بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 810 تاریخ دادنامه: 25/6/1399 شماره پرونده: 9701896
مرجع رسیدگی : هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی : خانم فریده جلیلی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال ماده 51 تعرفه سال 1394، ماده 51 تعرفه سال 1395، ماده 48 تعرفه سال 1396 و ماده 41 تعرفه سال 1397 شورای اسلامی شهر همدان
گردش کار : شاکی به موجب دادخواستی ابطال ماده 51 تعرفه سال 1394، ماده 51 تعرفه سال 1395، ماده 48 تعرفه سال 1396 و ماده 41 تعرفه سال 1397 شورای اسلامی شهر همدان را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که : "احتراماً به استحضار می رساند شورای اسلامی شهر همدان طبق ماده 51 تعرفه مصوب سال 1394 شهرداری همدان و ماده 51 تعرفه مصوب سال 1395 شهرداری همدان و ماده 48 تعرفه مصوب سال 1396 شهرداری همدان و ماده 41 تعرفه مصوب سال 1397 شهرداری همدان، وصول بهای خدمات حق بهره برداری سالیانه از واحدهای کسبی که در کاربری های غیرمجاز یا فاقد پایان کار احداث یا در حال بهره برداری می باشد تا تعیین تکلیف از طریق مراجع ذیربط را تجویز نموده است. به موجب ماده 5 اصلاحی قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مصوب سال 1351، بررسی و تصویب طرح های تفصیلی شهری و تغییرات آنها در هر استان به عهده کمیسیون مقرر در ماده 5 قانون مذکور محول شده و مطابق شق 3 ماده 1 قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهرسازی و تعیین وظایف آن مصوب سال 1353 طرح تفصیلی عبارت از طرحی است که بر اساس معیارها و ضوابط کلی طرح جامع شهری و نحوه استفاده از زمینهای شهری در سطح محلات مختلف شهر، موقعیت و مساحت دقیق زمین برای هر یک از آنها تهیه و تنظیم می شود و بر اساس تبصره بند 24 ماده 55 قانون شهرداری مصوب سال 1334، شهرداری در شهرهایی که نقشه جامع شهر تعیین شده مکلف است طبق ضوابط نقشه مذکور در پروانه ساختمانی نوع استفاده از ساختمان را قید کند و چنانچه برخلاف مندرجات پروانه ساختمانی در منطقه غیرتجاری محل کسب و پیشه و یا تجارت دایر شود، شهرداری مورد را در کمیسیون مقرر در تبصره 1 ماده 100 این قانون مطرح می نماید تا در صورت احراز تخلف مالک یا مستاجر، توسط کمیسیون با رعایت سایر شرایط در مورد تعطیلی محل کسب و پیشه یا تجارت اتخاذ تصمیم شود. بنابراین نفس تغییرکاربری تخلف بوده و نمی توان با تایید یا تجویز ضمنی آن توسط شهرداری و یا شورای شهر برای آن عوارض یا جریمه تعیین نمود و در واقع مجازات تغییر کاربری به تجاری تعیین عوارض یا جریمه نیست بلکه تعطیل محل کسب و پیشه است. ضمناً دایر کردن محل کسب در ساختمان های فاقد پایان کار قطع نظر از مطابقت یا مغایرت بنای احداثی با کاربری مندرج در پروانه ساختمانی صادره مجاز نیست و لذا شهرداری نمی تواند از این اماکن بهای خدمات حق بهره برداری وصول نماید. باتوجه به مراتب به لحاظ مغایرت مصوبه شورای اسلامی شهر همدان با قانون و خروج از حدود اختیارات با استناد به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 تقاضای ابطال آن را دارم."
