رای شماره ۳۲۶۳ مورخ ۱۴‍۰‍۰/۱۲/۱۷ هیات عمومی دیوان عدالت اداری(ماده ۶ تعرفه عوارض و بهای خدمات سالهای ۱۳۹۴ الی ۱۳۹۶ شهرداری قم و تعرفه شماره ۱۹ از تعرفه عوارض سالهای ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ شهرداری خورزوق که در رابطه با عوارض توسعه فضای سبز و عوارض فضای سبز به تصویب شوراهای اسلامی این شهرها رسیده از تاریخ تصویب ابطال شد.)

بسم الله الرحمن الرحیم

شماره دادنامه: 140009970905813263

تاریخ دادنامه: 17؍12؍1400

شماره پرونده: 0001005

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکیان: آقایان علی ناظریان جزی و علیرضا طغیانی خوراسگانی

موضوع شکایت و خواسته: 1- ابطال ماده 6 تعرفه عوارض و بهای خدمات سال های 1394 الی 1396 شورای اسلامی شهر قم 2- ابطال تعرفه شماره 19 از تعرفه عوارض سال های 1395 و 1396 شورای اسلامی شهر خورزوق

     گردش کار: شاکیان به موجب دادخواستی ابطال ماده 6 تعرفه عوارض و بهای خدمات سال های 1394 الی 1396 شورای اسلامی شهر قم و ابطال تعرفه شماره 19 از تعرفه عوارض سال های 1395 و 1396 شورای اسلامی شهر خورزوق را خواستار شده اند و درجهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده‎اند که:

" به استحضار می رساند: به موجب دادنامه هیات عمومی دیوان عدالت اداری به شماره 587- 25؍11؍1383 و 199-10؍5؍1390 و همچنین رای شماره 786- 9؍8؍1396 (در مقام اعمال ماده 91 قانون دیوان عدالت اداری نسبت به رای شماره 242-1؍4؍1395) وضع و اخذ عوارض علاوه بر جرایم تعیین شده از سوی کمیسیون ماده صد قانون شهرداری ها به عنوان دیون دیوانی مغایر قانون تشخیص داده نشده است اما در حدود اختیارات از جمله قانون گسترش فضای سبز و اصلاحیه های بعدی آن عوارضی تحت عنوان فضای سبز پیش بینی نشده است، بنابراین شوراهای اسلامی شهر قم و خورزوق خارج از حدود اختیارات قانونی و برخلاف مفاد آرای مذکور اقدام به تصویب مصوبات معترض عنه نموده است و با وجود مغایرت آشکار مصوبه معترض عنه با اصول 51 قانون اساسی و ماده 4 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت و تبصره 3 ماده 62 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران و بند (الف) ماده 174 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1389 به منظور جلوگیری از تضییع حقوق اشخاص بر اساس بند 1 ماده 12 و ماده 13 قانون دیوان عدالت اداری ابطال موضوع عوارض توسعه فضای سبز مصوب در ماده 6 تعرفه عوارض و بهای خدمات سال 1394 الی 1396 شهرداری قم مصوب شورای اسلامی شهر قم و ابطال موضوع عوارض توسعه فضای سبز مصوب در تعرفه شماره 19 تعرفه عوارض و فضای سبز سال 1395 و 1396 شهرداری خورزوق مصوب شورای اسلامی شهر خورزوق به لحاظ مغایرت با قانون و خارج از حدود اختیارات قانونی را از تاریخ تصویب درخواست می نماید. "

متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

" ماده6 : عوارض آتش نشانی و ایمنی و توسعه فضای سبز ( تعرفه عوارض و بهای خدمات سال 1394 شورای اسلامی شهر قم):

* 5% از عوارض صدور پروانه های ساختمانی ( پذیره و زیربنا) زمان صدور یا تمدید پروانه یا گواهی عدم خلاف و پایانکار و بناهای ساخته شده بدون پروانه در صورت ابقاء بنا دریافت می گردد.

* 5% از عوارض صدور پروانه های ساختمانی ( پذیره و زیربنا) زمان صدور یا تمدید پروانه یا گواهی عدم خلاف و پایان کار و بناهای ساخته شده بدون پروانه در صورت ابقاء بنا بابت توسعه فضای سبز دریافت می گردد. ( 2% از 5% عوارض وصولی، به فعالیت های فرهنگی اختصاص می یابد).

ماده6 : عوارض آتش نشانی و ایمنی و توسعه فضای سبز ( تعرفه عوارض و بهای خدمات سال 1395 شورای اسلامی شهر قم):

* 5% از عوارض صدور پروانه های ساختمانی ( پذیره و زیربنا) زمان صدور یا تمدید پروانه یا گواهی عدم خلاف و پایانکار و بناهای ساخته شده بدون پروانه در صورت ابقاء بنا دریافت می گردد.

* 5% از عوارض صدور پروانه های ساختمانی ( پذیره و زیربنا) زمان صدور یا تمدید پروانه یا گواهی عدم خلاف و پایان کار و بناهای ساخته شده بدون پروانه در صورت ابقاء بنا بابت توسعه فضای سبز دریافت می گردد. ( 2% از 5% عوارض وصولی، به فعالیت های فرهنگی اختصاص می یابد).

ماده6 : عوارض آتش نشانی و ایمنی و توسعه فضای سبز ( تعرفه عوارض و بهای خدمات سال 1396 شورای اسلامی شهر قم):

* 5% از عوارض صدور پروانه های ساختمانی ( پذیره و زیربنا) زمان صدور یا تمدید پروانه یا گواهی عدم خلاف و پایانکار و بناهای ساخته شده بدون پروانه در صورت ابقاء بنا دریافت می گردد.

