بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 822 تاریخ دادنامه: 1/7/1399 شماره پرونده: 9804189
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: سازمان بازرسی کل کشور
موضوع شکایت و خواسته: ابطال تصویب نامه شماره 916615/ت44444هـ-18/12/1388 هیات وزیران متضمن تصویب و موافقت با پرداخت مبلغ 300 میلیارد ریال بابت جبران زیان ناشی از بحران مالی جهانی سال 1387 از محل اعتبارات ردیف 7-520000 جدول شماره 9 قانون بودجه سال 1388 کل کشور به شرکت فجر اعتبار و به تبع آن بند 2 تصمیم شماره 119322/31-20/12/1388 معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور به عنوان نماینده ویژه رییس جمهور مبنی بر اضافه کردن مبلغ سیصد (300) میلیارد ریال از محل اعتبارات ردیف اخیر الذکر به سرجمع اعتبارات هزینه ای وزارت بازرگانی برای پرداخت به شرکت فجر اعتبار (از طریق وزارت جهاد کشاورزی که پرداخت شده است).
گردش کار: سرپرست معاونت حقوقی و نظارت همگانی سازمان بازرسی کل کشور به موجب شکایت نامه شماره 29483/300-23/11/1398 اعلام کرده است که:
"احتراماً به استحضار می رساند وزیر وقت جهاد کشاورزی طی نامه شماره44180/020-10/12/1387 ارسالی برای معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور با تصریح به بحران مالی جهانی مرقوم داشته است: «بحران مالی جهانی بازارهای مختلف اقتصادی را تحت الشعاع قرار داده … به گونه‌ای که کاهش قیمت نهاده های کشاورزی … موجب ضرر و زیان شرکت های خصوصی واردکننده اقلام مورد اشاره را فراهم آورده است…» در سال 1388 دوازده شرکت واردکننده نهاده های دامی، طی درخواست ارسالی برای رییس جمهور وقت و اعلام این که فروش نهاده های دامی وارداتی مورد نظر در سال 1387 (مشتمل بر جو، ذرت و کنجاله سویا) تحت تاثیر بحران مالی جهانی با کاهش ارزش مواجه شده و موجب ورود زیان به شرکت تحت مدیریت ایشان گردیده، تقاضای جبران زیان وارده را مطرح کرده اند که با پی نوشت مشارالیه به معاون اول رییس جمهور ارجاع شده است.
موضوع مطروحه النهایه منتهی به صدور تصویب نامه شماره 916615/ت44444هـ-18/12/1388 هیات وزیران به شرح زیر شده است: «هیات وزیران در جلسه … با توجه به گزارش وزیر جهاد کشاورزی در خصوص زیان وارده شرکت های وارد کننده غلات و نهاده های دامی و طیور در سال 1387 ناشی از بحران جهانی … تصویب نمود با پرداخت مبلغ سیصد (000/000/000/300) میلیارد از محل ردیف 7-520000 جدول شماره 9 قانون بودجه سال 1388 کل کشور به شرکت فجر اعتبار موافقت نمود. تبصره1- معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور و خزانه داری کل کشور موظفند نسبت به ابلاغ و پرداخت موضوع این تصویب نامه اقدام نمایند. تبصره2- …»
متعاقباً و صرف نظر از تایید یا رد ادعای زیان شرکت های مدعی و نیز صرف نظر از اینکه چرا هیات وزیران تنها برای یک شرکت از دوازده شرکت مبادرت به تصویب و موافقت با جبران زیان نموده، حسب بند 2 تصمیم شماره 119322/31-20/12/1388 معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور به عنوان نماینده ویژه رییس جمهور، مبلغ سیصد (300) میلیارد ریال از محل اعتبارات ردیف متفرقه 7-520000 (قانون اصلاح قانون بودجه سال 1388 کل کشور) به سرجمع اعتبارات هزینه ای وزارت بازرگانی اضافه و ابلاغ شده تا از طریق وزارت جهاد کشاورزی بابت «جبران ضرر و زیان ناشی از واردات نهاده های دامی توسط شرکت فجر [اعتبار] در سال 1387» به شرکت مزبور پرداخت شود. در تصمیم نامه اخیر تاکید شده است: « این تصمیم به منزله ابلاغ اعتبار موضوع ماده 19 قانون برنامه و بودجه بوده و اعتبار آن به میزان ذیل تخصیص یافته می باشد». مبلغ مذکور پس از واریز به حساب وزارت جهاد کشاورزی، طی چک صادره در وجه حساب شرکت فجر اعتبار پرداخت شده است. با التفات به موارد مرقوم اشعار می دارد: قانونگذار با تصویب ردیف متفرقه 7-520000 مندرج در جدول شماره 9 قانون بودجه سال 1388، صرفاً برای تنظیم بازار از جمله مواد پروتیینی در سال 1388 اعتبار تصویب نموده و ذکری از جبران زیان ناشی از بحران مالی جهانی به میان نیاورده است.
