بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 531 تاریخ دادنامه: 10/4/1399 شماره پرونده: 9702320
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای حسین امیدی کناری
موضوع شکایت و خواسته: ابطال تعرفه های 1-3، 2-3 و 3-3 دفترچه عوارض و بهای خدمات سال 1396 شورای اسلامی شهر آمل
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال تعرفه های 1-3، 2-3 و 3-3 دفترچه عوارض و بهای خدمات سال 1396 شورای اسلامی شهر آمل را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
"احتراماً، نظر به اینکه مطابق ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 آمده است چنانچه مصوبه ای در هیات عمومی ابطال شود رعایت مفاد رای هیات عمومی در مصوبات بعدی الزامی است. اما شورای اسلامی شهر آمل علیرغم آراء صادره از هیات عمومی دیوان، اسامی دیگری تحت عنوان عوارض ایجاد بنا، عوارض بهره برداری و … را ذکر نکرده است. مصوبه موضوع شکایت مغایر با دادنامه های شماره 4-14/1/1391، 1121-24/9/1394، 727-11/10/1391، 1039-26/8/1394، 783-24/6/1394 و 247-2/5/1391 هیات عمومی می باشد، لذا تقاضای ابطال از تاریخ تصویب را دارم."
متن مقرره های مورد اعتراض به شرح زیر است:
"تعرفه عوارض و خدمات محلی پیشنهادی سال 1396 شهرداری آمل
تعرفه شماره (1-3) – عوارض ارزش افزوده ناشی از تغییر کاربری املاک:
|
اولویت کاربری |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
|
1 |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
|
2 |
000؍300 + p35 |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
|
3 |
000؍300 + p40 |
000؍300 + p30 |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
|
4 |
000؍500 + p60 |
000؍450 + p50 |
000؍350 + p40 |
– |
– |
– |
– |
– |
|
5 |
000؍900 + p118 |
000؍900 + p95 |
000؍630 + p66 |
000؍300 + p27 |
– |
– |
– |
– |
|
6 |
000؍000؍1 + p123 |
000؍000؍1 + p103 |
000؍700 + p72 |
000؍350 + p30 |
18 |
– |
– |
– |
|
7 |
000؍000؍1 + p128 |
000؍000؍1 + p108 |
000؍700 + p75 |
000؍350 + p35 |
19 |
8 |
– |
– |
|
8 |
000؍000؍1 + p132 |
000؍000؍1 + p112 |
000؍700 + p78 |
000؍350 + p40 |
20 |
10 |
8 |
– |
راهنمای جدول:
1- کاربری مختلط تجاری – اداری – مسکونی
2- تجاری محله – تجاری ناحیه – تجاری نواری – تجاری شهر
3- مختلط فرهنگی پذیرایی مسکونی – تفریحی – پذیرایی – تجاری مسکونی
4- صنعتی – کارگاهی – انبار
5- مسکونی
6- پایانه – تاسیسات تجهیزات – بازار روز – میوه تره بار – پارکینگ
7- خدماتی ( آموزشی – ورزشی – اداری – انتظامی – نظامی – درمانی – مذهبی – فرهنگی – آموزش عالی ) – فضای باز شهری – واقع در طرح معابر – نهر و کوچه متروکه
8- زراعی – باغ – حریم سبز – فضای سبز – فضای باز شهری – خارج از محدوده داخل حریم و سایر موارد مشابه
(1-3) – موارد ذیل در کلیه تعرفه های عوارضی سال 96 بایستی رعایت شود:
1- چنانچه ملکی دارای چند بر باشد در محاسبه عوارض مربوطه بالاترین قیمت منطقه ای بر ملک مشرف به معبر ملاک عمل خواهد بود. همچنین در صورتی که ملک در میدان یا فلکه واقع شده باشد عوارض بر اساس بالاترین قیمت منطقه ای جبهه خیابانی که از میدان یا فلکه منشعب می گردد محاسبه خواهد شد.
2- چنانچه پلاکی که در پشت جبهه قرار دارد، در اثر انجام تغییر و یا تبدیل در پلاک و یا پلاک های مجاور قابلیت دسترسی به جبهه با قیمت منطقه ای بیشتر را پیدا نماید مابه التفاوت عوارض بر اساس قیمت جبهه جدید و آخرین ارزش معاملاتی ملاک عمل محاسبه می گردد.
3- با توجه به دادنامه شماره 587-25/11/1383 و همچنین دادنامه شماره 48-3/2/1385 هیات عمومی دیوان عدالت اداری کلیه بناهای احداثی که کمیسیون ماده صد رای به ابقا بنا و جریمه آن صادر نموده پس از رای کمیسیون ماده صد مشمول پرداخت کلیه عوارضات منطقه برابر ضوابط و تعرفه روز می گردند.
4- مرجع رفع هرگونه اختلاف بین مودی و شهرداری در مورد عوارض و بهای خدمات کمیسیون موضوع ماده 77 قانون شهرداری است.
5- عوارض موضوع این تعرفه در داخل محدوده و حریم شهر قابل وصول است.