متن مقرره های مورد شکایت به شرح زیر است:
"تعرفه پیشنهادی عوارض سال 1394 شهرداری همدان
عوارض و بهای خدمات سالیانه کد: 0104003 ماده 51
با توجه به تاکیدات شورا و به منظور ساماندهی، شناسایی و اخذ بهای خدمات آن دسته از واحدهای کسبی که در کاربری های غیرمجاز، یا فاقد پایان کار احداث یا در حال بهره برداری می باشند مقرر گردید، تا تعیین تکلیف از طریق مراجع ذیربط (کمیسیون ماده 100، کمیسیون ماده 5، کمیسیون ماده 77) بهای خدمات بهره برداری سالیانه از واحدهای مذکور به شرح ذیل وصول گردد: لازم به ذکر است دریافت این عوارض یا بهای خدمات هیچ گونه حقی جهت ذینفعان یا مالکین ایجاد نخواهد کرد و مدیران مناطق مکلفند در زمان اجرای طرح های تفصیلی پرداخت غرامت را بر مبنای کاربری طرح تفصیلی صورت دهند.
توضیح : مسیولین درآمد یا متصدیان امور پیشه وری پرونده های این نوع املاک را به صورت جداگانه و در فرمهای مخصوص ثبت و ضبط نمایند.
تبصره1 : در خصوص فعالیت آن دسته از املاکی که فاقد سابقه تجاری بوده و یا بر خلاف نقشه و پروانه ساخته شده و دارای تخلف می باشد بهای خدمات به شرح جدول ذیل تا زمان تعیین و تکلیف از سوی مراجع ذیربط از ملک به صورت سالیانه به علاوه بهای خدمات پسماند دریافت گردد. ضمناً پرداخت این عوارض سابقه محسوب نشده و هیچ گونه حقی برای مودی ایجاد نمی کند.
کاربری دارای سابقه و دارای تخلف فاقد سابقه
کاربری مجاز Pś Pś 2
کاربری مغایر Pś2 Pś6
مساحت اعیانی ملک = s
مساحت دارای تخلف = ś
تبصره2 : جهت محاسبه عوارض کسب املاکی که دارای پروانه در کاربری مجاز و فاقد پایان کار هستند. در صورتی که واحد مذکور مطابق نقشه و پروانه صادره از شهرداری ساخته شده باشد عوارض سالیانه و سایر عوارض مطابق 130% تعرفه محاسبه و وصول گردد. بهای خدمات بهره برداری همانند تبصره 1 ماده 51 محاسبه و وصول خواهد شد.
تبصره3 : در مورد واحدهای صنفی رستوران ها، تالار پذیرایی، سالن غذا خوری و موارد مشابه در محدوده و حریم شهر بهای خدمات بهره برداری به صورت سالیانه طبق جدول تبصره 1 ماده 51، سالیانه تا زمان تعیین و تکلیف از سوی مراجع ذیربط از مالک دریافت گردد.
تبصره4 : املاک فاقد سابقه تجاری تبصره های فوق یا املاکی که طبق پروانه پارکینگ مورد نیاز را تامین نکرده اند تا زمان تعیین تکلیف از سوی مراجع قانونی و تسویه با شهرداری عوارض حق بهره برداری از معبر به عنوان پارکینگ، به ازای هر پارکینگ تامین نشده سالیانه برای املاک واقع در رینگ اول 000/000/10 ریال و رینگ دوم 000/000/8 ریال و رینگ سوم 000/000/5 ریال و املاک خارج از رینگ و داخل محدوده 000/500/2 ریال محاسبه و وصول گردد و در مورد واحدهای موضوع تبصره 4 معادل 2 برابر عوارض مندرج در این تبصره اخذ شود.
مستندات قانونی: تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1387 و بند 16 ماده 71 و ماده 77 قانون شوراها و ماده 174 قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران
تبصره5: در صورت تامین پارکینگ عوارض مذکور لغو می گردد.
تبصره6: از کلیه واحدهای صنفی در محدوده و حریم دارای سابقه کسب و پیشه در شهرداری مادامی که پارکینگ مورد نیاز را طبق ضوابط شهرسازی تامین نکرده باشند عوارض حق بهره برداری از معبر به عنوان پارکینگ به ازای هر پارکینگ تامین نشده سالیانه مطابق 80% بند فوق محاسبه و وصول گردد.
تبصره7: در مناطق 3 و 4 معادل 70% عوارض این بند محاسبه و وصول گردد.
