بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 1472
تاریخ دادنامه: 1400/06/09
شماره پرونده: 9900398
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای محمدجواد وطندوست بیلداشی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 8 آگهی آزمون سردفتری اسناد رسمی (تعیین شرایط سنی حداقل 23 و حداکثر 49 سال) در سال 1397
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بند 8 آگهی آزمون سردفتری اسناد رسمی (تعیین شرایط سنی حداقل 23 و حداکثر 49 سال) در سال 1397 را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
«با توجه به اطلاعیه منتشر شده 201/9000 ثبت اسناد و املاک کشور در تاریخ 11/2/1397 شرط محدودیت سنی شرکت در آزمون سردفتری مطابق بند 8 اطلاعیه، به استناد ماده 9 قانون دفاتر اسناد رسمی و سردفتران و دفتریاران مصوب 25/4/1354 ایجاد شده است. در حالی که در ماده فوق الذکر تنها این نکته که سردفتران در بدو اشتغال نباید کمتر از 24 سال سن داشته باشند مطرح شده است که گفتنی است هیچ محدودیت سنی برای شرکت در آزمون در ماده مذکور قید نگردیده است. توجه به این نکته هم ضروری می باشد که متولیان برگزاری آزمون در ابتدا متولدین تا تاریخ 29/4/1373 را قادر به شرکت در آزمون قلمداد کرده بودند که این امر با اعتراضات وسیـع همراه شـد نتیجتاً قبل از شـروع ثبت نام این شـرط سنی را با یک سال افزایش به متولدین تا تاریخ 29/4/1374 تغییر دادند. از همین تغییر شرایط سنی برگزاری آزمـون می توان به اشتباه و عدم اطلاع متولیان برگزاری آزمون راجع به این امر پی برد. در پایان از آنجایی که در این قانون و قوانین و حتی آیین نامه های مرتبط دیگر، محدودیت سنی برای شرکت در آزمون استخدامی سردفتر وجود نداشته و ندارد و نظر به اینکه آزمون یاد شده در سال های اخیر با فواصل زمانی بسیار طولانی برگزار می شود ( آخرین آزمون سردفتری به سال 1386 بر می گردد) چون بنده از این اقدام سازمانی ثبت اسناد و املاک کشور به عنوان متولی برگزاری آزمون استخدامی سردفتری سال 1397 متضرر گردیده ام تقاضای دستور موقت یا ابطال مبنی بر عدم برگزاری فرایند آزمون را تا تصحیح شرایط شرکت در آن را دارم.»
در پی اخطار رفع نقصی که از طرف دفتر هیات عمومی دیوان عدالت اداری برای شاکی ارسال شده بود، وی به موجب لایحه ای مورخ 5/4/1399 به طور خلاصه پاسخ داده است که:
«برداشت واضع مقرره بند 8 از ماده 9 قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سر دفتران و دفتریاران اشتباه بوده است و محدودیت سنی مندرج در ماده قانونی مذکور، برای بدو اشتغال بوده، نه زمان برگزاری آزمون. فرایند برگزاری آزمون، زمانبر و دارای مراحل مختلف کتبی و شفاهی میباشد (برای مثال در حال حاضر هنوز هم تکلیف شرکت-کنندگان به طور کامل مشخص نشده و دوره کارآموزی آغاز نشده است) و این امر نشانگر این موضوع است که واضعین مقرره، بدون دقت و اشتباه عمل کردهاند. بنابراین درخواست ابطال بند 8 آگهی آزمون سردفتری اسناد رسمی 1397 را دارم.»
متن مقرره مورد اعتراض به شرح زیر است:
«داوطلبین در زمان ثبت نام الزاماً باید واجد شرایط ذیل باشند:
………..
…………
8- مطابق حـد نصـاب سنی مذکور در مـاده 9 قانون دفاتر اسناد رسمی متولدیـن 30/1/1348 تا 29/4/1374 مجاز به ثبت نام و شرکت در آزمون خواهند بود.»
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل امور اسناد و سردفتران سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و مدیرکل دفتر حقوقی و امور مجلس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به موجب لوایح شماره ( به ترتیب) 116898/99- 6/7/1399 و 139955732115000183 – 13/7/1399 به طور خلاصه توضیح داده اند که:
« الف- مدیر کل امور اسناد و سردفتران سازمان ثبت اسناد و املاک کشور:
سازمان با توجه به صراحت ماده 9 قانون سردفتران…، در بند 8، شرایط سنی برای شرکت در آزمون کتبی سردفتری را حداقل 23 سال و حداکثر 49 سال (با یک سال فرجه) در نظر گرفته است.
ب- مدیر کل دفتر حقوقی و امور مجلس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور
1- طبق ماده 12 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، رسیدگی به موضوع شکایت در مانحنفیه، خارج از صلاحیت هیات عمومی میباشد.
2- این بند، مشابه متن لایحه دفاعیه مدیر کل امور اسناد و سردفتران سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به شماره 116898/99 (مورخ 6/7/1399) میباشد.»
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 9/6/1400 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
با توجه به اینکه براساس ماده 9 قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران مصوب سال 1354: «سن سردفتران در بدو اشتغال نباید کمتر از بیست و چهار سال و بیشتر از پنجاه سال و سن دفتریاران نباید کمتر از بیست سال و بیشتر از پنجاه سال باشد»، لذا تعیین شرایط سنی حداقل 23 و حداکثر 49 سال جهت شرکت در آزمون سردفتری اسناد رسمی سال 1397 در چهارچوب ماده قانونی مذکور و در حدود اختیارات مرجع صادرکننده آگهی معترض‌عنه و با احتساب و پیش‌بینی مدت زمان لازم جهت طی مراحل تا زمان شروع به کار شرکت کنندگان در آزمون پس از قبولی صورت گرفته است، لذا خلاف قانون و خارج از حدود اختیار نیست و ابطال نشد.
حکمتعلی مظفری- رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