6- قـوانین و مقـررات مربـوط به معافیت های مصوب ( پس از تصویب قـانون مـالیات بر ارزش افـزوده ) و یا معافیت هایی که در قوانین بودجه سنواتی پیش بینی می گردد با رعایت تبصره ذیل ماده 181 قانون برنامه پنجم توسعه اعمال خواهد شد در هر حال تخلفات ساختمانی مشمول استفاده از هیچ گونه تخفیف و معافیتی نخواهد بود.
7- ملاک محاسبه سهم آموزش و پرورش بند 3 ماده 13 قانون تشکیل شورای آموزش و پرورش مصوب 26 دی ماه 1372 مجلس شورای اسلامی باشد.
8- سایر بها و خدمات شهرداری که بر عهده سازمانها واگذار شده است در تعرفه هر سازمان ملاک عمل قرار خواهد گرفت و درآمد آن به حساب سازمان مربوط واریز می گردد.
9- در صورت عدم تصویب و ابلاغ دفترچه ارزش معاملاتی دارایی (ماده 64) قانون مالیاتهای مستقیم توسط مراجع ذیصلاح برای سال 1396 آخرین ارزش معاملاتی (1394) ماخذ محاسبات قرار می گیرد.
تعرفه شماره (2-3) – مغایرت کاربریهای طرح تفصیلی قبلی و جدید
1- چنانچه پلاکی برابر طرح تفصیلی قبلی دارای کاربری مسکونی بوده ولی در طرح تفصیلی جدید کاربری آن باغ داری و غیره (مسکونی) تعیین گردیده باشد و مالک درخواست تغییر کاربری و بازگشت به کاربری اولیه (طرح تفصیلی قبلی) را داشته باشد:
|
1 |
در صورتیکه دارای پروانه ساختمان قبل از سال 85 باشد و بنا ساخته شده باشد. |
معاف |
|
2 |
در صورتیکه دارای بنای قدیمی قبل از سال 66 که عوارض بنای احداثی تسویه شده باشد. |
50% |
|
3 |
در صورتیکه دارای رای جریمه قبل از سال85 باشد و جریمه آن پرداخت شده باشد. |
معاف |
|
4 |
در صورتیکه دارای پروانه ساختمان قبل از سال 85 باشد ولی احداث نشده باشد. |
50% |
|
5 |
در صورتیکه دارای رای جریمه قبل از سال 85 باشد و جریمه پرداخت نشده باشد. |
50% |
|
6 |
در صورتیکه عرصه فاقد اعیان باشد. |
50% |
|
7 |
در صورتیکه دارای پروانه ساختمان که در اجرای ماده واحده صادر شده باشد. |
50% |
|
8 |
در صورتی که عوارض تغییر کاربری از غیرمسکونی (سال 64) به مسکونی (طرح جامع) پرداخت شده باشد و در طرح تفصیلی جدید (سال 85) به غیر مسکونی تغییر یابد. |
معاف |
|
9 |
در مورد بند 8 چنانچه برابر طرح تفصیلی جدید (سال 85) تمام یا قسمتی از پلاک به تجاری تغییر یابد. |
به میزان مساحت تجاری قابل دریافت می باشد |
2- در صورتی که مالک درخواست تغییر کاربری به تجاری (برگشت به کاربری اولیه و یا کاربری مشابه آن) را داشته باشد؛ پس از تایید واحدهای ذیربط به میزان بنای تجاری که دارای سابقه و پرداختی قبل از سال 1385 باشد، معاف و مابقی به ماخذ 50% قابل محاسبه می باشد و در صورتی که عرصه فاقد اعیان نیز به ماخذ 50% تعرفه قابل محاسبه می باشد.
تذکر: در صورت درخواست استفاده از کاربری با ارزشتر مابه التفاوت ارزش افزوده ناشی از تغییر کاربری قابل دریافت می باشد.
تعرفه شماره (3-3) – عوارض ارزش افزوده ایجاد، افزایش و یا تبدیل سطح تجاری – خدماتی و …
|
ردیف |
شرح |
نحوه محاسبه |
|
1 |
طبقه همکف |
900000 + F 90 |
|
2 |
طبقات اول تجاری و زیر زمین اول تجاری |
75% ردیف (1) |
|
3 |
سایر طبقات |
50% ردیف (1) |
تبصره :
1- عوارض ارش افزوده ایجاد و یا افزایش و یا تبدیل بنای خدماتی – اداری به ماخذ 45% ضرایب فوق محاسبه می گردد.
2- عـوارض ارزش افـزوده ایجاد و یا افزایش و یـا تبدیل بنای انباری تجـاری به ماخذ 30% ضرایب فوق محاسبه می گردد.
3- عـوارض ارزش افزوده ایجاد و یا افـزایش و یا تبدیل بنای کارگاهی صنعـتی به ماخذ 55% ضرایب فـوق محاسبه می گردد.
4- در تمامی موارد فوق ( تبصره 1 ، 2 و 3) در صورت تبدیل شدن به تجاری به نسبت باقـی مانده ضریب قابل وصول می باشد.
