بسم الله الرحمن الرحیم

شماره دادنامه: 140009970905812532

تاریخ دادنامه: 23؍9؍1400

شماره پرونده: 0000649

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: شرکت سیمان تهران با وکالت خانم مهگل هاشمی و آقای سیدایمان میریان حسین آبادی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال دو سطر آخر مصوبه شماره 2742- 21؍11؍1399 شورای اسلامی شهر تهران مبنی بر منع ساخت و ساز و گسترش صنایع در محدوده آرامگاه و کوه بی بی شهربانو و پیرامون آن واقع در منطقه 20 شهرداری تهران

     گردش کار: خانم مهگل هاشمی و آقای سیدایمان میریان حسین آبادی به وکالت از شرکت سیمان تهران به موجب دادخواستی ابطال دو سطر آخر مصوبه شماره 2742- 21؍11؍1399 شورای اسلامی شهر تهران مبنی بر منع ساخت و ساز و گسترش صنایع در محدوده آرامگاه و کوه بی بی شهربانو و پیرامون آن واقع در منطقه 20 شهرداری تهران را خواستار شده اند و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده اند که:

  " احتراماً اینجانبان سیدایمان میریان و مهگل هاشمی به وکالت از شرکت سیمان تهران مطالب ذیل را به استحضار می رسانیم: شرکت سیمان تهران یکی از قدیمی ترین و مهمترین شرکتها در عرصه تولید سیمان است که به عنوان یکی از زیرمجموعه های بنیاد مستضفعان انقلاب اسلامی اداره می گردد. این شرکت حتی قبل از انقلاب اسلامی و از سال 1340 برابر اسناد تقدیمی در حال بهره برداری مواد اولیه تولید سیمان از کوه بی بی شهربانو است و مطابق پروانه بهره برداری شماره 21552- 16؍2؍1382 صادره از سوی وزارت صنعت و معدن حق بهره برداری از معادن کوه بی بی شهربانو تا تاریخ 14؍2؍1404 به شرکت موکل اعطا شده است. اخیراً شورای شهر تهران اقدام به تصویب ماده واحده ای مبنی بر الزام شهرداری به ثبت ملی کوه بی بی شهربانو و اراضی آن نموده است. به دلایلی که ذیلاً به آنها اشاره خواهد شد تصویب این طرح از سوی شورای شهر مخالف صریح قانون و همچنین حقوق حقه و قانونی شرکت موکل است. لذا با توجه به اهمیت فعالیتهای شرکت سیمان تهران در صنعت سیمان و بالتبع در صنعت ساختمان و با توجه به دلایل ذیل از اعضای معزز آن هیات تقاضای ابطال مصوبه غیرقانونی شورای شهر را داریم:

 1- اساساً موضوعی که در طرح شورای اسلامی شهر تهران تصویب شده است خارج از حدود اختیارات آن مرجع است و شورای شهر مطابق قانون صلاحیتی در این خصوص ندارد. اعضای شورای شهر در متن ماده  واحده خود به ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران اشاره نموده اند که منطوق و مفهوم آن ماده به نظر ارتباطی با موضوع مانحن فیه ندارد. با توجه به نص ماده 80 به نظر می رسد ماده 70 مورد نظر اعضای شورا بوده است. حتی اگر ماده 70 از قانون مذکور را ملاک بگیریم همچنان بر اساس متن ماده اخیر، وظایف و اختیارات شورای شهر به صورت حصری عنوان شده که در هیچ یک از موارد آن اختیار اقدام به ثبت ملی و یا حتی اختیار پیشنهاد و ارایه طرح به سایر نهادها از جمله شهرداری، جهت ثبت ملی آثار به شورا داده نشده است و مشخص نیست که اعضای شورای شهر دقیقاً برچه مبنایی در امری که در نهایت نه به شهرداری بلکه به سازمان میراث فرهنگی کشور مربوط است مداخله نموده و شهرداری را با مصوبه ای غیرقانونی و خارج از حدود اختیارات ملزم به ثبت ملی کوه بی بی شهربانو نموده اند و حتی برای این موضوع نیز زمان تعیین کرده اند. لذا ابطال مصوبه موضوع شکایت از این حیث مورد تقاضا است.

