بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 1621
تاریخ دادنامه: 4/11/1399
شماره پرونده: 9900023
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: بانک کارآفرین
موضوع شکایت و خواسته: ابطال مصوبه شماره 4592- 9/11/1391 شورای اسلامی شهر کاشان در خصوص وضع عوارض تابلو
گردش کار: 1- شاکی به موجب دادخواستی ابطال مصوبه شماره 4592- 9/11/1391 شورای اسلامی شهر کاشان در خصوص وضع عوارض تابلو را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
«1- اگر چه مطابق بندهای 16 و 26 ماده 76 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شورای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375 تصویب لوایح برقراری یا لغو عوارض شهرداری و نیز تغییر نوع و میزان آن و نرخ خدمات ارایه شده توسط شهرداری و سازمانهای وابسته از جمله وظایف شورای اسلامی شهر می باشد. اما به موجب تبصره 1 ماده 5 قانون اصلاح موادی از قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و چگونگی برقراری و وصول عوارض و سایر وجوه از تولید کنندگان کالا، ارایه دهندگان خدمات و کالاهای وارداتی مصوب 1381 که تا آغاز حاکمیت قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1387 اعتبار داشته و نیز مواد 50 و 52 قانون مالیات بر ارزش افزوده اختیار شورای اسلامی محدود به وضع عوارض محلی با رعایت ممنوعیت های مذکور در این مواد است.
2- همانطور که مستحضرید فعالیت بانکها و شعب مختلف آن در امور بانکی و پولی در نقاط مختلف کشور گسترده شده است و فعالیت آن ملی تلقی شده و غیر محلی است و از طرفی از آنجا که شعب بانکها در شهرستان ها شخصیت حقوقی مستقلی ندارند و هر بانک صرف نظر از تعداد شعب آن در سراسر کشور یک شخصیت حقوقی است و تحت شماره واحدی در اداره ثبت شرکت ها ثبت می گردد و صرفاً به جهت نوع خدماتی که به مردم ارایه می نمایند در شهرهای مختلف دارای شعبه می باشند.
3- اگرچه اخذ عوارض از سوی شهرداری یکی از منابع درآمد پایدار شهرداری جهت ارایه خدمات عمومی است و باید مورد پشتیبانی قرار گیرد اما اخذ این وجوه با توجه به آرای متعدد دیوان عدالت اداری نباید از طریق غیر قانونی وصول شود و از طرفی همانطور که مستحضر هستید اخذ عوارض توسط شهرداری در قبال ارایه خدمات خاص به اشخاص مطالبه می شود در حالیکه شهرداری در مقابل عوارض مورد مطالبه خدمات خاص به این بانک ارایه ننموده است. طبق ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری چنانچه مصوبه ای در هیات عمومی ابطال گردد رعایت رای هیات عمومی در مصوبات بعدی الزامی است و هرگاه مراجع مربوطه مصوبه جدیدی مغایر رای هیات عمومی تصویب کند رییس دیوان موضوع را خارج از نوبت بدون رعایت مفاد ماده 83 قانون مذکور فقط با دعوت نماینده مرجع تصویب کننده در هیات عمومی مطرح می نماید.
4- همانطور که مستحضر هستید تابلوهای منصوبه بر سردرب اماکن اداری و تجاری علی القاعده مبین معرفی محل استقرار و فعالیت اماکن مذکور است و متضمن تبلیغات در زمینه ارایه خدمات مربوط نیست و اصولاً شهرداری در این خصوص ارایه کننده خدماتی نیست. همانطور که هیات عمومی دیوان عدالت اداری در آرای متعدد از جمله دادنامه های 407 و 406-1387 و 241-1390 مصوبات شورای اسلامی چندین شهر در خصوص اخذ بهای تابلو منصوبه ابطال نمود. لذا با توجه به صدور آرای متعدد هیات عمومی دیوان بر ابطال مصوبات شوراهای اسلامی دال بر اخذ بهای خدمات از تابلوهای منصوبه بر سر درب بانک ها و ضرورت رعایت مفاد رای هیات عمومی در مصوبات بعدی شورای اسلامی شهر کاشان در اعطای مجوز به شهرداری در اخذ بهای خدمات تابلوهای منصوبه بر سر درب شعبه بانک موکل خلاف قانون و خارج از حدود اختیار مرجع تصویب می باشد و به استناد بند 1 ماده 12 و ماده 88 و ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری تقاضای رسیدگی و صدور حکم شایسته در جهت ابطال مصوبه مذکور مورد تقاضا است.»