5- عوارض فوق شامل بنای دارای تسویه حساب نمی باشد. ( عطف به ما سبق نمی گردد. ) اما شامل هرگونه شامل هرگونه بنای تجاری و یا خدماتی و صنعتی فاقد تسویه حساب می گردد.
6- چنانچه مالک در بنای تجاری دارای تسویه حساب تبدیل واحد انجام دهد عوارض فوق با رعایت تبصره ها و تذکرات بر اساس سال تبدیل قابل وصول می باشد.
تذکر: 1- عوارض ارزش افزوده احداث بنای تجاری – خدماتی و صنعتی قبل از سال 1349 ( تا پایان سال 1348) به ماخذ 20 درصد ضوابط سال جاری قابل محاسبه و دریافت می باشد.
2- عوارض ارزش افزوده احداث بنای تجاری – خدماتی و صنعتی از ابتدای سال 1349 ( تا پایان سال 1368 ) به ماخذ 40 درصد ضوابط سال جاری قابل محاسبه و دریافت می باشد.
3- عوارض ارزش افزوده احداث بنای تجاری – خدماتی و صنعتی از ابتدای سال 1369 ( تا ابتدای سال 1385 ) به ماخذ 50 درصد ضوابط سال جاری قابل محاسبه و دریافت می باشد.
4- عوارض ارزش افزوده احداث بنای تجاری – خدماتی و صنعتی از ابتدای سال 1385 به بعد برابر ضوابط سال جاری قابل محاسبه و دریافت می باشد. "
طرف شکایت علیرغم ارسال و ابلاغ نسخه دوم دادخواست و ضمایم آن تا زمان رسیدگی به پرونده هیچ گونه پاسخی ارسال نکرده است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 10/4/1399 با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
1- هر چند طبق آرا متعدد هیات عمومی دیوان عدالت اداری عوارض ارزش افزوده ناشی از طرح های توسعه شهری و تغییر کاربری در مصوبات شوراهای اسلامی شهرها مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات قانونی تشخیص نشده است لکن طبق ماده 5 قانون تاسیس شورای عالی شهر سازی و معماری ایران بررسی و تصویب طرح های تفصیلی شهری و تغییرات آنها در هر استان توسط کمیسیون مندرج در آن انجام می شود و تعیین عوارض ارزش افزوده برای املاک یا اراضی قبل از طرح در کمیسیون ماده 5 یا بدون اخذ مجوز از مراجع ذیربط قانونی مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات است، بنابراین بند 3 از (1-3) به لحاظ شمول عوارض مندرج در تعرفه مذکور به تخلفات ابقاء شده در کمیسیون ماده صد بدون اخذ نظریه کمیسیون ماده پنج قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می شود.
2- طبق ماده 5 قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران بررسی و تصویب طرح های تفصیلی شهری و تغییرات آنها در هر استان به وسیله کمیسیونی به ریاست استاندار (و در غیاب وی معاون عمرانی استانداری) و با عضویت شهردار و نمایندگان وزارت مسکن و شهرسازی، وزارت جهاد کشاورزی و سازمان میراث فـرهنگی و گـردشگری و صنایـع دستـی و همچنین رییس شـورای اسـلامی شهر ذی ربط و نماینده سازمان نظام مهندسی استان (با تخصیص معماری یا شهرسازی) بدون حق رای انجام می شود و تعیین عوارض ارزش افزوده برای املاک یا اراضی مغایر طرح تفصیلی جدید و یا بدون اخذ مجوز از مراجع ذیربط قانونی در تعرفه شماره (2-3) تحت عنوان مغایرت کاربری های طرح تفصیلی قبلی و جدید به استثناء بند 9 جدول تعرفه مذکور مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می شود.
3- هر چند طبق آراء متعدد هیات عمومی دیوان عدالت اداری عوارض ارزش افزوده ناشی از طرح های توسعه شهری و تغییر کاربری در مصوبات شوراهای اسلامی شهرها مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات قانونی تشخیص نگردیده است لکن طبق ماده 5 قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران بررسی و تصویب طرحهای تفصیلی شهری و تغییرات آنها در هر استان توسط کمیسیون مندرج در آن انجام می شود و تعیین عوارض ارزش افزوده برای املاک یا اراضی قبل از طرح در کمیسیون ماده 5 یا بدون اخذ مجوز از مراجع ذیربط قانونی مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات است، بنابراین اطلاق مصوبه مورد شکایت(3-3) و تذکرات آن مبنی بر تسری آن به مواردی که در کمیسیون ماده پنج مطرح نشده مغایر قانون و مستند به بند 1 مـاده 12 و مـاده 88 قانـون تشکیلات و آیین دادرسی دیـوان عدالت اداری مصوب سـال 1392 ابطال می شود. با اعمال ماده 13 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و تسری ابطال مصوبات به زمان تصویب آنها موافقت نشد.
مرتضی علی اشراقی
هیات عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضایی دیوان عدالت اداری
