بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 1773
تاریخ دادنامه: 28/11/1399
شماره پرونده: 9900400
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای سجاد کریمی پاشاکی
موضوع شکایت و خواسته: 1- ابطال نامه شماره 6510/90/222-22/3/1390 سازمان اداری و استخدامی کشور 2- ابطال بخشنامه شماره 179089-7/9/1398 معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت کشور
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال نامه شماره 6510/90/222-22/3/1390 سازمان اداری و استخدامی کشور و ابطال بخشنامه شماره 179089-7/9/1398 معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت کشور را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
« با سلام و احترام، مقنن در فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری، مبنای قانونی حقوق و مزایا و پرداخت آن به کارکنان مشمول در این قانون را مشخص نموده است و بر اساس ماده 78 قانون مدیریت خدمات کشوری، هرگونه پرداخت به این کارکنان حصر در این فصل گردیده و به جز مستثنیات تصریح شده هرگونه پرداختی که در قوانین سابق تصریح عنوان داشته است نسخ ضمنی نموده است. از جمله پرداختی های قانونی مصرح در قانون مدیریت خدمات کشوری بند 1 ماده 68 یعنی فوق العاده مناطق کمتر توسعه یافته و بدی آ ب و هوا است که بنا به شرایط مصرح و وفـق فهرست تعیینی این مناطق توسط هیات وزیران بـه مشمولین پرداخت می شود. طرفین شکایت طی مکاتبات معترض عنه با خلط و امتزاج موضوع فهرست مناطق مرزی با فهرست مناطق کمتر توسعه یافته، عملاً مزایای موضوع بند 1 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری را برای کلیه مناطق مرزی اعلامی، تسری داده و به عبارتی برخی از مناطق مرزی که وفق تصویب نامه هیات وزیران کمتر توسعه یافته محسوب نمی شدند و در فهرست مناطق کمتر توسعه یافته تصریح نشده اند را از مزایای مناطق کمتر توسعه یافته بهره مند ساخته اند و طی مکاتبات معترض عنه دستور به پرداخت فوق العاده مناطق کمتر توسعه یافته به کارمندان لیست مناطق مرزی داده‌اند. این در حالی است که الزاماً هر منطقه مرزی کمتر توسعه یافته محسوب نمی شود و مبنای پرداخت این بند می بایست لیست مصوب هیات وزیران با موضوع مناطق کمتر توسعه یافته باشد و نه لیست مناطق مرزی. زیرا در فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری پرداخت حقوق و مزایایی چون حق مرزی پیش بینی نشده است و امتزاج آن با مناطق کمتر توسعه یافته نیز برخلاف قانون و در عین تبعیض ناروا موضوع بند 9 اصل 3 قانون اساسی محسوب می گردد. علی ایحال ابطال دو مکاتبه مذکور را به دلایل مطروحه و مغایرت آنها با بند 1 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری و نیز بند 9 اصل 3 قانون اساسی از محضر قضات هیات عمومی دیوان عدالت اداری خواستار است.»
متن مقرره های مورد شکایت به شرح زیر است:
" الف) نامه شماره 6510/90/222-22/3/1390 سازمان اداری و استخدامی کشور:
احتراماً بازگشت به نامه شماره 4819/280-7/3/1390 اعلام می دارد: فهرست مناطق مرزی طی مصوبه شماره 20272/ت515 هـ-14/1/1374 هیات وزیران تعیین گردیده است بنابراین کارمندان شاغل در فهرست مناطق مرزی در مصوبه مذکور می توانند از تسهیلات بند 5 مصوبه شماره 120569/ت44809ن-31/5/1389 کارگروه انتقال، معادل فوق العاده مناطق محروم و کمتر توسعه یافته با رعایت سایر مقررات بهره مند گردند.
