بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 528 الی 530 تاریخ دادنامه: 10/4/1399
شماره پرونده: 9801876، 9801871، 9801870
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: خانم پروانه نجمدی و آقای محمد بهلول
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 4 از مصوبات صورتجلسه سیصد و شصت و هشتمین جلسه شورای پژوهش دانشگاه پیام نور مورخ 22/12/1395 و بخشنامه داخلی شماره 988/7/د-1396/01/20 و بند 1 بخشنامه 30862/7/د-1397/06/26 معاون پژوهش و فناوری دانشگاه پیام نور
گردش کار: شاکیان به موجب دادخواست های جداگانه ابطال بند 4 از مصوبات صورتجلسه سیصد و شصت و هشتمین جلسه شورای پژوهش دانشگاه پیام نور مورخ 22/12/1395 و بخشنامه داخلی شماره 988/7/د-20/1/1396 و بند 1 بخشنامه 30862/7/د-26/6/1397 معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه پیام نور را خواستار شده اند و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده اند که:
"1- مقررات موضوع شکایت برخلاف ماده 4 قانون مدنی عطف به ما سبق شده اند زیرا با وجود تصویب در سال 1396 و 1397 نسبت به دانشجویان ورودی قبل از آن سالها اعمال شده اند.
2- مقررات موضوع شکایت بر خلاف ماده 13 و 8 آیین نامه دوره دکتری سال 1389 وزارت علوم، تحقیقات و فناوری صـادر شده اند زیرا به موجب ماده مذکور چاپ حداقل یک مقـاله ( در مجلات علمی پژوهـشی که دارای نمایه معتبر بین المللی باشند ) برای دانشجویان دکتری برای دفاع از رساله دکتری کافی شناخته نشده است در حالی که در مقرره موضوع شکایت این مجلات محدود شده است.
3- بخشنامه های موضوع شکایت بسیار نامتعارف و غیر علمی است.
4- بخشنامه مورد شکایت مخالف مواد 9 و 10 و تبصره 14 ماده 6 و بند (ب) ماده 2 و تبصره ماده 3 قانون اهداف و وظایف و تشکیلات وزارت علوم است. زیرا تصویب چنین مقرره ای در صلاحیت وزارت علوم است.
5- مقررات موضوع شکایت مخالف قانون احکام دایمی برنامه های توسعه کشور مصوب 10/11/1395 است و از صلاحیت هیات امنا خارج است."
همچنین خانم پروانه نجمدی به موجب لایحه ای که به شماره 98-1870-8 مورخ 21/11/1398 ثبت دفتر هیات عمومی و هیاتهای تخصصی شده است اعلام کرده است که:
"1- با توجه به همکاری نکردن دانشگاه در ارایه مدارک و عدم دسترسی به مصوبات صورتجلسه سیصد و شصت و هشتمین جلسه شورای پژوهشی دانشگاه پیام نور مورخ 22/12/1395 و متاسفانه عدم درج مصوبات در سامانه دانشگاه علیرغم الزام دانشگاه ها به درج مصوبات در سامانه، اینجانب به ناچار در دادخواست خود مجبور به ارایه شماره نامه های 988/7/د-20/1/1396 و 30862/7/د-26/6/1397 که بر اساس بند 4 صورتجلسه مصوبه جلسه مذکور تهیه شده اند، شدم. اما از ابتدا ابطال بند 4 مصوبات صورتجلسه سیصد و شصت و هشتمین جلسه شورای پژوهشی دانشگاه پیام نور مورخ 22/12/1395 مربوط به نامه های 988/7/د-20/1/1396 و 30862/7/د-26/6/1397 مورد نظر اینجانب بوده است. 2- در حال حاضر با ملاحظه پرونده و ارایه صورتجلسه مذکور از سوی خوانده به عنوان مدرکی در لوایح دفاعیه ایشان و ثبت آن در پرونده که این موضوع خود موید آگاهی و اطلاع کامل خوانده از اصل خواسته اینجانب در ابطال بند 4 مصوبات صورتجلسه مذکور می باشد، تقاضا دارم خواسته خود را به صورت « ابطال بند 4 از مصوبات صورتجلسه سیصد و شصت و هشتمین جلسه شورای پژوهشی دانشگاه پیام نـور مـورخ 22/12/1395 مربوط به نامـه های 988/7/د-20/1/1396 و 30862/7/د-26/6/1397 تغییر می دهم، لازم به ذکر است که این بند مصوبه مذکور شروطی مغایر با آیین نامه دکتری وزارت علوم را برای دانش آموختگان ایجاد کرده که در لوایح قبلی و این لایحه تقدیم گردیده است."