 2- مصوبه شورای شهر با ماده 2 قانون معادن و اصلاحات این قانون واصل 44 و 45 قانون اساسی هم مغایرت دارد. مطابق مـاده 2 قانون معـادن و آخرین اصلاحات این قانون مصوب 1390 در راستای اجرای سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی و نیز اصل 45 قانون اساسی، مسیولیت اعمال حاکمیت دولت بر معادن کشور و حفظ ذخایر معدنی و نیز صدور اجازه انجام فعالیتهای معدنی، مقرر در این قانون و نظارت بر امور مزبور و فراهم آوردن موجبات توسعه فعالیتهای معدنی، دستیابی به ارزش افزوده مواد خام معدنی، توسعه صادرات مواد معدنی با ارزش افزوده، ایجاد اشتغال در این بخش و نیز افزایش سهم بخش معدن در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور به عهده وزارت صنعت، معدن و تجارت است. لذا محرز می گردد که نظر به پیش بینی قانونگذار در خصوص نهاد متولی معادن، مداخله شورای شهر تهران در امور تخصیص یافته به وزارت صنعت، معدن و تجارت غیرقانونی بوده و مستوجب ابطال به نظر می رسد.

 3- در متن مصوبه به ماده 60 از قانون برنامه سوم توسعه تهران هم اشاره شده است که این ماده نیز مجوزی جهت تصویب ماده واحده مورد اعتراض توسط شورای شهر نیست. با ملاحظه قانون تایید خواهید فرمود که این استناد نیز صحیح به نظر نمی رسد چرا که اولاً: خطاب قانونگذار به شهرداری است و نه به شورای شهر لذا این قانون اختیاری به شورای شهر جهت تصویب ماده واحد موضوع شکایت را نمی دهد. ثانیاً: ماده 60 برنامه سوم توسعه شهر تهران صراحتاً در خصوص کوه های البرز جنوبی است و نمی توان با تفسیر موسع ماده بدون در نظر گرفتن مصالح کشور و حقوق مکتسبه اشخاص و مصالح عمومی و لزوم حمایت از تولید ملی، دامنه اختیارات شورای شهر را به نحوی نامشروع و ناروا گسترش داد. ثالثاً: توجه آن هیات را به این نکته جلب می نماییم که برنامه سوم توسعه از جمله قوانین موقت است و به دیگر سخن این قانون مقید به زمان بوده و علت تصویب قانون به این شیوه آن است که بعد از مضی زمان حقوق مکتسبه افراد قابل خدشه نباشد، لذا استناد به این ماده از این جهات نیز واجد ایراد است و بر اساس آن نمی توان یکی از شرکتهای مهم در عرصه تولید سیمان را بدون در نظر گرفتن توالی فاسد آن مانند بیکاری تعداد بسیاری از مردم و توقف تولید سیمان تعطیل نمود.

 4- این مصوبه توالی فاسد فراوانی دارد و با حق بهره برداری شرکت موکل از معادن بی بی شهربانو و سایر حقوق مکتسبه شرکت سیمان تهران نیز در تعارض است. بر اساس پروانه بهره برداری شماره 21552- 16؍2؍1382 صادره از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت حق بهره برداری از کوه بی بی شهربانو به شرکت سیمان تهران اعطا شده است و این پروانه تا تاریخ 14؍2؍1404 دارای اعتبار است. موکل سال هاست به صورت قانونی و با سعی در حفظ و نگهداری از منابع طبیعی   در این اراضی به فعالیت پرداخته و بر اساس گزارش های واصله از بخش فنی شرکت نیز تاکنون آسیبی به کوه بی بی شهربانو بر اثر فعالیت شرکت موکل وارد نیامده است. در ضمن استحضار داشته باشید سابقه فعالیت های شرکت موکل در اراضی بی بی شهربانو بنا به اسناد تقدیمی به تاریخ 1340 باز می گردد و در طول تمامی این سنوات شرکت سیمان تهران با رعایت دقیق موازین فنی و زیست محیطی متحمل هزینه‌‌های گزاف جهت تجهیز و نصب ملزومات استخراج و استحصال ماده اولیه سیمان از آن اراضی شده است. همچنین عنایت داشته باشید که شرکت سیمان تهران متعلق به بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی بوده و هزینه‌‌ها و عواید آن مستقیماً بیت المال را متاثر می سازد. همچنین این نکته نیز شایان توجه است که سایر بخش های تولیدی کشور و اقتصاد مردم ری تا حد زیادی وابسته به فعالیت های این شرکت است که با اقدامات غیرقانونی شورای شهر مورد تهدید جدی واقع خواهد شد. بنابراین از آنجا که مصوبه مورد اعتراض شورای شهر، علاوه بر اینکه در تعارض با حقوق حقه موکل بوده و مخالف صریح قانون و خلاف اختیارات شورای اسلامی شهر نیز هست و نظر به آسیب های فراوانی که به شرکت وحقوق عامه به دنبال خواهد داشت لذا از آن هیات تقاضای ابطال مصوبه معترض عنه را مطابق قانون دیوان عدالت اداری داریم." 