تعرفه مصوب عوارض سال 1395 شهرداری همدان کد: 0104003 ماده 51
با توجه به تاکیدات شورای اسلامی شهر و به منظور ساماندهی، شناسایی و اخذ بهای خدمات آن دسته از واحدهای کسبی که در کاربری های غیر مجاز، یا فاقد پایان کار احداث یا در حال بهره برداری می باشند مقرر گردید ، تا تعیین تکلیف از طریق مراجع ذیربط (کمیسیون ماده 100، کمیسیون ماده 5، کمیسیون ماده 77) بهای خدمات حق بهره برداری سالیانه از واحدهای مذکور به شرح ذیل وصول گردد:
کاربری دارای سابقه و دارای تخلف فاقد سابقه
کاربری مجاز Pś Pś 2
کاربری مغایر Pś 2 مجاز به فعالیت نیست
مساحت اعیانی ملک = s
مساحت دارای تخلف = ś
توضیح: لازم به ذکر است دریافت بهای خدمات فوق هیچ گونه حقی جهت ذینفعان یا مالکین بابت سابقه تجاری و تغییر کاربری ایجاد نخواهد کرد و مدیران مناطق مکلفند در زمان اجرای طرح های تفصیلی پرداخت غرامت را بر مبنای کاربری طرح تفصیلی صورت دهند. ضمناً مسیولین درآمد و متصدیان امور پیشه وری پرونده های این نوع املاک را به صورت جداگانه و در فرمهای مخصوص ثبت و ضبط نمایند.
تبصره1 : در خصوص املاک واقع در مسیر چنانچه مالک تقاضای استفاده از ملک مذکور را داشته باشد با درخواست کتبی مالک و ارایه تعهدنامه محضری مبنی بر عدم ایجاد سابقه و عدم تغییر کاربری بهای خدمات سالیانه معادل PS3 وصول گردد.
تبصره2 : مجتمع های تجاری که در حال حاضر بیش از 10 واحد تجاری دارند چنانچه در کاربری مجاز احداث و فاقد پایان کار باشند معادل PS4 بهای خدمات سالیانه محاسبه و وصول می گردد.
تبصره3 : جهت محاسبه بهای خدمات سالیانه املاک دارای پروانه در کاربری مجاز و فاقد پایان کار، در صورتی که واحد مذکور مطابق نقشه و پروانه صادره از شهرداری ساخته شده باشد عوارض سالیانه و سایر عوارض مطابق 130% عوارض کسب و پیشه محاسبه و وصول گردد.
تبصره4 : در مورد واحدهای صنفی رستوران ها، تالار پذیرایی، سالن غذا خوری و موارد مشابه در محدوده و حریم شهر تا زمان تعیین تکلیف از سوی مراجع ذیربط ، در خصوص بهای خدمات بهره برداری سالیانه طبق ماده 25 تعرفه عمل گردد.
تبصره5 : املاک فاقد سابقه تجاری تبصره های فوق یا املاکی که طبق پروانه پارکینگ مورد نیاز را تامین نکرده اند تا زمان تعیین تکلیف از سوی مراجع قانونی و تسویه با شهرداری، سالیانه حق بهره برداری از معبر به عنوان پارکینگ، به ازای هر پارکینگ تامین نشده برای املاک واقع در رینگ اول 000/000/9 ریال و رینگ دوم 000/000/7 ریال و رینگ سوم 000/000/5 ریال و املاک واقع در حریم شهر 000/500/2 ریال اخذ گردد. در رینگ دوم و سوم مناطق 3 و 4 معادل 60% مبلغ این تبصره اخذ گردد.
تبصره6 : در صورت تامین پارکینگ عوارض موضوع تبصره 5 لغو می گردد.
تبصره7 : از کلیه واحدهای صنفی در محدوده و حریم دارای سابقه تجاری مادامی که پارکینگ مورد نیاز را طبق ضوابط شهرسازی تامین نکرده باشند عوارض حق بهره برداری از معبر به عنوان پارکینگ به ازای هر پارکینگ تامین نشده در منطقه 1 و 2 معادل 80% و در منطقه 3 و 4 معادل 60% تبصره 5 محاسبه و وصول گردد.