متن مقرره های مورد شکایت به قرار زیر است:
"صورتجلسه سیصد و شصت و هشتمین
تاریخ جلسه: 22/12/1395 ساعت شروع: 30/13 ساعت خاتمه: 15 مکان جلسه: سالن شورا شماره 1
الف) سیاستگذاری:
…….
4- موضوع تصمیم گیری در خصوص نمایه مقاله های چاپ شده در مجلات، جهت اخذ مجوز دفاع از رساله دکتری در شورا مطرح و مقرر شد جهت کیفی سازی مقالات چاپ شده توسط دانشجویان، بر اساس ماده 19 آیین نامه آموزشی دوره دکتری تخصصی (ph.D) دانشجو پس از تدوین رساله به شرط چاپ یک مقاله علمی-پژوهشی داخلی یا خارجی مستخرج از رساله که شامل (مقالاتی که دارای نمایه ISI که در لیست JCR موجود باشد و مقالات چاپ شده در مجلات علمی – پژوهشی که مورد تایید وزارتین ) می باشد، با تایید استاد/استادان راهنما مجاز است در حضور هیات داوران از رساله خود دفاع کند. شایان ذکر است مصوبه مذکور از تاریخ 1/7/1396 لازم الاجرا می‌باشد.
بخشنامه های شماره 988/7/د–20/1/1396
روسای محترم استان ها، روسای محترم بخش ها، رییس محترم مرکز تحصیلات تکمیلی
مدیر کل محترم دفتر برنامه ریزی و هماهنگی مراکز بین الملل
با سلام و احترام:
با توجه به تصمیمات اتخـاذ شده در سیصد و شصت و هشتمین جلسه شـورای پژوهشی مـورخ 22/12/1395 جهت کیفی سازی مقالات چاپ شده توسط دانشجویان و همچنین بر اساس ماده 19 آیین نامه آموزشی دوره دکتری تخصصی (ph.D) ، دانشجو پس از تدوین رساله به شرط چاپ یک مقاله علمی – پژوهشی داخلی یا خارجی مستخرج از رساله که شامل ( مقالات چاپ شده در مجلات ISI که در لیست JCR موجود باشد و مقالات چاپ شده در مجلات علمی – پژوهشی که مورد تایید وزارتین ) می باشد، با تایید استاد/ استادان راهنما مجاز است در حضور هیات داوران از رساله خود دفاع کند. شایان ذکر است این بخشنامه از تاریخ 1/7/1396 لازم الاجرا می باشد.– معاون پژوهش و فناوری
بند 1 بخشنامه 30862/7/د-26/6/1397
1- بر اساس بخشنامه شماره 988/7/د-20/1/1396 که با توجه به تصمیمات اتخاذ شده در سیصد و هشتمین جلسه شورای پژوهشی مورخ 22/12/1395 جهت کیفی سازی مقالات چاپ شده توسط دانشجویان و همچنین بر اساس ماده 19 آیین نامه آموزشی دوره دکتری تخصصی ( ph.D ) به استان ها ارسال گردیده است، دانشجو جهت اخذ مجوز دفاع از رساله بایستی الف) مقاله ای که در نشریه داخلی به چاپ می رساند علمی – پژوهشی مورد تایید وزراتین باشد.
ب) مقالاتی که در نشریات بین المللی به چاپ می رساند ISI موجود در لیست JCR باشد. "
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل دفتر امور حقوقی دانشگاه پیام نور به موجب لایحه شماره 4415/1103/ص-13/6/1398 توضیح داده است که:
"1- به استناد ماده یک قانون احکام دایمی برنامه های توسعه کشور مصوب 10/11/1395 دانشگاه ها و مراکز و موسسات آموزش عالی و … بدون الزام به رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه های دولتی و … فقط در چهارچوب مصوبات و آیین نامه های مالی و معاملاتی و اداری و … مصـوب هـیات امنا که حسب مـورد به تایید وزراء مربوطه می رسد عمل می کنند.
