بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 1886
تاریخ دادنامه: 5/12/1399
شماره پرونده: 9803794
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای یوسف کاغذچی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال ماده 24 ( عوارض توسعه فضای سبز و آموزش فرهنگ شهرنشینی) از تعرفه عوارض محلی سال 1398 شورای اسلامی شهر اهر
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال ماده 12 (عوارض ابقای ساختمان) و ماده 34 (خدمات آتش نشانی و امور ایمنی شهرداری) و ماده 24 (عوارض توسعه فضای سبز و آموزش فرهنگ شهرنشینی) از تعرفه عوارض محلی سال 1398 شورای اسلامی شهر اهر را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
« احتراماً به استحضار می رساند که اینجانب به استناد تفاهم نامه مورخ 20/3/1393 فی مابین فرماندار شهرستان اهر و مرکز خدمات و دبیرخانه ستاد سرمایه گذاری استان در راستای اشتغال زدایی، اقدام به ساخت هتل و سرمایه‌گذاری نموده و دستگاه های دولتی متعهد شده بودن که در اخذ مجوزات لازم مساعدت های شایسته را مبذول و به استناد ماده 12 تصویب نامه کمیسیون موضوع اصل 138 قانون اساسی مبنی بر معافیت موسسات آموزشی و خدمات گردشگری و هتل ها از عوارض و جرایم شهرداری بهره مند گردم که متاسفانه پس از اقدام به احداث بنا و تکمیل نیمه کاره ساختمان کلیه محورهای مربوط را از ادارات اخذ نمودم که شهرداری اهر علیرغم تشویق و ارسال به ادارات ذیربط و کارگروه تخصصی جهت اخذ مجوز و صدور پروانه به تعهدات خود عمل نکرده و پرونده و پروژه و هتل اینجانب به کمیسیون ماده صد قانون شهرداری ارسال و ماده صد قانون شهرداری با ابقاء ساخت و ساز خارج از پروانه ساختمان پلاک ثبتی 86/61 اینجانب را به پرداخت جریمه ماده صد به مبلغ 000/420/884/2 ریال طی رای شماره 118-7/7/1395 محکوم که پس از اعتراض به رای صادره عیناً به موجب رای شماره 922/9601-17/5/1396 تایید گردید و در دیوان عدالت اداری که شعبه 12 بدوی رای کمیسیون صد تایید و در شعبه 6 دیوان عدالت اداری نیز رای صادره تایید گردید و اینجانب جهت پرداخت جریمه تخلفات ساختمانی به شهرداری اهر مراجعه و شهرداری بااستناد به ماده 12، 24 و 34 تعرفه عوارض محلی سال 1398 مصوب شورای اهر، علاوه بر جریمه تعیین شده کمیسیون ماده صد که مبلغ 000/420/884/2 ریال می‌باشد، مبلغ 000/780/678/2 ریال به عنوان عوارض پذیره تجاری و مبلغ 000/146/875/1 ریال به عنوان عوارض توسعه فضای سبز و مبلغ 000/909/30 ریال به عنوان عوارض توسعه ایستگاه های آتش نشانی که کلاً مبلغ 600/203/897/2 ریال تحت عنوان عوارض پذیره تجاری، عوارض توسعه فضای سبز و توسعه ایستگاه های آتش نشانی مطالبه نمودند که با اعتراض اینجانب که شهرداری اهر موضوع را در کمیسیون ماده 77 قانون شهرداری مطرح و کمیسیون مذکور را نیز علیرغم غیر قانونی بودن مطالبه عوارض شهرداری اهر را عیناً تایید نمودند. مطابق ماده صد و تبصره های ذیل آن عدم رعایت الزامات مقرر برای اخذ پروانه احداث بنا مستلزم رسیدگی به موضوع در کمیسیون ماده صد قانون شهرداری و اتخاذ تصمیم آن کمیسیون برای بقای بنا به اخذ جریمه یا قلع بنا و مستحدثات با رعایت ضوابط مربوطه