تعرفه مصوب عوارض سال 1396 شهرداری همدان
بهای خدمات سالیانه کد : 0104003 ماده 48
با توجه به تاکیدات شورای اسلامی شهر و به منظور ساماندهی، شناسایی و اخذ بهای خدمات آن دسته از واحدهای کسبی که فاقد پایان کار احداث یا در حال بهره برداری می باشند مقرر گردید، تا تعیین تکلیف از طریق مراجع ذیربط (کمیسیون ماده 5، کمیسیون ماده 77 ) بهای خدمات سالیانه از واحدهای مذکور به شرح ذیل وصول گردد:
کاربری دارای سابقه و دارای تخلف فاقد سابقه
کاربری مجاز Pś Pś 2
کاربری مغایر Pś 2 مجاز به فعالیت نیست
مساحت اعیانی ملک = S
مساحت دارای تخلف = ś
توضیح: لازم به ذکر است دریافت بهای خدمات فوق هیچ گونه حقی جهت ذینفعان یا مالکین بابت سابقه تجاری و تغییر کاربری ایجاد نخواهد کرد و مدیران مناطق مکلفند در زمان اجرای طرح های تفصیلی پرداخت غرامت را بر مبنای کاربری طرح تفصیلی صورت دهند. ضمناً مسیولین درآمد و متصدیان امور پیشه وری پرونده های این نوع املاک را به صورت جداگانه و در فرم های مخصوص ثبت و ضبط نمایند.
تبصره1 : در خصوص املاک واقع در مسیر چنانچه مالک تقاضای استفاده از ملک مذکور را داشته باشد با درخواست کتبی مالک و ارایه تعهدنامه محضری مبنی بر عدم ایجاد سابقه و عدم تغییر کاربری بهای خدمات سالیانه معادل PS2 وصول گردد.
تبصره2 : مجتمع های تجاری که در حال حاضر بیش از 10 واحد تجاری دارند چنانچه در کاربری مجاز احداث و فاقد پایان کار باشند واحدهای مطابق در سابقه پروانه معادل PS1 و واحدهای مغایر با پروانه معادل PS4 بهای خدمات سالیانه محاسبه و وصول می گردد.
تبصره3 : بهای خدمات سالیانه املاک دارای پروانه در کاربری مجاز و فاقد پایان کار، در صورتی که واحد مذکور مطابق نقشه و پروانه صادره از شهرداری ساخته شده باشد مطابق 130% عوارض کسب و پیشه محاسبه و وصول گردد.
تبصره4 : در مورد واحدهای صنفی رستوران ها، تالار پذیرایی، سالن غذا خوری و موارد مشابه در محدوده و حریم شهر تا زمان تعیین تکلیف از سوی مراجع ذیربط، در خصوص بهای خدمات بهره برداری سالیانه طبق ماده 25 تعرفه عمل گردد.
تبصره5: املاک فاقد سابقه تجاری تبصره های فوق یا املاکی که طبق ضوابط پارکینگ مورد نیاز را تامین نکرده اند پس از ارسال به مراجع ذیصلاح تا زمان تعیین تکلیف از سوی مراجع قانونی و ذیصلاح و تسویه با شهرداری، سالیانه بهای خدمات به ازای هر پارکینگ تامین نشده برای املاک واقع در رینگ اول 000/000/9 ریال و رینگ دوم 000/000/7 ریال و رینگ سوم 000/000/5 ریال و املاک واقع در حریم شهر 000/500/2 ریال اخذ گردد. در رینگ دوم و سوم مناطق 3 و 4 معادل 60% مبلغ این تبصره اخذ گردد. در صورت تامین پارکینگ مشمول عوارض موضوع این تبصره نمی گردد.
