بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه : 393
تاریخ دادنامه: 13/03/1399
شماره پرونده: 9800513
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای احسان الله آقاشاهی (مدیرکل دبیرخانه مرکزی و دفاتر استانی دیوان عدالت اداری)
موضوع شکایت و خواسته: ابطال نـامه های شمـاره 333752-7؍7؍1397 رییس امـور مـدیریت مشاغل و نظام های پرداخت سازمان اداری و استخدامی و 326537-19؍7؍1398 معاون سرمایه انسانی سازمان اداری و استخدامی کشور
گردش کار: مدیرکل دبیرخانه مرکزی و دفاتر استانی دیوان عدالت اداری به موجب شکایت نامه شماره 200؍13618؍271-18؍12؍1397 اعلام کرده است که:
“1- به استناد بند (2) ماده (68) قانون مدیریت خدمات کشوری، ایثارگران شاغل در دستگاه های اجرایی، از تاریخ 1؍1؍1388، متناسب با درصد جانبازی و مدت داوطلبانه در جبهه و مدت اسارت، طبق جدول شماره (4) فصل دهم قانون مذکور، از فوق العاده ایثارگری بهره مند می شوند. 2- براساس ماده (76) قانون مدیریت خدمات کشوری، حداقل و حداکثر حقوق و مزایای مستمر شاغلین، حقوق بازنشستگان و وظیفه بگیران مشمول این قانون، هر سال با پیشنهاد سازمان اداری و استخدامی کشور، به تصویب هیات وزیران می رسد که به استناد تبصره ماده مذکور، فوق العاده ایثارگری بند (2) ماده (68)، جزء فوق العاده های مستمر تلقی می گردد و در زمان بازنشستگی، مطابق ماده (106) قانون مدیریت خدمات کشوری، مورد محاسبه حقوق بازنشستگی قرار می‌گیرد.3- طبق ماده (51) قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب (1391)، کلیه شهدا و جانبازان (25) درصد و بالاتر و آزادگان و همسران و فرزندان شهدای شاغل در دستگاه های اجرایی و شاغلین در بخش غیردولتی، از فوق العاده ایثارگری برخوردار خواهند بود.4- طبق نامه های مورد شکایت، لحاظ نمودن فوق العاده ایثارگری موضوع ماده (51) قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران، جزء اقلام مشمول کسر کسورات بازنشستگی در ماده (106) قانون مدیریت خدمات کشوری نمی باشد و علاوه بر اینکه پرداختی منجر به تفاوت در میزان حقوق بازنشستگی ایثارگران خواهد شد، این موضوع مستلزم تصریح قانونگذار دانسته شده است. 5- قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران، قانون موخّر بر قانون مدیریت خدمات کشوری بوده، لذا عدم لحاظ فوق العاده ایثارگری در تبصره مواد (76) و (106) قانون مدیریت خدمات کشوری، به عنوان فوق العاده مستمر و عدم محاسبه آن در حقوق بازنشستگی، برخلاف ماده (4) قانون مدنی و اصل عطف به ماسبق نشدن قوانین بوده و همچنین موجب تضییع حقوق مکتسبه ایثارگران خواهد شد.”
متن مقرره های مورد اعتراض به شرح زیر است:
” 1- نامه شماره 333752-7؍7؍1397 رییس امور مدیریت مشاغل و نظام های پرداخت سازمان اداری و استخدامی کشور:
جناب آقای ابراهیم زاده معاون محترم فنی–صندوق بازنشستگی کشوری
با سلام و احترام؛ بازگشت به نامه شماره 9363؍ص؍220-12؍6؍1397 اعلام می دارد: همان طور که در نامه قبلی این امور به شماره 270038-28؍5؍1397 اعلام شده است؛ طبق نظریه مورخ 28؍7؍1395 کمیته فنی–حقوقـی شـورای توسعه مـدیریت و سرمایـه انسانی کـه طی نامه شماره 804817-3؍8؍1395به این امور ابلاغ شده است، فوق العاده موضوع ماده (51) قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مشمول کسر کسور بازنشستگی نمی باشد. اضافه می نماید؛ فوق العاده ایثارگری موضوع بند (2) ماده (68) قانون مدیریت خدمات کشوری به ایثارگران مشمول این قانون و با توجه به امتیاز مکتسبه آنان از لحاظ مدت حضور داوطلبانه در جبهه، میزان درصد جانبازی و مدت اسارت آزادگان پرداخت می شود. در حالی که فوق العاده ایثارگری ماده (51) قانون جامع خدمات رسانـی صرفاً به برخی از اقشار ایثارگری، شاغل در دستگاه های موضوع ماده (2) قانون اخیرالذکر، قابل پرداخت می باشد. لذا لحـاظ نمودن این فوق العاده جزء اقلام مشمول ماده (106) قانون مدیریت خدمات کشوری، جهت کسر کسور بازنشستگی از آن ضمن اینکه منجر به تفاوت و تبعیض در میزان حقوق بازنشستگی بین ایثارگران خواهد گردید، مستلزم تصـریح قانونگذار می باشد. با توجه به مراتب فوق و نظریه یاد شده کمیته فنی–حقوقی شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی کسر کسور بازنشستگی از فوق العاده موضوع ماده (51) قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران نیاز به مجوز قانونی دارد.-رییس امور مدیریت مشاغل و نظام های پرداخت
2- نامه شماره 326537-19؍7؍1398 معاون سرمایه انسانی سازمان اداری و استخدامی کشور:
جناب آقای تقی زاده مدیر عامل محترم صندوق بازنشستگی کشوری