* 5% از عوارض صدور پروانه های ساختمانی ( پذیره و زیربنا) زمان صدور یا تمدید پروانه یا گواهی عدم خلاف و پایان کار و بناهای ساخته شده بدون پروانه در صورت ابقاء بنا بابت توسعه فضای سبز دریافت می گردد. ( 2% از 5% عوارض وصولی، به فعالیت های فرهنگی اختصاص می یابد).

تعرفه شماره 19 تعرفه عوارض آتش نشانی و فضای سبز سال 1395 شهرداری خورزوق مصوب شورای اسلامی شهر خورزوق

شهردار- شورای اسلامی شهر- استانداری اصفهان

تعرفه شماره 19 تعرفه عوارض آتش نشانی و فضای سبز سال 1396 شهرداری خورزوق مصوب شورای اسلامی شهر خورزوق

 شهردار – شورای اسلامی شهر- استانداری اصفهان

در پاسخ به شکایت مذکور، رییس شورای اسلامی شهر قم به موجب لایحه شماره 2745- 3؍5؍1400 توضیح داده است که:

" 1- همان گونه که مستحضرید طبق بند 16 ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی وضع و برقراری عوارض از اختیارات شورای اسلامی شهر می باشد که عوارض موضوع شکایت نیز به تجویز اختیارات حاصله از مقرره قانونی وضع گردیده و پس از جری تشریفات قانونی لازم الاجرا گردیده است.

 2- شکات در بند 1 دادخواست تقدیمی خود به بند (الف) ماده 174 قانون برنامه پنجساله توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1389 و سیاست کلی مقرر در این قانون در خصوص کاهش نرخ عوارض صدور پروانه ساختمانی اشاره کرده اند که صرف نظر از اینکه مدت اعتبار قانون مذکور خاتمه یافته است اساساً عوارض موصوف همان گونه که از نام آن پیداست جهت نگهداری و توسعه فضای سبز تصویب گردیده است.

 3- در مقررات مختلف ایجاد، حفظ و نگهداری فضای سبز به عهده شهرداری قرار گرفته است از جمله:

الف- به موجب بند 1ماده 55 قانون شهرداریها ایجاد باغ های عمومی ( پارک ها و فضای سبز) از وظایف شهرداری‎ها است.

ب- به موجب بند 21 ماده 55 قانون شهرداری ها احداث باغ کودکان ( بوستان های موضوعی کودکان) از وظایف شهرداری ها است.

 ج- به موجب ماده 1 قانون نوسازی و عمران شهری، حفظ و نگهداری پارک ها و باغ های عمومی موجود از وظایف اساسی شهرداری ها است.

 د- به موجب ماده 4 آیین نامه قانون اصلاح حفظ و گسترش فضای سبز مصوب 15؍2؍1389 کاشت، آبیاری درختان و فضای سبز میادین، معابر، بزرگراه ها و بوستان های عمومی واقع در داخل محدوده شهرها از وظایف شهرداری ها است. نظر به اینکه شهرداری از حیث تامین منابع مالی خودکفا و متکی به عوارض ماخوذه از شهروندان می باشند لذا شورای اسلامی شهر قم طبق مقررات نسبت به وضع عوارض موضوع شکایت جهت تامین منابع مالی لازم شهرداری در حدود اختیارات قانونی اقدام نموده است.

 4- آنچه در بند3 دادخواست شکات در خصوص عدم پیش بینی عوارض فضای سبز در قوانین ذکر شده دلیلی بر فقدان اختیار شورای اسلامی شهر قم در وضع عوارض با این عنوان نمی باشد. زیرا در بند 16 ماده 80 قانون شوراها به طور مطلق اختیارات وضع عوارض با رعایت سیاست های کلی به شوراها تفویض شده و شوراها می توانند عوارض محلی را به تصویب رسانند و وضع هر آیتم عوارضی منوط به اختیار ویژه قانونی در مورد آن عوارض نمی‎باشد. علیهذا با عنایت به مراتب مذکور رد شکایت شکات مورد تقاضاست.  "

علی رغم ابلاغ دادخواست و ضمایم آن به شورای اسلامی شهر خورزوق، تا زمان رسیدگی به پرونده در جلسه هیات عمومی دیوان عدالت اداری لایحه ای از طرف آن شورا در پاسخ به ماهیت دعوا واصل نشده است.

هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 17؍12؍1400 به ریاست معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیات عمومی و با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

هرچند در بند 16 ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب سال 1375 با اصلاحات بعدی، تعیین نرخ و میزان عوارض از اختیارات شوراهای اسلامی شهر ذکر شده است، ولی با توجه به اینکه در قوانین مرتبط با فضای سبز از جمله قانون گسترش فضای سبز شهرها و اصلاحیه‌های بعدی آن، عوارض فضای سبز شهری پیش‌بینی نشده است و در آرای مختلف هیات عمومی دیوان عدالت اداری از جمله رای شماره 1153-10؍11؍1396 این هیات، وضع عوارض برای فضای سبز مغایر با قانون و خارج از حدود اختیار تشخیص و ابطال شده است، بنابراین ماده 6 تعرفه عوارض و بهای خدمات سالهای 1394 الی 1396 شهرداری قم و تعرفه شماره 19 از تعرفه عوارض سالهای 1395 و 1396 شهرداری خورزوق که در رابطه با عوارض توسعه فضای سبز و عوارض فضای سبز به تصویب شوراهای اسلامی این شهرها رسیده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال می‌شود./

مهدی دربین

هیات عمومی دیوان عدالت اداری

معاون قضایی دیوان عدالت اداری

Powered by Froala Editor