2- متن مقرره مورد اعتراض به شرح زیر است:
« صورتجلسه رسمی شورای اسلامی شهر کاشان (فوق العاده)
چهارصد و ششمین جلسه رسمی شورای اسلامی شهر کاشان (فوق العاده) در ساعت 19 روز سه شنبه مورخ 3/11/1391 با حضور اعضای شورای اسلامی شهر و آقای ناد علی مدیر عامل سازمان رفاهی تفریحی شهرداری کاشان و آقای حسن زاده مدیر محترم امور مالی سازمان مذکور با تلاوت آیاتی از کلام الله مجید تشکیل گردید و نامه شماره 7975/1س ر-21/10/1391 سازمان رفاهی تفریحی شهرداری کاشان منضم به تعرفه پیشنهادی عوارض تابلوهای تبلیغاتی و غیره جهت اجرا در سال 1391 مطرح و پس از بررسی به شرح زیر:
الف) نحوه و مشخصات فرمول:
نحوه و مشخصات فرمول محاسبه دریافت عوارض تابلوهای سر درب
L × W × J × P × M × C = عوارض تابلو
طول (L) متراژ طول تابلوی منصوبه می باشد
عرض (W) متراژ عرض تابلوی منصوبه می باشد
ضریب شغلی (J) ضریب واحدهای شغلی
ارزش منطقه ای (P) ارزش منطقه ای زمین موضوع ماده 64 قانون مالیات های مستقیم در سال 1392 می باشد
ضریب نوع سازه (M) – نمای کامپوزیت، چلنیوم و حروف برجسته با ضریب 75/0
– فلکس با ضریب یک
– تابلوهای نیون و ال ای دی فریم دار نصب شده بر نمای ساختمان با حروف و متن ثابت با ضریب یک
– تابلوهای نیون و ال ای دی فریم دار نصب شده بر نمای ساختمان با حروف و متن متحرک با ضریب 5/1
– نور افشان های بیرونی با قاب و فریم، تلویزیون های ال سی دی و ال ای دی برای معرفی فعالیت های همان واحد با ضریب 10 و برای انجام تبلیغات شهری با ضریب 20 که مجوز آن از طرف شهرداری و دستگاه های ذیربط صادر شده باشد.
ضریب تعداد وجه (C) تعداد وجه تابلوهای منصوبه می باشد.
یک وجه، ضریب یک دو وجه : ضریب یک و نیم
سه وجه، ضریب دو چهار وجه و بیشتر : ضریب دو و نیم
ب) عوارض تابلوها :
ردیف عوارض تابلو
1 تابلوی کلیه مغازه ها و اصناف مختلف که صرفاً در جهت معرفی نوع فعالیت صنفی نصب شده است، عوارض نصب تابلو بر اساس نحوه و مشخصات فرمول محاسبه با ضریب 5/2 محاسبه می شود.
2 تابلو کلیه شرکت ها و موسسات خصوصی رسمی یا غیر رسمی فعال و یا غیر فعال، عوارض نصب تابلو بر اساس نحوه و مشخصات فرمول محاسبه با ضریب 5 محاسبه می شود.
3 کلیه تابلوهای تبلیغاتی کالا و خدمات تولید داخل، عوارض نصب تابلو بر اساس نحوه و مشخصات فرمول محاسبه با ضریب 6 محاسبه می شود.
4 کلیه تابلوهای تبلیغاتی کالا و خدمات تولید خارج، عوارض نصب تابلو بر اساس نحوه و مشخصات فرمول محاسبه با ضریب 8 محاسبه می شود.
