بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 554 تاریخ دادنامه: 17/4/1399 شماره پرونده: 9900938
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
اعلام کننده تعارض: آقای محمد شریفی
موضوع : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
گردش کار: در خصوص بررسی مشاغل سخت و زیان آور در کارگاه های تعطیل شده، یک شعبه دیوان تعطیل بـودن کارگاه را مانع بـررسی شغل شـاکی از لحاظ سخت و زیـان آور ندانسته و با این استدلال که می توان در کارگاه هایی که شغل مشابه شاکی وجود دارد نسبت به بررسی و ارزیابی شغل شاکی اقدام کرد حکم به ورود شکایت صادر کرد و یک شعبه دیوان به جهت اینکه محل کار شاکی تعطیل گردیده و امکان اعلام نظر در خصوص شغلی که وجـود ندارد و اصـولاً کارگاهی وجـود ندارد کـه شغل بررسی گردد شکایت شاکی را غیـر وارد و حکم بـه رد شکایت صادر کرده است. لذا با توجه به استنباط های مختلف شعب دیوان در این خصوص و صدور آراء متعارض از شعب دیوان، موضوع در اجرای ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری برای صدور رای وحدت رویه به هیات عمومی ارجاع شد.
گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:
الف: شعبه 63 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9609980902000348 با موضوع دادخواست آقای محمد شریفی به طرفیت اداره کار و رفاه اجتماعی مرکزی، تامین اجتماعی مرکزی و به خواسته الزام اداره کار اراک به صدور رای و طرح مشاغل وی در کمیته تشخیص مشاغل سخت و زیان آور و الزام تامین اجتماعی به پذیرش شغل وی و احتساب در سوابق به عنوان سخت و زیان آور به موجب دادنامه شماره 9609970902000938-22/6/1396 به شرح زیر رای صادر کرده است:
در خصوص دادخواست محمد شریفی به طرفیت خواندگان به خواسته بررسی و صدور رای مبنی بر سخت و زیان آور بودن شغل و احتساب در سوابق بیمه ای با توجه به شرح شکایت شاکی و دفاع خوانده و اسناد و محتویات پرونده متشکله در اداره کار نظر به لایحه دفاعیه خوانده و تعطیلی محل های کار ادعایی شاکی و اینکه امکان اعلام نظر در خصوص شغلی که وجود ندارد و اصولاً کارگاهی وجود ندارد که شغلی بررسی گردد، لذا شکایت شاکی قابلیت استماع نداشته است حکم به رد شکایت شاکی مستنداً به ماده 63 قانون آیین دادرسی دیوان عدالت اداری صادر و اعلام می دارد. رای صادره با توجه به اقامتگاه اعلامی ظرف مهلت 20 روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به درخواست هر یک از طرفین یا وکیل یا قایم مقام و نماینده قانونی آنها خواهد بود.
رای مذکور به موجب رای شماره 9709970955400253-19/1/1397 شعبه 13 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تایید شده است.
همچنین رای مذکور در اجرای ماده 79 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری در شعبه 16 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب رای شماره 9709970956202105-19/6/1397 تایید شده است.
ب: شعبه 37 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9509980903702235 با موضوع دادخواست آقای سید باقر رفیعی به طرفیت اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی استان مرکزی و به خواسته اعتراض نسبت به رای کمیته استانی جهت استفاده از مزایای مشاغل سخت و زیان آور و به موجب دادنامه شماره 9609970903700718-2/3/1396 به شرح زیر رای صادر کرده است:
با استناد به تبصره 2 ماده 76 قانون تامین اجتماعی و مواد 2، 8 و 13 آیین نامه اجرایی با عنایت به اینکه تعطیل بودن کارگاه مانع بررسی شغل شاکی از لحاظ سخت و زیان آور نمی باشد می توان در کارگاه هایی که شغل مشابه شاکی وجود دارد نسبت به بررسی و ارزیابی شغل شاکی اقدام نمود. بنابراین به استناد ماده 10 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری شکایت شاکی وارد تشخیص و ضمن نقض رای معترض عنه و ارجاع جهت رسیدگی مجدد حکم به ورود صادر و اعلام می گردد. رای صادره وفق ماده 65 قانون مرقوم ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در شعب تجدیدنظر دیوان می باشد.
رای مذکور به موجب رای شماره 9609970956800030-2/5/1396 شعبه 18 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تایید شده است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 17/4/1399 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
الف- تعارض در آراء محرز است.
ب- به موجب بند (الف) ماده 9 آیین نامه اجرایی بند 5 جزء (ب) قانون اصلاح تبصره 2 الحاقی ماده 76 قانون اصلاح مواد 72 و 77 و تبصره ماده 76 قانون تامین اجتماعی مصوب سال 1354 و الحاق دو تبصره به ماده76 مصوب سال 1371، بررسی، تطبیق و تشخیص مشاغل سخت و زیان آور با مواد این آیین نامه که توسط بیمه شده، کارفرما، وزارتخانه های بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، کار و امور اجتماعی، سازمان تامین اجتماعی و تشکلها به عنوان مشاغل سخت و زیان آور معرفی شده و اعلام نتیجه به متقاضی و سازمان های ذیربط از سوی رییس کمیته بدوی، به عنوان یکی از وظایف کمیته های بدوی استانی موضوع آیین نامه مذکور تعیین شده است و بر مبنای دادنامه شماره 475 الی 483-29/9/1383 هیات عمومی دیوان عدالت اداری، اطلاق حکم مقرر در بند (الف) تبصره 2 ماده واحده قانون اصلاح تبصره 2 الحاقی ماده 76 قانون اصلاح مواد 72 و 77 و تبصره ماده 76 قانون تامین اجتماعی مصوب 1354 و الحاق دو تبصره به ماده 76 مصوب سال 1371 و اجرای آن در مورد مشاغل کارگری سخت و زیان آور، با رعایت عوامل موثر مقرر در حکم مقنن در کارگاه های منحله یا تعطیل شده منع قانونی ندارد و مراعات تبعات و آثار قانونی مترتب بر مشاغل کارگری سخت و زیان آور به حکم قانون الزامی است و تعطیل و انحلال کارگاه طبیعت و ماهیت کارهای سخت و زیان آور انجام شده در زمان دایر بودن کارگاه را منتفی نمی سازد، لذا کمیته های بدوی استانی مکلّف به پذیرش درخواست متقاضیان احراز سخت و زیان آور بودن مشاغل هستند و نمی توانند از پذیرش درخواست های آنها خودداری نمایند. بنا به مراتب فوق، دادنامه شماره 718-2/3/1396 صادره از شعبه سی و هفتم بدوی دیوان عدالت اداری که به موجب دادنامه شماره 800030-2/5/1396 صادره از شعبه هجدهم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تایید شده و متضمن این استدلال است، صحیح و منطبق با موازین قانونی است. این رای به استناد بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم‌الاتباع است.
محمدکاظم بهرامی
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