ب) بخشنامه شماره 179089-7/9/1398:
در ارتباط با دستورالعمل شماره 130988-2/7/1398 وزارت متبوع، موضوع آیین نامه اجرایی قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری مصوب سال 1363 و تعیین نقاط مرزی کشور و با استناد به مصوبه شماره 65647/ت48093-7/4/1391 هیات وزیران از تاریخ 1/4/1391 فوق العاده مناطق کمتر توسعه یافته موضوع مصوبه های شماره 20272/ت515-14/1/1374 و شماره 76294/ت36095-10/4/1388 هیات وزیران و دستورالعمل تعیین نقاط مرزی وزرات متبوع پیوست نامه صدرالاشاره، به منظور ایجاد وحدت رویه در شیوه اجرا و پرداخت توسط دستگاه های اجرایی کلیه سازمان ها و ادارات دولتی مستقر در مناطق مرزی کشور در استان های گروه (الف) بخش مرزی و برای گروه (ب) شهرستان مرزی بر اساس مفاد بخشنامه شماره 41722/200-11/8/1389 سازمان اداری و استخدامی کشور مبنای پرداخت فوق العاده مناطق کمتر توسعه یافته می باشد. ضمن اینکه بر اساس تبصره 1 همین دستورالعمل در استان گیلان کلیه نقاط شهری و روستای تابع شهرستان آستارا نقطه مرزی تعیین شده است. »
در پاسخ به شکایت مذکور، رییس مرکز مدیریت عملکرد، بازرسی و امور حقوقی وزارت کشور به موجب لایحه شماره 62066-1/5/1399 نامه شماره 59610-29/4/1399 مدیرکل توسعه مدیریت و منابع انسانی وزارت کشور را ارسال کرده است که متن آن به قرار زیر است:
« براساس بند 1 مـاده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری فوق العاده مناطق کمتر توسعه یافته و بـدی آب و هوا برای مشاغل تخصصی که شاغلین آنها دارای مدارک تحصیلی کارشناسی ارشد و بالاتر می باشند تا به میزان 25% امتیاز حقوق ثابت و برای سایر مشاغل تا 20% حقوق ثابت هر کدام از کارمندان واجد شرایط پرداخت خواهد شد. فهرست این مناطق در هر دوره برنامه پنجساله با پیشنهاد سازمان به تصویب هیات وزیران می رسد. برابر بند 1 مصوبه شماره 76294/ت36095هـ-10/4/1388 هیات وزیران، دهستان ها و روستاهای موضوع فهرست پیوست این تصویب نامه ملاک پرداخت فوق العاده کمتر توسعه یافته موضوع بند 1 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386 می باشد و تغییرات آتی تقسیمات کشوری و محدوده آنها تاثیری در تداوم برقراری فوق یاد شده نخواهد داشت و مستند به همان حکم بازنگری و اصلاح در تعیین مناطق بر اساس فرایند پیش بینی شده پس از تصویب و ابلاغ قوانین برنامه های پنجساله از سوی دولت ابلاغ می گردد و پس از ابلاغ قانون برنامه ششم مصوبه مذکور در طول اجرای برنامه ششم تنفیذ شده است.
به استناد بند (الف) و (ب) ماده 112 قانون برنامه ششم توسعه که مقرر می دارد: ستاد کل نیروهای مسلح موظف است محدوده مناطق عملیاتی دفاع مقدس را تا پایان سال اول قانون برنامه به سازمان اعلام نماید که ستاد کل طی نامه شماره 28/1333/3610-28/9/1396 مناطق جنگی را به سازمان برنامه بودجه اعلام نموده است. همچنین برابر مفاد بند (ب) ماده قانونی یاد شده سازمان برنامه بودجه و سازمان اداری مدیریت خدمات کشوری را برای کارکنان شاغل در مناطق از سال اول اجرای قانون برنامه تامین و اعمال نماید. لذا کارکنان شاغل در مرکز استان‌های آذربایجان غربی، کرمانشاه، کردستان، ایلام، خوزستان و بوشهر نیز از سقف فوق العاده موضوع بند 1 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری به موجب ماده قانونی مذکور در قانون برنامه ششم توسعه بهره مند می گردند. به استناد تبصره ذیل ماده 5 تصمیم نمایندگان ویژه رییس جمهور به شماره 120569/ت44809-31/5/1389 به کارمندان رسمی و پیمانی متقاضی انتقال و همچنین کارمندان مستقر در مناطق مرزی و جزایر … صد در صد امتیازات موضوع بند 1 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری (فوق العاده منطقه کمتر توسعه یافته و بدی آب و هوا) پرداخت خواهد شد. لازم به ذکر است مصوبه مورد اشاره تاکنون نسخ ضمنی و صریح و مورد ایراد مراجع قانونی قرار نگرفته است و برای کلیه دستگاه های اجرایی لازم الاتباع می باشد.
