رای شماره ۲۱۸۴ مورخ ۱۴‍۰‍۰/‍۰۷/۲‍۷ هیات عمومی دیوان عدالت اداری(موضوع شکایت و خواسته: ابطال تعرفه های مربوط به بهای خدمات آماده سازی، بهای رفع سد معبر، بهای هزینه تامین پارکینگ برای مستحدثاتی که امکان تامین پارکینگ ندارند، بهای تاخیر در اخذ پایانکار ساختمان، بهای استفاده از خدمات عمومی و بهای سرانه های شهری از دفترچه عوارض محلی سال ۱۳۹۷ شورای اسلامی شهر خورزوق)

بسم الله الرحمن الرحیم

شماره دادنامه: 2184

تاریخ دادنامه: 27/7/1400

شماره پرونده: 9901480

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: سازمان بازرسی کل کشور

موضوع شکایت و خواسته: ابطال تعرفه های مربوط به بهای خدمات آماده سازی، بهای رفع سد معبر، بهای هزینه تامین پارکینگ برای مستحدثاتی که امکان تامین پارکینگ ندارند، بهای تاخیر در اخذ پایانکار ساختمان، بهای استفاده از خدمات عمومی و بهای سرانه های شهری از دفترچه عوارض محلی سال 1397 شورای اسلامی شهر خورزوق

     گردش کار: معاون حقوقی و نظارت همگانی سازمان بازرسی کل کشور به موجب نامه شماره 139819/300- 28/5/1399 ابطال تعرفه های مربوط به بهای خدمات آماده سازی، بهای رفع سد معبر، بهای هزینه تامین پارکینگ برای مستحدثاتی که امکان تامین پارکینگ ندارند، بهای تاخیر در اخذ پایانکار ساختمان، بهای استفاده از خدمات عمومی، بهای هر واحد اضافی در طبقات، بهای پسماندهای عادی شهری و بهای سرانه های شهری از دفترچه عوارض محلی سال 1397 شورای اسلامی شهر خورزوق، را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

  " بند 1 مصوبه جلسه شماره 57- 29/5/1397 شورای اسلامی شهر خورزوق دایر بر تصویب 8 عنوان از عناوین دفترچه بهای خدمات سال 1397 شهرداری شهر خورزوق به شرح ذیل، مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات و وظایف قانونی شورای اسلامی آن شهر می باشد.

 از آنجا که: اولاً: تصویب اخذ بهای خدمات با عناوین مذکور مطابق ماده 80 قانون اصلاح موادی از قانون تشکیلات، وظیاف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1/3/1375 با اعمال آخرین تغییرات و اصلاحات) خارج از حدود اختیارات و وظایف شورای اسلامی شهر مذکور بوده و در موارد مشابه هیات عمومی دیوان عدالت اداری مصوبات شورای اسلامی سایر شهرها را ابطال نموده است. از جمله دادنامه های شماره 1151- 10/11/1396، 310- 18/2/1397، 383- 8/3/1397، 913- 8/5/1398 و 97 الی 100- 16/2/1392.

ثانیاً: تصمیمات شوراها وفق اصل 105 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نباید مخالف قوانین کشور باشد.

 بنا به مراتب مصوبات شورای اسلامی شهر خورزوق مغایر با قوانین یاد شده و خارج از حدود اختیارات واضع تشخیص و ابطال آن با لحاظ ماده 13 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری در هیات عمومی دیوان (به صورت فوق العاده و خارج از نوبت) مورد تقاضا می باشد. "

  متن تعرفه های مورد شکایت به شرح زیر است:

 الف- بهای خدمات آماده سازی از دفترچه عوارض محلی سال 1397 شورای اسلامی شهر خورزوق:

  بهای خدمات آماده سازی       توضیحات

                بهای پیشنهادی سال 1397      تبصره1: بهای خدمات برای املاک واقع در محدوده شهر برای یکبار در زمان صدور پروانه ساختمانی وصول می گردد.

تبصره2: بهای مذکور جهت املاکی که در طرحهای تفکیکی واقع شده اند و با شهرداری توافق نموده اند، منظور نمی گردد مگر در شرایطی که در توافق ذکر شده باشد.

تبصره3: بهای مذکور جهت مالکینی که اقدام به تخریب و نوسازی می نمایند و تاکنون پرداخت ننموده اند به صورت یک چهارم محاسبه خواهد شد.

تبصره4: پرداخت بهای مذکور مانع از پرداخت سایر عوارض قانونی نمی باشد.

تبصره5: کلیه پروانه های ساختمانی صادره قبل از سال 1389 شامل این مصوبه نمی شود.

