بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 1747
تاریخ دادنامه: 18/11/1399
شماره پرونده: 9801089
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای محمد امیری با وکالت آقای محسن امیری
موضوع شکایت و خواسته: ابطال قسمتی از جزء (ح) تبصره 10 از بند (ب) دفترچه راهنمای آزمون پذیرش دستیار تخصصی چهل و ششمین دوره مصوب شورای آموزش پزشکی و تخصصی کشور در سال تحصیلی 1399-1398
گردش کار: آقای محسن امیری به وکالت از محمد امیری به موجب دادخواستی ابطال قسمتی از جزء (ح) تبصره 10 از بند (ب) دفترچه راهنمای آزمون پذیرش دستیار تخصصی چهل و ششمین دوره مصوب شورای آموزش پزشکی و تخصصی کشور در سال تحصیلی 1399-1398 را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
« احتراماً به استحضار می رساند شورای آموزش پزشکی و تخصصی کشور در چهل و نهمین نشست خود در تاریخ 28/4/1377 و به تبع آن وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دفترچه راهنمای دوره دستیاری مقرراتی راجع به شرایط پذیرش دستیار در رشته های تخصصی پیش بینی نموده که مفاد آن مغایر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و مغایر قوانین مصوب قوه مقننه و شورای مذکور در مقام تصویب آن از صلاحیت خارج گردیده است.
در مصوبه مورد اعتراض مرجع تصویب کننده عدم اشتغال به تحصیل در یکی از رشته های تخصصی پزشکی، پی اچ دی و یا نداشتن مدرک تخصصی پزشکی را از جمله شرایط لازم جهت پذیرش دستیار در رشته های تخصصی بالینی اعلام نموده است و برخلاف قانون و خارج صلاحیت خود بسیاری از داوطلبان واجد شرایط را از پذیرش در دوره دستیاری محروم کرده است. دلایل و جهات اعتراض از حیث مغایرت مصوبه با قانون اساسی قانون مصوب قوه مقننه و خروج از اختیار مرجع تصویب کننده بدین شرح می باشد که به استحضار می رسد:
1- مغایرت مصوبه مورد اعتراض با اصول 19- 20- 23- 28- 30 و بند 3، 4، 9 و 14 اصل 3 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در خصوص حق برخورداری افراد از آموزش و پرورش و تربیت بدنی رایگان برای همه در تمام سطوح و تسهیل و تعمیم آموزش عالی، تقویت روح بررسی و تتبع و ابتکار در تمام زمینه های علمی، رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه در تمام زمینه های مادی و معنوی، تساوی عموم در برابر قانون، حمایت قانونی برابر از افراد ملت اعم از زن و مرد، منع تعرض به حقوق اشخاص، آزادی انتخاب شغل و تکلیف دولت به ایجاد امکان اشتغال افراد و شرایط مساوی برای احراز آن، تکلیف دولت در ایجاد وسایل تحصیلات عالی تا سرحد خودکفایی کشور به طور رایگان.
2- مغایرت مصوبه مورد اعتراض با ماده 956 و 958 و 959 و 960 قانون مدنی در خصوص اهلیت تمتع افراد در برخورداری از حقوق و منع سلب حق تمتع و سلب حریت اشخاص.
3- خروج از اختیارات مندرج در مفاد ماده یک قانون تشکیل شورای آموزش پزشکی و تخصصی رشته های پزشکی مصوب 3/5/1352 در تصویب مصوبه مورد اعتراض از این حیث که قانون مذکور مفید جواز وضع قاعده آمره و صلاحیت در زمینه ایجاد محدودیت شرکت دانشجویان رشته های تخصصی پزشکی، پی اچ دی و یا دارندگان مدرک تحصیلی پزشکی برای داوطلبان ورود به دوره دستیاری نیست و سلب و تحدید حقوق قانونی اشخاص اختصاص به قانونگذار دارد. لذا نظر به مراتب معنونه ابطال مصوبه مورد اعتراض از هیات عمومی آن دیوان مورد استدعا می باشد.»
متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر است:
« دفترچه راهنمای آزمون پذیرش دستیار تخصصی چهل و ششمین دوره ( سال تحصیلی 1399-1398)
……
تبصره 10: بانوان متاهل مشمول قانون خدمات پزشکان و پیراپزشکان که قبل از 1/9/1380 فارغ التحصیل شده‌اند، بدون نیاز به ارایه نامه عدم نیاز از دانشگاه علوم پزشکی محل سکونت به عنوان مازاد بر نیاز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از انجام خدمات موضوع قانون پزشکان و پیراپزشکان معاف شناخته می شوند.
