بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 1895
تاریخ دادنامه: 5/12/1399
شماره پرونده: 9802091
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای هادی اربابی
موضوع شکایت و خواسته: 1- ابطال بند 2 مصوبه شورای آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی در ارتباط با تعیین نمره پایان نامه کارشناسی ارشد 2- صدور رای مبنی بر اصلاح نمره لحاظ شده و احتساب نمره واقعی پایان‌نامه
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی 1- ابطال بند 2 مصوبه شورای آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی در ارتباط با تعیین نمره پایان نامه کارشناسی ارشد 2- صدور رای مبنی بر اصلاح نمره لحاظ شده و احتساب نمره واقعی پایان‌نامه را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
« بدین وسیله به استحضار می رساند اینجانب هادی اربابی دانش آموخته مقطع کارشناسی دانشگاه صنعتی اصفهان و مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی در رشته مهندسی مکانیک به دلایلی که عمدتاً به سیستم دانشگاه و استاد راهنما مربوط می شود با تاخیر موفق به دفاع از پایان‌نامه ارشد خود شدم. حسب ظاهر نمره ارزشیابی شده توسط داوران در جلسه دفاع اینجانب 17 بوده اما دانشگاه پیرو بند 2 دستورالعمل مصوب شـورای آمـوزشی و تحصیلات تکمیلی مـورخ 10/10/1386 و لزوم اعمال برای دانشجویان کارشناسی ارشد ورودی سال 1385-1384 به بعد با کسر نمره حداکثر 3 نمره از آن، نمره 14 را در کارنامه اینجانب به عنوان نمره پایان‌نامه درج نمود. این امر در حالی بود که در آن زمان دانشگاه در سایت اصلی و حتی صفحات مربوط به دانشکده‌ها و یا تابلوهای آموزش هر دانشکده علاوه بر دستورالعمل مذکور و شیوه نامه مربوط نمونه فرم درخواست استفاده از تخفیف کسر نمره (50%) به دلیل تاخیر در دفاع از پایان‌نامه نیز جهت اطلاع درج شده بود.
همان گونه که مستحضرید این مصوبه و جریمه نامتعارف، نامناسب خلاف اصول کلی علمی و حقوق مکتسبه و خلاف صریح مواد 20، 22، 37، 38 و 39 آیین نامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد مصوب 15/1/1388 شورای برنامه ریزی آموزش عالی با شماره 21/154 است که توسط وزیر وقت علوم، تحقیقات و فناوری ابلاغ شد و البته خارج از حدود اختیارات تحصیلات تکمیلی دانشگاه است. پس از انتشار رای شماره 476 هیات عمومی دیوان عدالت اداری مورخ 3/7/1396 با موضوع « ابطال بند 11 مصوبه شورای آموزش تحصیلات تکمیلی دانشگاه علم و صنعت ایران در خصوص ارزشیابی پایان‌نامه کارشناسی ارشد مبنی بر کسر نمره به لحاظ تاخیر در دفاع پایان‌نامه، کلیه اطلاعیه های مذکور در سطح دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی جمع شد، اما علیرغم پیگیری های مکرر، آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشگاه و دانشکده مهندسی مکانیک این دانشگاه از ارایه اصل صورتجلسه دفاع از پایان‌نامه اینجانب و حتی از دریافت درخواست کتبی بنده در این خصوص خودداری نمودند و با وجود ابلاغیه شماره 146665/7-4/7/1396 معاون حقوقی و امور مجلس وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به روسای دانشگاه ها با شماره پیگیری 7390646 دانشگاه در راستای اجرای مفاد ابلاغیه، اصلاحی در خصوص نمره اینجانب اعمال نکرد و این امر باعث کاهش معدل دوره کارشناسی ارشد و در نتیجه بروز مشکلاتی در ورود به بازار کار برای بنده شده است. از این رو ضمن درخواست احقاق حق تضییع شده به آن مقام قضایی پیرو رای شماره 476 هیات عمومی، در خصوص ابطال مصوبه یاد شده و اصلاح، استرداد و احتساب نمره واقعی پایان‌نامه تصمیم شایسته اتخاذ فرمایید.»
متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:
« بند 2 مصوبه شورای آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه در ارتباط با تعیین نمره پایان‌نامه کارشناسی ارشد «در صورتی که دانشجوی کارشناسی ارشد در طی 4 نیم سال موفق به فراغت از تحصیل نشود از ابتدای نیمسال پنجم به ازای هر ماه تاخیر در اتمام دوره 25% نمره تا سقف 3 نمره از معدل نمره هیات داوران کسر می گردد.» »
در پاسخ به شکایت مذکور معاون اداری و مالی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی به موجب لایحه شماره 1307-16/6/1398 نامه شماره 1173-13/6/1398 مدیر تحصیلات تکمیلی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی را ارسال کرده است که متن آن به قرار زیر است:
« احتراماً عطف به نامه مورخ 6/6/1398 منضم به دادخواست آقای هادی اربابی به دیوان عدالت اداری به خواسته اعتراض به نمره پایان نامه، مراتب زیر جهت استحضار و تنظیم لایحه دفاعیه تقدیم می گردد. نامبرده فوق دانشجوی ورودی سال 1393 در رشته مهندسی مکانیک، طراحی کاربردی این دانشگاه می باشد که در تاریخ 27/6/1396 بعد از گذشت 6 نیمسال از پایان نامه خود دفاع و فارغ التحصیل شده و مدرک تحصیلی خود را نیز از دانشگاه دریافت نموده است. در ارتباط با موضوع خواسته مبنی بر اصلاح نمره پایان نامه به اطلاع می رساند برابر مستندات مورد اشاره و ضمایم پیوست دادخواست مشارالیه، ارزیابی پایان نامه تابع نظر هیات داوران جلسه دفاعیه بوده (ماده 22 آیین نامه آموزشی) و نمره آن با لحاظ شاخص هایی چون کیفیت محتوای تحقیق، دستاوردهای علمی تحقیق، روش تحقیق، تناسب تحقیق انجام گرفته با مدت زمان صرف شده، کیفیت نگارش و تدوین و نحوه ارایه در جلسه دفاعیه، توسط هیات داوران که افرادی ذیصلاح و متخصص در رشته و موضوع تحقیق دانشجو هستند ارزشیابی می شود نمره آن فی المجلس تعیین و در صورتجلسه مربوطه ثبت می گردد و نمره ایشان نیز برابر مقررات توسط هیات داوران در جلسه دفاعیه تعیین و نمره 14 برای ایشان در صورتجلسه منظور شده است. قابل ذکر است مشارالیه علیرغم تطویل دوره تحصیلی و صرف یک نیمسال بیش از مدت مقرر در آیین نامه ( ماده 15 آیین نامه آموزشی) هیچ گونه دستاورد علمی از پایان نامه خود نداشته و کیفیت تحقیق انجام گرفته با توجه به زمان صرف شده که معطوف به عملکرد دانشجو است، با نمره 14 توسط هیات داوران ارزیابی شده است. ضمناً برخی مستندات و ضمایم مورد استناد در دادخواست ایشان از جمله « شیوه نامه تعیین نمره پایان نامه دوره کارشناسی ارشد دانشکده، هوا فضا» و « فرم درخواست دانشجویان کارشناسی ارشد جهت استفاده از تخفیف کسر نمره 50% به دلیل تاخیر در دفاع از پایان نامه» جز دستورالعمل های مصوب و یا فرم مورد استفاده در دانشکده محل تحصیل مشارالیه نبوده و اسناد به آن موضوعیت ندارد. »
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 5/12/1399 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
با عنایت به اینکه ارزشیابی پایان‌نامه در جلسه دفاعیه مطابق ماده 22 آیین نامه دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته مصوب وزیر علوم، تحقیقات و فناوری توسط هیات داوران انجام می شود و در رابطه با کسر نمره ارزشیابی پایان‌نامه به لحاظ تاخیر دانشجو در دفاع از آن به موجب مواد 36 و 37 آیین نامه مذکور، اختیاری برای شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه ها پیش بینی نشده است و صـرفاً در مـوارد سکوت آیین نامه تصمیم‌گیری بر عهده شورا می باشد، مضافاً اینکه هیات عمومی دیوان عدالت اداری نیز سابقاً به موجب دادنامه شماره 476-17/5/1396 بند 11 مصوبه شورای آموزشی تحصیلات تکمیلی دانشگاه علم و صنعت ایران را در این خصوص به علت مغایرت با قانون و خروج از حدود اختیارات ابطال کرده است، بنابراین بند 2 مصوبه شورای آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی نیز به تبع دادنامه مذکور، مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات شورای آموزشی و تحصیلات تکمیلی است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می شود.
خواسته دیگر شاکی مبنی بر صدور رای دایر بر اصلاح نمره لحاظ شده و احتساب نمره واقعی پایان‌نامه با عنایت به اینکه موضوع خواسته از این حیث خارج از مصادیق موضوع ماده 12 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری است، برای رسیدگی به شعبه دیوان عدالت اداری ارجاع می شود.
محمدکاظم بهرامی – رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