مسکونی  S*M*40              

تجاری     S*M*70              

کارگاهی  S*M*60              

S: عرصه کل

M: قیمت منطقه بندی سال 1394          

ب- بهای رفع سد معبر از دفترچه عوارض محلی سال 1397 شورای اسلامی شهر خورزوق:

بهای رفع سد معبر

ردیف       عنوان      مبلغ جریمه

1            

نصب تابلو و بنرهای بدون مجوز در سطح شهر     برای دفعه اول با اخذ تعهد و تحویل بنر یا تابلو       000/500 ریال

2                             برای دفعه دوم بدون تحویل بنر یا تابلو    000/000/1 ریال

3                             برای دفعه سوم بدون تحویل بنر یا تابلو و ارجاع به مراجع قضایی        ———-

4             رها نمودن فاضلاب در سطح معابر شهری             000/000/1 ریال

5             اشغال نمودن پیاده رو به ازای هر متر مربع           000/500 ریال

6             عدم اقدام نسبت به جمع آوری مصالح ساختمانی، نخاله و وسایل مربوط به ساخت و ساز پس از اخطاریه شهرداری            000/500 ریال

7             انجام هرگونه حفاری بدون اخذ مجوز از شهرداری به ازای هر متر مربع             000/500 ریال

8             دیوار نویسی های متعارف و تبلیغاتی مشرف به عابر شهر به ازای هر متر مربع 000/200 ریال

9             هر گونه فعالیت دست فروشی در حوزه شهر          000/000/1 ریال

10           هزینه انبارداری به ازاء هر روز            000/50 ریال

11           هزینه حمل اسباب و وسایل سد معبر تا انبار یا وانت شهرداری هر سرویس          000/300 ریال

12           هزینه اجرای حکم کمیسیون بند 20 ماده 55 قانون شهرداریها بابت هر راس دام   000/500 ریال

  ج- بهای هزینه تامین پارکینگ برای مستحدثاتی که امکان تامین هزینه پارکینگ ندارند از دفترچه عوارض محلی سال 1397 شورای اسلامی شهر خورزوق:

بهای هزینه تامین پارکینگ برای مستحدثاتی که امکان تامین پارکینگ ندارند         N: تعداد واحد کسر پارکینگ

M: قیمت منطقه بندی سال 1394

تبصره1: در صورتی که بر اساس ضوابط احداث پارکینگ در یک ساختمان ضرورت داشته باشد شهرداری حق دریافت این بهای هزینه را ندارد بنابراین چنانچه در نقشه ساختمانی تعداد پارکینگ مورد نیاز طبق ضوابط شهرسازی پارکینگ در نظر گرفته نشود صدور پروانه ساختمانی ممنوع می باشد مگر در شرایط خاص که شامل 6 بند ذیل می باشد:

1- ساختمان در بر خیابانهای سریع السیر به عرض 45 متر و بیشتر قرار داشته و دسترسی به محل اتومبیل رو نداشته باشد.

2- ساختمان در فاصله یکصد متری تقاطع خیابانهای با عرض 20 و بیشتر واقع شده و دسترسی به محل اتومبیل رو نداشته باشد.

3- ساختمان در محلی قرار گرفته باشد که ورود به پارکینگ مستلزم قطع درختان کهن باشد و شهرداری اجازه قطع آن را ندهد.

4- ساختمان در بر کوچه هایی قرار گرفته باشد که به علت عرض کم کوچه ، امکان عبور اتومیبل نباشد.

5- ساختمان در بر معبری قرار گرفته باشد که به علت شیب زیاد ، احداث پارکینگ در آن از نظر فنی مقدور نباشد.

6- در صورتی که وضع و فرم زمین زیر ساختمان به صورتی باشد که از نظر فنی نتوان در سطح طبقات احداث پارکینگ نمود.

تبصره2: شیب مقرر در بند 5 بر اساس ضوابط طرح تفصیلی تعیین می گردد.

تبصره3: شهرداری موظف است درآمد حاصل از این تعرفه را به حساب جداگانه ای واریز و صرفاً در امر احداث پارکینگ عمومی هزینه نماید.

تبصره 4: بر اساس رای قطعی شماره 181-1477 مورخ 13؍12؍86 هیات عمومی دیوان عدالت اداری و نظر به اینکه قانونگذار به شرح تبصره 5 ماده 100 قانون شهرداری تکلیف عدم رعایت پارکینگ و یا کسری آن را معین و متخلف را بر اساس رای کمیسیونهای مقرر در آن ماده به پرداخت جریمه محکوم نموده وصول بهای هزینه در مورد عدم رعایت پارکینگ و یا کسری آن، خلاف هدف و حکم مقنن است.