  متن مقرره مورد اعتراض به شرح زیر است:

  " مشخصات مصوبه

  عنوان: « الزام شهرداری تهران به فراهم کردن ساز و کار ثبت میراث طبیعی کوه بی بی شهربانو» (مشتمل بر ماده واحده) به انضمام گردش کار تصویب

شناسه مصوبه: 2742    رده بندی مصوبه: 5؍271؍99؍5

مصوبه دویست و هفتاد و یکمین جلسه رسمی دوره پنجم شورای اسلامی شهر  تهران به تاریخ سه شنبه بیست و یکم بهمن سال 1399

ماده واحده:

نظر به وظایف قانونی شورای اسلامی شهر تهران مندرج در ماده هشتادم (80) قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخابات شهرداران مصوب 1؍3/1375 و اصلاحات و الحاقات بعدی آن در خصوص شناخت کمبودها، نیازها و نارسایی های اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، بهداشتی، اقتصادی و رفاهی حوزه انتخابیه و ارایه طرحهای مربوط به مقامات مسیول و با عنایت به اینکه وفق ماده دوم (2) قانون تاسیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور، ثبت آثار ارزشمند منقول و غیر منقول فرهنگی و تاریخی کشور در آثار ملی و فهرست های ذیربط از وظایف سازمان یاد شده می باشد و با توجه به ماده شصتم (60) مصوبه برنامه پنجساله سوم توسعه شهر تهران که وفق آن شهرداری تهران ضمن لزوم توجه به اماکن واجد ارزش تاریخی و طبیعی مکلف به تدوین برنامه عملیاتی احیای ساختار میراث طبیعی شهر شده است و با امعان نظر به موقعیت قرارگیری، سابقه تاریخی و محتوای طبیعی و اقلیمی محدوده آرامگاه و کوه بی بی شهربانو و پیرامون آن واقع در منطقه 20، شهرداری تهران موظف است با استفاده از ظرفیت های شهرستان ری در ساختار نهادهای دولتی و با استناد به کاوش های باستانی این منطقه که وجود شهر قدیم ری در کوهپایه های بی بی شهربانو را به اثبات می رساند، با بررسی محدوده ثبتی آرامگاه بی بی شهربانو نسبت به فراهم کردن ساز و کار ثبت ملی میراث طبیعی کوه بی بی شهربانو (موضوع آیین نامه اجرایی تبصره ماده 2 قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری) ظرف مدت سه ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این مصوبه اقدام نماید. همچنین از هرگونه ساخت و ساز و گسترش صنایع در پیرامون آن جلوگیری و طرح های توسعه ای آتی در این محدوده را با رعایت اصول مندرج در اسناد فرادست اجرا نماید. " 

 در پاسخ به شکایت مذکور، رییس شورای اسلامی شهر تهران به موجب لایحه شماره 4318؍160- 8؍3؍1400 توضیح داده است که:

  " 1- مصوبه مورد اعتراض با عنوان « الزام شهرداری تهران به فراهم کردن ساز و کار ثبت میراث طبیعی کوه بی‌‌بی شهربانو و با شناسه 2742 در دویست و هفتاد و یکمین جلسه رسمی دوره پنجم شورای اسلامی شهر تهران در تاریخ 21؍11؍1399 به تصویب رسیده ومشخصات مندرج در دادخواست صحیح نمی باشد. با توجه به مراتب معروضه اتخاذ تصمیم شایسته مورد استدعاست.

 صرف نظر از مراتب معروضه مصوبه « الزام شهرداری تهران به فراهم کردن ساز و کار ثبت میراث طبیعی کوه بی‌‌بی شهربانو» با توجه به مندرجات اصل 100 قانون اساسی، بندهای 4، 6، 19، 20 و 23 ماده 80 (ماده 71 سابق) قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1؍3؍1375 و اصلاحات و الحاقات بعدی آن و بند 22 ماده 55 قانون شهرداری و همچنین مستندات قانونی مندرج در متن ماده واحده مربوطه به تصویب رسیده است.