5 تابلوی دفاتر نمایندگی بیمه، عوارض نصب تابلو بر اساس نحوه و مشخصات فرمول محاسبه با ضریب 4 برابر محاسبه می شود.
6 تابلوی بانک های دولتی و خصوصی، موسسات مالی و اعتباری و دفاتر مرکزی شرکتهای بیمه، عوارض نصب تابلو بر اساس نحوه و مشخصات فرمول محاسبه با ضریب 5 محاسبه می شود.
7 تابلوی پزشکان عمومی حداکثر اندازه تا 70 × 50 سانتی متر عوارض نصب تابلو بر اساس نحوه و مشخصات فرمول محاسبه با ضریب 3 محاسبه می شود.
8 تابلوی پزشکان عمومی بیش از 70 × 50 سانتی متر عوارض نصب تابلو بر اساس نحوه و مشخصات فرمول محاسبه با ضریب 6 محاسبه می شود.
9 تابلوی پزشکان متخصص حداکثر اندازه تا 70 × 50 سانتی متر عوارض نصب تابلو بر اساس نحوه و مشخصات فرمول محاسبه با ضریب 5 محاسبه می شود.
10 تابلوی پزشکان عمومی بیش از 70 × 50 سانتی متر عوارض نصب تابلو بر اساس نحوه و مشخصات فرمول محاسبه با ضریب 8 محاسبه می شود.
11 تابلوی آزمایشگاه های تشخیص طبی، رادیولوژی و فیزیوتراپی حداکثر اندازه تا 70 × 100 سانتی متر عوارض نصب تابلو بر اساس نحوه و مشخصات فرمول محاسبه با ضریب 4 محاسبه می شود.
12 تابلوی آزمایشگاه های تشخیص طبی، رادیولوژی و فیزیوتراپی بیش از 70 × 100 سانتی متر عوارض نصب تابلو بر اساس نحوه و مشخصات فرمول محاسبه با ضریب 6 محاسبه می شود.
13 تابلوی داروخانه ها حداکثر اندازه تا 70 × 150 سانتی متر عوارض نصب تابلو بر اساس نحوه و مشخصات فرمول محاسبه با ضریب 5 برابر محاسبه می شود.
14 تابلوی داروخانه ها حداکثر اندازه تا 70 × 150 سانتی متر عوارض نصب تابلو بر اساس نحوه و مشخصات فرمول محاسبه با ضریب 6 برابر محاسبه می شود.
15 تابلوی سایر مراکز خصوصی که فعالیت کلینیک درمانی – بهداشتی، اورژانس، تزریقات، مرکز پرستاری و بیمارستان خصوصی دارند، عوارض نصب تابلو بر اساس ارزش منطقه ای زمین محل ملک و سطح تابلو با ضریب 3 محاسبه می شود.
16 در صورتیکه پزشکان یک مجتمع به صورت گروهی و طبق اصول زیبا سازی شهرداری کاشان از یک تابلوی مشترک با رعایت سایز و اندازه استاندارد تعریف شده در ردیف های 7، 8، 9 و 11 استفاده نمایند، عوارض نصب تابلو بر اساس ارزش منطقه ای زمین محل ملک و سطح تابلو با ضریب 3 محاسبه می شود.
تبلیغات شهری (محیطی) تبلیغات شهری یا محیطی در این دستورالعمل عبارت از کلیه تابلوهای تبلیغاتی اعم از دیواری، پارچه ای، بنری، فلکسی، فلزی، رایانه ای، متحرک و منقوش بر وسایل نقلیه است که به منظور معرفی یا تبلیغ کالا، خدمات و هر نوع فعالیتی که برای اطلاع رسانی و اعلان عمومی در معرض دید عموم استفاده می شود.
تخفیف خوش حسابی برای آن دسته از صنوفی که در سال های مالی قبل، فاقد بدهی بابت عواض آگهی سر درب می باشند در صورت پرداخت عوارض سال 1392 به صورت نقد تا سقف پنج درصد تخفیف خوش حسابی منظور گردد.