کاربری    پیشنهادی سال 1397              حداقل (ریال)           

مسکونی  44*M*25*N        000/000/7          

تجاری     58*M*25*N        000/000/10       

اداری خدماتی          30*M*25*N        000/000/8          

فرهنگی هنری         30*M*25*N        000/000/5          

کارگاهی صنعتی     30*M*25*N        000/000/12       

تالار، هتل               44*M*25*N        000/000/6          

پزشکی درمانی        30*M*25*N        000/000/5          

ورزشی آموزشی     30*M*25*N        000/000/4          

 

د- بهای تاخیر در اخذ پایانکار ساختمای از دفترچه عوارض محلی سال 1397 شورای اسلامی شهر خورزوق:

موضوع تعرفه: بهای تاخیر در اخذ پایانکار ساختمان

معادله محاسبه: به شرح جدول زیر می باشد

مسکونی و سایر کاربریها        هر متر مربع زیربناء ساخت* تعداد سال تاخیر*1000 ریال

تجاری و اداری       هر متر مربع زیربناء ساخت* تعداد سال تاخیر*5000 ریال

کارگاهی و خدماتی  هر متر مربع زیربناء ساخت* تعداد سال تاخیر*3000 ریال

توضیحات اجرایی تعرفه به شرح زیر است و کلیه اشخاص مالک، ذی نفع، ذی ربط و متقاضی مکلف به پرداخت بهای آن به حساب شهرداری خورزوق می باشند.

این تعرفه در صورتیکه مالک بعد از پنج سال از تاریخ صدور پروانه ساختمان موفق به دریافت پایانکار نگردد به ازای هر سال تاخیر، در هنگام پایان کار از مالک اخذ می گردد.

 هـ- بهای استفاده از خدمات عمومی از دفترچه عوارض محلی سال 1397 شورای اسلامی شهر خورزوق:

موضوع تعرفه: بهای استفاده از خدمات عمومی

عادله محاسبه: به شرح جدول زیر می باشد

ردیف       نوع کاربری عرصه عوارض   ردیف       نوع کاربری عرصه عوارض

1             مسکونی و مجتمع های مسکونی             T=S×1M               5             اداری       T=S×0/8M

2             آپارتمان   T=S×1M               6             صنعتی    T=S×0/8M

3             تجاری     T=S×3M               7             مختلط      T=S×2M

4             خدماتی    T=S×0/8M           8             سایر کاربریها          T=S×0/8M

توضیحات اجرایی تعرفه به شرح زیر است و کلیه اشخاص مالک، ذی نفع، ذی ربط و متقاضی مکلف به پرداخت بهای آن به حساب شهرداری خورزوق می باشند.

1- M قیمت منطقه بندی سال 94

2- منظور از S متراژ کل عرصه ملک مربوطه می باشد.

3- این تعرفه در موقع صدور هر نوع پروانه ساختمانی در هر زمان قابل وصول می باشد.

4- برای املاکی که دارای اعیان بوده و تقاضای  پروانه ساختمان جدید دارند، بایستی 50% بهای این تعرفه به عنوان اجازه تخریب و عارضه های حاصل از آن به حساب شهرداری علاوه بر عوارض آن برای صدور پروانه دریافت گردد.

و: بهای سرانه های شهری از دفترچه عوارض محلی سال 1397 شورای اسلامی شهر خورزوق:

موضوع تعرفه: بهای استفاده از خدمات عمومی

عادله محاسبه: به شرح جدول زیر می باشد

ردیف       نوع کاربری عرصه عوارض   ردیف       نوع کاربری عرصه عوارض

1             مسکونی و مجتمع های مسکونی             T=S×0/6M           5             اداری       T=S×0/8M

2             آپارتمان   T=S×0/8M           6             صنعتی    T=S×0/5M

3             تجاری     T=S×3M               7             مختلط      T=S×2M

4             خدماتی    T=S×1/5M           8             سایر کاربریها          T=S×1/5M

توضیحات اجرایی تعرفه به شرح زیر است و کلیه اشخاص مالک، ذی نفع، ذی ربط و متقاضی مکلف به پرداخت بهای آن به حساب شهرداری خورزوق می باشند.

1-  منظور از S متراژ کل عرصه ملک مربوطه می باشد.

