بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 2193
تاریخ دادنامه: 27/7/1400
شماره پرونده: 9901544
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: خانم زهرا سادات بیضایی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 5 قسمت « تذکرات مهم» در صفحه 25 دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال 1399
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بندهای 4 و 5 قسمت « تذکرات مهم» در صفحه 25 دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال 1399 را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
" به استحضار می رساند اینجانب داوطلب آزمون سراسری سال 1399 در دو گروه علوم انسانی و زبان های خارجی هستم که طبق ماده 70 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران و الحاقات و اصلاحیه های بعدی آن مشمول بهره مندی از سهمیه ایثارگری ورود به دانشگاه می باشم و در هیچ جای قانون مزبور محدودیتی در خصوص تعداد مجاز استفاده از سهمیه قید نشده است ولی سازمان سنجش در دفترچه راهنمای منتشر شده و کارت ورود به جلسه استفاده اینجانب برای مرتبه دوم از این سهمیه را مجاز نشناخته است. لذا با عنایت به اینکه اینجانب از دانشگاه قبولی در ازمون سراسری سال 1397 انصراف داده ام و به دلیل عدم معرفی در ردیف دعوت شدگان دانشگاه شاهد علی رغم احراز حد نصاب رتبه و مخالفت دانشگاه مبدا و مقصد با تغییر و انتقال رشته و بر خلاف رای شماره1485 23/7/1398 هیات عمومی دیوان عدالت اداری نیز یک سال از شرکت در کنکور محروم بوده ام وعملاً از سهمیه استفاده نکرده ام تقاضای ابطال مصوبه مورخ 20/11/1367 هیات وزیران مقید در صفحه 25 دفترچه راهنمای آزمون سراسری سال 1399 و کارت ورود به جلسه آن که در تناقض با قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب سال 1391 تا 1397 دیگر قوانین و آراء مصوب دیوان می باشند را دارم. "
متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:
" 5- بر اساس مصوبه پنجاه و چهارمین جلسه کمیته مطالعه و برنامه ریزی کنکور، آن دسته از داوطلبان سنوات قبل که با استفاده از سهمیه های شاهد و ایثارگر در ردیف پذیرفته شدگان رشته های تحصیلی غیر روزانه (دوره های نوبت دوم «شبانه» دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی، پیام نور، دانشگاه آزاد اسلامی، موسسات آموزش عالی غیر دولتی و غیر انتفاعی یا دوره های پردیس خودگردان و مجازی) قرار گرفته اند، در صورت انصراف از رشته قبولی خود فقط یک بار، مجاز به استفاده مجدد از سهمیه های مربوط در این آزمون خواهند بود.
شرایط استفاده مجدد از سهمیه ایثارگران برای رشته های تحصیلی دانشگاه آزاد اسلامی همانند ضوابط مربوط به دوره های غیر روزانه در آزمون سراسری می باشد. "
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل دفتر حقوقی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به موجب لایحه شماره 241047- 4/11/1399 توضیح داده است که:
" به منظور استقرار نظام کارآمد در امر سنجش و ارزیابی دانش داوطلبان سازمان سنجش آموزش کشور متولی برگزاری آزمون های مورد نیاز برای سازمان های دولتی و غیردولتی از جمله آزمون استخدامی، برابر ضوابط و مقررات جاری به منظور بررسی مناسب، برای شناخت و سنجش سطح علمی این دسته از افراد تعیین شده است. به موجب تبصره 2 ماده 8 قانون استخدام کشوری، تشکیلات سازمان سنجش آموزش کشور در بهمن ماه 1378 به تایید سازمان امور اداری و استخدامی کشور رسید، پس از تاریخ مذکور انجام کلیه امور مربوط به تعیین شرایط و ضوابط پذیرش دانشجو یا داوطلب با توجه به طرح ها و برنامه ها و سیاست های آموزشی کشور از جمله برگزاری آزمون های سراسری کشور و سنجش و پذیرش دانشجو، تحقیق در زمینه اندازه گیری، سنجش دانش عمومی، معلومات و سایر توانایی های فردی به منظور پیش بینی موفقیت تحصیلی دانشجویان، داوطلبان و فارغ التحصیلان وکارایی اجتماعی آنان به سازمان سنجش آموزش کشور واگذار گردید. لذا دستگاه متولی و مسیول و پاسخگوی شکایت مطروحه، سازمان سنجش آموزش کشور می باشد. بنابراین هرگونه ادعا و یا شکایت از اقدامات مرجع مذکور، باید صرفاً به طرفیت همان مرجع مطرح گردد و طرح دعوا به طرفیت این وزارت فاقد وجاهت قانونی است و از این حیث شایسته صدور قرار رد می باشد."