می باشد و اخذ مبالغ دیگر علاوه بر میزان جریمه مقرر در رای کمیسیون ماده صد تحت عنوان عوارض ابقای ساختمان خلاف قانون می باشد و در این راستا هیات عمومی دیوان عدالت اداری به موجب آرای متعددی از جمله دادنامه های شماره 354 الی 358-14/11/1380، 848-11/12/1387، 770-1/11/1391 و 243-1/4/1395 نسبت بـه ابطال مصوبات مغایر قانون شوراهای اسلامی شهرداری تهران، اردبیل و کرج در خصوص اخذ مبالغ دیگر علاوه بر جرایم کمیسیون ماده صد تحت عنوان عوارض اضافه بنا- تراکم و پذیره تجاری اقدام نموده است و آرای صادره در روزنامه رسمی کشور منتشر و به اطلاع عموم رسیده است و همچنین اخیراً نیز دادنامه شماره 936-15/5/1398 ابطال مصوبات مغایر قانون شورای اسلامی شهر اهر در مورد پذیره تجاری و عوارض صادر گردیده است لیکن شورای اسلامی شهرستان اهر علیرغم غیرقانونی بودن اخذ عوارض ابقای ساختمان بعد از ماده صد به موجب ماده 12، 24 و 34 تعرفه عوارض محلی سال 1398 به وضع قاعده عوارض ابقای ساختمان بعد از ماده صد شامل عوارض پذیره، عوارض توسعه فضای سبز و عوارض توسعه ایستگاه های آتش نشانی برخلاف قانون و خارج از حدود اختیارات قانونی خود کرده است و بنا به مراتب فوق غیر قانونی بودن اخذ عوارض، علاوه بر ماده صد لذا تقاضای ابطال ماده 12، 24 و 34 تعرفه عوارض محلی شورای شهر اهر که برخلاف قانون صادر گردیده ضمناً متن مصوبه های مورد اعتراض تقدیم می گردد تقاضای بذل توجه و تصمیم شایسته از محضر عالی مقامان مورد استدعاست. »
متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:
« ماده 24: عوارض توسعه فضای سبز و آموزش فرهنگ شهرنشینی
الف: عوارض پروانه ساختمانی
5% عوارض پروانه ساختمانی موقع صدور آن جهت توسعه فضای سبز شهر
2% جهت توسعه فرهنگ شهرنشینی (جمعاً معادل 7%)
تبصره1: عوارض این ماده از عوارض زیربنا و پذیره محاسبه و وصول خواهد شد و شهرداری و سازمان ها و واحدهای مربوطه موظفند درآمد حاصله را نگهداری و توسعه فضای سبز شهر و آموزش فرهنگ شهرنشینی هزینه نمایند.
تبصره2: در عوارض ابقا بعد از اعمال ضریب پذیره بنا عوارض این ماده محاسبه و اخذ خواهد شد.
ب) عوارض این ماده در مورد واحدهای تجاری و خدماتی فعال:
معادل 5% عوارض فعالیت جهت توسعه فضای سبز معادل 2% جهت توسعه فرهنگ شهرنشینی (جمعاً معادل 7%)
در پاسخ به شکایت مذکور رییس شورای اسلامی شهر اهر به موجب لایحه شماره 414-7/12/1398 توضیح داده است که:
« احتراماً عطف به ابلاغیه پرونده کلاسه 9803794 موضوع شکایت آقای یوسف کاغذچی به طرفیت شورای اسلامی شهر اهر مبنی بر درخواست ابطال مواد 12 و 24 و 34 تعرفه عوارض محلی سال 1398 شهرداری اهر، بدین وسیله در مقام دفاع و پاسخ به شکایت نامبرده در فرجه قانونی موارد و مراتب ذیل را جهت استحضار به حضورتان تقدیم و رد شکایت نامبرده از محضر حضرتعالی مورد تقاضا و استدعاست.
اولاً: مستحضر می دارد که خواهان در قالب دادخواست حاضر دو خواسته 1- ابطال تعرفه 2- اعتراض به رای کمیسیون ماده 77 را مطرح نموده که برابر مقررات قانون آیین دادرسی مدنی تعدد خواسته محسوب شده و لذا دعوای نامبرده به شکل صحیح اقامه نگردیده و به نظر می رسد رسیدگی وجاهت قانونی نداشته باشد.