2-  M قیمت منطقه بندی سال 94

3- این تعرفه فقط در موقع صدور اولین پروانه از زمین هایی که برای اولین بار ساخت و ساز بر روی آنها انجام می شود و تنها برای یکبار و به قیمت روز وصول خواهد شد و در موارد بعدی و در موقع صدور هر نوع پروانه بعدی قابل وصول نخواهد بود ولی در صورت تغییر کاربری عرصه ملک ما به التفاوت آن به قیمت روز قابل دریافت خواهد بود. ضمناً بهای این تعرفه جهت احداث و نگهداری سرانه های شهری به غیر از فضای سبز می باشد.

4- بهای این تعرفه از پلاکهایی که هزینه سرانه شهر (روبنایی) را به هر نحوی پرداخت نموده اند و درخواست دریافت پروانه ساختمان را دارند به میزان 10% تعرفه فوق به عنوان بهای نگهداری سرانه های شهری اخذ خواهد شد.

5- در صورتی که کاربری جدیدی (متفاوت از کاربری اولیه) برای عرصه بر طبق طرح های جامع و تفصیلی و با ساماندهی و یا توسط مراجع مربوط به مانند کمیسیون ماده صد قانون شهرداری ابقا و تعیین گردد و مالک یا ذی نفع قصد دریافت پروانه ساختمان داشته یا نداشته باشد، عوارضی برای مساحت کل عرصه بر مبنای هر متر مربع چهل درصد ما به التفاوت قیمت کارشناسی روز عرصه با کاربری اولیه نسبت به کاربری جدید، علاوه بر عوارضات مربوطه محاسبه و اخذ گردد.

6- کلیه املاک واقع در محدوده شهر که به صورت زمین می باشند، در صورت گذشت 5 سال از تاریخ صدور سند مالکیت و برای هر بار نقل و انتقال 10% (ده درصد) مبلغ این تعرفه را بایستی پرداخت نمایند و دریافت آن مانع از دریافت بهای کامل این تعرفه در موقع صدور پروانه نخواهد بود.

علی رغم ابلاغ دادخواست و ضمایم آن به شورای اسلامی شهر خورزوق، تا زمان رسیدگی به پرونده در جلسه هیات عمومی، پاسخی از طرف آن شورا واصل نشده است.

  پرونده در اجرای ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری به هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری ارجاع شد و این هیات به موجب دادنامه شماره 825- 16/6/1400 تعرفه های مربوط به بهای هر واحد اضافی در طبقات و بهای پسماندهای عادی شهری از دفترچه عوارض محلی سال 1397 شورای اسلامی شهر خورزوق را قابل ابطال ندانسته و رای به رد شکایت صادر کرده است. رای مذکور به علت عدم اعتراض از سوی رییس دیوان عدالت اداری یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری قطعیت یافت.

 رسیدگی به تقاضای ابطال تعرفه های مربوط به بهای خدمات آماده سازی، بهای رفع سد معبر، بهای هزینه تامین پارکینگ برای مستحدثات که امکان تامین پارکینگ ندارند، بهای تاخیر در اخذ پایانکار ساختمان، بهای استفاده از خدمات عمومی و بهای سرانه های شهری از دفترچه عوارض محلی سال 1397 شورای اسلامی شهر خورزوق در دستورکار هیات عمومی قرار گرفت.

    هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 27/7/1400 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

الف- مطابق بند 1 ماده 55 قانون شهرداری، ایجاد خیابانها، کوچه‌ها، میدانها، باغهای عمومی و مجاری آب و توسعه معابر در حدود مقررات از وظایف شهرداریها است و در قوانین موضوعه نیز صرفاً در تبصره 4 ماده واحده قانون تعیین وضعیت اراضی و املاک واقع در طرح‌های دولتی و شهرداریها مقرر شده است که در هنگام تقاضای ورود به محدوده و استفاده از امکانات شهری، دریافت هزینه آماده‌سازی از مالکین مجاز است. با توجه به مراتب فوق، اطلاق بهای خدمات آماده‌سازی از تعرفه بهای خدمات سال 1397 شهر خورزوق خلاف قانون و خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال می‌شود. 

ب- براساس اصل سی و ششم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و ماده 10 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392، اعمال مجازات باید براساس قانون صورت بگیرد و در ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای کشور و انتخاب شهرداران مصوب سال 1375 با اصلاحات بعدی، صلاحیت و اختیاری برای شوراهای اسلامی شهر درخصوص اعمال مجازات تعیین نشده است، بنابراین ردیفهای مربوط به تعرفه‌ بهای رفع سد معبر از تعرفه بهای خدمات سال 1397 شهرداری خورزوق که به تصویب شورای اسلامی این شهر رسیده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال می‌شود. 