جریمه نصب بدون مجوز برای آن دسته از افرادی که بدون اخذ مجوز و بدون در نظر گرفتن مفاد مصوبه و شـرایط ایمنی تابلو نصـب می نمایند بر اساس ردیف و مشخصات تابلو (نحوه و مشخصات فرمول محاسبه) 20% جریمه افزوده خواهد شد.
ماده دوازده ضوابط و مقررات ساماندهی، تنظیم و بهسازی تابلوها در سطح شهر ضوابط و مقررات ساماندهی، تنظیم و بهسازی تابلوها در سطح شهر مصوب شورای اسلامی شهر کاشان که مشتمل بر بیست و سه بند می باشد لازم الاجرا می باشد. همچنین در خصوص تابلوهای غیر مجاز و مستنکفین از پرداخت عوارض، شهرداری با توجه به مفاد قوانین مربوطه همکاری لازم را خواهند داشت.
ب) سایر موارد :
ردیف سایر موارد مربوطه
1 آن دسته از تابلوهایی که در داخل اماکن خصوصی نصب اما نمای تابلو در دید عمومی می باشد، بر اساس نحوه و مشخصات فرمول محاسبه با احتساب 20% کاهش محاسبه و اخذ خواهد شد.
2 تابلو و یا بوردهای نورافشان بیرونی یا قاب و فریم، تلویزیون های ال سی دی و ال ای دی که در نما و یا روی بام ساختمان ها نصب می گردند در صورت کسب رضایت نامه کتبی محضری از صاحب ملک و عوارض مربوطه که از مالک ملک قابل مطالبه خواهد بود و تایید شهرداری کاشان و دارا بودن مجوز از دستگاه مربوطه طبق بر اساس نحوه و مشخصات فرمول محاسبه با احتساب 25% کاهش محاسبه و اخذ خواهد شد.
3 تابلو ادارات و سازمان ها، مراکز آموزشی دولتی و صندوق های قرض الحسنه، مراکز فرهنگی و مساجد، مراکز نظامی و انتظامی از پرداخت عوارض نصب تابلو معاف بوده و رعایت دستورالعمل های زیبا سازی و ایمنی لازم الاجراست. در غیر اینصورت برابر مقررات ماده دوازده ضوابط و مقررات ساماندهی، تنظیم و بهسازی تابلوها در سطح شهر اقدام لازم صورت خواهد پذیرفت.
4 در خصوص تابلوهای پزشکان، سازمان رفاهی تفریحی شهرداری کاشان هیچ گونه تکلیف و تعهدی نسبت به ابعاد تابلو نخواهد داشت و سازمان نظام پزشکی مجری قوانین مربوطه خواهد بود.
5 در صورت ناهماهنگی بین تابلوهای مندرج در جدول عوارض تابلوها ردیف های 1 تا 6 سازمان رفاهی تفریحی بر اساس مقررات مربوطه ساماندهی لازم را بر اساس دستورالعملی که به تصویب هیات مدیره سازمان رسیده باشد و مقررات ماده دوازده ضوابط و مقررات ساماندهی، تنظیم و بهسازی تابلوها در سطح شهر اقدام لازم صورت خواهد پذیرفت.
6 در صورت ناهماهنگی بین تابلوهای مندرج در ضرایب شغلی ردیف های 7 تا 14 و عدم رعایت مقررات زیباسازی شهر برای برداشت تابلو، سازمان رفاهی تفریحی مراتب را از طریق سازمان نظام پزشکی پیگیری و در صورت عدم اقدام پس از ابلاغ کتبی با زمان معین به صاحبان تابلو برابر مقررات ماده دوازده ضوابط و مقررات ساماندهی، تنظیم و بهسازی تابلوها در سطح شهر اقدام لازم صورت خواهد پذیرفت.
