شماره دادنامه: 2726
تاریخ دادنامه: 19/9/1398
شماره پرونده: 9702287
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای علی ناصری مهر
موضوع شکایت و خواسته: ابطال دستورالعمل شماره 274/9726/717-20/6/1397 معاون پشتیبانی و منابع انسانی سازمان بهزیستی استان تهران
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال دستورالعمل شماره 274/9726/717-20/6/1397 معاون پشتیبانی و منابع انسانی سازمان بهزیستی استان تهران را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که : «اینجانب در سال 1396 در رشته مهندسی کامپیوتر دانشگاه امیر کبیر (پردیس بین الملل) پذیرفته شدم و به علت معلولیت جسمی دارای پرونده در بهزیستی استان تهران می باشم. در ارتباط با قانون جامع حمایت از معلولان مصوب سال 1383 و قانون حمایت از معلولان مصوب 1397 در ماده 8 (قانون 83) و ماده 9 (قانون 97) به صراحت تحصیل رایگان معلولان تحت پوشش بهزیستی را در مقاطع مختلف و سنین مختلف، تاکید نموده ولی سازمان بهزیستی استان تهران طی دستورالعمل شماره 274/9726/717-20/6/1397 که به امضای معاون پشتیبانی و منابع انسانی آن اداره رسیده، مانع از اجرای کامل قوانین فوق گردیده و با آنها در تضاد است. لذا درخواست ابطال دستورالعمل یاد شده را دارم و نیز الزام آن سازمان به پرداخت شهریه دانشگاه اینجانب را خواستارم.»
متن دستورالعمل مورد اعتراض به قرار زیر است : « مدیر محترم بهزیستی شهرستان… رییس محترم اداره بهزیستی شهرستان …
سلام علیکم: احتراماً به استحضار می رساند در خصوص تسهیلات امور دانشجویی مددجویان تحت پوشش، سازمان بهزیستی هیچ گونه تعهدی نسبت به پرداخت شهریه دانشجویانی که در واحدهای بین المللی داخلی یا خارج دانشگاه های دولتی یا غیردولتی مشغول به تحصیل می باشند را ندارد، لذا خواهشمند است دستور فرمایید تا به نحوی مطلوب اطلاع رسانی لازم صوت پذیرد تا مددجویان واجد شرایط، بدون هیچ گونه مشکلی امکان بهره مندی از تسهیلات امور دانشجویی مطابق با بخشنامه های ابلاغی را داشته باشند.- معاون پشتیبانی و منابع انسانی»
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل امور حقوقی سازمان بهزیستی کشور به موجب لایحه شماره 81038/98/900-24/6/1398 توضیح داده است که : « احتراماً، در خصوص کلاسه پرونده 9702287 به شماره پرونده 9709980905801509-2/8/1397 موضوع دادخواست آقای علی ناصری مبنی بر ابطال دستورالعمل 274/9726/717-20/6/1397 معاون پشتیبانی و امور مالی بهزیستی استان تهران و الزام بهزیستی استان تهران به پرداخت شهریه دانشگاه دفاعیات قانونی این سازمان را به شرح ذیل به استحضار عالی می رساند:
1- به استناد ماده 2 آیین نامه اجرایی ماده 8 قانون جامع حمایت از معلولان کلیه معلولان نیازمند واجد شرایط می توانند از آموزش رایگان در تمام مقاطع تحصیلی و در کلیه واحدهای آموزشی بهره مند گردند و به استناد بند (پ) همان آیین نامه معلول نیازمند واجد شرایط معلولی می باشد که نیازمند بودن وی به تایید واحدهای ذیربط در سازمان بهزیستی کشور رسیده است.
2- با استناد به بخشنامه شماره 12449/22/2-4/2/1392 صادره از مدیرکل دفتر گسترش و برنامه ریزی آموزش عالی و دبیر شورای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری عنوان واحدهای بین الملل به پردیس خودگردان تغییر نام یافته و واحدهای دانشگاهی از استفاده از عنوان واحد بین الملل منع شده و همچنین با استناد به بند 2-3 شیوه نامه تاسیس پردیس دانشگاهی معاونت آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری فضاهای فیزیکی پردیس دانشگاهی مستقل از فضاهای فیزیکی موجود دانشگاه مادر (خارج از سایت اصلی دانشگاه) و یا در مناطق آزاد تجاری، مناطق ویژه می باشد.
3- واحدهای پردیس بین الملل بر اساس بند ی از ماده 20 قانون برنامه پنجم توسعه تشکیل یافته و همان گونه که مستحضرید اجرای برنامه پنجساله پنجم در سال 1394 به اتمام رسیده است و بر اساس بند 11 دستورالعمل اجرایی شیوه نامه تاسیس پردیسهای دانشگاهی مصوب 1/5/1390 شورای گسترش آموزش عالی دانشجویان ورودی در پردیسهای دانشگاهی می بایست تا اتمام دوره در پردیس ادامه تحصیل بدهند و انتقال آنان به ساختمان اصلی دانشگاه مادر امکان پذیر نخواهد بود و همچنین بر اساس بند 6 همان دستورالعمل شهریه ثابت و متغیر برای دوره های دایر در پردیسهای بین الملل دانشگاهی توسط هیات امناء دانشگاه مادر تعیین خواهد شد و همچنین بر اساس شیوه نامه های تاسیس پردیسهای بین الملل دانشگاهی، این واحدها می بایست در شهر محل استقرار دانشگاه مادر یا دیگر شهرها و مناطق آزاد داخل و خارج کشور به صورت خودگردان تاسیس شوند.
با عنایت به اینکه حدود پنج میلیون نفر تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور می باشند و از این سازمان مستمری و خدمات دریافت می کنند و با توجه به اینکه در آیین نامه اجرایی ماده 8 قانون جامع حمایت از معلولان مصوب سال 1383 اشاره ایی به پردیس های بین الملل نشده است و همچنین با استناد به بند 2 آیین نامه اجرایی ماده 8 قانون جامع حمایت از معلولان مصوب سال 1383 پرداخت شهریه تنها به مددجویان نیازمند مورد تایید واحدهای سازمان بهزسیتی امکان پذیر می باشد و با توجه به اتمام برنامه پنجم توسعه و همچنین منع قانونی و نبود بودجه جهت پرداخت شهریه دانشجویان پذیرفته شده در واحدهای پردیس بین الملل، لذا تقاضای رد دادخواست خواهان مورد استدعا می باشد.»
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 19/9/1398 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
به موجب ماده 9 قانون حمایت از حقوق معلولان مقرر شده است افراد دارای معلولیت نیازمند واجد شرایط می توانند با معرفی سازمان بهزیستی از آموزش عالی رایگان در واحـدهای آموزشی تابعـه وزارتخانه های آموزش و پرورش، علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دیگر دستگاه های دولتی و دانشگاه آزاد اسلامی و سایر مراکز آموزش عالی غیر دولتی بهره مند شوند و پرداخت شهریه حسب قسمت اخیر ماده مذکور، از محل ردیف مربوطه در بودجه سنواتی تامین می شود. عبارات مقـرر در ماده 9 قانون مذکور، واحدهای بین المللی داخل یا خارج دانشگاه های دولتی یا غیر دولتی را نیز در برمی گیرد. بر این اساس مستثنا کردن این واحدها از شمول حکم مقرر در ماده 9 به موجب بخشنامه مورد اعتراض و در نتیجه محروم کردن معلـولان از امتیـاز موضوع این مـاده خلاف قانـون است و دستـورالعمل مورد اعتراض از این حیث ابطال می شود.
محمدکاظم بهرامی-رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