تبصره6 : املاک تجاری دارای سابقه که طبق ضوابط پارکینگ مورد نیاز را تامین نکرده اند پس از ارسال به مراجع ذیصلاح تا زمان تعیین تکلیف از سوی مراجع قانونی و ذیصلاح و تسویه با شهرداری، سالیانه بهای خدمات به ازای هر پارکینگ تامین نشده برای املاک واقع در منطقه 1 و 2 معادل 80% و در منطقه 3 و 4 معادل 60% تبصره 5 محاسبه و وصول گردد.
تعرفه مصوب عوارض سال 1397 شهرداری همدان
بهای خدمات عمومی کد : 0104003 ماده 41
با توجه به تاکیدات شورای اسلامی شهر و به منظور ساماندهی، شناسایی و اخذ بهای خدمات آن دسته از واحدهای فاقد پایان کار و یا فاقد سابقه که در حال بهره برداری می باشند مقرر گردید، تا تعیین تکلیف از طریق مراجع ذیربط ( کمیسیون ماده 5، کمیسیون ماده 77 ) بهای خدمات سالیانه از واحدهای مذکور به شرح ذیل وصول گردد:
1- واحدهای فاقد سابقه در کاربری مجاز و مغایر برابر PS2 سالیانه محاسبه و نسبت به ماههای بهره برداری اخذ شود.
2- واحدهای دارای سابقه در کاربری مجاز و مغایر برابر Pś 2 سالیانه محاسبه و نسبت به ماههای بهره برداری اخذ شود.
مساحت اعیانی ملک = s
مساحت دارای تخلف = ś
توضیح: لازم به ذکر است اعمال بندهای فوق هیچ گونه حقی جهت ذینفعان یا مالکین بابت سابقه و تغییر کاربری موجب نخواهد شد و مدیران مناطق مکلفند در زمان اجرای طرح های تفصیلی پرداخت غرامت را بر مبنای کاربری طرح تفصیلی صورت دهند. ضمناً مسیولین درآمد و متصدیان امور پیشه وری پرونده های این نوع املاک را به صورت جداگانه و در فرمهای مخصوص ثبت و ضبط نمایند.
تبصره1 : در خصوص املاک واقع در مسیر چنانچه مالک تقاضای استفاده از ملک مذکور را داشته باشد با درخواست کتبی مالک و ارایه تعهدنامه محضری مبنی بر عدم ایجاد سابقه و عدم تغییر کاربری سالیانه معادل PS2 وصول گردد.
تبصره2 : مجتمع های تجاری که در حال حاضر بیش از 10 واحد تجاری دارند چنانچه در کاربری مجاز احداث و فاقد پایان کار باشند واحدهای مطابق در سابقه پروانه معادل PS1 و واحدهای مغایر با پروانه معادل PS3 سالیانه محاسبه و وصول می گردد سپس جهت تعیین تکلیف پرونده به کمیسیون ماده 100 ارسال گردد.
تبصره3 : املاک دارای پروانه در کاربری مجاز و فاقد پایان کار، در صورتی که واحد مذکور مطابق نقشه و پروانه صادره از شهرداری ساخته شده باشد برابر عوارض کسب و پیشه محاسبه و وصول گردد.
تبصره4 : املاک فاقد سابقه تبصره های فوق یا املاکی که طبق ضوابط پارکینگ مورد نیاز را تامین نکرده اند پس از ارسال به مراجع ذیصلاح تا زمان تعیین تکلیف از سوی مراجع قانونی و ذیصلاح و تسویه با شهرداری، سالیانه بهای خدمات استفاده از معبر به عنوان پارکینگ جهت هر واحد پارکینگ برای املاک واقع در رینگ اول 000/000/5 ریال و رینگ دوم 000/000/3 ریال و رینگ سوم 000/000/2 ریال و املاک واقع در حریم شهر 000/500/1 ریال اخذ گردد. در رینگ دوم و سوم مناطق 3 و 4 معادل 60% مبلغ این تبصره اخذ گردد. در صورت تامین پارکینگ مشمول موضوع این تبصره نمی گردد.