ثانیاً: شکایت حاضر شاکی در خصوص اعتراض به رای کمیسیون ماده 77 شهرداری اهر در شعبه 12 آن دیوان (شعبه 38 سابق) تحت کلاسه 982086 در جریان رسیدگی می باشد که طی دادنامه شماره 9809970903803736 حکم به ورود شکایت صادر شده است.
ثالثاً: همان گونه که مستحضرید برابر بند 16 ماده 80 (71 سابق) قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب سال 1375 تصویب لوایح، برقراری یا لغو عوارض شهر و همچنین تغییر نوع و میزان آن با در نظر گرفتن سیاست های عمومی دولت که از سوی وزارت کشور اعلام می شود از جمله وظایف و مسیولیت های شورای اسلامی شهرها محسوب شده و در تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1387 وضع عوارض محلی جدید با رعایت مقررات مربوط تجویز شده است. بنابراین وضع و تصویب دستورالعمل تعرفه عوارض محلی سال 1398 که ابطال برخی از بندهای آن مورد ادعای شاکی می باشد کاملاً قانونی بوده و موردی برای ابطال موارد مورد ادعای شاکی به چشم نمی خورد.
رابعاً: همان گونه که مستحضرید برابر دادنامه های شماره 786-9/9/1396 و 835-25/4/1398 آن هیات اخذ عوارض ابقاء بعد از صدور آراء کمیسیون ماده 100 قانونی اعلام شده لذا ادعای مشارالیه تصور قانونی نداشته و ندارد.
خامساً: نظر به اینکه شاکی مستنداً به دادنامه های شماره 354 الی 358-14/11/1380 و 242-1/4/1395 اقدام به شکایت نموده معروض می دارد که رای شماره 242 که به استناد آرای 354 الی 358 صادر گردیده بود با اعمال ماده 91 قانون تشکیلات و آیین دادرسی آن دیوان به شماره 786-9/9/1396 در آن هیات نقض گردیده است لذا استناد شاکی محمل قانونی نداشته و ندارد.
سادساً: در نهایت اعلام می دارد که این شهرداری برابر دادنامه شماره 936-15/5/1398 آن هیات موضوع ابطال عوارض ابقاء تعرفه سال 1396 و 1397 عوارض ابقاء را بدون ضریب و مطابق عوارض پروانه ساختمانی محاسبه می نماید که با این حساب ادعای شاکی بلادلیل و بلاوجه خواهد بود.
حالیه عنایتاً به جمیع موارد معنونه و در جهت صیانت از حق و حقوق شهرداری اهر به عنوان مصداق بارز دفاع از اموال عمومی و حقوق عامه رد شکایت شاکی مورد تقاضا و استدعاست.»
در اجرای ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392، پرونده به هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری ارجاع می شود و هیات مذکور به موجب دادنامه شماره 798-2/6/1399 ماده 12 تحت عنوان عوارض ابقای ساختمان و ماده 34 تحت عنوان عوارض خدمات آتش نشانی و امور ایمنی شهرداری از تعرفه سال 1398 شهرداری اهر مصوب شورای اسلامی شهر اهر را قابل ابطال تشخیص نداد و رای به رد شکایت صادر کرد. رای مذکور به علّت عدم اعتراض از سوی رییس دیوان عدالت اداری و یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری قطعیت یافت.
رسیدگی به مـاده 24 ( عـوارض توسعه فضای سبز و آموزش فرهنگ شهرنشینی) از تعرفه عوارض محلی سال 1398 شورای اسلامی شهر اهر در دستورکار هیات عمومی قرار گرفت.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 5/12/1399 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
هر چنـد در بند 16 مـاده 80 قـانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شـوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب سال 1375، تعیین نوع و میزان عوارض از اختیارات شوراهای اسلامی ذکر شده است، لکن در قوانین مرتبط با فضای سبز از جمله قانون گسترش فضای سبز شهرها و اصلاحیه های بعدی آن، عوارض فضای سبز شهری پیش بینی نشده است، بنابراین ماده 24 عوارض توسعه فضای سبز و آموزش فرهنگ شهر نشینی از تعرفه سال 1398 شهرداری اهر مصوب شورای اسلامی شهر اهر مـغایر قانون و خارج از حـدود اختیارات قانونی شورای اسلامی شهر است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می شود.
محمدکاظم بهرامی – رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