ج- با توجه به اینکه براساس آرای متعدد هیات عمومی دیوان عدالت اداری از جمله دادنامه‌های شماره 116 مورخ 23/2/1392، شماره 1354 مورخ 17/12/1395 و شماره 1186 مورخ 2/10/1399 این هیات وضع عوارض برای کسری، حذف یا عدم تامین پارکینگ توسط شوراهای اسلامی شهر مغایر قانون و خارج از حدود اختیار تشخیص و ابطال شده است، بنابراین تعرفه مربوط به هزینه تامین پارکینگ از تعرفه بهای خدمات سال 1397 شهرداری خورزوق که به تصویب شورای اسلامی این شهر رسیده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال می‌شود.  

د- هرچند قانونگذار طبق ماده 101 اصلاحی قانون شهرداری و تبصره 3 ماده مذکور مصوب 28/1/1390 مقرر کرده است که در اراضی با مساحت بیشتر از 500 متر مربع که دارای سند ششدانگ است، شهرداری برای تامین سرانه فضای عمومی و خدماتی تا سقف بیست و پنج درصد و برای تامین اراضی مورد نیاز احداث شوارع و معابر عمومی شهر در اثر تفکیک و افراز این اراضی مطابق با طرح جامع و تفصیلی با توجه به ارزش افزوده ایجادشده از عمل تفکیک برای مالک، تا بیست و پنج درصد از باقیمانده اراضی را دریافت می‌نماید و شهرداری مجاز است با توافق مالک قدرالسهم مذکور را براساس قیمت روز زمین طبق نظر کارشناس رسمی دادگستری دریافت نماید و در تبصره 4 ماده واحده قانون تعیین وضعیت املاک و اراضی واقع در طرح‌های دولتی و شهرداریها، مالکین اراضی خارج از محدوده خدماتی شهر برای استفاده از مزایای محدوده خدماتی شهر موظّف شده‌اند تعهدات مربوط به عمران و آماده‌سازی زمین و واگذاری سطوح لازم برای تاسیسات، تجهیزات و خدمات عمومی را انجام دهند، لکن برای تامین سرانه‌ها در قوانین مذکور عوارضی پیش بینی نشده است و با توجه به مراتب فوق، تعرفه مربوط به بهای استفاده از خدمات عمومی و بهای سرانه‌های شهری از تعرفه بهای خدمات سال 1397 شهرداری خورزوق که به تصویب شورای اسلامی این شهر رسیده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال می‌شود.  

هـ- بر اساس اصل سی و ششم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و مـاده 10 قانون مجازات اسلامی مصـوب سال 1392، اعمال مجازات باید براساس قانون صورت بگیرد و در ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای کشور و انتخاب شهرداران مصوب سال 1375 با اصلاحات بعدی، صلاحیت و اختیاری برای شوراهای اسلامی شهر درخصوص اعمال مجازات تعیین نشده است. با توجه به مراتب فوق و با عنایت به اینکه اخذ پایان کار جزء حقوق اشخاص بوده و الزام به دریافت آن مبنای قانونی ندارد و تعیین بهای تاخیر در اخذ پایان کار نوعی اعمال مجازات است، بنابراین تعرفه مربوط به تعیین بهای تاخیر در اخذ پایان کار از تعرفه بهای خدمات سال 1397 شهرداری خورزوق که به تصویب شورای اسلامی این شهر رسیده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال می‌شود./

حکمتعلی مظفری

 رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری

Powered by Froala Editor

فهرست مطالب این صفحه

مشاوره و راهنمایی

سایت حقوقی حاوی قوانین و مقررات تنقیح شده، موضوعات حقوقی، آراء وحدت رویه دیوان عالی کشور، آراء هیات عمومی و هیات های تخصصی دیوان عدالت اداری و نظرات مشورتی

تماس بگیرید
تبلیغات
مطالب منتخب
پربازدیدها
مطالب مرتبط
رای شماره ۲۴۴‍۰ مورخ ۱۴‍۰۱/‍۰۹/۲۹ هیات عمومی دیوان عدالت اداری(موضوع شکایت و خواسته: ابطال مصوبه هیات واگذاری موضوع ماده ۳۹ قانون اجرای سیاستهای کلی اصل ۴۴ قانون اساسی شامل بند ۲ مصوبه جلسه ۲۸۴-۱۳۹۳/‍۰۳/۲۴ و بند ۶ مصوبه جلسه ۳‍۰۵-۲۱؍۶؍۱۳۹۴ و بند ۴ مصوبه جلسه ۳‍۰۷-۱۳۹۴/‍۰۸/۳‍۰ و مصوبه جلسه مورخ ۱۳۹۴/۱‍۰/۲۶ در مورد واگذاری شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت تپه)
داتیک در شبکه‌های اجتماعی