تبصره5: املاک تجاری دارای سابقه که طبق ضوابط پارکینگ مورد نیاز را تامین نکرده اند پس از ارسال به مراجع ذیصلاح تا زمان تعیین تکلیف از سوی مراجع قانونی و ذیصلاح و تسویه با شهرداری، سالیانه بهای خدمات استفاده از معبر به عنوان پارکینگ به ازای هر واحد پارکینگ برابر تبصره 4 محاسبه و وصول گردد.
تبصره6 : باغ رستـوران، در محـدوده و حریم شهر طبق ضـوابط شهرسازی مکلف به تامین پارکینگ می باشند. در صورت عدم تامین پارکینگ به علت فاقد سابقه بودن تا تعیین تکلیف از سوی مراجع قانونی و تسویه با شهرداری بهای خدمات استفاده از معبر به عنوان پارکینگ به ازای هر واحد پارکینگ سالیانه برای املاک واقع در رینگ اول 000/000/2 ریال و رینگ دوم 000/000/1 ریال و رینگ سوم 000/700 ریال و املاک خارج از رینگ در مناطق 1 و 2 برابر 000/700 ریال و در مناطق 3 و 4 برابر 000/500 ریال محاسبه و وصول گردد. ضمناً در صورت تامین پارکینگ مبالغ مذکور اخذ نخواهد شد.
تبصره7: در صورتی که املاک موضوع تبصره 6 فاقد سابقه در شهرداری باشد تا زمان تعیین تکلیف برابر ضوابط شهرسازی در مراجع ذیربط معادل P 5/0 در مساحت عرصه و p ×2 در مساحت اعیان سالیانه محاسبه و اخذ گردد. اخذ هزینه فوق موجبات ایجاد هیچ گونه حقی برای واحدهای مذکور نخواهد شد.
تبصره8: در اجرای تبصره یک ماده پنجاه قانون مالیات بر ارزش افزوده و مواد 3 و 14 آیین نامه اجرایی نحوه وضع و وصول عوارض توسط شوراهای اسلامی شهر، بخش و شهرک مصوب 7/7/1378 و جلوگیری از سرشکن شدن هزینه های عمرانی و خدماتی شهر همدان ناشی از حضور و فعالیت شرکت های دولتی و شرکت های وابسته به بنیادها و نهادهای مستقر در شهر همدان بر اقشار آسیب پذیر و سایر شهروندان ، به شهرداری همدان اجازه داده می شود از ابتدای سال 1397 نسبت به وصول بهای خدمات فعالیت از موسسات فوق الذکر در شهر همدان به شرح ذیل اقدام نماید :
S×P×10%=T
T= عوارض سالیانه فعالیت
S = مساحت بنا
P = ارزش محاسباتی
تبصره9 : آن دسته از شرکت های اداری انتظامی که مشمول عوارض کسب و پیشه می باشند، مشمول این مصوبه نخواهند شد.
تبصره10 : در مورد مشاغل تبصره بند 24 ماده 55 قانون شهرداری بابت توسعه زیر ساخت های شهری و تجهیزات آتش نشانی برای یک بار S ×P ×5/1 نسبت به مساحت اعیانی محاسبه و وصول شود. "
در پاسخ به شکایت مذکور، رییس شورای اسلامی شهر همدان به موجب لایحه شماره 363204/1/70-20/8/1397 توضیح داده است که :
"1- مواد معترض عنه از تعرفه عوارض سال های 1394 الی 1397 شهرداری همدان در خصوص وصول عوارض مربوطه و بر اساس ضوابط قانونی مطابق تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1387 و بند 16 ماده 71 و ماده 77 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران در حدود صلاحیت شورای اسلامی شهر همدان، در موعد مقرر و پس از طی کلیه مراحل قانونی به تصویب رسیده و لازم‌الاجرا گردیده است.
2- بر خلاف ادعای شاکی و به صراحت مواد معترض عنه تعرفه عوارض شهرداری همدان مربوط به بهای خدمات عمومی سالیانه و به منظور ساماندهی، شناسایی و اخذ بهای خدمات آن دسته از واحدهای فاقد پایان کار و یا فاقد سابقه که در حال بهره برداری می باشند تا تعیین تکلیف از طریق مراجع ذیربط مقرر گردیده است و اخذ این عوارض از واحدهای مذکور هیچ گونه حقی برای ذینفعان و مالکین بابت ایجاد سابقه و یا تغییر کاربری ایجاد نمی‌نماید.
