بندهای مذکور، صلاحیت ایجاد محرومیت از ثبت نام و شرکت مجدد در آزمون برای دانشجویان دوره روزانه که تا پایان مهلت ثبت نام انصراف نداده‌اند، استنباط نمی‌شود. ثالثاً: ایفای وظیفه «برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت» که براساس صدر ماده 2 قانون یادشده به شورای مزبور واگذار شده، مجوزی بر ایجاد تضییق برای شرکت در آزمون برای دانشجویان شاغل به تحصیل در دوره روزانه در صورت عدم انصراف تا پایان زمان ثبت نام نیست. زیرا این دسته از افراد می‌توانند در صورت قبولی در آزمون سالهای بعد و تا قبل از ثبت نام در دانشگاه محل قبولی نسبت به انصراف از دانشگاه قبلی محل تحصیل خود اقدام کنند. بنا به مـراتب فوق، بند «ج» قسمت «شرایط اختصاصی داوطلبان» مندرج در صفحه 17 دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون ورودی دوره دکتری (Ph.D) نیمه متمرکز سال 1400 که دانشجویان شاغل به تحصیل در دوره روزانه مقطع دکتری تخصصی (پذیرفته شدگان سال 1398 و قبل از آن) را در صورت عدم انصراف تا پایان مهلت ثبت نام، مجاز به ثبت نام و شرکت در آزمون سال 1400 ندانسته، خارج از حدود اختیار مرجع تصویب‌کننده و خلاف قوانین فوق‌الذکر است و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال می‌شود./
حکمتعلی مظفری
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