7 در صورت اقتضاء با درخواست پزشکان یک مجتمع و یا سازمان نظام پزشکی مقرر می شود که تابلوهای متمرکز در محل های مورد درخواست نصب شود سازمان رفاهی تفریحی با هماهنگی سازمان نظام پزشکی کاشان با توجه به شرایط فوق اقدامات لازم را معمول خواهند داشت.
8 در صورت ناهماهنگی بین تابلوهای پزشکان و عدم مقررات زیباسازی شهر برای برداشتن تابلو هر یک از پزشکان، داروخانه ها، آزمایشگاه ها و مراکز رادیولوژی و فیزیوتراپی، سازمان رفاهی تفریحی مراتب را از طریق سازمان نظام پزشکی پیگیری و در صورت عدم اقدام و پس از ابلاغ کتبی با زمان معین به صاحبان تابلو برابر مقررات اقدام خواهد شد.
9 در صورت ناهماهنگی بین تابلوهای مندرج در ضرایب شغلی ردیف های 7 تا 14 و عدم رعایت مقررات زیباسازی شهر برای برداشتن تابلو، سازمان رفاهی تفریحی مراتب را از طریق سازمان نظام پزشکی پیگیری و در صورت عدم اقدام و پس از ابلاغ کتبی با زمان معین به صاحبان تابلو برابر مقررات ماده دوازده ضوابط و مقررات ساماندهی، تنظیم و بهسازی تابلوها در سطح شهر اقدام لازم صورت خواهد پذیرفت.
10 در صورت ناهماهنگی بین تابلوهای مندرج در ضرایب شغلی ردیف های 7 تا 14 و عدم رعایت مقررات زیباسازی شهر همچنین تخلیه محل و نبود مالک تابلو در مجتمع، سازمان رفاهی تفریحی برای برداشتن تابلو پس از ابلاغ کتبی با زمان معین به مالک ملک و یا هیات مدیره مجتمع ها برابر مقررات ماده دوازده ضوابط و مقررات ساماندهی، تنظیم و بهسازی تابلوها در سطح شهر اقدام لازم صورت خواهد پذیرفت.
11 در خصوص تابلوهای جمع آوری شده که بیش از شش ماه مالک جهت تعیین تکلیف اقدام نمی نماید شهرداری، معاونت ها و سازمان های تابعه با ابلاغ کتبی به مالک و تعیین مهلت معین و در صورت عدم اقدام از طرف مالک تابلو با رعایت مقررات مربوطه مجاز به فروش و پس از برداشت دیوان و هزینه های صورت پذیرفته، الباقی وجه به حساب سپرده شهرداری واریز گردد.
3- در پاسخ به شکایت مذکور، رییس شورای اسلامی شهر کاشان به موجب لایحه شماره 541/7-28/2/1399 توضیح داده است که:
«1- مطابق بند 16 ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب سال 1375 و اصلاحات بعدی و تبصره ذیل ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده که به شوراهای شهر اجازه و مجوز تصویب و برقراری عوارض محلی را اعطاء نموده است که از این رهگذر شورای شهر لایحه پیشنهادی عوارض تابلوهای تبلیغاتی اشخاص حقیقی و حقوقی را که شهرداری به شورای شهر ارسال نموده اند مورد تایید و موافقت قرار داده و مقصود و نظر شورا تابلوهای تبلیغاتی بوده به لحاظ این که هر موسسه و صنوف تجاری نیاز به تابلو در ابعاد معین که معرف محل بوده که موسسه و یا فرد صنفی مجاز به داشتن یک تابلو معرف محل کار و فعالیت خودرا داشته و تابلوهای بزرگ و در ابعاد طولانی و نصب بر بام ساختمان و یا سر درب محل تبلیغاتی محسوب و مشمول عوارض و بهای خدمات شهرداری می گردد.