ح) عدم اشتغال به تحصیل داوطلب در یکی از رشته های تخصصی پزشکی، PH.D، کارشناسی ارشد و همچنین نداشتن مدرک تخصصی پزشکی بالینی.»
در پاسخ به شکایت مذکور، سرپرست اداره کل حقوقی و تنظیم مقررات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (معاونت حقوقی و امور مجلس) به موجب لایحه شماره 1827/107-7/10/1398 توضیح داده است که:
« 1- مطابق قانون تشکیل شورای آموزش پزشکی و تخصصی مصوب 1352، بررسی و تعیین احتیاجات رشته های پزشکی و تخصصی، تعیین ضوابط جهت تربیت متخصص در دانشکده های پزشکی و بیمارستان های وابسته، تنظیم آیین نامه ها و مقررات اجرایی امتحانات تخصصی، از اختیارات و وظایف این شورا است.
2- تحصیل در دوره دستیاری به صورت تمام وقت بوده و بدین سبب شاغلان به تحصیل داوطلب در یکی از رشته‌های تخصصی پزشکی، Ph.D، کارشناسی ارشد به دلیل تمام وقت بودن آنها نیز، امکان گذراندن دوره دستیاری را نخواهند داشت.
3- مدرک تخصصی پزشکی بالینی توسط وزارت بهداشت و به صورت رایگان صادر می شود. شرکت دارندگان این مدارک در دوره تخصصی دستیاری، شرکت مجدد در دوره های تخصصی است که به سبب کمبود امکانات و تعداد بالای پزشکان عمومی فارغ التحصیل متقاضی شرکت در دوره های دستیاری، وجهی ندارد.
4- تصمیم شورای آموزش پزشکی و تخصصی در راستای اجرای اصول قانون اساسی دایر بر ایجاد امکانات عادلانه و برخورداری همه از تحصیل رایگان است. لذا با توجه به مراتب فوق الذکر و از آنجا که شاکی بدون ارایه هرگونه مستند و بدون توجه به ضوابط و مقررات، متقاضی ابطال بند مذکور از دفترچه راهنمای آزمون دوره چهل و ششم آزمون پذیرش دستیار گردیده است رد شکایت مطروحه از آن مقام مورد تقاضا می باشد. »
در اجرای ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری پرونده به هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری ارجاع می شود هیات مذکور به موجب دادنامه شماره 701-21/4/1399 در مورد قسمتی از جزء (ح) ذیل تبصره 10 از بند (ب) بخش اول دفترچه راهنمای آزمون پذیرش دوره دستیار تخصصی سال تحصیلی 1399-1398 مبنی بر « عدم اشتغال به تحصیل داوطلب در یکی از رشته های تخصصی پزشکی، ph.D کارشناسی ارشد» قابل ابطال تشخیص نداد و رای به رد شکایت صادر کرد. رای مذکور به علت عدم اعتراض از سوی رییس دیوان عدالت اداری و یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری قطعیت یافت.
رسیدگی به قسمتی از جزء (ح) تبصره 10 از بند (ب) دفترچه راهنمای آزمون پذیرش دستیار تخصصی چهل و ششمین دوره مصوب شورای آموزش پزشکی و تخصصی کشور سال تحصیلی 1399-1398 در دستورکار هیات عمومی قرار گرفت.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 18/11/1399 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
با عنایت به اینکه آموزش دوره دستیاری به صورت عملی و در بیمارستان ها و درمانگاه های آموزشی صورت می گیرد و با توجه به محدودیت آموزشی دستیار تخصصی و حجم بالای داوطلبانی که سالانه در مقطع پزشکی فارغ التحصیل می شوند، امکان برخورداری کلیه داوطلبان جهت تحصیل در مقطع تخصصی و آمـوزش رایگان وجـود ندارد و پذیرش مجـدد افـرادی کـه قبلاً یک بار از امکانات دولتی استفاده نموده و مدرک دوره تخصصی اخذ کرده اند برخلاف عدالت آموزشی است و در نتیجه جزء (ح) ذیل تبصره 10 از بند (ب) بخش اول دفترچه راهنمای آزمون پذیرش دستیار تخصصی چهل و ششمین دوره سال تحصیلی 1399-1398 وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ابطال نشد.
محمدکاظم بهرامی – رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