3- ماده واحده مصوبه مورد اعتراض مقرر می دارد: « نظر به وظایف قانونی شورای اسلامی شهر تهران مندرج در ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1؍3؍1375 و اصلاحات و الحاقات بعدی آن در خصوص شناخت کمبودها، نیازها و نارسایی های اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، بهداشتی، اقتصادی و رفاهی حوزه انتخابیه و ارایه طرح های مربوط، به مقامات مسیول و با عنایت به اینکه وفق ماده 2 قانون تاسیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور، ثبت آثار ارزشمند منقول و غیرمنقول فرهنگی و تاریخی کشور در آثار ملی و فهرست های ذیربط از وظایف سازمان یاد شده می باشد و با توجه به ماده 60 مصوبه برنامه پنجساله توسعه شهر تهران که وفق آن شهرداری تهران ضمن لزوم توجه به اماکن واجد ارزش تاریخی و طبیعی مکلف به تدوین برنامه عملیاتی احیای ساختار میراث طبیعی شهر شده است و با امعان نظر به موقعیت قرارگیری، سابقه تاریخی و محتوای طبیعی و اقلیمی محدوده آرامگاه و کوه بی بی شهربانو و پیرامون آن واقع  در منطقه 20 شهرداری تهران مـوظف است با استناد از ظرفیت هـای شهرستان ری در سـاختار نهادهای دولتـی و با استناد به کاوش‌‌های باستانی این منطقه که وجود شهر قدیم ری در کوهپایه های بی بی شهربانو را به اثبات می‌‌رساند، با بررسی محدوده ثبتی آرامگاه بی بی شهربانو نسبت به فراهم کردن ساز و کار ثبت ملی میراث طبیعی کوه بی بی شهربانو (موضوع آیین نامه اجرایی تبصره ماده 2 قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری) ظرف مـدت سه مـاه از تاریخ لازم الاجرا شدن این مصوبه اقدام نماید. همچنین از هرگونه ساخت و ساز و گسترش صنایع  در پیرامون آن جلوگیری و طرح های توسعه ای آتی در این محدوده را با رعایت اصول مندرج در اسناد فرادست اجرا نماید.»

 4- ملاحظه می فرمایید مصوبه مورد اعتراض بر اساس قوانین ومقررات جاری تنظیم شده و مندرجات آن ضرورت اجرای قوانین و مقررات جاری و بالادستی در خصوص کوه بی بی شهربانو واقع در محدوده شهرداری تهران را به این شهرداری یادآوری می نماید. با توجه به مراتب معروضه فوق رد شکایت موضوع دادخواست تقدیمی مورد استدعاست." 

  در اجرای ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 پرونده به هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری ارجاع می شود و هیات مذکور به موجب دادنامه شماره 881- 11؍7؍1400 مصوبه شماره 2742- 21؍11؍1399 تحت عنوان الزام شهرداری تهران به فراهم کردن ساز و کار ثبت میراث طبیعی کوه بی بی شهربانو مصوب شورای اسلامی شهر تهران به استثناء دو سطر آخر مصوبه مبنی بر جلوگیری از هرگونه ساخت و ساز و گسترش صنایع پیرامون آن را قابل ابطال تشخیص نداد و رای به رد شکایت صادر کرد. رای مذکور به علت عدم اعتراض از سوی رییس دیوان عدالت اداری و یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری قطعیت یافت.

  رسیدگی به دو سطر آخـر مصوبه شمـاره 2742- 21؍11؍1399 شـورای اسلامی شهر تهران مبنی بر منع ساخت و ساز و گسترش صنایع در محدوده آرامگاه و کوه بی بی شهربانو و پیرامون آن واقع  در منطقه 20 شهرداری تهران در دستورکار هیات عمومی قرار گرفت.

    هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 23؍9؍1400 به ریاست معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیات عمومی و با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

براساس بند 24 ماده 55 قانون شهرداری، صدور پروانه برای کلّیه ساختمانهایی که در شهر ساخته می‌شوند، از وظایف شهرداریها است و با توجه به حکم مقرر در بند قانونی مزبور، شهرداریها دارای اختیار جلوگیری از ساخت و ساز و گسترش صنایع نیستند و بر همین اساس دو سطر آخر مصوبه شماره 2742-21؍11؍1399 شورای اسلامی شهر تهران که متضمن منع ساخت و ساز و گسترش صنایع در محدوده آرامگاه و کوه بی بی شهربانو و پیرامون آن واقع در منطقه 20 شهرداری تهران است، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود./

مهدی دربین

هیات عمومی دیوان عدالت اداری

معاون قضایی دیوان عدالت اداری

Powered by Froala Editor