بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 1419-1418
تاریخ دادنامه: 13/10/1399
شماره پرونده: 9804217 و 9802175
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
اعلام کننده تعارض: معاون نظارت و بازرسی دیوان عدالت اداری، آقایان حسن مطهربذال، هادی مصلح گلرودباری، خانم ها فاطمه محمد دوست، زهره مددی ماتک و سهیلا صدیقی گورابی
موضوع : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
گردش کار: بر اساس بندهای 1 و 2 تصویب نامه شماره 29052/ت13730هـ-8/7/1374 هیات وزیران، تبصره های 2 و 3 ماده 3 آیین نامه فوق العاده سختی شرایط محیط کار و نوبت کاری (موضوع بندهای «خ» و «د» ماده 39 قانون استخدام کشوری) اصلاح شده و مقرر شده است که حداکثر میزان فوق‌العاده سختی شرایط محیط کار در مورد مستخدمین مراکز بهداشتی، درمانی، آموزشی و تحقیقاتی وزارتخانه ها و موسسات و سازمان های دولتی با تشخیص سازمان امور اداری و استخدامی کشور، معادل 75% حقوق مبنا در هر ماه و در مورد سایرین معادل 50% حقوق مبنا در هر ماه تعیین می شود و حداکثر میزان فوق العاده نوبت کاری مشمولین آیین نامه مذکور، معادل 35% حقوق مبنا در هر ماه تعیین می گردد. شاکیان آرای موضوع پرونده تعارض که جز یک مورد همگی از کارکنان سازمان تامین اجتماعی هستند به موجب دادخواست هایی که در شعب دیوان عدالت اداری به طرفیت سازمان تامین اجتماعی مطرح کرده اند، الزام آن سازمـان را به اصلاح و افزایش فـوق العاده سختی شرایط کار و نوبت کاری بر اساس تصویب نامـه شماره 29052/ت13730هـ-8/7/1374 هیات وزیران و پرداخت معوقات مربوط به آن خواستار شده و در مقام رسیدگی به خواسته فوق، شعب دیوان عدالت اداری آرای مختلفی را به شرح زیر صادر کرده اند:
1- شعبه 61 بدوی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 9609970901102646-5/9/1396 که به موجب دادنامه شماره 9709970955500099-9/1/1397 شعبه 14 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تایید شده، با این استدلال که سازمان تامین اجتماعی اعمال خواسته های شاکی را به تصویب هیات مدیره سازمان منوط کرده و این امر بیانگر قبول خواسته توسط خوانده است و دلیلی بر رد شکایت وی ارایه نشده، حکم به ورود شکایت در خصوص هر دو مورد (افزایش فوق العاده سختی شرایط کار و نوبت کاری) صادر کرده است.
2- شعبه 24 بدوی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 9509970902401064-30/10/1395 که به موجب دادنامه شماره 9609970955903238-16/10/1396 شعبه 26 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تایید شده، با این استدلال که اجابت خواسته شاکی به فراهم شدن مقدمات اجرایی از قبیل اعمال سیستم امتیازدهی و تعیین ضوابط مرتبط از سوی مرجع ذیصلاح منوط بوده و دلیلی مبنی بر فراهم شدن این مقدمات ارایه نشده و شعبه 27 بدوی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 9609970900303473-1/11/1396 با این استدلال که تاکنون دستورالعملی در راستای اجرای بند 7 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری صادر نشده و ضوابط مربوط به فوق العاده نوبت کاری توسط هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی تصویب نشده است و شعبه 28 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری با این استدلال که آیین نامه اجرایی مربوط تا سال 1395 ابلاغ نشده و پس از آن نیز نوبت کاری به عنوان تفاوت تطبیق توسط طرف شکایت در حکم کارگزینی تجدیدنظر خواه اعمال شده، حکم به رد شکایت در خصوص هر دو مورد (افزایش فوق العاده سختی شرایط کار و نوبت کاری) صادر کرده اند.