3- مطابق تبصره 4 ماده 100 قانون شهرداری، در مورد احداث بنای بدون پروانه در حوزه استفاده از اراضی مربوطه در صورتی که اصول فنی و بهداشتی و شهرسازی رعایت شده باشد، کمیسیون می تواند با صدور رای اخذ جریمه به ازاء هر مترمربع بنای بدون مجوز یک دهم ارزش معاملاتی ساختمان یا یک پنجم ارزش سرقفلی ساختمان در صورتی که ساختمان ارزش دریافت سرقفلی داشته باشد (هر کدام که مبلغ آن بیشتر است) از ذینفع، بلامانع بودن صدور برگ پایان ساختمان را به شهرداری اعلام کند. لذا بر خلاف ادعای شاکی مبنی بر الزام شهرداری به تعطیلی محل کسب، امکان صدور پایان کار برای این گونه املاک پس از طی روال قانونی در کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری وجود دارد.
4- برخلاف ادعای شاکی عوارض معترض عنه به هیچ عنوان جریمه و یا مجازات محسوب نشده و صرفاً بهای خدمات سالیانه مربوط به این املاک می باشد که توسط شهرداری پس از تشکیل پرونده و اعلام موضوع تخلف به کمیسیون موضوع ماده 100 قانون شهرداری و نظر به اینکه پس از طی روال اداری حسب مورد در کمیسیون ماده 100 و یا کمیسیون موضوع ماده 5 قانون شورای عالی شهرسازی و معماری، امکان صدور پایان کار و ادامه فعالیت این قبیل واحدها وجود دارد و همچنین باعنایت به نظر اعضای این شورا بر عدم اختلال در کسب وکار شهروندان در شرایط حساس اقتصادی کنونی و فقط تا زمان تعیین تکلیف در مراجع مربوطه و با مبالغ ناچیز دریافت می‌گردد. بدیهی است که پس از اعلام نظر مراجع مربوطه شهرداری نیز مکلف به رعایت این تصمیمات و اجرای فوری آن می باشد.
النهایه عطف توجه به منطوق مصرحه لایحه دفاعیه و فقدان دلیل بر صحت ادعای شاکیه و با عنایت به اینکه مواد معترض عنه مطابق شرایط قانونی و در حدود صلاحیت شورای اسلامی شهر همدان به تصویب رسیده است، صدور حکم شایسته دایر بر رد اعتراض واهی مطروحه از محضر هیات عمومی دیوان عدالت اداری مورد استدعاست."
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 25/6/1399 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
به موجب بند 24 ماده 55 قانون شهرداری ها مقرر شده «شهرداری در شهرهایی که نقشه جامع شهر تهیه شده مکلف است طبق ضوابط مذکور در پروانه های ساختمانی نوع استفاده از ساختمان را قید کند و در صورتی که برخلاف مندرجات پروانه ساختمانی در منطقه غیر تجاری، محل کسب یا پیشه یا تجارت دایر شود، شهرداری مورد را در کمیسیون مقرر در تبصره 1 ماده 100 مطرح می نماید.» نظر به اینکه اعطاء مجوز بر خلاف کاربری و اخذ وجه مغایر ماده 100 قانون شهرداری و بند 24 ماده 55 قانون مذکور است. همچنین در آراء متعدد هیات عمومی دیوان عدالت اداری از جمله آراء شماره 489-24/5/1396 و 85-12/2/1396 اخذ عوارض سالیانه بهره برداری موقت از ساختمانها مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات شورای اسلامی شهر تشخیص و ابطال شده است، بنابراین ماده 51 سال های 1394 و 1395 و ماده 48 سال 1396 و ماده 41 سال 1397 با عنوان عوارض بهای خدمات سالیانه مصوب شورای اسلامی شهر همدان مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات شورای اسلامی شهر همدان بوده و قابل ابطال است.
محمدکاظم بهرامی
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