به بیان دیگر، با التفات به اینکه در اجرای ماده 6 قانون محاسبات عمومی سال مالی، یک سال هجری شمسی است که از اول فروردین ماه آغاز و به پایان اسفند ماه ختم می شود. قانونگذار با تصویب قانون بودجه سال 1388 کل کشور، برای پرداخت زیان ناشی از بحران مالی جهانی سال 1387 شرکت واردکننده نهاده های دامی، ذیل ردیف 7-520000 جدول شماره 9 قانون مذکور اعتبار مصوب نکرده است. بنابراین تصویب نامه هیات وزیران به شرح فوق متضمن تصویب و موافقت با پرداخت مبلغ 300 میلیارد ریال بابت جبران زیان سال 1387 « شرکت فجر اعتبار» ناشی از واردات نهاده های دامی و مواجه شدن با بحران مالی جهانی، از مصادیق توسعه شمول قانون بوده که هیات وزیران چنین اختیاری نداشته است. شرکت نامبرده (و سایر شرکت ها) در سال 1387 و قبل و بعد از آن مطابق روال معمول و تجاری خود مبادرت به واردات کالا کرده و از ناحیه دولت و یا واحدهای دولتی اساساً و اصولاً به بخش خصوصی هیچ گونه تکلیف به واردات کالا (نهاده های دامی) نشده است. شایان توجه اینکه پیگیری‌های سایر شرکت های مدعی زیان ( امضا کننده نامه ارسالی برای رییس جمهور) منتهی به صدور تصویب نامه شماره 300649/46393-8/1/1390 هیات وزیران (با اصلاحیه بعدی) متضمن موافقت با پرداخت زیان به تعداد 10 شرکت (به شرح مندرج در تصویب نامه اخیرالذکر) شده که با توجه به مغایرت مصوبه با قوانین و مقررات مرتبط، حسب شکایت این سازمـان موضوع در هیات عمومی دیوان عدالت اداری مطرح و بـه موجب رای وحدت رویه شماره 810-23/8/1396 از تاریخ تصویب ابطال شده است.
بنا به مراتب تصویب نامه شماره 916615/ت44444هـ-18/12/1388 هیات وزیران متضمن تصویب و موافقت با پرداخت مبلغ 300 میلیارد ریال بابت جبران زیان ناشی از بحران مالی جهانی سال 1387 از محل اعتبارات ردیف 7-520000 جدول شماره 9 قانون بودجه سال 1388 کل کشور به شرکت فجر اعتبار و به تبع آن بند 2 تصمیم شماره 119322/31-20/12/1388 معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور به عنوان نماینده ویژه رییس جمهور مبنی بر ابلاغ اضافه کردن مبلغ سیصد (300) میلیارد ریال از محل اعتبارات ردیف اخیرالذکر به سرجمع اعتبارات هزینه ای وزارت بازرگانی برای پرداخت به شرکت فجر اعتبار ( از طریق وزارت جهاد کشاورزی که پرداخت شده است) منطبق با قوانین و مقررات مذکور نبوده و ابطال آن (به صورت فوق العاده و خارج از نوبت) با لحاظ ماده 13 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری در هیات عمومی آن دیوان مورد تقاضا است. مزید امتنان است دستور فرمایید از نتیجه اقدام و تصمیم متخذه این سازمان را مطلع نمایند."