3- شعبه 23 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 9809970959300012-5/1/1398 (در مقام رسیدگی به تجدیدنظر از دادنامه شماره 970997095001252-24/5/1397 صادره از شعبه 36 بدوی)، دادنامه شماره 9809970959300013-5/1/1398 (در مقام رسیدگی به تجدیدنظر از دادنامه شماره 970997095001253-24/5/1397 شعبه 36 بدوی) و دادنامه شماره 9809970959300014-5/1/1398 (در مقام رسیدگی به تجدیدنظر از دادنامه شماره 970997090401620-27/5/1397 صادره از شعبه 40 بدوی) این گونه استدلال کرده است که با توجه به تکالیف سازمان تامین اجتماعی مبنی بر پرداخت فوق العاده نوبت کاری و سختی شرایط کار، این فوق‌العاده ها بر اساس حقوق مبنا پرداخت شده و هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی ضوابط پرداخت نوبت کاری را در تاریخ 3/9/1397 تصویب کرده، از این رو در رابطه با خواسته الزام به اعمال فوق العاده نوبت کاری رای به رد شکایت و نقض دادنامه معترض عنه صادر می شود و با توجه به اینکه سازمان تامین اجتماعی به موجب ماده 37 آیین نامه استخدامی، مالی و معاملاتی خود مکلف به پرداخت فوق العاده سختی شرایط کار شده و باید بر مبنای ماده 33 آیین نامه مذکور، فوق العاده یاد شده را پرداخت نماید، لذا در خصوص فوق العاده سختی شرایط کار حکم به ورود شکایت و تایید دادنامه معترض عنه صادر می گردد.
4- شعبه اول دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 9709970900100392-23/2/1396 که به دلیل عدم اعتراض در موعد قانونی قطعی شده است، با این استدلال که مفاد لایحه دفاعیه و سایر محتویات پرونـده بیانگر صحت تصمیمات و اقـدامات طرف شکایت بوده و تخلفی از قوانین و مقررات صورت نگرفته، رای به رد شکایت در خصوص خواسته الزام به اعمال فوق العاده نوبت کاری صادر کرده است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 13/10/1399 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
الف- تعارض در آراء محرز است.
ب- اولاً: کارکنان سازمان تامین اجتماعی بعد از تصویب آیین نامه استخدامی سازمان تامین اجتماعی مصوب 28/12/1386 مشمول آیین نامه مذکور بوده و از شمول قوانین و مقررات بخش عمومی و دولتی از جمله مفاد مصوبه شماره 29052/ت13730-8/7/1374 هیات وزیران خارج می باشند.
ثانیاً: براساس ماده 37 آیین نامه مذکور «به کارکنانى که در شرایط غیرمتعارف محیط کار انجام وظیفه مى‌نمایند فوق العاده سختى شرایط محیط کار قابل پرداخت می باشد، حداکثر میزان فوق العاده مذکور از پنجاه درصد امتیاز عوامل شغل در ضریب ریالى مربوط تجاوز نخواهد کرد.» لذا این ماده مفید تکلیف به پرداخت فوق العاده سختی شرایط محیط کار بوده و این فوق العاده بر مبنای درصدی از حقوق مبنا تا سال 1393 پرداخت گردیده و سازمان تامین اجتماعی تا زمان قبل از تصویب مصوبه جدید هیات مدیره در این مورد تکلیفی به پرداخت فوق العاده سختی شرایط محیط کار براساس سیستم امتیازی نداشته است. پرداخت فوق العاده سختی شرایط محیط کار براساس سیستم امتیازی در تاریخ 25/12/1393 به تصویب هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی رسیده است.
ثالثاً: براساس بند (ت) ماده 43 آیین نامه مذکور نیز سازمان می تواند فوق العاده ها و کمک هزینه هایى مشابه با بخش عمومى از جمله فوق العاده نوبت کارى، شیفت و کشیک براساس ضوابط و دستورالعمل هایى که به تصویب هیات مدیره خواهد رسید، به کارکنانى که به صورت نوبتى و یا شیفتى و یا کشیک اشتغال دارند، پرداخت نماید. لذا در این مورد نیز سازمان تامین اجتماعی تا زمان قبل از تصویب مصوبه هیات مدیره، تکلیفی به پرداخت فوق العاده مذکور یا تغییر در شیوه پرداخت آن از حقوق مبنا به سیستم امتیازی نداشته است. ضابطه نحوه پرداخت فوق العاده نوبت کارى، شیفت و کشیک در تاریخ 3/9/1397 به تصویب هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی رسیده است.
بنابه مراتب مذکور آرای شماره 9609970900100392-23/2/1396 صادره از شعبه اول بدوی که به لحاظ عدم اعتراض به رای مذکور در موعد مقرر قانونی قطعی گردیده، 9509970902401064-30/10/1395 شعبه 24 بدوی که به موجب دادنامه شماره 9609970955903238-16/10/1396 شعبه 26 تجدیدنظر تایید شده و 9609970900303473-1/11/1396 شعبه 27 بدوی که به لحاظ عدم اعتراض به رای مذکور در موعد مقرر قانونی قطعی شده، مبنی بر رد شکایت صحیح و مطابق قوانین و مقررات است. این رای به استناد بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.
محمدکاظم بهرامی – رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