با توجه به اینکه در فصل دهم و به خصوص ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری کلیه فوق العاده های قابل پرداخت به کارکنان و مبانی پرداخت مشخص شده است و خارج از مفاد فصل دهم قانون یاد شده هرگونه پرداختی میسر نیست و وجاهت قانونی ندارد. شاکی در دادخواست ارایه شده به هیات عمومی دیوان عدالت اداری اذعان نموده که فوق العاده مرزی پرداخت شده است. ادعای شاکی مقرون به صحت نبوده و از آنجایی که احتمالاً از صدور احکام کارگزینی اطلاع کافی ندارند. لذا به منظور اثبات ادعای خود یک مورد احکام کارگزینی که فوق‌العاده ای تحت عنوان فوق العاده مرزی در آن درج شده باشد ارایه نماید. با عنایت به دستورالعمل تعیین شهرها و روستاهای مرزی مستند به ماده 36 آیین نامه اجرایی قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری و قانون اصلاح ماده 8 قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن مبنی بر ابلاغ نقاط جغرافیایی مرزی از سوی وزارت کشور تدوین و ابلاغ شده است. ضمن اینکه از اختیارات این وزارتخانه است که به موجب قانون یاد شده برای وزارت متبوع پیش بینی شده است. از آنجایی که نقاط مرزی با توجه به اهمیت آن بر اساس شاخص هایی نظیر سطـوح مـرزی تقسیمات کشوری، کمتر توسعه یـافتگی، تاثیر پـذیری از مـرز و مسایل امنیتی در نظر گـرفته می شود. لذا در راستای نگهداشت نیروی انسانی در نوار مرز کشور به استناد مستندات یاد شده از جمله بند 1 مستقر در نوار مرزی موضوع مصوبه های شماره 20272/ت515هـ-14/1/1374 و شماره 76294/ت36095هـ-10/4/1388 هیات وزیران و دستورالعمل تعیین نقاط مرزی وزارت متبوع در نظر گرفته شده است و در قانون مدیریت خدمات کشوری فوق العاده ای تحت عنوان مرزی پیش بینی نشده است و در احکام کارکنان نیز چنین فوق العاده ای وجود ندارد و صرفاً فوق العاده مناطق کمتر توسعه یافته در احکام کارگزینی درج و پرداخت می گردد. با عنایت به مراتب فوق و عدم صحت ادعای مورد شکایت، رد دادخواست شاکی مورد استدعاست.»
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 28/11/1399 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
با عنایت به اینکه اولاً: بند 1 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال 1386 مربوط به فوق‌العاده مناطق کمتر توسعه یافته و بدی آب و هوا می باشد که فهرست آن به موجب تصویب نامه شماره 76294/ت36095 هـ-10/4/1388 هیات وزیران تعیین شده است و متفاوت از فهرست مناطق مرزی موضوع تصویب نامه شماره 20272/ت515-14/1/1374 هیات وزیران است. ثانیاً: به موجب ماده 78 قانون مذکور کلیه مبانی پرداخت خارج از ضوابط و مقررات فصل دهم آن قانون لغو گردیده است و فوق‌العاده‌ای جهت خدمت در مناطق مرزی در حال حاضر در قوانین وجود ندارد ( هر چند ممکن است برخی از مناطق مرزی به علت کمتر توسعه یافته بودن مشمول بند1 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری باشند). ثالثاً: تبصره بند 5 مصوبه 120569/ت36095-31/5/1389 نمایندگان ویژه رییس جمهور در کارگروه انتقال کارکنان دولت از شهر تهران که مقرر داشته 100 درصد پرداخت فوق العاده مناطق کمتر توسعه یافته و بدی آب و هوا را به کارکنان متقاضی انتقال و همچنین کارمندان مستقر در مناطق مرزی پرداخت شود، مستند به اصل 170 قانون اساسی به جهت مغایرت با قانون قابل ترتیب اثر دادن نمی باشد، بنابراین مقرره‌های مـورد شکایت به جهت اینکه مناطق مرزی را صرف نظر از اینکه جـزء فهرست مناطق کمتر توسعه یافته و بدی آب و هوا باشند یا خیر، مشمول دریافت حداکثر فوق العاده مذکور در بند 1 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری دانسته اند، مغایر با قانون است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می شود.
محمدکاظم بهرامی – رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