متن مصوبه های مورد اعتراض به شرح زیر است:
" تصویب نامه شماره 916615/ت44444 هـ-18/12/1388 هیات وزیران
معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور – وزارت رفاه و تامین اجتماعی
وزارت جهاد کشاورزی – وزارت بازرگانی
هیات وزیران در جلسه مورخ 16/12/1388 به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با توجه به گزارش وزیر جهاد کشاورزی در خصوص زیان وارده شرکت های وارد کننده غلات و نهاده های دامی و طیور در سال 1387 ناشی از بحران جهانی موضوع نامه شماره 1611/2045/88-4/6/1388 وزارت جهاد کشاورزی تصویب نمود:
با پرداخت مبلغ سیصد میلیارد (000/000/000/300) ریال از محل ردیف 7-520000 جدول شماره 9 قانون بودجه سال 1388 کل کشور به شرکت فجر اعتبار موافقت نمود.
تبصره1- معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور و خزانه داری کل کشور موظفند نسبت به ابلاغ و پرداخت موضوع این تصویب نامه اقدام نمایند.
تبصره2- وزارت جهاد کشاورزی موظف است در خصوص سایر موارد گزارش لازم را تهیه و به پیشنهاد مشخص به دفتر هیات دولت ارایه نماید.– معاون اول رییس جمهور
تصمیم شماره 119322/31-20/12/1388 معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور
127000 – وزارت بازرگانی
به استناد اصل یکصد و بیست و هفتم قانون اساسی و بنا به اختیارات موضوع تصویب نامه شماره 238935/ت44047 هـ-3/12/1388 هیات وزیران و در اجرای قانون اصلاح قانون بودجه سال 1388 کل کشور (موضوع ابلاغیه شماره 219781-8/11/1388 ریاست جمهوری) بدین وسیله اعتبارات این ابلاغیه به سرجمع اعتبارات هزینه ای آن دستگاه و دستگاه های تابعه به شرح ذیل اضافه می شود تا بر اساس قوانین و مقررات مربوطه اقدام های ضروری در ارتباط با این معاونت و دستگاه های زیر مجموعه به عمل آورید. این تصمیم به منزله ابلاغ اعتبار موضوع ماده 19 قانون برنامه و بودجه بوده و اعتبار آن به میزان ذیل تخصیص یافته می باشد.
|
دستگاه تابعه |
توضیحات |
اعتبار (میلیون ریال) |
|
|
1 |
|
|
|
|
2 |
وزارت بازرگانی |
از محل ردیف متفرقه 7-520000 از محل ردیف متفرقه 2500007 به وزارت جهاد کشاورزی بابت جبران ضرر و زیان ناشی از واردات نهاده های دامی توسط شرکت فجر در سال 1387 |
000/300 |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
علی رغم ارسال و ابلاغ نسخه دوم دادخواست و ضمایم آن برای طرف شکایت تا زمان رسیدگی به پرونده هیچ پاسخی واصل نشده است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1/7/1399 با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
1- با توجه به اینکه هیات وزیران با پرداخت مبلغ سیصد میلیارد ریال از محل ردیف (7-520000) جدول شماره 9 قانون بودجه سال 1388 کل کشور به شرکت فجر اعتبار موافقت کرده است. بنابراین تصویب نامه مورد شکایت به شماره 916615 ت44444 هـ-18/12/1388 هیات وزیران موردی بوده و از حدود صلاحیت ها و وظایف هیات عمومی مندرج در ماده 12 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 خارج است.
2- با توجه به اینکه مطابق تبصره 1 تصویب نامه شماره 916615 ت44444 هـ-18/12/1388 هیات وزیران، معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور و خزانه داری کل کشور موظفند نسبت به ابلاغ و پرداخت موضوع این تصویب نامه اقدام کنند و تصمیم نامه شماره 119322/31-20/12/1388 معاونت یاد شده، مبنی بر اینکه اعتبارات این ابلاغیه به سر جمع اعتبارات هزینه ای اضافه شده و اعتبار آن به میزان مقرر تخصیص یافته است، فرع بر تصویب نامه شماره 916615 ت44444 هـ-18/12/1388 و ناشی از اختیارات آن است، بنابراین با توجه به اینکه موضوع شکایت بند اول موردی تشخیص گردید مستند به ماده 12 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از حدود اختیارات و وظایف مندرج در ماده مرقوم خارج است.
مرتضی علی اشراقی-معاون قضایی دیوان عدالت اداری