رییس سازمان سنجش آموزش کشور نیز به موجب لایحه شماره 71645 – 15/10/1399 توضیح داده است که:
" بند 4 و 5 صفحه 25 دفترچه راهنمای آزمون سراسری سال 1399 عیناً مفاد تبصره 2 ماده 10 آیین نامه اجرایی قانون ایجاد تسهیلات برای ورود رزمندگان و جهادگران داوطلب بسیجی به دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی مصوب 30/11/1367 هیات وزیران می باشد که مقرر می دارد آن دسته از داوطلبانی که با استفاده از سهمیه شاهد و ایثارگر یک بار در رشته های تحصیلی دوره روزانه آزمون سراسری پذیرفته شده اند اعم از اینکه از رشته قبولی انصراف داده و یا در رشته قبولی ثبت نام نکرده باشند حق استفاده مجدد از سهمیه مذکور در آزمون سراسری را نخواهند داشت. طبق تبصره 2 ماده 10 آیین نامه اجرایی قانون ایجاد تسهیلات برای ورود رزمندگان و جهادگران داوطلب بسیجی به دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی در راستای برخورداری اکثریت ایثارگران از تسهیلات فوق الذکر مقرر گردید هر یک از داوطلبان مشمول سهمیه در مقطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری فقط یک بار حق استفاده از سهمیه در دوره روزانه را دارند و در صورت قبولی در آزمون با استفاده از سهمیه چنانچه انصراف هم دهند دیگر حق استفاده از سهمیه را نخواهند داشت.
در سالهای گذشته به کرات درخواست ابطال تبصره 2 ماده 10 آیین نامه اجرایی قانون صدرالذکر از هیات عمومی دیوان عدالت اداری تقاضا شده که با رای رد شکایت هیات مواجه شده است. سابقاً در پرونده کلاسه 84/73 و طی دادنامه شماره 59 حکم به رد شکایت صادر شده و اخیراً در اردیبهشت ماه سال 1399 هیات عمومی دیوان عدالت اداری در خصوص ابطال تبصره 2 ماده 10 آیین نامه اجرایی قانون ایجاد تسهیلات برای ایثارگران حکم به رد شکایت صادر کرده است. علیهذا شاکی در آزمون سراسری سال 1397 شرکت و با استفاده از سهمیه ایثارگران 5 درصد در رشته علوم سیاسی دانشگاه فرودوسی مشهد (دوره روزانه) قبول شده اند چنانچه نامبرده علاقه ای به این رشته نداشتند نباید آن را انتخاب می کردند تا ایثارگر دیگری از این امتیاز استفاده می کرد حالیه تصور فرمایید محدودیت تبصره 2 ماده 10 آیین نامه برداشته شد آن وقت تعداد بسیار معدودی از سهمیه برخوردار می شوند و ظرفیت دانشگاه ها خالی خواهد ماند هیات عمومی دیوان عدالت اداری نیز با علم به این موضوع با ابطال آن مخالفت کرده است. لذا صدرو رای به رد شکایت مورد تقاضاست."
پرونده در اجرای ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 به هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری ارجاع شد و این هیات به موجب دادنامه شماره 814- 13/6/1400 بند 4 قسمت « تذکرات مهم» در صفحه 25 دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال 1399 را قابل ابطال تشخیص نداد و رای به رد شکایت صادر کرد. رای مذکور به علت عدم اعتراض از سوی رییس دیوان عدالت اداری و یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری قطعیت یافت.
رسیدگی به تقاضای ابطال بند 5 قسمت « تذکرات مهم» در صفحه 25 دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال 1399 در دستورکار هیات عمومی قرار گرفت.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 27/7/1400 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
در رابطه با تقاضای ابطال بند ۵ قسمت «تذکرات مهم» مندرج در صفحه ۲۵ دفترچه راهنمای ثبت‌نام و شرکت در آزمون سراسری سال 1399 مبنی بر امکان استفاده مجدد از سهمیه ایثارگران توسط پذیرفته‌شدگان در دوره‌های غیرروزانه دانشگاهها که انصراف از تحصیل داده‌اند، مقرره مزبور مغایر اطلاق مندرج در تبصره ۲ ماده ۱۰ آیین‌نامه اجرایی قانون ایجاد تسهیلات برای رزمندگان مصوب ۱۳۶۸ است که منع استفاده مجدد از سهمیه در صورت انصراف از تحصیل مندرج در آن، شامل تمامی مصادیق و حالات پذیرفته‌شدگان اعم از روزانه، شبانه، خودگردان، بین‌الملل و مجازی و… می‌شود. بنابراین با وجود آیین‌نامه اجرایی قانون ایجاد تسهیلات برای رزمندگان، بند ۵ از تذکرات مهم مندرج در صفحه ۲۵ دفترچه راهنمای ثبت‌نام و شرکت در آزمون سراسری سال 1399 خارج از حدود اختیارات سازمان سنجش آموزش کشور وضع شده و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می‌شود.
حکمتعلی مظفری
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
