بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 1767
تاریخ دادنامه: 21/11/1399
شماره پرونده: 9803101
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای محمدرضا متین فر
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 5-2 مصوبه دانشگاه تبریز در آزمون دکتری سال 1398
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بند 5-2 مصوبه دانشگاه تبریز در آزمون دکتری سال 1398 را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
« در راستای ماده 13 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری تصدیعاً معروض می دارد: بر اساس ماده 5 قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دوره های تحصیلات تکمیلی در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور مصوب سال 1394 پذیرش دانشجو در مقطع دکتری تخصصی به شیوه آموزشی- پژوهشی، باید بر اساس تاثیر 50 درصدی آزمون تستی سازمان سنجش و تاثیر 50 درصدی نمره مصاحبه در دانشگاه ها صورت پذیرد. دانشگاه تبریز در مصوبه خود چنین مقرره داشته: کسب حداقل نمره 25 از 50 برای دوره های روزانه و 20 از 50 در دوره های شبانه برای قبولی نهایی ضروری است. این مصوبه صریحاً برخلاف ماده 5 قانون سنجش و پذیرش دانشجو می باشد که تاثیر نمره سنجش عمومی را 50% اعلام می نماید. نتیجه این مصوبه آن است که در صورت عدم کسب حد نصاب مـوسسه، داوطلب بدون توجه به نمره سنجش عمومی مـردودی قطعی می شود و نمره سنجش عمومی داوطلب لحاظ نمی گردد. حال آن که شورای سنجش و پذیرش دانشجو و سازمان سنجش و دانشگاه ها نمی توانند داوطلبین را به بهانه عدم کسب حد نصاب ( نمره دانشگاه) از گزینش نهایی حذف نمایند. بلکه دانشگاه ها و سازمان سنجش در مرحله دوم مصاحبه حق دخل و تصرف در 50% امتیاز خود رادارند و این اقدام به نوعی تجاوز به حقوق داوطلب و نتیجه مکتسب در آزمون سنجش عمومی می باشد. مصوبه فوق موجب نادیده گرفتن حق مکتسب داوطلبین در قانون سنجش و پذیرش می باشد. نتیجه نهایی بایستی معدل مکتسب در مرحله سنجش عمومی و ارزیابی تخصصی (نمره دانشگاه) باشد اما با مصوبه اخیرالذکر عدم کسب حد نصاب دانشگاه موجب نادیده گرفتن نمره 50% سنجش عمومی است که مخالفت آن با بند (ت) ماده 5 قانون سنجش و پذیرش قطعی است. به دلیل اعمال چنین مصوبه ای در آزمون دکتری سال 1398 هیچ پذیرشی در دوره روزانه انجام نشده است. لازم به توضیح است هیات عمومی دیوان عدالت اداری ضمن پذیرش استدلال فوق در رای شماره 1842-24/11/1397 حکم به ابطال دستورالعمل دانشگاه تهران صادر نمود ضروری به نظر می رسد که مصوبه دانشگاه تبریز نیز به طور مستقل و صریح ابطال و ممنوعیت اجرای آن اعلام گردد. »
متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:
« 5-2- در خصوص حدنصاب مرحله دوم (مصاحبه علمی و سنجش عملی و بررسی سوابق آموزشی، پژوهشی و فناوری) برای پذیرش در دوره های روزانه امتیاز 25 از 50 و برای دوره های نوبت دوم و پردیس های دانشگاه امتیاز 20 از 50 به تصویب رسید و مقرر شد مراتب به سازمان سنجش آموزش کشور اعلام شود. امتیازدهی طبق فرم های شماره 2 و 3 و جداول مشروحه مربوطه صورت خواهد پذیرفت.»
در پاسخ به شکایت مذکور رییس دانشگاه تبریز به موجب لایحه شماره 4428/ص -7/10/1398 توضیح داده است که:
« 1- سازمان سنجش آموزش کشور طی نامه شماره 3024-25/1/1398 منضم به شیوه نامه اجرایی آزمون نیمه متمرکز دکتری سال 1398 در ماده 10 شیوه نامه مذکور قید می نماید که بر اساس آراء دیوان عدالت اداری حد نصاب نمره مصاحبه در آزمون دکتری حذف گردیده و دانشگاه ها مجاز به اعلام حد نصاب مرحله دوم برای آزمون نیستند.
2- متعاقباً سازمان سنجش آموزش کشور طی نامه شماره 9844-25/2/1398 اعلام می نماید که دانشگاه ها می توانند حد نصاب نمره مصاحبه آزمون دکتری را به سازمان سنجش اعلام نمایند.
3- وفق صریح بند (ت) ماده 1 قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دوره های تحصیلات تکمیلی در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی ابلاغی مورخ 28/1/1395 اعلام نتایج قبولی در آزمون دکتری بر عهده سازمان سنجش آموزش کشور می باشد و دانشگاه ها با توجه به اعلام سازمان یاد شده، نسبت به انجام مصاحبه اقدام و نتایج مصاحبه کلیه داوطلبین بدون اعمال حد نصابی، به همراه نمرات آن به سازمان ارسال می گردد و در این میان سازمان سنجش راساً اقدام به ارزیابی بر اساس حد نصاب و اعلام نتایج قطعی داوطلبان آزمون دکتری می نماید و دانشگاه ها صرفاً مجری شیوه نامه اجرایی سنجش پذیرش دانشجوی تحصیلات تکمیلی در دانشگاه ها هستند و دخالتی در اعمال حد نصاب موصوف ندارند و طرف شکایت شاکی می بایست سازمان سنجش آموزش کشور قرار می گرفت.
علیهذا با توجه به مراتب معروضه و جمیع جهات قانونی فوق الذکر و با عنایت به اینکه صدور شیوه نامه اجرایی پذیرش دانشجوی دکتری، امکان یا عدم امکان تعیین حد نصاب و اعمال آن از سوی سازمان سنجش آموزش کشور صورت می گیرد، لذا به دلیل عدم ارتباط موضوع و به استناد بند (پ) ماده 53 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 رد شکایت شاکی مورد استدعاست.»
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 21/11/1399 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیـوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی بـا اکثریت آراء بـه شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
با عنایت به اینکه مطابق ماده 5 قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دوره های تحصیلات تکمیلی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور، پذیرش نهایی در مقطع دوره های دکتری تخصـصی به شیوه آمـوزشی و پژوهشی بر اساس تاثیر 50 درصد آزمون متمرکز و تاثیر 50 درصد نمره مصاحبه در دانشگاه ها صورت می گیرد و اختیار مقرر برای شورای سنجش و پذیرش به شرح بند (ت) ماده 3 قانون، صرفاً ناظر به تعیین نصاب قبولی در مرحله سنجش عمومی بوده لکن طرف شکایت به تعیین نصاب در مرحله دوم اقدام کرده که هم مغایر قانون است و هم سابقاً هیات عمومی دیوان عدالت اداری به موجب آراء شماره 1487-23/7/1398 و 1842-20/9/1397 تعیین حد نصاب در مرحله مصاحبه را ابطال کرده است. بنا بر مراتب بند 5-2 مصوبه دانشگاه تبریز در دستورالعمل نحوه پذیرش دانشجوی دوره دکتری به جهت مغایرت با قانون مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می شود. با اعمال ماده 13 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و تسری ابطال به زمان تصویب مقرره ابطال شده موافقت نشد.
محمدکاظم بهرامی – رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