2- مقررات موضوع شکایت از شیونات آموزشی و پژوهشی بوده که به موجب مصوبه شماره 630-12/6/1387 شورای عالی انقلاب فرهنگی از شمول صلاحیت دیوان عدالت اداری و سایر مراجع قضایی خارج است.
3- مقررات موضوع شکایت تعیین شاخص های مربوط به رعایت ضوابط و مقررات پژوهشی بوده که به موجب ماده 5 شیوه نامه اجرایی آیین نامه ارتقاء مرتبه اعضای هیات علمی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی که به موجب ابلاغ شماره 97455/و-11/5/1395 وزیر وقت علوم، تحقیقات و فناوری به نام دانشگاه ها ابلاغ شده است صادر گردیده و تخطی از مقررات قانونی و مصوبات بالادستی صورت نگرفته است.
4- مجله ای که شاکی مقاله خود را در آن چاپ نمـوده در لیست مجلات JCR ( مجلات مورد تایید وزارت علوم ) نمی باشد.
طرف شکایت در لایحه تکمیلی شماره 9682/1103/ص-6/11/1398 علاوه بر تاکید بر نکات فوق اعلام نموده بـه مـوجب تبصره 16 مـاده 8 آیین نامـه دوره دکتری مـورخ 17/9/1389 بـه شماره 57209/21 وزارت علوم، نحـوه تشکیل و شرح وظایف هیات داوران، چگونگی دفـاع از رساله و احراز کفایت دستاوردهای علمی رسالـه تابع دستورالعملی است که به تصویب شورای موسسه رسیده باشد و به موجب ماده 8 آیین نامه مذکور، دانشجو پس از تدوین رساله و تایید استاد راهنما و به شرط کفایت دستاوردهای علمی رساله (چاپ مقاله … ) موظف است در حضور هیات داوران از رساله خود دفاع کند و مقرره موضوع شکایت در راستای مواد یاد شده از آیین نامه وزارتی به تصویب رسیده و سایر دانشگاه ها هم مقررات مشابه ای به تصویب رسانده اند."
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 10/4/1399 با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
با عنایت به اینکه به موجب بند 4 قسمت (ب) ماده 12 قانون اهداف وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تعیین ضوابط، معیارها و استانداردهای علمی موسسات آموزش عالی تحقیقاتی و رشته ها و مقاطع تحصیلی از وظایف و اختیارات وزارت علوم شناخته شده و در راستای اجرای ماده مذکور آیین نامه دوره دکتری در تاریخ 17/9/1389 به شماره 57209/21 به تصویب وزارت علوم رسیده که به موجب ماده 8 آیین نامه یاد شده مقرر شده « دانشجو پس از تدوین رساله و تایید استاد راهنما و به شرط کفایت دستاوردهای علمی رساله (چاپ حداقل یک مقاله برای دانشجویان در شیوه آموزشی – پژوهشی و دو مقاله برای دانشجویان شیوه پژوهشی در مجلات علمی – پژوهشی دارای نمایه معتبر بین المللی و همچنین در شیوه پژوهشی، باید استاد راهنما، مسیولیت کفایت کار انجام شده دانشجو را برای پاسخگویی به کارفرما یا دستگاه اجرایی بپذیرد)، مـوظف است در حضور هیات داوران از رساله خود دفاع کند.» و مقررات مندرج در تبصره 16 مـاده 8 آیین نامه اخیرالذکر که چگونگی دفاع از رساله و احراز کفایت دستاوردهای علمی رساله را تابع دستورالعملی دانسته که به تصویب شورای موسسه رسیده باشد و شورای پژوهشی دانشگاه نیز در راستای آیین نامه مذکور اقدام به تصویب و صدور مقرره موضوع شکایت کرده، مجوز تصویب مقرراتی خلاف اصل ماده نداده بلکه حدود اختیارات دانشگاه را در محدوده اصل ماده تعیین کرده است. بنابراین مقرره های موضوع شکایت از این حیث که دامنه مقالات مجاز جهت چاپ مقاله از رساله دکتری دانشجویان را محدود کرده خارج از اختیارات وضع شده و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 88 و 13 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال می شود.
مرتضی علی اشراقی
هیات عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضایی دیوان عدالت اداری