با سلام و احترام؛ بـازگشت به نامه شمـاره 13012؍210-16؍7؍1397 در خصوص کسر کسور بازنشستگی از فوق العاده ایثارگری موضوع ماده (51) قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران به استحضار می رساند: اقلام مشمول کسر کسور بازنشستگی در ماده (106) قانون مدیریت خدمات کشوری به صراحت مشخص شده است. (حقوق ثابت به اضافه فوق العاده های مستمر و فوق العاده بند 10 ماده 68 این قانون ) لذا لحاظ نمودن این فوق العاده جزو اقلام مشمول کسر کسور بازنشستگی، مستلزم تصریح قانونگذار می باشد.-معاون سرمایه انسانی “
در پاسخ به شکایت مذکور، رییس امور حقوقی و قوانین سازمان اداری و استخدامی کشور به موجب لایحه شماره 163638-2؍4؍1398 توضیح داده است که:
” 1- همان گونه که از سیاق ماده (51) قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مشخص است، فوق العاده ایثارگری، داخل در نظامهای پرداخت قانون مدیریت خدمات کشوری، قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصوب (1370) و … محسوب نشده و قایل شدن به هرگونه تاثیر یا تاثّر در پرداخت های مربوط، خلاف قاعده بوده و وجهی ندارد.2- برقراری هرگونه فوق العاده و مبنای محاسبه و تاثیر آن در سایر اقلام پرداختی به کارمند و سایر فوق العاده ها و مستمر و غیر مستمر بودن و کسر یا عدم کسر کسور بازنشستگی از هر فوق العاده، نیاز به تصریح قانونی دارد که در مورد فوق العاده ایثارگری موضوع ماده (51) قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران، صرفاً به برقراری و مبنای محاسبه آن اشاره شده است.3- با توجه به صراحت قانونگذار در بیان اقلام مشمول کسر کسور بازنشستگی در ماده (106) قانون مدیریت خدمات کشوری (حقوق ثابت، فوق العاده های مستمر و فوق العاده بند (10) ماده (68)) و اعلام فوق العاده های مستمر در بخش موخّر تبصره ذیل ماده (76) قانون مذکور، فوق العاده ایثارگری، مشمول کسر کسور بازنشستگی نمی باشد، مگر با اذن و تجویز صریح قانونگذار.”
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 13؍3؍1399 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
با توجه به اینکه اولاً: نحوه محاسبه مبلغ فوق العاده ایثارگری موضوع ماده 51 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران و فوق العاده ایثارگری مـوضوع بنـد 2 مـاده 68 قانون مـدیریت خـدمات کشوری متفاوت بوده و فوق العاده ایثارگری موضوع ماده 51 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران عدد ثابت و به میزان 25% حداقل حقوق است و فوق العاده ایثارگری موضوع بند 2 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری بر مبنای امتیاز ایثارگر تا 1500 امتیاز ضرب در ضریب سال تعیین می شود. ثانیاً: مشمولین این دو فوق العاده ایثارگری متفاوت هستند و فوق العاده ایثارگری موضوع ماده 51 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران شامل شهدا و جانبازان بیست و پنج درصد و بالاتر و آزادگان و همسران و فرزندان شهدا است اعم از اینکه مشمول قانون مـدیریت خـدمات کشوری باشند یـا بر مبنای سایر نظامات استخـدامی حقوق دریافت کنند، در حـالی کـه فوق العاده ایثارگری موضوع بند 2 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری علیرغم شمول بر تمامی جانبازان، آزادگان و رزمندگان دارای خدمت داوطلبانه، تنها ایثارگرانی را در بر می گیرد که بر مبنای فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت می کنند، بنابراین برخلاف استدلال رای شماره 245-16؍11؍1395 هیات تخصصی اداری استخدامی دیوان عدالت اداری و با رد استدلال رای مذکور هیات تخصصی اداری و استخدامی، پرداخت هر دو فوق العاده یاد شده به ایثارگران امکان پذیر است. در عین حال با توجه به اینکه قانونگذار به موجب ذیل تبصره ماده 76 قانون مدیریت خدمات کشوری صرفاً فوق العاده ایثارگری موضوع بند 2 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری را مستمر محسوب کرده و به موجب ماده 106 همان قانون مشمول کسور بازنشستگی دانسته است و با عنایت به اینکه در خصوص فوق العاده ایثارگری موضوع ماده 51 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران تصریحی از سوی قانونگذار در رابطه با کسر کسور بازنشستگی وجود ندارد و فوق العاده موضوع ماده فوق با توجه به ماهیت آن امتیازی برای زمان اشتغال فرد ایثارگر بوده و به موجب تبصره 2 ماده مذکور به جانبازان و آزادگان در حال اشتغال تعلق نمی گیرد و مشمول کسور بازنشستگی نیست، لذا بنا به مراتب فوق مکاتبات مورد شکایت که دلالت بر عدم کسر کسور بازنشستگی از فوق العاده ایثارگری موضوع ماده 51 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران دارند، با قانون مغایرتی ندارد و ابطال نشد.
محمد کاظم بهرامی- رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