2- به طوریکه از سوابق ابرازی بانک کارآفرین شعبه کاشان مستفاد می گردد بانک کارآفرین یک شرکت خصوصی سهامی عام و به شماره ثبت 157915 و شناسه ملی 10102006226 بود که در تهران به ثبت رسیده و دارای شعبات در سایر شهرها می باشد که با عنایت به مسطورات مارالذکر بانک کار آفرین جزء موسسات ملی کشور نبوده که در لایحه دادخواستی فعالیت بانک را فعالیت ملی تلقی نموده اند که بدینوسیله موضوع مطروحه در دادخواست بانک کار آفرین رد می شود و احداث شعبات بانک در شهرها یک موسسه اقتصادی محلی تلقی می شود و اگر شعبات بانک در هر شهری دارای شخصیت حقوقی مستقل باشند و در ادارات ثبت شرکتها به ثبت رسیده باشند باز هم مجوز ملی بودن را احراز نمی کند و مانند سایر موسسات حقوقی در هر شهرستان یک بنگاه اقتصادی محسوب می شود که مدارک مثبت ثبت شرکت شعبه شهر کاشان نیز جوف دادخواست خواهان یافت نگردید.
3- از آنجایی که ماده 90 قانون شوراها مصویات شورای شهر جهت سیر قانونی خود پس از تصویب در صحن علنی شوراهای شهر به هیات تطبیق مصوبات مستقر در فرمانداری ها ارسال می گردد و پس از تایید کمیسیون موصوف و بعضاً موافقت و دریافت تاییدیه از مقام استاندار قابلیت اجرایی پیدا می کند و تصویب عوارض تابلوهای تبلیغاتی اشخاص حقیقی و حقوقی و بنگاه های اقتصادی و تجاری شهرستان نیز مستنداً به مواد قانونی صدرالذکر اتخاذ گردیده است و تعیین و تفکیک تابلوهای معرف محل فعالیت با تابلوهای تبلیغاتی و در ابعاد مختلف به منظور زیبایی منظر شهری و نماهای ساختمان ها ملاک عمل و اقدام بوده و ساماندهی به تابلوهای سطح شهر نیز از وظایف ذاتی شهرداریها مسطور در ماده 55 قانون شهرداری می باشد که شهرداری موظف این وظیفه گردیده است و لذا نظارت بر چگونگی و نصب و ابعاد آن توسط شهرداری معین می شود که این ضابطه مندی نیز توسط عوامل شهرداری صورت پذیرفته است، مضافاً به اینکه تابلوهای معرف محل فعالیت و در حد و اندازه تعیین شده از سوی شهرداری معاف از عوارض بوده و فقط تابلوهای تبلیغاتی مشمول عوارض معینه در هر شهر می باشد.
4- با توجه به اینکه هر گونه اختلاف در ارتباط با عوارض شهرداری فیمابین مودیان با شهرداری بایستی ابتداً موضوع اختلاف در کمیسیون ماده 77 مطرح و مورد رسیدگی قرار گیرد که در ضمایم دادخواست بانک کارآفرین تصویری از رای کمیسیون موصوف نیز یافت نگردید و امکان دارد اصلاً موضوع اختلاف تاکنون در کمیسیون فوق البیان مورد رسیدگی قرار نگرفته است..»
4- رسیدگی به موضوع از جمله مصادیق حکم ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 تشخیص نشد و پرونده در اجرای ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 به هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری ارجاع شد.
هیات عمومی دیـوان عدالت اداری در تاریخ 4/11/1399 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
با توجه به اینکه در آراء متعدد هیات عمومی دیوان عدالت اداری وضع عوارض از تابلوهای واحدهای تجاری و اداری که مبین معرفی محل استقرار و فعالیت اماکن مذکور است در مصوبات شوراهای اسلامی شهرها، مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات تشخیص و ابطال شده است، بنابراین اطلاق مصوبه شماره 4592- 9/11/1391 تحت عنوان عوارض تابلوها مصوب شورای اسلامی کاشان به دلایل مندرج در آراء شماره 724 الی 759 – 11/10/1391، 362 – 21/5/1392 و 710 – 3/6/1394 هیات عمومی دیوان عدالت اداری در حدی که ناظر بر تابلوهای معرف محل و در حد استاندارد سر درب است مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات شورای اسلامی شهر است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می شود.
محمدکاظم بهرامی – رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
